1. Kʼaru naru nakʼulmank naq junaq naxbʼaanu jun li nimla maak?

 SAʼ LI tzolom 33 xqatzol li kixye li apóstol Pablo re li chʼuut Corinto chirix kʼaru xbʼaanunkil rikʼin li winq li kixbʼaanu jun li nimla maak. Saʼ xkʼabʼaʼ naq toj maajiʼ naxyotʼ xchʼool, xʼisiik saʼ li chʼuut. Abʼanan joʼ naxye li raqal li naxjolomi li tzolom aʼin, li Yos truuq xtenqʼankil jun li qas qiitzʼin re naq tixyotʼ xchʼool (Rom. 2:4). Chanru naroksi li Jehobʼa ebʼ li cheekel winq re xtenqʼankilebʼ laj maak re naq teʼxyotʼ xchʼool?

2, 3. Kʼaru tento tqabʼaanu wi naqanaw naq jun li hermaan kixbʼaanu jun li nimla maak ut kʼaʼut?

² Qakʼoxlaq naq jun li hermaan kixbʼaanu jun li nimla maak, naraj xyeebʼal naq naru t-isiiq saʼ li chʼuut. Kʼaru tento raj tqabʼaanu? Naqanaw naq ebʼ li cheekel winq teʼruuq xtenqʼankil, abʼanan xbʼeenwa tento raj teʼxnaw kʼaru kixbʼaanu. Joʼkan naq tento tqaye raj re naq t-aatinaq rikʼinebʼ li cheekel winq ut tixpatzʼ xtenqʼ (Is. 1:18; Hech. 20:28; 1 Ped. 5:2).

³ Ut wi inkʼaʼ naraj aatinak rikʼinebʼ li cheekel winq? Laaʼo tqaye li kixbʼaanu, xbʼaan naq naqaj naq tixkʼul li tenqʼ li naʼajmank chiru. Naq nokooʼaatinak rikʼinebʼ li cheekel winq, naqakʼutbʼesi naq naqara li hermaan xbʼaan naq naqanaw naq ebʼ li cheekel winq teʼruuq xtenqʼankil. Wi inkʼaʼ naxjal li xnaʼlebʼ, inkʼaʼ chik twanq saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa ut xbʼaan li yook xbʼaanunkil teʼoq chi aatinak chirix li chʼuut. Joʼkan naq, usta tchʼaʼajkoʼq chiqu,  moko tooxuwaq ta chi aatinak rikʼinebʼ li cheekel winq xbʼaan naq naqara li Jehobʼa ut naqara li hermaan (Sal. 27:14).

CHANRU EBʼ LI CHEEKEL WINQ NEKEʼXTENQʼA LI KIXBʼAANU JUN LI NIMLA MAAK

4. Kʼaru nekeʼxsikʼ xbʼaanunkil ebʼ li cheekel winq naq nekeʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin jun li hermaan li kixbʼaanu jun li nimla maak?

⁴ Naq junaq li hermaan naxbʼaanu jun li nimla maak, ebʼ li cheekel winq nekeʼxsikʼ oxibʼ rehebʼ a re naq teʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin. Ebʼ li cheekel winq tento naq teʼxkubʼsi ribʼ ut teʼxjultika naq usta teʼxyal xqʼe chi xtenqʼankil re naq tixyotʼ xchʼool, moko teʼruuq ta xminbʼal ru re naq tixjal li xnaʼlebʼ (Deut. 30:19). Joʼkan ajwiʼ, nekeʼxnaw naq moko chixjunilebʼ ta li nekeʼmaakobʼk nekeʼxkʼulubʼa li tenqʼ, joʼ kixbʼaanu li awabʼej David (2 Sam. 12:13). Wankebʼ inkʼaʼ nekeʼxkʼulubʼa li qʼusum li naxkʼe li Jehobʼa (Gén. 4:​6-8). Usta joʼkan, ebʼ li cheekel winq nekeʼxyal xqʼe chi xtenqʼankil laj maak re naq tixyotʼ xchʼool. Kʼaru li naʼlebʼ natenqʼank rehebʼ li oxibʼ chi cheekel winq naq nekeʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin li xmaakobʼk?

