Naq li Jesús kiwank saʼ choxa, kixtzol li chaabʼil naʼlebʼ re naq tkʼanjelaq chiʼus rikʼinebʼ li junchʼol. Ut moqon, naq kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ, kixkanabʼ jun chaabʼil eetalil choʼq rehebʼ li keʼkʼanjelak rochbʼen. Chanru nokooxtenqʼa li kixbʼaanu? Naq tqatzʼil rix, tqatzol oxibʼ li naʼlebʼ li tooxtenqʼa re naq tqanaw kʼanjelak rikʼinebʼ li junchʼol, toowanq saʼ junajil ut tootenqʼanq.

Li qas qiitzʼin li naxnaw kʼanjelak rikʼinebʼ li junchʼol, naxkubʼsi ribʼ, naroxloqʼihebʼ ut inkʼaʼ naxnimobʼresi ribʼ. Li Jesús kiril naq li Xyuwaʼ naxkubʼsi ribʼ. Usta kaʼajwiʼ li Jehobʼa xkʼulubʼ naq tkʼabʼaʼiiq joʼ aj Yobʼtesinel, abʼan kixkʼe ajwiʼ xwankil li kʼanjel li kixbʼaanu li Ralal. Aweʼ nakʼutunk chi tzʼaqal re ru rikʼin li aatin li kixye li Yos: «Qayoobʼtesihaq li poyanam joʼ qajalam u» (Gén. 1:26). Naq li Jehobʼa kixye aʼin, li Jesús kixkʼe reetal naq li Xyuwaʼ jwal naxkubʼsi ribʼ (Sal. 18:36).

Li Jesús kixkubʼsi ajwiʼ ribʼ naq kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ. Naq ebʼ li qas qiitzʼin keʼxnima ru li Jesús, junelik kixkʼe xloqʼal li Jehobʼa (Mar. 10:17, 18; Juan 7:15, 16). Kixkʼe ajwiʼ xchʼool re naq ebʼ li xtzolom sa teʼrekʼa ribʼ ut junelik kirilebʼ joʼ ramiiw maawa joʼebʼ xmoos (Juan 15:15). Kixchʼajebʼ ajwiʼ li roq re xkʼutbʼal chiruhebʼ naq tento teʼxkubʼsi ribʼ (Juan 13:5, 12-14). Joʼ kixbʼaanu li Jesús, tento tqoxloqʼi ebʼ li qechkʼanjel ut tqakʼe xbʼeenwa li nekeʼraj aʼanebʼ. Wi naqoxloqʼi qibʼ  chiqibʼil qibʼ ut inkʼaʼ naʼok qakʼaʼuxl chi xkʼoxlankil ani tkʼeheʼq xwankil, jwal us tooʼelq (Rom. 12:10, Wy).

Li naxkubʼsi ribʼ naxtaw ajwiʼ ru naq «us naʼelk li kʼaru kʼuubʼkʼu xbʼaan naabʼalebʼ aj kʼehol naʼlebʼ» (Prov. 15:22). Maakʼaʼ naxye ma wank naabʼal qanawom malaj li nokooruuk xbʼaanunkil, qajultikaq naq moko naqanaw ta chixjunil. Chʼolchʼo ajwiʼ chiru li Jesús naq wank kʼaru inkʼaʼ naxnaw (Mat. 24:36). Kiraj ajwiʼ xnawbʼal li nekeʼxkʼoxla chaq ebʼ li xtzolom usta nekeʼpaltoʼk (Mat. 16:13-16). Joʼkan naq, sa keʼrekʼa chaq ribʼ li keʼkʼanjelak rikʼin. Kamaʼan ajwiʼ nakʼulmank wi naqakubʼsi qibʼ ut wank saʼ qachʼool li inkʼaʼ nokooruuk xbʼaanunkil ut naqabʼi li nekeʼxye ebʼ li junchʼol, chi joʼkan toowanq saʼ tuqtuukilal ut «us naʼelk li kʼaru kʼuubʼkʼu».

