1. Chanru kʼubʼkʼukebʼ chaq laj kʼanjel chiru li Jehobʼa saʼ xkutankilebʼ li apóstol?

 NAQ li Jehobʼa naxkʼe junaq li kʼanjel rehebʼ li xmoos, naroybʼeni naq chi kʼubʼkʼu ru teʼxbʼaanu (1 Cor. 14:33). Joʼ eetalil, aʼan naraj naq li chaabʼil esil tyeemanq saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ (Mat. 24:14). Ut kixkanabʼ saʼ ruqʼ li Jesús li kʼanjel aʼin. Joʼkan ajwiʼ li Jesús kixbʼaanu naq kʼubʼkʼuuq chiʼus li kʼanjel aʼin. Saʼ xkutankilebʼ li apóstol, saʼ Jerusalén wankebʼ li cheekel winq ut ebʼ li apóstol li nekeʼxkʼubʼ li tbʼaanumanq ut nekeʼxye li naʼlebʼ li teʼxbʼaanu ebʼ li chʼuut (Hech. 15:2; 16:4). Saʼebʼ li chʼuut nekeʼxaqabʼaak ebʼ li cheekel winq re naq teʼxbʼeresi li chʼuut ut teʼxye rehebʼ li hermaan li naʼlebʼ li kʼebʼil rehebʼ (Hech. 14:23). Xbʼaan naq ebʼ li hermaan nekeʼabʼink, «ebʼ li chʼuut inkʼaʼ xeʼxkanabʼ kʼiik saʼebʼ li xpaabʼal ut wulaj wulaj yookebʼ chi tamk» (Hech. 16:5).

2. Chanru li Jehobʼa naxbʼeresi ut naxkʼe re li xtenamit li naʼajmank chiruhebʼ chalen chaq li chihabʼ 1919?

² Saʼebʼ li qakutan li Jehobʼa naxbʼaanu naq kʼubʼkʼuuq ru twanq li xtenamit. Saʼ 1919, li Jesús kixtikibʼ roksinkil jun chʼina chʼuut chi hermaan li yulbʼilebʼ ru re naq teʼxkʼubʼ li puktesink ut tixkʼe rehebʼ li naʼlebʼ li naʼajmank saʼebʼ li xpaabʼal (Luc. 12:42). a Kutan saqenk naʼilmank naq li Jehobʼa narosobʼtesi li kʼanjel li nekeʼxbʼaanu (Is. 60:22; 65:​13, 14).

3, 4. a) Chʼolobʼ rikʼin jun eetalil kʼaru rusilal naqataw xbʼaan naq kʼubʼkʼu ru nokookʼanjelak. b) Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin?

³ Wi moko kʼubʼkʼu ta nokookʼanjelak inkʼaʼ raj tooruuq  xbʼaanunkil li kʼanjel li kixtenebʼ saʼ qabʼeen li Jesús (Mat. 28:​19, 20). Jun eetalil, wi moko kʼubʼkʼu ta ebʼ li naʼajej bʼarwiʼ t-uxmanq li puktesink, li junjunq tpuktesinq yalaq bʼar. Ut maare rajlal sut toopuktesinq saʼ jun ajwiʼ li naʼajej ut saʼebʼ li junchʼol inkʼaʼ toopuktesinq. Kʼaru chik rusilal naqataw xbʼaan naq kʼubʼkʼu nokookʼanjelak?

⁴ Saʼebʼ li qakutan li Jesús naxkʼubʼ li xtenamit li Yos joʼ chanru kixkʼubʼ li kʼanjel rehebʼ li xtzolom naq kiwank arin saʼ Ruuchichʼochʼ. Saʼ li tzolom aʼin, tqatzʼil rix li eetalil li kixkʼe li Jesús ut tqil chanru li qamolam naxkʼam re rikʼin. Tooʼaatinaq ajwiʼ chirix li tooruuq xbʼaanunkil re xkʼutbʼesinkil naq naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li xmolam li Jehobʼa.