5. Kʼaru tento teʼxjultika ebʼ li cheekel winq naq teʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin li xmaakobʼk? (2 Timoteo 2:​24-26; chaawil li jalam u).

⁵ Ebʼ li cheekel winq nekeʼxnaw naq usta wank junaq li kixbʼaanu jun li nimla maak, toj oxloqʼ chiru li Jehobʼa (Luc. 15:​4, 6). Nekeʼxkʼutbʼesi li naʼlebʼ aʼin joʼ chanru nekeʼraatina ut nekeʼril naq nekeʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin. Inkʼaʼ nekeʼxkʼoxla naq li wank xwankil aʼan xbʼaanunkil ebʼ li patzʼom ut xtzʼilbʼal rix li xkʼulmank. Nekeʼnaʼlebʼak bʼan joʼ naxye 2 Timoteo 2:​24-26 (yaabʼasi). Naq nekeʼxchʼutubʼ ribʼ, nekeʼraatina saʼ tuulanil, saʼ qʼunil ut inkʼaʼ nekeʼxchʼila re naq teʼxtenqʼa chi xjalbʼal li xnaʼlebʼ.

6. Chanru nekeʼxkawresi ribʼ ebʼ li cheekel winq naq toj maajiʼ nekeʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin li xmaakobʼk? (Romanos 2:4).

⁶ Ebʼ li cheekel winq nekeʼxkawresi ribʼ. Nekeʼxjultika li kixye laj Pablo: «Li Yos yook aatenqʼankil saʼ tuulanil re naq taayotʼ aachʼool ut taajal aanaʼlebʼ» (yaabʼasi Romanos 2:4). Nekeʼxyal xqʼe chi rilbʼal saʼ tuulanil li xmaakobʼk joʼ naxbʼaanu li Jehobʼa. Nekeʼxjultika naq aʼanebʼ aj kʼaakʼalenel ut tento teʼxkʼam re rikʼin li Kriist ut teʼxbʼaanu li naʼlebʼ li nekeʼkʼeheʼk re (Is. 11:​3, 4; Mat. 18:​18-20). Naq toj maajiʼ nekeʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin li xmaakobʼk, ebʼ li cheekel winq nekeʼtijok chiru li Jehobʼa re xpatzʼbʼal li xtenqʼ  re naq laj maak tixyotʼ xchʼool. Nekeʼxsikʼ xnaʼlebʼ saʼ li Santil Hu ut saʼebʼ li qatasal hu ut nekeʼxpatzʼ re li Jehobʼa naq tixkʼe rehebʼ li xnaʼlebʼ re naq teʼxtaw ru li xwanjik ut li xnaʼlebʼ li qas qiitzʼin. Nekeʼaatinak ajwiʼ chirix kʼaru xkʼamok re chi maakobʼk (Prov. 20:5).

7, 8. Chanru ebʼ li cheekel winq nekeʼnaʼlebʼak joʼ li Jehobʼa naq nekeʼxkʼutbʼesi li xkuyum rikʼin li xmaakobʼk?

⁷ Ebʼ li cheekel winq nekeʼxkʼam re rikʼin li xkuyum li Jehobʼa. Nekeʼxjultika chanru li Jehobʼa kinaʼlebʼak rikʼinebʼ li xeʼmaakobʼk junxil. Jun eetalil, kinaʼlebʼak rikʼin laj Caín ut kixye re naq naru tixtaw wiʼ chik li rusilal, abʼan kixye ajwiʼ re kʼaru tixkʼul wi inkʼaʼ tixjal li xnaʼlebʼ (Gén. 4:​6, 7). Naq kixqʼus laj David, li Jehobʼa kixtaqla laj Natán ut aʼan kiroksi jun li eetalil li kixtochʼ xchʼool (2 Sam. 12:​1-7). Joʼkan ajwiʼ, li Jehobʼa rajlal kixtaqla ebʼ li xpropeet re xtenqʼankil li tenamit Israel naq xeʼxqʼet ribʼ chiru (Jer. 7:​24, 25). Moko kiroybʼeni ta naq ebʼ laj maak teʼxyotʼ xchʼool re xtenqʼankilebʼ, kixye bʼan rehebʼ naq teʼxyotʼ xchʼool naq toj yookebʼ chi maakobʼk.

