NAʼLEBʼ RE TZOLOK 34
Naabʼal naqatzol saʼebʼ li propesiiy
«Li wankebʼ xchoxahil naʼlebʼ teʼxtaw ru» (DAN. 12:10).
BʼICH 98 Li Santil Hu musiqʼanbʼil xbʼaan li Yos
RUʼUJIL LI TZOLOM a
1. Kʼaru tooxtenqʼa re naq twulaq chiqu xtzolbʼal ebʼ li propesiiy?
LAJ Ben, jun li saaj naxye: «Kʼajoʼ nawulak chiwu xtzolbʼal ebʼ li propesiiy». Ma joʼkan ajwiʼ nakaawekʼa aawibʼ laaʼat? Malaj nakaakʼoxla naq ebʼ li propesiiy jwal chʼaʼaj xtawbʼal ru? Wi joʼkan, maare taajal chanru nakatkʼoxlak wi nakaataw ru chiʼus kʼaʼut naq li Jehobʼa kiraj naq saʼ li Raatin ttzʼiibʼamanq ebʼ li propesiiy.
2. Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin?
2 Saʼ li tzolom aʼin tqil kʼaʼut aajel ru xnawbʼal chiʼus ebʼ li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu ut kʼaru naʼajmank re xtzolbʼal. Moqon tqatzʼil rix wiibʼ li propesiiy li wank saʼ li hu Daniel ut tqil chanru nokooxtenqʼa anaqwan xtawbʼal ru li xyaalal.
KʼAʼUT TENTO TQATZOL EBʼ LI PROPESIIY?
3. Kʼaru tento tqabʼaanu re xtawbʼal ru ebʼ li propesiiy?
3 Re xtawbʼal ru ebʼ li propesiiy, tento tqapatzʼ qatenqʼ. Qakʼoxlaq li eetalil aʼin. Wankat saʼ jun li tenamit bʼarwiʼ maajiʼ nakatwulak chi rulaʼaninkil abʼan yook aawochbʼeeninkil jun laawamiiw li naxnaw chiʼus li tenamit. Laawamiiw naxnaw tzʼaqal bʼar wanqex ut bʼar naxkʼam li junjunq chi bʼe. Kʼajoʼ xchaabʼilal naq xatrochbʼeeni! Joʼkan ajwiʼ nakʼulmank rikʼin li Jehobʼa aʼan naxnaw saʼ kʼaru kutan wanko ut kʼaru tkʼulmanq saʼebʼ li kutan chalk re. Joʼkan naq, re xtawbʼal ru chiʼus li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu, tento tqatzʼaama re li Jehobʼa naq tooxtenqʼa (Dan. 2:28; 2 Ped. 1:19, 20).
4. Kʼaʼut kiraj li Jehobʼa naq saʼ li Raatin ttzʼiibʼamanq ebʼ li propesiiy? (Jeremías 29:11; chaawil li jalam u).
4 Joʼ jun chaabʼil yuwaʼbʼej, li Jehobʼa naraj naq ebʼ li ralal xkʼajol us teʼelq saʼebʼ li xyuʼam (taayaabʼasi Jeremías 29:11). Abʼan li xjalanil li Jehobʼa rikʼin li qanaʼ qayuwaʼ aʼan naq naxnaw chiʼus li tkʼulmanq saʼebʼ li kutan chalk re. Kiraj naq tqanaw chi rubʼelaj li tkʼulmanq moqon joʼkan naq kixbʼaanu naq ttzʼiibʼamanq saʼ li Raatin ebʼ li propesiiy (Is. 46:10). Tooruuq xyeebʼal naq ebʼ li propesiiy aʼan jun nimla maatan li naxkʼe qe li qachoxahil Yuwaʼ. Abʼan, kʼaʼut chʼolchʼo chiqu naq teʼtzʼaqloq ru?