LI QAMOLAM NAXKʼAM RE RIKʼIN LI JESÚS

5. Chanru naxkʼam re li xmolam li Yos rikʼin li Jesús? (Juan 8:28).

⁵ Li Jesús kixtzol li tixye ut li tixbʼaanu rikʼin li xchoxahil Yuwaʼ. Joʼkan ajwiʼ ebʼ li naʼlebʼ ut li kʼutum li naxkʼe li xmolam li Jehobʼa chalenaq saʼ li Santil Hu (yaabʼasi Juan 8:28; 2 Tim. 3:​16, 17). Rajlal ajwiʼ naxjultika qe naq tqayaabʼasi li Santil Hu ut naq tqayuʼami li naqatzol. Kʼaru rusilal naqataw naq naqayuʼami li naʼlebʼ aʼin?

6. Kʼaru rusilal naqataw naq naqatzol li Santil Hu?

⁶ Kʼajoʼ rusilal naqataw naq naqatzol li Santil Hu rikʼin xtenqʼ ebʼ li qatasal hu. Jun eetalil, nokooruuk xjuntaqʼeetankil li naxkʼut li Santil Hu rikʼin li naʼlebʼ li naxkʼe li qamolam. Naq naqakʼe reetal naq ebʼ li naʼlebʼ aʼin chalenaq saʼ li Santil Hu, qʼaxal naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li xmolam li Jehobʼa (Rom. 12:2).

7. Kʼaru esil kixkʼe chi naweʼk li Jesús ut chanru li xmolam li Jehobʼa naxkʼam re rikʼin?

⁷ Li Jesús kixkʼe chi naweʼk «li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos» (Luc. 4:​43, 44). Kixye ajwiʼ rehebʼ li xtzolom naq teʼxbʼaanu aʼin (Luc. 9:​1, 2; 10:​8, 9). Saʼebʼ li qakutan chixjunilebʼ li wankebʼ saʼ xyanq li xmolam li Jehobʼa nekeʼxkʼe chi naweʼk li esil chirix li Awabʼejilal, maakʼaʼ naxye bʼar wankebʼ malaj joʼkʼihal li kʼanjel li tenebʼanbʼil saʼ xbʼeenebʼ.

8. Kʼaru maatan kʼebʼil qe?

⁸ Jun loqʼlaj maatan xkʼambʼal rehebʼ li kristiʼaan li yaal chirix li Xʼawabʼejilal li Yos. Moko chixjunilebʼ ta nekeʼruuk xbʼaanunkil aʼin. Jun eetalil, naq li Jesús kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ inkʼaʼ kixkanabʼ naq ebʼ li maaʼus aj musiqʼej teʼaatinaq chirix (Luc. 4:41). Saʼebʼ li qakutan naq junaq li kristiʼaan truuq puktesink rikʼinebʼ laj testiiw re li Jehobʼa, xbʼeenwa tixbʼaanu wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ. Chanru naqakʼutbʼesi naq naqoxloqʼi li maatan re puktesink? Naq rajlal nokooʼaatinak rikʼinebʼ li kristiʼaan chirix li Xʼawabʼejilal li Yos. Joʼ li Jesús, naqaj naq tkʼiiq li yaal saʼ xchʼoolebʼ li kristiʼaan (Mat. 13:​3, 23; 1 Cor. 3:6).

9. Kʼaru ak kixbʼaanu li qamolam re xkʼebʼal chi naweʼk li xkʼabʼaʼ li Yos?

⁹ Li Jesús kixkʼe chi naweʼk li xkʼabʼaʼ li Yos. Saʼ jun li tij li kixbʼaanu re li xchoxahil Yuwaʼ kixye: «Xinkʼehebʼ chixnaw laakʼabʼaʼ» (Juan 17:26). Li xmolam li Jehobʼa naxkʼam re rikʼin naq naxbʼaanu chixjunil re naq ebʼ li kristiʼaan teʼxnaw li xkʼabʼaʼ li Yos. Jun rehebʼ li kʼanjelobʼaal li naroksi aʼan Li Santil Hu choʼq rehebʼ li Teʼwanq saʼ li Akʼ Ruuchichʼochʼ, li wank chixjunil malaj chi tasal saʼ numenaq 270 chi aatinobʼaal. Li Santil Hu aʼin xkʼe wiʼ chik li xkʼabʼaʼ li Yos saʼebʼ li naʼaj bʼarwiʼ wank chaq naq xtzʼiibʼamank chaq saʼ xtiklajik. Saʼ li tzolom «Li Santil Hu tzʼiibʼanbʼil joʼ chanru nokooʼaatinak» li wank saʼ jw.org natawmank li naʼlebʼ chi tustu ru chirix chanru xkʼemank wiʼ  chik li xkʼabʼaʼ li Yos ut wank naabʼal ebʼ li naʼlebʼ li naxkʼutbʼesi naq li xkʼabʼaʼ li Yos tento raj twanq saʼ li Santil Hu li tzʼiibʼanbʼil saʼ griego 241 sut.

