NAʼLEBʼ RE TZOLOK 31
BʼICH 9 Li Jehobʼa aʼan li Qaʼawabʼej!
Li kixbʼaanu li Jehobʼa re qakolbʼal chiru li maak ut li kamk
«Saʼ xkʼabʼaʼ naq li Yos kʼajoʼ kixra li ruuchichʼochʼ kixqʼaxtesi li Ralal li jun ajwiʼ chiru» (JUAN 3:16).
RUʼUJIL LI TZOLOM
Tqil chanru li Jehobʼa kixbʼaanu naq tqaqʼax ru li maak ut tqasahobʼresi xchʼool ut tqil ajwiʼ chanru tooruuq wank chi junelik.
1, 2. a) Kʼaru li maak ut chanru tooruuq xqʼaxbʼal ru? (Chaawil li «Xnimal ru naʼlebʼ»). b) Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin ut saʼebʼ li junchʼol chik chi tzolom re li hu Laj Kʼaakʼalehom? (Chaawil ajwiʼ li naʼlebʼ li naxkʼabʼaʼi «Choʼq re laj ilol hu» li wank saʼ li hu aʼin).
MA TAAWAJ xnawbʼal joʼkʼihal nakatxra li Jehobʼa? Re xnawbʼal, naru taatzol li kixbʼaanu re aakolbʼal chiru li maak ut li kamk. Maajun qe naru xqʼaxbʼal ru li maak. a Chiqajunilo nokoomaakobʼk rajlal kutan ut xbʼaan naq laaʼo aj maak nokookamk (Rom. 5:12). Abʼan rikʼin li xtenqʼ li Jehobʼa tooʼelq rubʼel xwankil li maak ut li kamk.
2 Maare ak 6,000 chihabʼ rokik li Jehobʼa re xtenqʼankilebʼ li poyanam re naq teʼwanq choʼq ramiiw usta aʼanebʼ aj maak. Kʼaʼut? Xbʼaan naq chalen naq xooxyobʼtesi li Jehobʼa kʼajoʼ naq nokooxra ut saʼ xkʼabʼaʼ naq nokooxra naxbʼaanu naabʼal re qatenqʼankil naq nokoomaakobʼk. Li Yos naxnaw naq li maak nakʼamok saʼ li kamk ut inkʼaʼ naraj naq junaq qe tkamq, naraj bʼan naq toowanq chi junelik (Rom. 6:23). Ut aʼan ajwiʼ naraj choʼq aawe! Saʼ li tzolom aʼin tqasume oxibʼ li patzʼom: 1) kʼaru kixbʼaanu li Jehobʼa re xkʼebʼal qoybʼenihom?, 2) kʼaru keʼxbʼaanu li poyanam saʼ najter qʼe kutan re xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa usta moko tzʼaqal ta re ru li xyuʼamebʼ? ut 3) kʼaru kixbʼaanu li Jesús re qakolbʼal chiru li maak ut li kamk?
KʼARU KIXBʼAANU LI JEHOBʼA RE XKʼEBʼAL QOYBʼENIHOM?
3. Chanru laj Adán ut li xʼEva xeʼkanaak joʼ aj maak?
3 Naq li Jehobʼa kixyobʼtesi laj Adán ut li xʼEva kiraj naq sahaqebʼ saʼ xchʼool. Joʼkan naq kixkʼehebʼ saʼ jun chʼinaʼusil naʼajej, kixsumubʼebʼ, kixye rehebʼ naq teʼxnujobʼresi li Ruuchichʼochʼ ut teʼxchʼinaʼusa joʼ li naʼajej Edén. Ut kixye ajwiʼ rehebʼ naq wi inkʼaʼ teʼxpaabʼ li xchaqʼrabʼ, teʼkamq. Ut ak naqanaw li kikʼulmank: jun li ánjel li yibʼru xnaʼlebʼ li inkʼaʼ naxra li Yos ut li poyanam kixyal rixebʼ re naq teʼxqʼet ribʼ chiru li Yos. Laj Adán ut li xʼEva xeʼxpaabʼ li kixye laj Tza. Inkʼaʼ xeʼxkʼojobʼ xchʼool rikʼin li Xyuwaʼebʼ li qʼaxal narahoʼk rehebʼ ut xeʼxqʼet ribʼ chiru. Saʼ xkʼabʼaʼ naq inkʼaʼ xeʼabʼink kichalk naabʼal li rahilal saʼ xbʼeenebʼ: xeʼcheekobʼk ut moqon chik xeʼkamk (Gén. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5).