5. Kʼaru teʼruuq xtzolbʼal ebʼ li saaj rikʼin laj Max?
5 Saʼ li tzolebʼaal ebʼ li saaj aj Testiiw wankebʼ saʼ xyanqebʼ li kristiʼaan li inkʼaʼ nekeʼroxloqʼi li Santil Hu. Maare li teʼxye malaj li teʼxbʼaanu truuq xbʼaanunkil naq twiibʼanq xchʼool chirix li xpaabʼal. Qilaq li kixkʼul laj Max. Aʼan naxye: «Naq saajin chaq, xʼok inkʼaʼuxl ma aʼan li tzʼaqal paabʼal li yookebʼ xkʼutbʼal chiwu linnaʼ linyuwaʼ ut ma relik chi yaal naq li Santil Hu chalenaq rikʼin li Yos». Kʼaru keʼxbʼaanu li xnaʼ xyuwaʼ? Laj Max naxye: «Ninnaw naq yookebʼ xkʼaʼuxl chiwix abʼan inkʼaʼ xeʼjosqʼoʼk saʼ junpaat». Li xnaʼ xyuwaʼ xeʼroksi li Santil Hu re xsumenkil ebʼ li xpatzʼom. Ut laj Max kixkʼe xchʼool ajwiʼ. Aʼan naxye: «Xinʼok xtzolbʼal ebʼ li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu ut ninwotz li nintzol rikʼinebʼ li saaj li wankebʼ saʼ linchʼuut». Kʼaru rusilal kixtaw? Laj Max naxye: «Chirix chik aʼin, xchʼolaak chiwu naq li Santil Hu musiqʼanbʼil xbʼaan li Yos».
6. Kʼaru tento tqabʼaanu wi nawiibʼank qachʼool ut kʼaʼut?
6 Ut wi joʼ laj Max nawiibʼank aachʼool chirix ma yaal li wank saʼ li Santil Hu? Mirahoʼk aachʼool abʼan yaal aaqʼe. Li wiibʼank chʼoolej chanchan li qʼolel. Wi junaq li kʼaʼaq re ru wank xqʼolel ut maakʼaʼ naqabʼaanu re risinkil, naru tsachq. Chanru tatruuq risinkil «xqʼolel» laapaabʼal? Kʼoxla aʼin xbʼeenwa: «Ma ninpaabʼ li naxye li Santil Hu chirix li kutan chalk re?». Wi moko chʼolchʼo ta chaawu, tento naq taatzol ebʼ li propesiiy li ak xeʼtzʼaqlok ru. Kʼaru ttenqʼanq aawe re xbʼaanunkil aʼin?
KʼARU NAʼAJMANK RE XTZOLBʼAL EBʼ LI PROPESIIY?
7. Kʼaru kitenqʼank re laj Daniel re xtzolbʼal ebʼ li propesiiy? (Daniel 12:10; chaawil li jalam u).
7 Re xtzolbʼal ebʼ li propesiiy aajel ru naq tqakʼam qe rikʼin laj Daniel. Aʼan naxtzol ebʼ li propesiiy xbʼaan naq naraj xnawbʼal li yaal joʼkan naq naxbʼaanu chi anchal xchʼool. Laj Daniel naxkubʼsi ajwiʼ ribʼ. Naxnaw naq li Jehobʼa ttenqʼanq re chi xtawbʼal ru ebʼ li propesiiy wi junelik nawank chixkʼatq ut naxpaabʼ li Raatin (Dan. 2:27, 28; taayaabʼasi Daniel 12:10). Laj Daniel kixkʼutbʼesi naq naxkubʼsi ribʼ naq kixtzʼaama re li Jehobʼa naq ttenqʼaaq (Dan. 2:18). Joʼkan ajwiʼ, naxkʼe xchʼool chi xtzolbʼal li Santil Hu. Naxtzʼil rix chiʼus ebʼ li tasal hu li wank chaq saʼ xkutankil (Jer. 25:11, 12; Dan. 9:2). Chanru tqakʼam qe rikʼin?
8. Kʼaʼut nekeʼxtzol ebʼ li propesiiy wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan abʼan kʼaru tqabʼaanu laaʼo?