10. Kʼaru naxkʼut chiqu li xʼeetalil jun li ixq li wank Myanmar?

¹⁰ Joʼ li Jesús, naqaj naq naabʼalebʼ li kristiʼaan teʼxnaw xkʼabʼaʼ li Yos. Saʼ Myanmar, jun aj Testiiw kixkʼut chiru jun li ixq li wank 67 chihabʼ re, naq li xkʼabʼaʼ li Yos aʼan Jehobʼa. Xbʼaan xsahil xchʼool li ixq kiyaabʼak ut kixye: «Aʼin li xbʼeen sut naq nawabʼi li xkʼabʼaʼ li Yos. [ . . . ] Li xaakʼut chiwu jwal wank xwankil saʼ linyuʼam». Aʼin naxkʼut chiqu naq xtzolbʼal li xkʼabʼaʼ li Yos truuq xjalbʼal xyuʼamebʼ li kristiʼaan li qʼunebʼ xchʼool.

QAKʼUTBʼESIHAQ NAQ KʼOJKʼO QACHʼOOL RIKʼIN LI XMOLAM LI YOS

11. Chanru teʼruuq li cheekel winq xkʼutbʼesinkil naq nekeʼxkʼojobʼ xchʼool rikʼin li xmolam li Yos? (Chaawil ebʼ li jalam u).

¹¹ Chanru teʼruuq li cheekel winq xkʼutbʼesinkil naq nekeʼxkʼojobʼ xchʼool rikʼin li xmolam li Yos? Naq nekeʼxkʼe xchʼool chi xyaabʼasinkil ebʼ li naʼlebʼ li nekeʼkʼeheʼk re ut moqon nekeʼxkʼe xchʼool chi xyuʼaminkil. Jun eetalil, nekeʼyeeheʼk rehebʼ chanru tbʼaanumanq ebʼ li kʼanjel ut li tijok saʼebʼ li chʼutam, abʼan nekeʼyeeheʼk ajwiʼ rehebʼ chanru teʼril li xkarneer li Kriist. Naq ebʼ li cheekel winq nekeʼxbʼaanu chixjunil li naʼlebʼ li nekeʼkʼeheʼk re xbʼaan li xmolam li Yos, ebʼ li hermaan nekeʼrekʼa naq nekeʼraheʼk ut nekeʼileʼk xbʼaan li Jehobʼa.

12. a) Kʼaʼut tento tqayuʼami li naʼlebʼ li nekeʼxkʼe ebʼ li nekeʼbʼeresink qe? (Hebreos 13:​7, 17). b) Kʼaʼut tqakʼe qachʼool chirix li xchaabʼil naʼlebʼ li nekeʼbʼeresink qe?

¹² Naq ebʼ li cheekel winq teʼxkʼe qe junaq li naʼlebʼ, li jwal us tqabʼaanu aʼan xyuʼaminkil chi anchal qachʼool. Chi joʼkan moko tchʼaʼajkoʼq ta chiruhebʼ xbʼaanunkil li xkʼanjelebʼ. Li Santil Hu naxye naq tooʼabʼinq ut tqakʼulubʼa chi anchal qachʼool li nekeʼxye li nekeʼbʼeresink qe (yaabʼasi Hebreos 13:​7, 17). Wank sut xbʼaanunkil aʼin chʼaʼaj xbʼaan naq ebʼ li cheekel winq ebʼ aj maak. Abʼan wi qʼaxal naqakʼe qachʼool chirix li xpaltilebʼ ut inkʼaʼ chirix li xchaabʼil naʼlebʼ yooko xbʼaanunkil li nekeʼraj li xikʼ nekeʼilok qe. Kʼaʼut naqaye aʼin? Xbʼaan naq wi moko usta naqakʼoxla chirixebʼ li cheekel winq naru naq inkʼaʼ chik tqakʼojobʼ qachʼool chirix li xmolam li Yos, aʼin tzʼaqal li nekeʼraj ebʼ aʼan. Joʼkan utan, kʼaru tqabʼaanu re xkʼebʼal reetal ut xtzʼeqtaanankil li xtikʼtiʼ ebʼ li xikʼ nekeʼilok qe?