⁸ Kʼaru nekeʼxbʼaanu ebʼ li cheekel winq re xkʼambʼal rehebʼ rikʼin li Jehobʼa naq nekeʼxtenqʼa li kixbʼaanu jun li nimla maak? Joʼ naxye 2 Timoteo 4:​2, tento naq teʼwanq xkuyum rikʼin, junelik teʼxkuy ribʼ ut teʼraatina saʼ tuulanil re naq tixbʼaanu li us. Wi ebʼ li cheekel winq nekeʼxkanabʼ naq li xjosqʼil tnumtaaq saʼ xbʼeenebʼ, li xmaakobʼk inkʼaʼ chik traj rabʼinkilebʼ malaj inkʼaʼ tixyotʼ xchʼool.

9, 10. Kʼaru teʼruuq xbʼaanunkil ebʼ li cheekel winq re xtenqʼankil li xmaakobʼk re naq tixnaʼlebʼa rix li kixbʼaanu?

⁹ Ebʼ li cheekel winq nekeʼxkʼe xchʼool chi xnawbʼal kʼaru kixbʼaanu naq jun li hermaan tmaakobʼq. Ma kixkanabʼ tzolok malaj inkʼaʼ chik napuktesink rajlal? Ma inkʼaʼ chik natijok malaj moko chaabʼil ta li xtij? Ma kixkanabʼ naq li yibʼru aj naʼlebʼ txeʼinq saʼ li xchʼool? Rikʼin ani naxnumsi li xhoonal? Kʼaru li ajsibʼaal u naril? Ma chʼolchʼo chiru chanru narekʼa ribʼ li Jehobʼa xbʼaan li kixbʼaanu?

¹⁰ Ebʼ li cheekel winq teʼxbʼaanu ebʼ li patzʼom re li xmaakobʼk abʼan inkʼaʼ teʼxpatzʼ li inkʼaʼ aajel ru xnawbʼal. Naq teʼraatina saʼ tuulanil teʼxbʼaanu naq inkʼaʼ tchʼaʼajkoʼq chiru xyeebʼal li kixbʼaanu ut re naq teʼxtaw ru li kikʼamok re chi maakobʼk (Prov. 20:5). Joʼ kixbʼaanu laj Natán rikʼin laj David, naru teʼroksi ebʼ li eetalil re xtenqʼankil li hermaan chi rilbʼal kʼaʼut naq moko us ta li kixbʼaanu. Maare saʼ li xbʼeen sutil naq teʼxchʼutubʼ ribʼ, li hermaan inkʼaʼ sa trekʼa ribʼ xbʼaan li kixbʼaanu malaj tixyotʼ xchʼool.

11. Chanru kiril li Jesús ebʼ li xeʼmaakobʼk?

¹¹ Ebʼ li cheekel winq nekeʼxkʼam re rikʼin li Jesús. Jun eetalil, li Jesús kixpatzʼ re laj Saulo re Tarso: «Saulo, Saulo, kʼaʼut xikʼ nikinaawil?». Kixbʼaanu li patzʼom aʼin re naq tixtaw ru naq li yook xbʼaanunkil moko us ta (Hech. 9:​3-6). Saʼ Apocalipsis 2:​20, 21, kiʼaatinaak chirix «li xJezabel» ut kixye: «Xinkʼe xhoonal re naq tixyotʼ xchʼool».

12, 13. Kʼaru teʼruuq xbʼaanunkil ebʼ li cheekel winq re naq teʼxkʼe xhoonal li xmaakobʼk re naq tixyotʼ xchʼool? (Chaawil ebʼ li jalam u).

¹² Joʼ li Jesús, ebʼ li cheekel winq moko saʼ junpaat ta nekeʼxye naq li xmaakobʼk inkʼaʼ naraj xyotʼbʼal xchʼool. Wankebʼ nekeʼxyotʼ xchʼool saʼ li xbʼeen sutil naq ebʼ li cheekel winq nekeʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin ut jalanebʼ chik nekeʼxkʼam bʼayaq  xhoonal xbʼaanunkil aʼin. Joʼkan naq ebʼ li cheekel winq naru naq teʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin naabʼal sut. Maare saʼ li xbʼeen sutil naq teʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin, tixkʼe reetal naq li kixbʼaanu moko us ta ut ttijoq chiru li Jehobʼa re xpatzʼbʼal xkuybʼal xmaak (Sal. 32:5; 38:19). Maare naq teʼxchʼutubʼ wiʼ chik ribʼ rikʼin ak xjal chik li xnaʼlebʼ.

