SAʼ LI Santil Hu numtajenaq li aatin li keʼxye chi anchal xchʼool jalan jalanq chi kristiʼaan li xeʼrekʼa ajwiʼ ribʼ «joʼ laaʼo» (Sant. 5:17). Jun eetalil, li Apostol Pablo inkʼaʼ kikʼoxlak chi xyeebʼal: «Us ta nawaj raj xbʼaanunkil li us, aʼ chik li inkʼaʼ us naxkʼe ribʼ chiwu. [...] Kʼajoʼ xtoqʼobʼaal wu!» (Rom. 7:21-24). Chʼolchʼo naq moko nachʼaʼajkoʼk ta chiqu xtawbʼal ru li kirekʼa. Naq naqakʼe qaqʼe chiru li xmaajelal qanaʼlebʼ, li kirekʼa chaq naxtuqubʼ ru qachʼool.

Abʼan li Apostol Pablo kixye ajwiʼ li narekʼa chirix li xkamik li Jesus. Saʼ Galatas 2:20 kixye: «Li Ralal li Yos [...] kirahok we ut kixqʼaxtesi ribʼ saʼ inkʼabʼaʼ». Li Apostol Pablo kixpaabʼ aʼin chi anchal xchʼool. Ma naqapaabʼ chi anchal qachʼool ajwiʼ laaʼo? Maare wanq sut qʼaxal tchʼaʼajkoʼq chiqu xpaabʼankil aʼin.

Wi naqakʼoxla naq maakʼaʼ nokooʼok wiʼ saʼ xkʼabʼaʼ li maak li xqabʼaanu chaq, maare wanq sut tchʼaʼajkoʼq chiqu xkʼulubʼankil naq li Jehobʼa nokooxra ut naxkuy qamaak. Ut maare qʼaxal tchʼaʼajkoʼq wiʼ chik chiqu xtawbʼal ru naq li xkamik li Kriist aʼan jun li maatan kʼebʼil saʼ qakʼabʼaʼ. Ma joʼkan tzʼaqal naraj li Jesus naq tqil aʼin? Wi joʼkan, kʼaru tooxtenqʼa re naq tooruuq xbʼaanunkil aweʼ? Qasumehaq li wiibʼ chi patzʼom aʼin.

Li Jesus naraj naq chiqajunqal tqakʼulubʼa li xkamik joʼ jun qamaatan. Kʼaʼut naq chʼolchʼo chiqu aʼin? Qilaq chi kutankil li natawmank saʼ Lucas 23:39-43, Wy. Jun li winq li tʼuytʼu chiru cheʼ chixkʼatq li Jesus naxxooto li xmaak. Kʼajoʼ tana xnimal li maaʼusilal li kixbʼaanu, xbʼaan naq li rahilal li yook xkʼulbʼal kaʼajwiʼ natenebʼaak saʼ xbʼeen li qʼaxal maaʼusebʼ xnaʼlebʼ. Saʼ xrahil li xkamik kixtzʼaama re li Jesus: «Chinjultikoqʼ taxaq aawe naq tat-oq saʼ laa nimajwal wankilal».

Chanru kisumenk li Jesus? Qakʼoxlaq naq rachisa narekʼasi li xjolom re rilbʼal saʼ ru li winq. Usta qʼaxal ra wank, saʼ tuulanil kixye re li winq: «Relik chi yaal tinye aawe [...] waanqat wikʼin saʼ li paraíso». Li Jesus kiruuk raj xjultikankil re, naq li Kʼajolbʼej kichalk «re xkʼeebʼal li xyuʼam re xkolbʼalebʼ rix chixjunilebʼ» (Mat. 20:28). Abʼanan, kixtenqʼa laj elqʼ chi xtawbʼal ru naq yook xkʼebʼal li xyuʼam saʼ xkʼabʼaʼ. Kixye re chi anchal xchʼool «waanqat wikʼin» ut kixye naq saʼ xkʼabʼaʼ li xkamik aʼan tixkʼul jun nimla maatan: Truuq wank chi junelik saʼ li Chʼinaʼusil Naʼajej arin saʼ Ruuchichʼochʼ.

Laj elqʼ aʼin moko xwank ta xhoonal re kʼanjelak chiru li Yos. Abʼan relik chi yaal, li Jesus kiraj naq tixtaw ru naq aʼan tixkʼe li xyuʼam joʼ jun maatan choʼq re. Joʼkan bʼiʼ, wi li Jesus kiraj naq li winq tixtaw ru aʼin, ma inkʼaʼ tabʼiʼ traj naq tixtaw ru aʼin jun aj paabʼanel li ak xkubʼeek xhaʼ ut nakʼanjelak chiru li Yos? Joʼkan naq, kʼaru tooxtenqʼa chi xkʼulubʼankil naq li xkamik li Kriist naxkʼam chaq rusilal choʼq qe usta junxil xqayuʼami chaq li maak?