8 Kʼoxla ma nakaabʼaanu chi anchal aachʼool. Kʼaʼut nakaatzol ebʼ li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu? Ma saʼ xkʼabʼaʼ naq nakaawaj xnawbʼal li yaal? Wi joʼkan, li Jehobʼa tatxtenqʼa (Juan 4:23, 24; 14:16, 17). Abʼanan, wankebʼ li kristiʼaan nekeʼraj xtzolbʼal li Santil Hu xbʼaan naq jalan nekeʼraj xtawbʼal. Nekeʼraj xtawbʼal eetalil naq li Santil Hu moko chalenaq ta rikʼin li Yos. Nekeʼxkʼoxla naq wi li Santil Hu moko chalenaq ta rikʼin li Yos aʼanebʼ teʼxsikʼ kʼaru li us ut kʼaru li inkʼaʼ. Abʼan, aajel ru naq chi anchal qachʼool tqatzol ebʼ li propesiiy. Joʼkan ajwiʼ, re xtawbʼal ru chiʼus naʼajmank jun chik li chaabʼil naʼlebʼ.
9. Kʼaru chaabʼil naʼlebʼ naʼajmank re xtawbʼal ru chiʼus ebʼ li propesiiy ut kʼaʼut?
9 Kubʼsi aawibʼ. Li Jehobʼa naxye naq tixtenqʼahebʼ li nekeʼxkubʼsi ribʼ (Sant. 4:6). Joʼkan naq wi naqaj xtawbʼal ru ebʼ li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu, tento tootijoq re naq tooxtenqʼa. Wi naqakubʼsi qibʼ tqakʼulubʼa li tenqʼ li naxkʼe li moosej tiik xchʼool, li naroksi li Jehobʼa re xkʼebʼal qanaʼlebʼ saʼ xhoonalil (Luc. 12:42). Saʼ xkʼabʼaʼ naq li Jehobʼa tustu ru nakʼanjelak chʼolchʼo chiqu naq jun ajwiʼ li chʼuut naroksi re naq tqataw ru li yaal li wank saʼ li Santil Hu (1 Cor. 14:33, TNM; Efes. 4:4-6).
10. Kʼaru nakaatzol rikʼin li xʼEsther?
10 Kʼe aachʼool chi xtzolbʼal li Raatin li Yos. Tikibʼ rikʼin jun li propesiiy li nawulak chaawu. Aʼan kixbʼaanu li xʼEsther. Aʼan nawulak chiru ebʼ li propesiiy li naxchʼolobʼ joqʼe tchalq li Mesiiy. Naxye: «Naq wank oʼlaju chihabʼ we, xwaj xnawbʼal ma relik chi yaal ebʼ li propesiiy aʼin kitzʼiibʼamank naq toj maajiʼ nachalk li Jesús saʼ Ruuchichʼochʼ». Kʼaru kixbʼaanu? Kiʼok rilbʼal ebʼ li Bʼotbʼilhu re li Kamenaqil Palaw ut li kixtaw kixbʼaanu naq inkʼaʼ chik twiibʼanq xchʼool. Li xʼEsther naxye: «Wankebʼ li bʼotbʼilhu kitzʼiibʼamank naq toj maajiʼ nachalk li Jesús. Joʼkan naq ebʼ li propesiiy li wank chisaʼ chʼolchʼo naq chalenaq rikʼin li Yos». Naxye ajwiʼ: «Wankebʼ li naʼlebʼ li tento xinyaabʼasi naabʼal sut re naq tinruuq xtawbʼal ru». Usta joʼkan, kixtaw rusilal li kixbʼaanu. Li xʼEsther naxye chanru kirekʼa ribʼ naq ak kixtzol chiʼus ebʼ li propesiiy: «Kichʼolaak chiwu naq yaal li naxye li Santil Hu».
11. Kʼaru rusilal naqataw naq nachʼolaak chiqu naq yaal li naxye li Santil Hu?
11 Naq naqakʼe reetal naq ebʼ li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu ak yook chi tzʼaqlok ru, qʼaxal wiʼ chik naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li Jehobʼa ut rikʼin li naʼlebʼ li naxkʼe qe. Joʼkan ajwiʼ ebʼ li propesiiy nokooxtenqʼa re naq wanq qoybʼenihom ut sahaq qachʼool maakʼaʼ naxye kʼaru chʼaʼajkilal tqakʼul. Anaqwan tqil wiibʼ li propesiiy li wank saʼ li hu Daniel li yook chi tzʼaqlok ru saʼebʼ li qakutan. Xtawbʼal ru li xyaalal tooxtenqʼa re naq us li tqasikʼ xbʼaanunkil.
