Wiibʼ oxibʼ chihabʼ anaqwan ebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej aʼanebʼ raj li xbʼeen li nekeʼruuk chi aatinak rikʼinebʼ li ralal xkʼajol chirix li wank saʼ wiibʼal. Joʼkan ajwiʼ, nekeʼruuk chaq aatinak chirix li naʼlebʼ aʼin chi timil timil joʼ chanru naʼajmank chiruhebʼ ut li xchihabʼebʼ li kokʼal.

Anaqwan xjalaak chixjunil. «Ebʼ li kokʼal ak nekeʼril ut nekeʼrabʼi li naʼlebʼ chirix li wank saʼ wiibʼal, ut qʼaxal nekeʼril aʼin saʼebʼ li hu, saʼ televisión ut saʼebʼ li pelikula», joʼ naxye li hu The Lolita Effect. Chanru naxjal li xyuʼam ebʼ li kokʼal li naʼlebʼ aʼin?

Yalaq bʼar naʼabʼimank chirix li wank saʼ wiibʼal. «Ebʼ li qas qiitzʼin junelik yookebʼ chi aatinak chirix li wank saʼ wiibʼal, ut aʼin naʼabʼimank ut naʼilmank saʼebʼ li pelikula, saʼebʼ li tasal hu, saʼebʼ li bʼich, saʼebʼ li esil, saʼ televisión, saʼebʼ li mensaaj, saʼebʼ li bʼatzʼunk, saʼebʼ li hu li nekeʼxkʼe yalaq bʼar, saʼ selular, ut saʼ komputadoor. Ut saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, [ebʼ li saaj joʼ ajwiʼ ebʼ li kokʼal], nekeʼxkʼoxla naq li wank saʼ wiibʼal aʼan tzʼaqal li wank xwankil», kixtzʼiibʼa li xDeborah Roffman saʼ li xhu Talk to Me First.

Nakʼulmank aʼin saʼ xkʼabʼaʼ li esil li najekʼimank. Ebʼ laj kʼehol esil ut ebʼ laj kʼay, nekeʼxkʼayi li xtʼikrebʼ li kokʼal li laatzʼ nakanaak chirixebʼ ut naxkʼut xtibʼelebʼ ut aʼin naxbʼaanu naq ebʼ li kokʼal teʼraj xtiqibʼankil ribʼ chiʼus chalen toj saʼ xkachʼinalebʼ. «Ebʼ laj kʼay nekeʼxnaw naq ebʼ li kokʼal nekeʼraj naq saʼ teʼileʼq xbʼaanebʼ li rechtzolom joʼkan nekeʼxkʼoxla naq li xtiqibʼankil qʼaxal wank xwankil, naxye li hu So Sexy So Soon. Chixjunil li nakʼayimank moko re ta naq ebʼ li kokʼal teʼxtzol wank saʼ wiibʼal, re bʼan naq teʼxloqʼ li kʼaʼaq re ru li toj akʼ».

Moko tzʼaqal ta rikʼin xnawbʼal. Joʼ chanru naq wank xjalanil xnawbʼal chanru nakʼanjelak jun li bʼelebʼaal chʼiichʼ ut xbʼeresinkil chiʼus, joʼkan ajwiʼ nakʼulmank rikʼin li naʼlebʼ aʼin. Moko kaʼaj tawiʼ tqanaw chirix li wank saʼ wiibʼal tento bʼan tqoksi li qanawon chirix re naq us tooʼelq saʼ li qayuʼam.

Re xraqbʼal: Anaqwan jwal wank xwankil naq taatenqʼahebʼ laakokʼal re naq teʼxkʼaytesi «li xkʼaʼuxebʼ chi xtawbʼal ru bʼarwan li us ut bʼarwan li inkʼaʼ us» (Hebreos 5:14, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG).

Aatinan rikʼin laawalal. Usta nachʼaʼajkoʼk chaawu aatinak rikʼinebʼ laakokʼal chirix li wank saʼ wiibʼal tenebʼanbʼil saʼ aabʼeen ut tento taabʼaanu (li raqal li wank xwankil: Proverbios 22:6).