4. Kʼaʼut li Jehobʼa xikʼ naril li maak ut kʼaʼut nokooxtenqʼa re xqʼaxbʼal ru? (Romanos 8:20, 21).
4 Ra rabʼinkil chixjunil aʼin abʼan li Jehobʼa xkanabʼ resil li kikʼulmank saʼ li Santil Hu re naq tqataw ru kʼaʼut jwal xikʼ naril li maak. Li maak nokooxnajtobʼresi rikʼin li Jehobʼa ut naxkʼam chaq li kamk (Is. 59:2). Laj Tza xikʼ naril li Jehobʼa ut ebʼ li kristiʼaan. Joʼkan naq kixyal rix laj Adán ut li xʼEva ut toj naxbʼaanu saʼ li qakutan. Maare laj Tza kixkʼoxla naq inkʼaʼ chik ttzʼaqloq ru li rajom li Yos saʼ xkʼabʼaʼ naq laj Adán ut li xʼEva xeʼmaakobʼk. Abʼan laj Tza moko naxtaw ta ru li xnimal xrahom li Jehobʼa chirixebʼ li kristiʼaan. Li Yos inkʼaʼ kixjal li naraj choʼq re li ralal xkʼajol laj Adán ut li xʼEva, saʼ xkʼabʼaʼ naq naxrahebʼ kixkʼe roybʼenihomebʼ (yaabʼasi Romanos 8:20, 21). Li Jehobʼa naxnaw naq teʼwanq li kristiʼaan li teʼraj abʼink chiru ut teʼxkʼutbʼesi naq nekeʼxra, joʼkan naq tixbʼaanu chixjunil li wank saʼ ruqʼ re naq teʼjiloq chixkʼatq ut re xkolbʼalebʼ chiru li maak ut li kamk. Chanru tixbʼaanu aʼin?
5. Joqʼe ut chanru kixkʼe li Jehobʼa roybʼenihomebʼ li kristiʼaan? (Génesis 3:15).
5 (Yaabʼasi Génesis 3:15). Saʼ junpaat li Jehobʼa kixye naq tixsach laj Tza ut kixkʼe roybʼenihomebʼ li kristiʼaan. Li Yos kixye naq tchalq jun li ralal xkʼajol li tixkolebʼ li poyanam, tixsach laj Tza ut tixtuqubʼ ru li rahilal li kitiklaak chaq saʼ li naʼajej Edén (1 Juan 3:8). Abʼan xbʼeenwa laj Tza tixrahobʼtesi li ralal xkʼajol li Jehobʼa toj reetal tkamq. Aʼin qʼaxal tixrahobʼtesi xchʼool li Jehobʼa, abʼan tixkanabʼ naq tixkʼul li rahilal re xkolbʼalebʼ li poyanam chiru li maak ut li kamk.
CHANRU XEʼXTAW LI RUSILAL LI JEHOBʼA LI POYANAM AJ MAAK LI WANKEBʼ RESIL SAʼ LI SANTIL HU?