MIQAKANABʼ NAQ TEʼXLUKTESI QACHʼOOL

13. Kʼaru nekeʼxye chirix li xmolam li Yos ebʼ li xikʼ nekeʼilok qe?

¹³ Li xikʼ nekeʼilok qe nekeʼxye naq li chaabʼil naʼlebʼ li naxbʼaanu li xmolam li Yos moko usta. Jun eetalil, li Santil Hu naxkʼut naq li Jehobʼa naraj naq ebʼ laj kʼanjel chiru saqaqebʼ ru saʼebʼ li xjunxaqalil, saʼebʼ li xnaʼlebʼ ut saʼebʼ li xpaabʼal. Joʼkan ajwiʼ naxye naq yalaq ani li naxyuʼami li tzʼiʼbʼeetalil naʼlebʼ ut inkʼaʼ naxyotʼ xchʼool t-isiiq saʼ li chʼuut (1 Cor. 5:​11-13; 6:​9, 10). Xbʼaan naq naqayuʼami li naʼlebʼ aʼin, ebʼ li xikʼ nekeʼilok qe nekeʼxye naq maakʼaʼ naqakʼulubʼa ut naq naqanimobʼresi qawankil chiruhebʼ li junchʼol.

14. Bʼar chalenaq li naʼlebʼ li moko yaal ta li nayeemank chirix li qamolam?

¹⁴ Qajultikaq bʼar chalenaq li xikʼ ileʼk. Laj Tza li «xyuwaʼil li tikʼtiʼ», naxyoobʼ li naʼlebʼ li moko yaal ta chirix li xmolam li Yos (Juan 8:44; Gén. 3:​1-5). Moko nasach ta  qachʼool rilbʼal naq naroksi yalaq ani re xjekʼinkil ebʼ li tikʼtiʼ aʼin, ak kixbʼaanu chaq aʼin saʼ xkutankilebʼ li apóstol.

15. Kʼaru keʼxbʼaanu re li Jesús ut ebʼ li xtzolom ebʼ li nekeʼkʼamok bʼe saʼ li bʼalaqʼil paabʼal?

¹⁵ Usta li Jesús, li Ralal li Yos tzʼaqal re ru li yuʼam ut naxbʼaanu ebʼ li sachbʼachʼoolej, laj Tza kiroksi wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan re naq teʼxjekʼi ebʼ li tikʼtiʼ chirix. Jun eetalil, ebʼ li nekeʼkʼamok bʼe saʼ li bʼalaqʼil paabʼal nekeʼxye rehebʼ li kristiʼaan naq li Jesús narisi ebʼ li maaʼus aj musiqʼej «saʼ xkʼabʼaʼ li najolomink rehebʼ li maaʼus aj musiqʼej» (Mar. 3:22). Moqon naq kiraqmank aatin saʼ xbʼeen li Jesús, ebʼ li nekeʼkʼamok bʼe saʼ li bʼalaqʼil paabʼal xeʼxqʼabʼa naq naxmaajewa li Yos ut xeʼxqʼunbʼesi li kristiʼaan re naq teʼxpatzʼ naq tkamsiiq (Mat. 27:20). Moqon chik naq ebʼ li xtzolom li Kriist xeʼok chi puktesink, ebʼ li xikʼ nekeʼilok keʼxpoqoqi ebʼ li kristiʼaan ut keʼxtakchiʼi ebʼ li qas qiitzʼin re naq teʼxrahobʼtesihebʼ (Hech. 14:​2, 19). Li hu Laj Kʼaakʼalehom 1 re diciembre 1998, maakʼaʼ saʼ qʼeqchiʼ, naxye chirix Hechos 14:2 naq ebʼ laj judiiy li xikʼ nekeʼilok moko kaʼaj tawiʼ xeʼxtzʼeqtaana li esil, «xeʼxkʼubʼ bʼan jun li naʼlebʼ re xjekʼinkil ebʼ li tikʼtiʼ» re naq ebʼ li kristiʼaan re jalan chik tenamit xikʼ teʼril ebʼ laj paabʼanel.

