LI KʼAʼUXEJ chanchan jun li nimla iiq li nokooxlubʼtesi (Prov. 12:25). Ma ak xaakʼul junsutaq aʼin? Maare wank sut nakaawekʼa naq inkʼaʼ chik nakaakuy. Wi joʼkan, moko kaʼaj tawiʼ laaʼat nakaakʼul aʼin. Naabʼal qe yooko rilbʼal junaq li qakomon, xkamk junaq qakomon malaj qamiiw, xqakʼul junaq li kaqsut-iqʼ malaj jalan chik li naʼlebʼ li naxlubʼtesi li qajunxaqalil, li qakʼaʼuxl ut li naqekʼa. Kʼaru ttenqʼanq qe naq yooq qakʼaʼuxl? a

Li kixkʼul li awabʼej David naru tooxtenqʼa re naq inkʼaʼ tnimanq li qakʼaʼuxl. Aʼan kixnumsi naabʼal li chʼaʼajkilal ut kiwank saʼ xiwxiwal li xyuʼam (1 Sam. 17:34, 35; 18:10, 11). Kʼaru kixbʼaanu laj David re naq inkʼaʼ tnimanq li xkʼaʼuxl? Ut, chanru tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin?

Naabʼal li chʼaʼajkilal li kixnumsi laj David saʼ reqaj ribʼ. Qilaq li kixkʼul naq yook chi elelik chiru laj Saúl xbʼaan naq naraj xkamsinkil. Naq laj David ut li winq li nekeʼochbʼenink re xeʼsutqʼiik chaq chi pleetik, xeʼril naq xeʼelqʼaak li kʼaru rehebʼ, xeʼkʼateʼk li rochoch ut xeʼkʼameʼk li xjunkabʼal. Kʼaru kixbʼaanu laj David? Li Santil Hu naxye: «Laj David ut ebʼ laj puubʼ rochbʼeen keʼxjap rehebʼ chi yaabʼak toj reetal koxeʼlubʼq». Joʼkan ajwiʼ ebʼ li nekeʼochbʼenink re «yookebʼ chi xkʼoxlankil xteninkil chi pek» (1 Sam. 30:1-6). Joʼkan naq laj David kixkʼul oxibʼ li xninqal ru chʼaʼajkilal: wank saʼ chʼaʼajkilal li xjunkabʼal, li nekeʼochbʼenink re xeʼraj xkamsinkil ut laj Saúl naraj ajwiʼ xkamsinkil. Peʼyaal naq qʼaxal yook tana xkʼaʼuxl laj David?

Kʼaru kixbʼaanu? Saʼ junpaat «kixtaw xkawubʼ li xchʼool rikʼin li Qaawaʼ li xYos». Ut chanru kixbʼaanu? Laj David kʼaynaq chaq chi tijok re xpatzʼbʼal xtenqʼ rikʼin li Jehobʼa ut naxkʼoxla rix chanru ak kitenqʼaak chaq (1 Sam. 17:37; Sal. 18:3, 7). Laj David kixkʼe ajwiʼ reetal naq naʼajmank naq tkʼeheʼq xnaʼlebʼ xbʼaan li Jehobʼa, joʼkan naq kixpatzʼ re li tixbʼaanu. Naq kisumeek, kixbʼaanu li kiyeheʼk re. Joʼkan naq li Jehobʼa kirosobʼtesi laj David ut li winq li nekeʼochbʼenink re ut xeʼxtaw wiʼ chik li xjunkabʼalebʼ ut li kʼaru rehebʼ (1 Sam. 30:7-9, 18, 19). Ma xaakʼe reetal li oxibʼ chi naʼlebʼ li kixbʼaanu laj David? Kitijok re xpatzʼbʼal li xtenqʼ ut kixkʼoxla chanru kitenqʼaak chaq ut kixbʼaanu li kiyeheʼk re. Chanru tqakʼam qe rikʼin laj David? Qilaq oxibʼ li naʼlebʼ.