6. Kʼaru xeʼxbʼaanu li winq li kawebʼ xpaabʼal joʼ laj Abel ut laj Noé re jilok chixkʼatq li Jehobʼa?
6 Saʼ xnumikebʼ li chihabʼ, li Jehobʼa chi kachʼinqil kixchʼolobʼ chanru naq ebʼ li poyanam li inkʼaʼ tzʼaqalebʼ re ru xyuʼam teʼruuq chi nachʼok chixkʼatq. Laj Abel, li ralal laj Adán ut li xʼEva, aʼan li xbʼeen winq li kiʼok chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Xbʼaan naq naxra li Jehobʼa kixsikʼ chanru nachʼok chixkʼatq ut kixyeechʼiʼi re jun li mayej. Saʼ xkʼabʼaʼ naq aʼan aj ilol karneer kixmayeja ebʼ «li xbʼeen ralebʼ li xkarneer» choʼq re li Jehobʼa. Ut kʼaru kixbʼaanu li Yos? «Kisahoʼk xchʼool rikʼin laj Abel joʼwiʼ rikʼin li xmayej» (Gén. 4:4). Moqon kixkʼulubʼa ebʼ li mayej li xeʼxyeechiʼi li poyanam li nekeʼrahoʼk re ut nekeʼxkʼojobʼ xchʼool rikʼin, joʼ laj Noé (Gén. 8:20, 21). Aʼin kixkʼutbʼesi naq usta ebʼ li poyanam moko tzʼaqalebʼ ta re ru li xyuʼam nekeʼruuk xsahobʼresinkil xchʼool ut jilok chixkʼatq. b
7. Laj Abrahán kixkʼulubʼa xmayejankil li ralal, kʼaru naqatzol rikʼin aʼin?
7 Li Jehobʼa kixpatzʼ re laj Abrahán, jun li winq li qʼaxal kaw xpaabʼal, naq tixbʼaanu jun li naʼlebʼ li jwal chʼaʼaj. Kixye re naq tento tixyeechiʼi li ralal joʼ mayej. Chʼolchʼo tzʼaqal naq laj Abrahán kirahoʼk xchʼool xbʼaan aʼin, usta joʼkan kiraj abʼink chiru li Jehobʼa. Naq laj Abrahán ok re chi xkamsinkil laj Isaac, li Jehobʼa kixye re naq inkʼaʼ chik tixbʼaanu. Abʼan li kixbʼaanu laj Abrahán naxkʼutbʼesi rehebʼ li kristiʼaan li kawebʼ saʼ xpaabʼal jun li naʼlebʼ li wank xwankil: li Jehobʼa tixyeechiʼi li Ralal li jun ajwiʼ chiru saʼ xkʼabʼaʼ li xnimal xrahom li narekʼa chirixebʼ li poyanam (Gén. 22:1-18).
8. Kʼaru kixkʼutbʼesi li mayej li kiyeechiʼimank rubʼel xwankil li Xchaqʼrabʼ laj Moisés? (Levítico 4:27-29; 17:11).
8 Naq li Jehobʼa kixkʼe li Xchaqʼrabʼ laj Moisés rehebʼ laj Israel, kixye rehebʼ naq teʼxyeechiʼi li xul joʼ mayej re naq teʼkuyeʼq li xmaak (yaabʼasi Levítico 4:27-29; 17:11). Ebʼ li mayej aʼin kixkʼutbʼesi naq li Jehobʼa tixkʼe jun li mayej li qʼaxal chaabʼil re xkolbʼalebʼ li kristiʼaan chiru li maak. Li Yos kixbʼaanu naq ebʼ li propeet teʼxchʼolobʼ naq li ralal xkʼajol li Yos tixkʼul rahilal ut tkamq, chanchanaq jun li karneer li yeechiʼinbʼil joʼ mayej (Is. 53:1-12). Joʼkan naq li Jehobʼa kixye naq tixkʼe li Ralal li jwal raaro xbʼaan joʼ mayej re xkolbʼalebʼ li poyanam chiru li maak ut li kamk. Oxloqʼ tzʼaqal li kixbʼaanu li Jehobʼa chiqix.
KʼARU KIXBʼAANU LI JESÚS RE QAKOLBʼAL?
9. Kʼaru kixkʼe chi naweʼk laj Juan, aj Kubʼsihomhaʼ? (Hebreos 9:22; 10:1-4, 12).
9 Saʼ li chihabʼ 29, laj Juan, aj Kubʼsihomhaʼ kiril li Jesús aj Nazaret ut kixye: «Kʼehomaq reetal, aʼan li Xkarneer li Yos li naxkuy ut naxsach xmaak li ruuchichʼochʼ!» (Juan 1:29). Chi joʼkaʼin kikʼutbʼesimank naq li Jesús aʼan li ralal xkʼajol li kixyeechiʼi li Yos. Li Jesús tixyeechiʼi li xyuʼam joʼ mayej. Li ralal xkʼajol li Jehobʼa xkʼulunk re xkolbʼalebʼ chi junajwa li poyanam chiru li maak (yaabʼasi Hebreos 9:22; 10:1-4, 12).