LI ROQ LI JALAM U UT LAAʼAT
12. Kʼaru reetalil li roq li «yiibʼanbʼil rikʼin chʼiichʼ ut sebʼ»? (Daniel 2:41-43).
12 (Taayaabʼasi Daniel 2:41-43). Li awabʼej Nabucodonosor kixmatkʼe jun li jalam u bʼarwiʼ li roq «yiibʼanbʼil rikʼin chʼiichʼ ut sebʼ». Naq naqajuntaqʼeeta li propesiiy aʼin rikʼin jalan chik li wank saʼ li hu Daniel ut saʼ li hu Apocalipsis naqakʼe reetal naq li roq aʼan reetalil li awabʼej re Reino Unido ut Estados Unidos, li yook chi jolomink saʼebʼ li qakutan. Naq laj Daniel kixchʼolobʼ chiru laj Nabucodonosor li xyaalal li matkʼ, kixye chirix li awabʼejilal aʼin: «Li awabʼejihom aʼan yiijach kawaq ribʼ ut yiijach inkʼaʼ». Kʼaʼut naq moko jwal kaw ta ribʼ? Xbʼaan naq ebʼ li kristiʼaan li najuntaqʼeetamank rikʼin li sebʼ inkʼaʼ naxkanabʼ naq t-awabʼejinq saʼ kawilal. b
13. Kʼaru naʼlebʼ jwal wank xwankil nokooxtenqʼa chi xtawbʼal ru li propesiiy aʼin?
13 Li naxye laj Daniel chirix li roq li jalam u nokooxtenqʼa chi xtawbʼal ru naabʼal li naʼlebʼ. Xbʼeen, li awabʼejilal re Reino Unido ut Estados Unidos ak xkʼutbʼesi naq jwal kaw ribʼ. Jun eetalil, keʼokenk re naq teʼqʼaxoq u saʼ li xbʼeen ut li xkabʼ nimla yalok u. Abʼan li awabʼejilal aʼin yook chi kubʼeek xmetzʼew xbʼaan li chʼaʼajkilal li wank saʼ xyanq li xtenamit. Xkabʼ, li awabʼejilal aʼin yook chi awabʼejink naq toj maajiʼ tchalq li Xʼawabʼejilal li Jehobʼa chi xsachbʼal chixjunil ebʼ li awabʼej li wank saʼ ruuchichʼochʼ. Usta wank sut naq jalan chik awabʼejihom teʼraj pleetik rikʼin, maajunwa teʼkanaaq choʼq reqaj. Naqanaw aʼin xbʼaan naq li propesiiy naxye naq «li pek» naraj xyeebʼal li Xʼawabʼejilal li Yos, tixjukʼ chi junajwa li roq li jalam u (Dan. 2:34, 35, 44, 45).
14. Kʼaʼut nokooxtenqʼa xsikʼbʼal chiʼus li tqabʼaanu xtawbʼal ru li propesiiy chirix li roq li yiibʼanbʼil rikʼin chʼiichʼ ut sebʼ?
14 Ma chʼolchʼo chaawu naq yaal li kixye laj Daniel chirix li roq li jalam u? Wi joʼkan, aʼin tkʼutunq saʼ laayuʼam. Jun eetalil, inkʼaʼ taakʼe aachʼool chi xsikʼbʼal xkomon aatumin saʼ jun li ruuchichʼochʼ li chi seebʼ t-osoʼq (Luc. 12:16-21; 1 Juan 2:15-17). Joʼkan ajwiʼ, xtawbʼal ru li propesiiy aʼin tatxtenqʼa re naq taakʼe chi naweʼk li yaal ut keʼok tzolom (Mat. 6:33; 28:18-20). Anaqwan naq ak xqatzʼil rix li propesiiy aʼin us raj naq taakʼoxla: «Ma naxkʼutbʼesi li ninsikʼ saʼ linyuʼam naq chʼolchʼo chiwu naq li Xʼawabʼejilal li Yos chi seebʼ tixsach chi junajwa ebʼ li awabʼejilal li wank saʼ ruuchichʼochʼ?».