¹³ Ebʼ li cheekel winq nekeʼxkʼe ribʼ saʼ xnaʼaj li kristiʼaan ut nekeʼraatina saʼ tuulanil re naq tixyotʼ xchʼool. Nekeʼxpatzʼ re li Jehobʼa naq trosobʼtesi li kʼanjel li nekeʼxbʼaanu re naq li kristiʼaan tixjal li xnaʼlebʼ ut tixyotʼ xchʼool (2 Tim. 2:​25, 26).

14. Ani natenqʼank re jun laj maak re naq tixyotʼ xchʼool ut kʼaʼut naqaye aʼin?

¹⁴ Jwal nasahoʼk qachʼool wi jun laj maak naxyotʼ xchʼool (Luc. 15:​7, 10). Abʼan, ani nabʼaanunk re aʼin? Ma ebʼ li cheekel winq? Li apóstol Pablo kixye: «Maare li Yos tixbʼaanu naq teʼxyotʼ xchʼool ut teʼxjal xnaʼlebʼ» (2 Tim. 2:25). Joʼkan naq li Jehobʼa naxbʼaanu naq jun li winq li xmaakobʼk tixjal li xnaʼlebʼ, maawaʼebʼ li winq. Laj Pablo kixye ajwiʼ wiibʼ oxibʼ li rusilal li natawmank naq junaq naxyotʼ xchʼool: naxbʼaanu naq laj maak tixnaw li yaal chi chaabʼil, naxtenqʼa re naq tixkʼe reetal naq xmaakobʼk ut naʼelk rubʼel xwankil laj Tza (2 Tim. 2:26).

15. Kʼaru chik naru teʼxbʼaanu ebʼ li cheekel winq re xtenqʼankil li hermaan li kixyotʼ xchʼool?

¹⁵ Wi li kristiʼaan naxyotʼ xchʼool, ebʼ li cheekel winq inkʼaʼ teʼxkanabʼ rulaʼaninkil re xtenqʼankil chi xkawresinkil li xpaabʼal re naq tixtzʼeqtaana li aaleek li naxkʼe laj Tza ut re naq tixchaabʼilobʼresi li xyuʼam (Heb. 12:​12, 13). Yaal, ebʼ li cheekel winq re maaʼani teʼxye li kixbʼaanu li hermaan. Abʼan, kʼaru naru tyeemanq re li chʼuut?

«CHIRU LI KOMONIL TAAQʼUSEBʼ»

16. Anihebʼ «li komonil» li kiʼaatinak wiʼ li apóstol Pablo saʼ 1 Timoteo 5:20?

¹⁶ (Yaabʼasi 1 Timoteo 5:20). Laj Pablo kixye re laj Timoteo, li wank ajwiʼ  joʼ cheekel winq, naq tento tixqʼusebʼ laj maak «chiru li komonil». Chirix anihebʼ yook chi aatinak? Saʼ li hoonal aʼan laj Pablo yook chi aatinak chirixebʼ li kristiʼaan li nekeʼxnaw li kixbʼaanu laj maak, maare xbʼaan naq xeʼril malaj xbʼaan naq laj maak kixye rehebʼ. Ebʼ li cheekel winq teʼxye kaʼajwiʼ rehebʼ li hermaan aʼin naq xtuqubʼamank chik ru li chʼaʼajkilal ut naq xqʼuseʼk.

17. Wi naabʼalebʼ ak nekeʼxnaw malaj teʼxnaw naq jun li hermaan xmaakobʼk, kʼaru li esil tkʼemanq saʼ li chʼuut ut kʼaʼut?

