LI XLUCÍA YEQ JUN LI ROQ. Chalen chaq saʼ li xkachʼinal, kichapeʼk xbʼaan jun li yajel li naxletz ribʼ saʼ junpaat ut naxrahobʼtesi chixjunil li richʼmul saʼ li xjunxaqalil. Naq wank 16 chihabʼ re, li ixq rikʼin li nakʼanjelak, kixye re: «Li Yos kixkʼe aawe li yajel aʼin xbʼaan naq inkʼaʼ nakat-abʼink ut inkʼaʼ nakaawoxloqʼi laanaʼ». Usta ak naabʼal chihabʼ xnumeʼk, li xLucía toj narahoʼk xchʼool xbʼaan ebʼ li aatin aʼin.

NAQ LI XDÁMARIS KIXNAW NAQ WANK KANSER SAʼ RULUL, li xyuwaʼ kixye re: «Chʼolchʼo naq wank kʼaru xaabʼaanu. Joʼkan naq li Yos yook xbʼaanunkil naq taatoj rix». Kʼajoʼ naq kirahoʼk xchʼool.

Chiru naabʼal chihabʼ, ebʼ li kristiʼaan nekeʼxpaabʼ naq ebʼ li yajel nachalk rikʼin li Yos. Li tasal hu Usos y costumbres de las tierras bíblicas naxye naq saʼ xkutankil li Jesús, wankebʼ nekeʼxpaabʼ naq «ebʼ li yajel nekeʼchalk xbʼaan li kixbʼaanu li yaj malaj xbʼaan li xjunkabʼal ut aʼin li xtojbʼal rix li xmaak». Ut li tasal hu Medieval Medicine and the Plague (La medicina medieval y la peste) naxye naq, naq ak naabʼal chihabʼ chik xkʼulunik li Kriist saʼ Ruuchichʼochʼ «wankebʼ nekeʼxye naq li Yos naroksi ebʼ li yajel re naq ebʼ li kristiʼaan teʼxtoj rix li xmaak». Abʼan, ma li Yos kikʼamok chaq re li yajel li kixkamsi naabʼal ebʼ li kristiʼaan saʼ Europa? Malaj kikʼulmank aʼin xbʼaan jun li bacteria li moqon xeʼxtaw ebʼ laj bʼanonel? Maare nakaaye naq li Yos nakʼamok chaq re li yajel re naq ebʼ li kristiʼaan teʼxtoj rix li xmaak. a

KʼOXLA AʼIN: Kʼaʼut naq li Jesús kixkʼirtasi ebʼ li yaj ut kirisi li rahilal, wi li Yos naroksi aʼin re naq ebʼ li kristiʼaan teʼxtoj rix li xmaak? Ma inkʼaʼ tawiʼ yooko xkʼutbʼal naq maakʼaʼ naʼok wiʼ li xtiikilal li Yos? (Mateo 4:23, 24). Li Jesús maajunwa kixtzʼeqtaana li xnaʼlebʼ li Xyuwaʼ. Joʼkan naq kixye: «Junelik ninbʼaanu li nawulak chiru» ut «ninbʼaanu li xinxtaqla wiʼ chaq» (Juan 8:29; 14:31).

Li Santil Hu naxye naq li Jehobʼa «inkʼaʼ naxbʼaanu li inkʼaʼ us» (Deuteronomio 32:4). Jun eetalil, li Yos maajoqʼe raj tixbʼaanu naq teʼkamq chi siʼeent li kristiʼaan saʼ junaq avión, xbʼaan naq naraj naq jun chi kristiʼaan tixtoj rix li xmaak. Laj Abrahán, jun laj kʼanjel chiru li Yos, naxnaw naq li Nimajwal maajunwa tixbʼaanu aʼin. Joʼkan naq kixye: «Inkʼaʼ naru xkʼeebʼal chi kamk li tiik xchʼool rochbʼeen laj maak» (Génesis 18:25). Li Santil Hu naxye ajwiʼ naq «li Yos inkʼaʼ naxbʼaanu li maaʼusilal» «ut li inkʼaʼ us» (Job 34:10-12).

Naq naqakʼul junaq li rahilal, moko li Yos yook xbʼaanunkil naq tqatoj rix li qamaak. Chʼolchʼo ru kixkanabʼ li Jesús naq aʼan ut ebʼ li xtzolom keʼxtaw jun li winq li mutzʼ chalen chaq saʼ xyoʼlajik. Ebʼ li xtzolom keʼxpatzʼ re: «At Tzolonel, ani kimaakobʼk? Ma li winq aʼin malaj ebʼ li xnaʼ xyuwaʼ, naq kiyoʼlaak saʼ mutzʼil?». Aʼan kixye rehebʼ: «Chi moko aʼin kimaakobʼk chi moko ebʼ li xnaʼ xyuwaʼ» (Juan 9:1-3).

Xbʼaan li nekeʼxkʼoxla chaq saʼ li kutan aʼan, li xtzolom li Jesús sachso xchʼool keʼkanaak naq kixye rehebʼ naq chi moko li winq aʼan chi moko li xnaʼ xyuwaʼ keʼmaakobʼk. Naq li Jesús kixkʼirtasi li mutzʼ, kixkʼut naq tikʼtiʼ ebʼ li naʼlebʼ aʼin (Juan 9:6, 7). Xnawbʼal naq li Yos moko nakʼamok ta chaq re li rahilal, naxkʼojobʼ xchʼool ebʼ li kristiʼaan li wankebʼ xnimla yajel.

Li Santil Hu naxye:

• «Li Yos inkʼaʼ nayaleʼk rix xbʼaan li inkʼaʼ us chi moko naxyal rix anihaq» (SANTIAGO 1:13). Joʼkan bʼiʼ, li Yos moko kaʼaj tawiʼ trisi «li inkʼaʼ us», trisi bʼan chixjunil li narahobʼtesink re ebʼ li kristiʼaan joʼ ebʼ li yajel, li rahilal ut li kamk.

• Li Jesukriist «kixkʼirtasi chixjunilebʼ li yaj» (MATEO 8:16). Li kixbʼaanu li Jesús yal jun eetalil chirix li tixbʼaanu naq ak yooq chik chi awabʼejink saʼ xbʼeen li ruuchichʼochʼ.

• Li Yos «tixchaqihobʼresi chixjunil li xyaʼalebʼ ru, ut inkʼaʼ chik taawanq kamk, chi moko yaabʼak, chi moko japok e malaj rahilal, xbʼaan naq li najter ruuchichʼochʼ ak xnumeʼk» (APOCALIPSIS 21:3-5).

Joʼkan bʼiʼ, kʼaʼut naq wank naabʼal li rahilal ut li chʼaʼajkilal saʼ xbʼeen li ruuchichʼochʼ? Wi moko li Yos ta wank re, ani put wank re? Ak chiru naabʼal chihabʼ naabʼal li kristiʼaan nekeʼxkʼoxla aʼin. Taataw xsumenkil ebʼ li patzʼom aʼin saʼ li jun chik tzolom.