LI WIIBʼ CHI AWABʼEJ LI INKʼAʼ NEKEʼXKʼAM RIBʼ SAʼ USILAL UT LAAʼAT
15. Ani li awabʼej re relebʼl iqʼ ut li awabʼej re rokebʼl iqʼ saʼebʼ li qakutan? (Daniel 11:40).
15 (Taayaabʼasi Daniel 11:40). Saʼ li tasal junlaju re li hu Daniel naʼaatinak chirix wiibʼ li awabʼej malaj awabʼejilal li junelik yookebʼ chi pleetik re rilbʼal ani t-awabʼejinq saʼ xbʼeen li ruuchichʼochʼ. Naq naqajuntaqʼeeta li propesiiy aʼin rikʼin jalan chik li wank saʼ li Santil Hu naqakʼe reetal naq li awabʼej re relebʼl iqʼ aʼan Rusia ut li nekeʼxkʼam ribʼ saʼ aatin rikʼin ut li awabʼej re rokebʼl iqʼ aʼan Reino Unido ut Estados Unidos. c
16. Kʼaru li chʼaʼajkilal nekeʼxnumsi ebʼ li hermaan li wankebʼ bʼarwiʼ yook chi awabʼejink li awabʼej re relebʼl iqʼ?
16 Li awabʼej re relebʼl iqʼ yook xrahobʼtesinkilebʼ li hermaan li wankebʼ saʼebʼ li tenamit bʼarwiʼ naʼawabʼejink. Wiibʼ oxibʼ laj Testiiw xeʼsakʼeʼk ut xeʼkʼeheʼk saʼ tzʼalam xbʼaanebʼ li xpaabʼal. Li rahobʼtesiik li yookebʼ xkʼulbʼal saʼ ruqʼ li awabʼej re relebʼl iqʼ yook xkawubʼresinkil li xpaabʼal chiru li Jehobʼa ut chirix li Raatin. Kʼaʼut? Xbʼaan naq nekeʼxnaw naq li rahobʼtesiik aʼin ak tzʼiibʼanbʼil saʼ li hu Daniel (Dan. 11:41). d Rilbʼal naq yook chi tzʼaqlok ru li propesiiy aʼin tooxtenqʼa re naq kawaq li qoybʼenihom ut naq junelik tiikaq qachʼool chiru li Jehobʼa.
17. Kʼaru li chʼaʼajkilal nekeʼxnumsi ebʼ li hermaan li wankebʼ bʼarwiʼ yook chi awabʼejink li awabʼej re rokebʼl iqʼ?
17 Junxil li awabʼej re rokebʼl iqʼ kixrahobʼtesi ajwiʼ li xtenamit li Jehobʼa. Jun eetalil, chiru li xbʼeen ut li xkabʼ nimla yalok u naabʼalebʼ li hermaan xeʼkʼeheʼk saʼ tzʼalam ut xeʼisiik saʼ li tzolebʼaal wiibʼ oxibʼ li kokʼal aj Testiiw xbʼaan li xpaabʼal. Abʼan saʼebʼ li chihabʼ li tojeʼ xeʼnumeʼk xeʼyaleʼk rix saʼ jalan jalanq li naʼlebʼ li xtiikal xchʼool chiru li Jehobʼa ebʼ li hermaan li wankebʼ rubʼel xwankil li awabʼej re rokebʼl iqʼ. Jun eetalil, naq nasikʼeʼk junaq li awabʼej maare jun laj paabʼanel traj okenk chirix junaq li traj wank choʼq awabʼej. Yaal, usta inkʼaʼ tjuchʼuq chirix junaq abʼan maare saʼ xkʼaʼuxl ut saʼ xchʼool naraj naq junaq rehebʼ t-elq chiʼubʼej. Abʼan re naq junelik tiikaq qachʼool chiru li Jehobʼa moko kaʼaj tawiʼ tqakʼe reetal li naqabʼaanu, tqakʼe ajwiʼ reetal li naqakʼoxla ut li naqekʼa (Juan 15:18, 19; 18:36).