Li Apostol Pablo kixtaw ru naq li Jesus kikamk saʼ xkʼabʼaʼ, xbʼaan naq kixqʼaxtesi saʼ ruqʼ xpuktesinkil  li chaabʼil esilal rehebʼ li junchʼol. Kixchʼolobʼ: «Ninbʼanyoxi re li xkʼehok xkawubʼ inchʼool, aʼ li Kriist Jesus li Qaawaʼ, naq xkʼul xchʼool inxaqabʼankil chi kʼanjelak. Ut laaʼin aj majewanel naq kinwank chaq junxil, aj rahobʼtesinel ut aj hobʼonel» (1 Tim. 1:12-14). Xkʼulbʼal li kʼanjel aʼin kixchʼolobʼ chiru naq li Jesus naruxtaana ru, naxra ut naxkʼojobʼ xchʼool rikʼin. Li Jesus kixkʼe ajwiʼ saʼ quqʼ xpuktesinkil li Xʼawabʼejilal li Yos (Mat. 28:19, 20). Ma naqekʼa ajwiʼ laaʼo li kirekʼa chaq li Apostol Pablo chirix li puktesink?

Qilaq li kixkʼul laj Albert, aʼan kiʼisiik saʼ li chʼuut ut kachʼin chik ma 34 chihabʼ kiwank chi joʼkan ut tojeʼ kisutqʼi saʼ qayanq. Aʼan naxye: «Moko nasach ta saʼ linchʼool li maak li xinbʼaanu chaq. Abʼan naq ninʼelk chi puktesink, nawekʼa naq li Jesus kixkʼe saʼ wuqʼ jun li kʼanjel joʼ kixbʼaanu rikʼin li Apostol Pablo. Aweʼ kʼajoʼ naq naxkʼe xsahil inchʼool ut nikinxtenqʼa re naq inkʼaʼ tchʼinaaq inchʼool chirix linwanjik, linyuʼam ut li ninyoʼoni choʼq re li kutan chalk re» (Sal. 51:5).

Laj Allan aʼan chaq jun li winq li qʼaxal josqʼ ut kixbʼaanu naabʼal li maaʼusilal naq toj maajiʼ naxnaw li yaal. Aʼan naxye: «Toj ninkʼoxla chixjunil li maaʼusilal li xinbʼaanu chaq. Wank sut qʼaxal narahoʼk inchʼool. Abʼan ninbʼanyoxi re li Jehobʼa naq naxkanabʼ naq jun aj maak joʼ laaʼin, tixpuktesi li chaabʼil esil rehebʼ li junchʼol chi poyanam. Naq nawil chanru nekeʼsumenk li kristiʼaan naq nekeʼrabʼi li esil, naxjultika chiwu naq li Jehobʼa chaabʼil ut nokooxra. Ninkʼoxla naq aʼan yook woksinkil re naq tintenqʼahebʼ li kristiʼaan li nekeʼnaʼlebʼak joʼ xinnaʼlebʼak chaq laaʼin».

Li puktesink nokooxtenqʼa chi roksinkil li qametzʼew re xbʼaanunkil li us ut re xkʼoxlankil li chaabʼil naʼlebʼ. Nokooxtenqʼa chi xpaabʼankil naq li Jesus naruxtaana qu, nokooxra ut naxkʼojobʼ xchʼool qikʼin.

Maare toj saʼ li kutan naq t-osoʼq li maaʼus aj ruuchichʼochʼ li naxjolomi laj Tza li qachʼool tixkanabʼ qamaajewankil saʼ xkʼabʼaʼ li maak li xqabʼaanu chaq. Kʼaru tooxtenqʼa chi xkuybʼal li naqekʼa?

Li xJean rajlal nayotʼeʼk xchʼool saʼ xkʼabʼaʼ naq saʼ li xsaajilal xwiibʼank chaq ru li xyuʼam. Abʼan naxye: «Kʼajoʼ nawulak chiwu xnawbʼal naq “li Yos nim xwankil chiru li qachʼool”» (1 Juan 3:19, 20). Naxkʼojobʼ ajwiʼ qachʼool xnawbʼal naq li Jehobʼa ut li Jesus nekeʼxtaw ru naq laaʼo aj maak. Qajultikaq naq li rahok kiʼekʼasink re li Jehobʼa ut li Jesus chi xqʼaxtesinkil li maatan aʼin re xkolbʼalebʼ laj maak li nekeʼxyotʼ xchʼool, moko re xkolbʼal ta ebʼ li tzʼaqal re ru xyuʼam (1 Tim. 1:15).

Tchʼolaaq chiqu naq li xkamik li Jesus aʼan qamaatan wi tqabʼaanu wiibʼ li naʼlebʼ: xbʼeen, xkʼoxlankil rix chiʼus chanru kiril li Jesus ebʼ li poyanam aj maak. Xkabʼ, xkʼebʼal qaqʼe re xbʼaanunkil li kʼanjel li tenebʼanbʼil saʼ qabʼeen. Chi joʼkan tooruuq xyeebʼal li kixye li Apostol Pablo: li Jesus «kirahok we ut kixqʼaxtesi ribʼ saʼ inkʼabʼaʼ».