10. Chanru kixkʼutbʼesi li Jesús naq kichalk chi xbʼoqbʼalebʼ laj maak?
10 Li Jesús kixtenqʼahebʼ li kristiʼaan li inkʼaʼ sa nekeʼrekʼa ribʼ xbʼaan naq nekeʼmaakobʼk ut kixbʼoqebʼ re naq teʼoq joʼ xtzolom. Naxnaw naq ebʼ li kristiʼaan nekeʼxkʼul rahilal xbʼaan li maak, joʼkan naq naʼalaak saʼ xchʼool nachʼok chixkʼatqebʼ li ra wankebʼ saʼ xkʼabʼaʼ li maak. Li Jesús kixkʼe li eetalil aʼin: «Li kawebʼ inkʼaʼ nekeʼraj aj bʼanonel abʼan ebʼ li yaj nekeʼajok re». Ut kixye ajwiʼ: «Inkʼaʼ xinchalk chi xbʼoqbʼalebʼ li tiikebʼ xchʼool, xinchalk bʼan chi xbʼoqbʼalebʼ laj maak» (Mat. 9:12, 13). Ut kixkʼtubʼesi aʼin rikʼin li xbʼaanuhom. Joʼ eetalil, naq jun li ixq kixchʼaj li roq rikʼin li xyaʼal ru, li Jesús kiʼaatinak rikʼin saʼ tuulanil ut kixkuy xmaak (Luc. 7:37-50). Li Jesús kixkʼut ajwiʼ li yaal re jun li ixq aj Samaria usta naxnaw naq li ixq aʼin wank rikʼin jun li winq li moko xbʼeelom ta (Juan 4:7, 17-19, 25, 26). Li kristiʼaan nekeʼkamk xbʼaan li maak abʼan li Yos kixkʼe xwankil li Jesús re naq tixwaklesi chi yoʼyo ebʼ li winq, li ixq ut li kokʼal li ak kamenaqebʼ chik (Mat. 11:5).
11. Kʼaʼut ebʼ laj maak sa nekeʼrekʼa ribʼ wank rikʼin li Jesús?
11 Naqataw ru kʼaʼut ebʼ li poyanam li nekeʼxbʼaanu li inkʼaʼ us sa nekeʼrekʼa ribʼ naq nekeʼwank rikʼin li Jesús xbʼaan naq naxtawebʼ ru ut inkʼaʼ nekeʼxuwak chi aatinak rikʼin (Luc. 15:1, 2). Joʼkan ajwiʼ, naxkʼe xsahilebʼ xchʼool ut naxqʼajkamuhebʼ xbʼaan naq nekeʼxkʼutbʼesi xpaabʼal chirix (Luc. 19:1-10). Li Jesús kiʼuxtaanank u joʼ li Xyuwaʼ (Juan 14:9). Rikʼin li raatin ut li xbʼaanuhom, kixkʼutbʼesi naq li Jehobʼa nokooxra, naxtoqʼobʼa qu ut naraj qatenqʼankil chi xqʼaxbʼal ru li maak. Li Jesús kixbʼaanu naq ebʼ laj maak teʼalaaq saʼ xchʼool xjalbʼal xyuʼam ut naq teʼraj xtaqenkil (Luc. 5:27, 28).
12. Kʼaru kixkʼut li Jesús chirix li xkamik?
12 Li Jesús naxnaw naq tixmayeja li xyuʼam. Naabʼal sut kixye rehebʼ li xtzolom naq tkʼayiiq ut ttʼuyubʼaaq chiru cheʼ (Mat. 17:22; 20:18, 19). Naxnaw ajwiʼ naq li xkamik trisi xwankil li maak saʼ ruuchichʼochʼ joʼ kixye laj Juan ut jalanebʼ chik li propeet. Joʼkan ajwiʼ, kixkʼut naq li xkamik tixbʼaanu naq «jalan jalanq chi qas qiitzʼin» teʼjiloq chixkʼatq (Juan 12:32). Li teʼxpaabʼ li Jesús ut teʼxtaqe teʼruuq xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa ut teʼelq rubʼel xwankil li maak (Rom. 6:14, 18, 22; Juan 8:32). Re xbʼaanunkil, li Jesús kixkʼutbʼesi naq kaw xchʼool, kixkʼulubʼa naq teʼxrahobʼtesi ut teʼxkamsi (Juan 10:17, 18).