1. Tijonqo. Naq tqekʼa naq xʼok chi nimank li qakʼaʼuxl, qapatzʼaq qatenqʼ re li Jehobʼa re xnawbʼal kʼaru tqabʼaanu. Wi najt roq li qatij li naqabʼaanu ut naqaseeraqʼi re li naxkʼe qakʼaʼuxl, sa tqekʼa qibʼ. Tooruuq ajwiʼ xbʼaanunkil jun li chʼina tij saʼ qachʼool wi kaʼajwiʼ aʼan naxkʼe ribʼ chiqu. Naq naqapatzʼ qatenqʼ, yooko ajwiʼ xkʼutbʼesinkil naq kʼojkʼo qachʼool rikʼin li Jehobʼa joʼ kixbʼaanu laj David. Aʼan kixye: «Laaʼat laj muheelahom ut laj kupuhom we, laaʼat laj achʼabʼanel we ut linYos. Laaʼat li saqoonak li ninkol wiʼ wibʼ» (Sal. 18:3). Ma wank rusilal li tijok? Li xKahlia, jun aj kʼamolbʼe saʼ  li puktesink, naxye: «Naq ak xintijok sa nawekʼa wibʼ. Li tijok naxbʼaanu naq tinkʼoxlaq joʼ li Jehobʼa ut tinkʼojobʼ inchʼool rikʼin». Relik chi yaal, li tijok aʼan jun xchaqʼalil ru maatan li naxkʼe qe li Jehobʼa li nokooxtenqʼa chi xkotzbʼal li qakʼaʼuxl.

2. Kʼoxlanqo. Naq nakaakʼoxla rix laayuʼam, maare xaawekʼa junsutaq naq inkʼaʼ raj xatruuk xnumsinkil junaq li chʼaʼajkilal wi inkʼaʼ raj xatxtenqʼa li Jehobʼa. Naq naqakʼoxla rix chanru li Jehobʼa kixtenqʼa ebʼ laj kʼanjel chiru junxil qʼe kutan ut chanru nokooxtenqʼa, qʼaxal naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin ut sa naqekʼa qibʼ (Sal. 18:18-20). Laj Joshua, jun li cheekel winq, naxye: «Tzʼiibʼanbʼil inbʼaan jarubʼ sut ak xsume lintij li Jehobʼa. Chi joʼkan najultikoʼk we naq li Jehobʼa kixkʼe we li naʼajmank chiwu naq xinpatzʼ lintenqʼ re». Naq naqakʼoxla rix chanru xooxtenqʼa li Jehobʼa, naxkʼe xkawubʼ qachʼool naq yook qakʼaʼuxl.

3. Qabʼaanuhaq. Naq toj maajiʼ naqabʼaanu junaq li naʼlebʼ, us raj naq tqatzʼil rix li Santil Hu, xbʼaan naq aʼin qʼaxal nokooxtenqʼa (Sal. 19:8, 12). Naabʼal nekeʼxkʼe reetal chanru xyuʼaminkil junaq li xraqal li Santil Hu naq nekeʼxtzʼil rix. Laj Jarrod, jun li cheekel winq, naxye: «Xtzʼilbʼal rix chiʼus junaq li raqal nikinxtenqʼa chi xtawbʼal ru. Chi joʼkan, nintaw ru li naxye li Jehobʼa, nawulak saʼ inchʼool ut nawaj xbʼaanunkil li naraj aʼan». Naq naqasikʼ li qatenqʼ saʼ li Raatin li Yos ut naqapaabʼ li xchaqʼrabʼ, aʼin natenqʼank qe naq yook qakʼaʼuxl.

Laj David naxnaw chaq naq aajel ru li xtenqʼ li Jehobʼa naq qʼaxal yook xkʼaʼuxl. Ut kixbʼanyoxi li tenqʼ li kikʼeheʼk re, joʼkan naq kixye: «Wochbʼeenaq linYos tinpiskʼo li tzʼak sutsu wiʼ li tenamit». Ut kixye ajwiʼ: «Li Yos aʼan li nakʼehok inmetzʼew» (Sal. 18:30, 33). Maare tqakʼoxla naq li qachʼaʼajkilal chanchan jun li tzʼak li inkʼaʼ tooruuq xpiskʼonkil, abʼan rikʼin xtenqʼ li Jehobʼa tooruuq xbʼaanunkil. Wi nokootijok chiru li Jehobʼa re xpatzʼbʼal qatenqʼ, naqakʼoxla chixjunil li kixbʼaanu chiqix ut naqabʼaanu li naraj aʼan, chʼolchʼooq chiqu naq tixkʼe qametzʼew ut qanaʼlebʼ re xkotzbʼal li qakʼaʼuxl.