Timil timil taachʼolobʼ li naʼlebʼ aʼin. Moko kaʼaj tawiʼ chirix li wank sa wiibʼal tat-aatinaq rikʼin laawalal, naru bʼan nekexʼaatinak chirix aʼin naq tixkʼe ribʼ chaawu. Maare naq yooqex chi xik saʼ li bʼelebʼaal chʼiichʼ malaj naq yooqex xbʼaanunkil junaq li kʼanjel saʼ ochoch. Re naq laawalal tixye li naxkʼoxla maapatzʼ re: «Ma nawulak chaawu ebʼ li esil aʼin?», patzʼ bʼan re: «Kʼaʼut nakaakʼoxla naq nekeʼroksi ebʼ li eetalil aawe re xkʼayinkil li kʼaʼaq re ru?». Ut naq ak xaawabʼi li xsumehom naru nakaaye re: «Ut laaʼat kʼaru nakaakʼoxla chirix?» (li raqal li wank xwankil: Deuteronomio 6:6, 7).

Kʼut chiru joʼ chanru xchihabʼ. Naq toj maajiʼ nekeʼok chi xik saʼ li tzolebʼaal ebʼ li kokʼal, naru nakaakʼut chiruhebʼ li xkʼabʼaʼ li xtzʼejwalebʼ ut chanru teʼxkol ribʼ chiruhebʼ laj muxunel. Naq yooqebʼ chi kʼiik naru nakaachʼolobʼ chiruhebʼ chanru nekeʼyoʼlaak li kokʼal. Ut naq teʼninqanq ak chʼolchʼooq chiruhebʼ chanru nakʼanjelak li qajunxaqalil ut li naxkʼoxla li Yos chirix li wank saʼ wiibʼal.

Kʼut chiruhebʼ li us ut li inkʼaʼ us. Naq toj kokʼebʼ kʼut chiruhebʼ xyeebʼal li yaal, xbʼaanunkil li us ut oxloqʼink. Chi joʼkan inkʼaʼ tchʼaʼajkoʼq chaawu naq tat-aatinaq rikʼin chirix li wank saʼ wiibʼal. Joʼkan ajwiʼ naru nakaachʼolobʼ chiru bʼar wank li us ut li inkʼaʼ us. Jun eetalil, wi inkʼaʼ nakaakʼulubʼa naq teʼwanq saʼ wiibʼal li toj maajiʼ sumsukebʼ ye rehebʼ. Ut chʼolobʼ chiruhebʼ kʼaʼut inkʼaʼ us ut kʼaru li rahilal tixkʼam chaq. «Wi chʼolchʼo chiruhebʼ li saaj li nekeʼxkʼoxla xnaʼ xyuwaʼ, maare inkʼaʼ teʼxmux ribʼ», joʼ naxye li hu Beyond the Big Talk.

Kʼe li eetalil. Yuʼami li nakaaye. Kʼoxla aʼin: «Ma ninseʼek naq nawabʼi li tzʼaj aj aatin? Ma nintiqibʼ wibʼ rikʼin li tʼikr li naxkʼut lintibʼel? Ma nawulak chiwu xbʼitbʼitinkil wibʼ?». Wi joʼkan, maakʼaʼ raj aj e li naʼlebʼ li nakaakʼe rehebʼ laakokʼal (li raqal li wank xwankil: Romanos 2:21).

Chaabʼil tatnaʼlebʼaq. Li wank saʼ wiibʼal aʼan jun maatan li naxkʼe li Yos rehebʼ li sumsukebʼ re naq teʼxtaw xsahilebʼ xchʼool (Proverbios 5:18, 19). Ye re laawalal naq saʼ jun kutan tixyal xsahil li maatan aʼin, ut chi joʼkan inkʼaʼ tixnumsi li rahilal ut li chʼaʼajkilal li nekeʼxkʼul li nekeʼxmux ribʼebʼ (1 Timoteo 1:18, 19).