13. Chanru kikamk li Jesús ut kʼaru naxkʼut chiqu li xkamik chirix li Jehobʼa? (Chaawil ebʼ li jalam u).
13 Li Jesús kikʼayiik, kikʼeheʼk saʼ tzʼalam, kihobʼeʼk, kirahobʼtesiik, kiyoobʼamank ut kiraqmank aatin chirix. Ut moko kaʼaj tawiʼ aʼin kixkʼul, kitʼojeʼk chiru cheʼ xbʼaan wiibʼ oxibʼ laj puubʼ. Li Jesús kixkuy chixjunil li rahilal ut li Jehobʼa kʼajoʼ kirahoʼk xchʼool rilbʼal li yook xkʼulbʼal. Usta naxra ut wank xwankil re xkolbʼal li Ralal moko kixkol ta. Kʼaʼut? Xbʼaan li xrahom. Li Jesús kixye: «Saʼ xkʼabʼaʼ naq li Yos kʼajoʼ kixra li ruuchichʼochʼ kixqʼaxtesi li Ralal li jun ajwiʼ chiru re naq li tixkʼutbʼesi naq naxpaabʼ inkʼaʼ tsachq, wanq bʼan xyuʼam chi junelik» (Juan 3:16).
14. Kʼaru naxkʼut chaawu li xkamik li Jesús?
14 Li xkamik li Jesús aʼan li xnimal ru eetalil naq li Jehobʼa kʼajoʼ naxrahebʼ li ralal xkʼajol laj Adán ut li xʼEva. Ut aʼin ajwiʼ naxkʼutbʼesi naq kʼajoʼ nakatxra. Kixkʼe chi kamk li Ralal li jwal raaro xbʼaan ut kixkuy rilbʼal li rahilal li kixnumsi re qakolbʼal chiru li maak ut li kamk (1 Juan 4:9, 10). Aʼan naraj qatenqʼankil chiqajunjunqal re naq tqayal qaqʼe chiru li maak ut tqaqʼax ru.
15. Kʼaru tento tqabʼaanu wi naqaj xtawbʼal rusilal li xkamik li Jesús?
15 Li Jehobʼa kixkʼe jun li maatan re naq tkuyeʼq qamaak: kixkʼe chi kamk li Ralal li jun ajwiʼ chiru. Abʼan wank kʼaru tento tqabʼaanu, laj Juan, aj Kubʼsihomhaʼ ut li Jesukriist keʼxchʼolobʼ kʼaru tqabʼaanu: «Yotʼomaq eechʼool ut jalomaq eekʼaʼuxl xbʼaan naq li Xʼawabʼejilal li choxa ak xnachʼok chaq» (Mat. 3:1, 2; 4:17). Saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj maak, tento naq tqayotʼ qachʼool re naq tooruuq kʼanjelak chiru li Jehobʼa ut jilok chixkʼatq. Abʼan, kʼaru naraj xyeebʼal xyotʼbʼal qachʼool ut chanru nokooxtenqʼa aʼin re xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa usta laaʼo aj maak? Saʼ li jun chik tzolom tqil li naʼlebʼ aʼin.
BʼICH 18 Bʼanyox Jehobʼa li qakolbʼal
a XNIMAL RU NAʼLEBʼ: Naq li Santil Hu naroksi li aatin maak wank sut moko juntaqʼeet ta li naraj xyeebʼal. Jun eetalil, naq naqabʼaanu junaq li naʼlebʼ li naxye li Jehobʼa naq moko us ta malaj naq inkʼaʼ naqabʼaanu junaq li naʼlebʼ li naxpatzʼ qe. Abʼan maak nayeemank ajwiʼ re li xqechani rikʼin laj Adán, li naxbʼaanu naq chiqajunilo tookamq.