16. Kʼaru tqajultika wi naqabʼi ebʼ li naʼlebʼ li moko yaal ta?

¹⁶ Laj Tza inkʼaʼ naxkanab tikʼtiʼik ut anaqwan «yook xbʼalaqʼinkil chixjunil li ruuchichʼochʼ» (Apoc. 12:9). Joʼkan naq, wi naqabʼi li naʼlebʼ li moko yaal ta chirix li xmolam li Yos malaj ebʼ li hermaan li nekeʼbʼeresink re, qajultikaq li keʼxbʼaanu ebʼ li xikʼ nekeʼilok re li Yos rikʼin li Jesús ut rikʼin ebʼ li xtzolom saʼ xkutankilebʼ li apóstol. Joʼ ak kiyeemank chaq saʼ li Santil Hu,  li kristiʼaan yookebʼ xrahobʼtesinkil ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa ut yookebʼ xyoobʼankil tikʼtiʼ chirixebʼ (Mat. 5:​11, 12). Ebʼ li xikʼ nekeʼilok qe inkʼaʼ teʼruuq qabʼalaqʼinkil wi chʼolchʼo chiqu bʼar chalenaq ebʼ li tikʼtiʼ ut tqakol qibʼ saʼ junpaat. Kʼaru tqabʼaanu re xkolbʼal qibʼ?

17. Kʼaru tqabʼaanu wi naqabʼi ebʼ li naʼlebʼ li moko yaal ta? (2 Timoteo 1:13; chaawil li kaaxukuut « Ma xaawabʼi junaq li naʼlebʼ li moko yaal ta? Kʼaru taabʼaanu»).

¹⁷ Qatzʼeqtaanaq li naʼlebʼ li moko yaal ta. Li apóstol Pablo chi chʼolchʼo ru kixye kʼaru tqabʼaanu wi tqabʼi ebʼ li naʼlebʼ aʼin. Saʼ 1 Timoteo 1:​3, 4 kixkʼe li taql aʼin: «Chi moko teʼxkʼe xchʼool chi rabʼinkil ebʼ li seeraqʼinbʼil aatin li moko yaal ta». Ut kixkʼe li naʼlebʼ aʼin re laj Timoteo: «Tzʼeqtaana ebʼ li seeraqʼinbʼil aatin li moko yaal ta li inkʼaʼ naxnima ru li Yos» (1 Tim. 4:7). Jun eetalil: wi jun li chʼinaʼal naxtaw jun li kʼaʼaq re ru chiru tzʼak, maare tixchap ut tixkuj saʼ re, abʼan jun li kristiʼaan li ak nim chik maajunwa raj tixbʼaanu aʼin xbʼaan naq naxnaw bʼar chalenaq ut kʼaru rahilal tixtaw. Joʼkan naq, naqatzʼeqtaana ebʼ li naʼlebʼ li moko yaal ta ut kaʼajwiʼ naqabʼi «li kʼutum li qʼaxal chaabʼil» re li yaal (yaabʼasi 2 Timoteo 1:13).

18. Chanru tooruuq xkʼutbʼesinkil naq naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li xmolam li Jehobʼa?

¹⁸ Joʼkan bʼiʼ, xqil oxibʼ li naʼlebʼ bʼarwiʼ li xmolam li Yos naxkʼam re rikʼin li Jesús, abʼan moko kaʼaj tawiʼ aʼin. Naq taatzol li Santil Hu chʼolchʼo naq taataw xkomon. Maakanabʼ xtenqʼankilebʼ li hermaan re naq teʼxkʼojobʼ xchʼool rikʼin li xmolam li Yos. Ut junelik kʼanjelan chiru li Jehobʼa chi tiik ru aachʼool, maakanabʼ naq maakʼaʼ tatxnajtobʼresi rikʼin li xmolam (Sal. 37:28). Peʼyaal naq jwal loqʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa saʼ jun li molam bʼarwiʼ wank li rahok ut li tiikilal? Junelik qʼoxloqʼiik aʼin!