KʼARU naqabʼaanu naq naqaj xnawbʼal kʼaru hoonal wanko? Maare tqil li reloj li wank chi xkux quqʼ malaj li wank chiru tzʼak. Wi teʼxpatzʼ qe li hoor, kʼaru tqaye? Wank jalan jalanq li xsumenkil.

Jun eetalil, qakʼoxlaq naq chalen waʼlebʼ ak xnumeʼk jun hoor ut 45 kʼasal. Maare tqaye jun hoor rikʼin 45 kʼasal re ewu, oʼlaju chik ma wiibʼ hoor malaj re naq twulaq wiibʼ hoor oʼlaju chik naraj. Ut wi wanko saʼ junaq li teep bʼarwiʼ nekeʼrajla li hoonal chiru 24 hoor, maare tqaye 13:45.

Naq naqil xsaʼ li Santil Hu, maare xqakʼoxla: «Chanru nekeʼrajla chaq li hoor junxil?». Joʼ naqabʼaanu laaʼo, aʼanebʼ ajwiʼ xeʼroksi wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ re xbʼaanunkil. Saʼ li xtasal li Santil Hu li tzʼiibʼanbʼil saʼ Hebreo, naʼaatinak chirix li «eqʼla», «waʼlebʼ» ut «ewu» (Gen. 8:11; 19:27; 43:16; Juec. 19:9). Abʼan, wank sut li Santil Hu naroksi chi tzʼaqal li aatin li naʼajmank re xyeebʼal joqʼe ut bʼar xkʼulmank junaq li naʼlebʼ.

Junxil, yalaq bʼar ilbʼilebʼ chaq ebʼ laj kʼaakʼalenel, ut qʼaxal kiʼajmank aʼin chiru qʼoqyink. Chiru siʼeent chihabʼ naq toj maajiʼ nachalk li Jesus sa Ruuchichʼochʼ, ebʼ laj Israel nekeʼxjach chaq li hoonal chiru oxibʼ tasal li nanawmank ru joʼ yoʼlek (Sal. 63:7). Jun eetalil, saʼ Jueces 7:19 naʼaatinak chirix li yoʼlek li nabʼaanumank «tuqtu qʼoqyink». Saʼ xkutankil li Jesus, ebʼ laj Judiiy xeʼok chi ajlank joʼ nekeʼxbʼaanu ebʼ laj Griego ut ebʼ laj Roma naq nekeʼxjach saʼ kaahibʼ tasal li xhoonalil li yoʼlek.

Li yoʼlek aʼin naabʼal sut natawmank resil saʼ li kaahibʼ chi hu Ebʼ li chaabʼil esil. Jun eetalil chirix aʼin, «saqewk chik re», naq li Jesus kibʼeek chiru li haʼ chi xtawbʼal li jukubʼ bʼarwiʼ wankebʼ li xtzolom (Mat. 14:25). Ut, saʼ jun kutan, li Jesus kixye: «Wi laj eechal kabʼl tixnaw ta joʼqʼe honal re li qʼoqyink taachalq laj elqʼ, taayoʼleq raj ut inkʼaʼ raj tixkanabʼ chi weqeʼk li rochoch» (Mat. 24:43).

Li Jesus kiʼaatinak chirix li kaahibʼ chi yoʼlek li kibʼaanumank chaq naq kixye rehebʼ li xtzolom: «Chexyoʼleq bʼiʼ, xbʼaan naq inkʼaʼ nekenaw joʼqʼe taakʼulunq laj eechal kabʼl, ma ewu ta, malaj tuqtuuq qʼoqyink, malaj saʼ xbʼeen xyaabʼ li tzoʼ kaxlan, malaj ut naq yooq chi hikʼeʼk» (Mar. 13:35). Li xbʼeen yoʼlek aʼan «ewu» natiklaak chalen naq naʼok li Saqʼe toj bʼeleebʼ hoonal re qʼoqyink. Li xkabʼ yoʼlek aʼan «tuqtuuq qʼoqyink» natiklaak bʼeleebʼ hoonal toj kabʼlaju hoonal re qʼoqyink. Li rox yoʼlek aʼan saʼ «xbʼeen xyaabʼ li tzoʼ kaxlan» natiklaak chalen tuqtuuq qʼoqyink toj oxibʼ hoonal tana re eqʼla. Maare chiruhebʼ li hoonal aʼin naq kichapeʼk li Jesus ut kiyaabʼak li tzoʼ kaxlan (Mar. 14:72). Ut li xka yoʼlek aʼan naq «yooq chi hikʼeʼk» natiklaak chalen oxibʼ hoonal re eqʼla toj naq naʼelk chaq li Saqʼe.

Joʼ naqil, usta junxil maakʼaʼ chaq li reloj joʼ wank saʼebʼ li qakutan, ebʼ li qas qiitzʼin nekeʼrajla chaq li xhoonalebʼ.