¹⁷ Wank sut, naabʼalebʼ ak nekeʼxnaw malaj teʼxnaw naq jun li hermaan xmaakobʼk. Naq nakʼulmank aʼin, «li komonil» aʼan li chʼuut. Joʼkan naq jun li cheekel winq tixye re li chʼuut naq jun li qechpaabʼanel kiqʼuseʼk. Kʼaʼut nabʼaanumank aʼin? Laj Pablo kixchʼolobʼ: «Re naq ebʼ li junchʼol teʼxuwaq» ut inkʼaʼ teʼxbʼaanu jun li nimla maak.

18. Kʼaru nekeʼxbʼaanu ebʼ li cheekel winq naq junaq li maajiʼ wank re waqxaqlaju chihabʼ namaakobʼk? (Chaawil li jalam u).

¹⁸ Wi li xmaakobʼk toj maajiʼ wank waqxaqlaju chihabʼ re, ebʼ li cheekel winq teʼxsikʼ wiibʼ rehebʼ re naq teʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin ut rikʼin li xnaʼ xyuwaʼ aj Testiiw. b Ebʼ li cheekel winq teʼxtzʼil rix kʼaru ak xeʼxbʼaanu li xnaʼ xyuwaʼ re xtenqʼankil li ralal xkʼajol chi xjalbʼal li xnaʼlebʼ ut chi xyotʼbʼal xchʼool. Wi li saaj chaabʼil nanaʼlebʼak ut naxkʼulubʼa li xtenqʼ li xnaʼ xyuwaʼ, li wiibʼ chi cheekel winq maare teʼxkʼoxla  naq moko naʼajmank ta naq oxibʼ chi cheekel winq teʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin, xbʼaan naq tenebʼanbʼil saʼ xbʼeen li naʼbʼej yuwaʼbʼej xqʼusbʼal li ralal xkʼajol (Deut. 6:​6, 7; Prov. 6:20; 22:6; Efes. 6:​2-4). Moqon chik, ebʼ li cheekel winq naru teʼaatinaq rikʼin li xnaʼ xyuwaʼ re rilbʼal ma yook xkʼulubʼankil li tenqʼ li naʼajmank chiru. Abʼanan, wi li saaj toj maajiʼ naxyotʼ xchʼool ut inkʼaʼ naraj xjalbʼal xnaʼlebʼ, oxibʼ chi cheekel winq teʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼin ut rikʼin li xnaʼ xyuwaʼ aj Testiiw.

«LI JEHOBʼA QʼAXAL NARAHOK UT NAʼUXTAANANK U»

19. Chanru nekeʼxkʼam re rikʼin li Jehobʼa ebʼ li cheekel winq naq nekeʼaatinak rikʼin li kixbʼaanu jun li nimla maak?

¹⁹ Ebʼ li cheekel winq li nekeʼril li nekeʼmaakobʼk nekeʼxyal xqʼe re naq saqaq ru li chʼuut xbʼaan naq aʼan jun li kʼanjel li kʼebʼil rehebʼ xbʼaan li Jehobʼa (1 Cor. 5:7). Abʼan nekeʼxyal ajwiʼ xqʼe chi xtenqʼankil laj paabʼanel li xmaakobʼk re naq tixyotʼ xchʼool, joʼkan naq chaabʼil nekeʼkʼoxlak chirix. Chi joʼkan nekeʼxkʼam re rikʼin li Jehobʼa li «qʼaxal narahok ut naʼuxtaanank u» (Sant. 5:11). Li apóstol Juan naq ak cheek chik kixye: «Ex walal inkʼajol, li raarokex inbʼaan, nintzʼiibʼa eere li naʼlebʼ aʼin re naq inkʼaʼ texmaakobʼq. Abʼanan, wi junaq namaakobʼk, wank jun aj tenqʼahom qe li wank chixkʼatq li Yuwaʼbʼej: aʼ li Jesukriist, li tiik xchʼool» (1 Juan 2:1).

20. Kʼaru tqil saʼ li jun chik tzolom?

²⁰ Ra xyeebʼal, abʼan wank sut naʼisimank saʼ li chʼuut jun li hermaan li naxbʼaanu jun li nimla maak xbʼaan naq inkʼaʼ naxyotʼ xchʼool. Kʼaru nekeʼxbʼaanu ebʼ li cheekel winq naq nakʼulmank aʼin? Li xsumenkil li patzʼom aʼin tqil saʼ li jun chik tzolom.