18. Kʼaru naqekʼa naq naqil naq yookebʼ chi yalok li wiibʼ chi awabʼej aʼin? (Chaawil ebʼ li jalam u).
18 Maare ebʼ li maakʼaʼebʼ xpaabʼal chirix li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu kʼajoʼ naq nekeʼchʼinaak xchʼool naq nekeʼril naq li awabʼej re rokebʼl iqʼ yook chi pleetik rikʼin li awabʼej re relebʼl iqʼ (Dan. 11:40). Rikʼin li ninqal puubʼ li wankebʼ rikʼin teʼruuq raj xsachbʼal chixjunil li wank saʼ Ruuchichʼochʼ. Abʼan naqanaw naq li Jehobʼa moko tixkanabʼ ta naq tkʼulmanq aʼin (Is. 45:18). Joʼkan naq inkʼaʼ naʼok qakʼaʼuxl chi moko nokooxuwak. Naq naqil naq li awabʼej re relebʼl iqʼ ut li awabʼej re rokebʼl iqʼ yookebʼ chi pleetik li qapaabʼal qʼaxal nakawuuk xbʼaan naq naxjultika chiqu naq nachʼ wank chaq li rosoʼjik.
QAKʼOXLAQ RIX EBʼ LI PROPESIIY
19. Kʼaru tento chʼolchʼooq chiqu chirix ebʼ li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu?
19 Moko chʼolchʼo ta chiqu chanru teʼtzʼaqloq ru wiibʼ oxibʼ li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu. Chi moko laj Daniel kixtaw ru kʼaru xyaalal chixjunil li yook chaq xtzʼiibʼankil (Dan. 12:8, 9). Abʼan usta inkʼaʼ naqanaw chanru ttzʼaqloq ru junaq li propesiiy, aʼin moko naraj ta xyeebʼal naq inkʼaʼ ttzʼaqloq ru. Chʼolchʼo chiqu naq li Jehobʼa tixchʼolobʼ chiqu saʼ xhoonalil joʼ kixbʼaanu chaq junxil (Amós 3:7).
20. Kʼaru ebʼ li propesiiy teʼtzʼaqloq ru chi seebʼ ut kʼaru tento tqabʼaanu?
20 Chi seebʼ tyeemanq «Wanko saʼ tuqtuukilal ut maakʼaʼ chik qakʼaʼuxl» (1 Tes. 5:3). Tojaʼ naq ebʼ li awabʼej teʼoq xrahobʼtesinkil li bʼalaqʼil paabʼal ut teʼxjukʼ chi junwaakaj (Apoc. 17:16, 17). Moqon teʼxrahobʼtesi li xtenamit li Yos (Ezeq. 38:18, 19). Ut chirix chi aʼan ttiklaaq li yalok u, li naxkʼabʼaʼi Armagedón (Apoc. 16:14, 16). Chʼolchʼo chiqu naq aʼin tkʼulmanq chi seebʼ. Naq yooko roybʼeninkil aʼin, junelik qatzolaq ebʼ li propesiiy ut qatenqʼaq ebʼ li junchʼol re naq teʼxtzol ajwiʼ chi joʼkan tqakʼutbʼesi naq nokoobʼanyoxink chiru li qachoxahil Yuwaʼ.
BʼICH 97 Yoʼyoko rikʼin li Raatin li Yos
a Usta wank naabʼal li rahilal saʼ ruuchichʼochʼ, chʼolchʼo chiqu naq saʼebʼ li kutan chalk re t-usaaq. Kʼaʼut nokookʼoxlak chi joʼkaʼin? Xbʼaan naq naqatzol ebʼ li propesiiy. Saʼ li tzolom aʼin tooʼaatinaq chirix wiibʼ oxibʼ xyaalal kʼaʼut tqatzol li propesiiy. Joʼkan ajwiʼ tqatzʼil rix wiibʼ li propesiiy li wank saʼ li hu Daniel ut tqil chanru nokooxtenqʼa anaqwan xtawbʼal ru li xyaalal.
b Chaawil li raqal 7 toj 9 re li tzolom li naʼaatinak naq li Jehobʼa naxye ebʼ li kʼaʼaq re ru li tkʼulmanq moqon, li wank saʼ li hu Laj Kʼaakʼalehom 15 re junio 2012, maakʼaʼ saʼ qʼeqchiʼ.
c Chaawil li raqal 3 ut 4 re li tzolom «Ani li “awabʼej re relebʼl iqʼ” saʼebʼ li qakutan?», li wank saʼ li hu Laj Kʼaakʼalehom mayo 2020.
d Chaawil li raqal 7 toj 9 re li tzolom «Ani li “awabʼej re relebʼl iqʼ” saʼebʼ li qakutan?» li wank saʼ li hu Laj Kʼaakʼalehom mayo 2020.