Naq ebʼ li cheekel winq nekeʼkʼanjelak rikʼinebʼ li junchʼol, aajel ru naq teʼxkʼam rehebʼ rikʼin li Jesús naq kixkubʼsi ribʼ. Us naq wanq saʼ xchʼoolebʼ naq li santil musiqʼej naru tixtenqʼa junaq li cheekel winq re naq tixye junaq li naʼlebʼ li tkʼanjelaq chiru li jun chʼuut chi cheekel winq re xbʼaanunkil junaq li chaabʼil naʼlebʼ. Naq ebʼ li cheekel winq nekeʼxchʼutubʼ ribʼ, us naq teʼxkʼe xchʼool re naq chixjunilebʼ teʼxye li nekeʼxkʼoxla re naq us twanq li chʼuut.

Li naxnaw kʼanjelak rikʼinebʼ li junchʼol chaabʼil nanaʼlebʼak. Joʼkan naq moko kaw ta nataqlank ut naxkʼulubʼa li nekeʼxye li junchʼol. Chʼolchʼo naq li Jesús naabʼal sut kiril naq li Xyuwaʼ nanaʼlebʼak chiʼus. Jun eetalil, li Jehobʼa kixtaqla chaq chi xkolbʼalebʼ li kristiʼaan chiru li kamk li tenebʼanbʼil saʼ xbʼeenebʼ (Juan 3:16).

Wank sut li Jesús kixjal li kixye chaq naq kiʼajmank. Qajultikaq chanru kixtenqʼa jun li ixq, aj Fenicia, usta li Jesús kaʼajwiʼ kichalk re xtenqʼankil li tenamit Israel (Mat. 15:22-28). Kinaʼlebʼak ajwiʼ chiʼus rikʼinebʼ li xtzolom naq inkʼaʼ kixpatzʼ rehebʼ li inkʼaʼ teʼruuq xbʼaanunkil. Naq kitzʼeqtaanaak xbʼaan laj Pedro, li ramiiw, li Jesús kixkuy xmaak ut moqon kixkʼe re ebʼ li xninqal ru kʼanjel (Luc. 22:32; Juan 21:17; Hech. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45). Li kixbʼaanu li Jesús naxkʼut chiqu naq wank sut tento tqajal li xqaye chaq re naq chixjunilebʼ teʼxkʼe reetal naq nokoonaʼlebʼak chiʼus (Filip. 4:5).

Wi chaabʼil nokoonaʼlebʼak, tento ajwiʼ tqajal junjunq li naʼlebʼ re naq tooruuq chi kʼanjelak saʼ komonil rikʼinebʼ li junchʼol. Li Jesús kixkʼam ribʼ chiʼus rikʼinebʼ li poyanam joʼkan naq ebʼ li xikʼ nekeʼilok re, keʼok xkaqalinkil ut keʼok xyeebʼal naq  wank choʼq ramiiw ebʼ laj titzʼol toj ut ebʼ laj maak, li keʼxpaabʼ li kixkʼut li Jesús (Mat. 11:19). Ma naru tqakʼam qe rikʼin li Jesús ut tookʼanjelaq saʼ komonil rikʼinebʼ li junchʼol usta jalanebʼ chiqu? Laj Louis, jun li hermaan li kikʼanjelak saʼ Betel, kiʼulaʼanink chʼuut ut xkʼanjelak rikʼinebʼ li hermaan li jalan jalanq xwanjikebʼ, naxye: «Kʼanjelak rikʼinebʼ li hermaan li nekeʼpaltoʼk chanchan xyiibʼankil jun li tzʼak, bʼarwiʼ naʼoksimank ebʼ li pek li jalan jalanq xnimal. Naq naqakʼe saʼ xnaʼaj li junjunq chi pek, chʼinaʼus nakanaak li tzʼak ut tiik ru. Xinyal ajwiʼ inqʼe re xjalbʼal innaʼlebʼ re naq tinruuq chi kʼanjelak saʼ tuqtuukilal rikʼinebʼ li junchʼol ut chi joʼkan us t-elq li qakʼanjel». Kʼajoʼ xchaabʼilal ru li xnaʼlebʼ!

Chanru tooruuq xkʼutbʼesinkil naq chaabʼil nokoonaʼlebʼak saʼ li chʼuut? Qakʼoxlaq li eetalil aʼin, maare saʼ li chʼuut re puktesink wankebʼ li hermaan li jalan jalanq xchihabʼebʼ malaj li kʼanjel li nekeʼxbʼaanu saʼebʼ li xjunkabʼal. Naq toopuktesinq rochbʼenebʼ, ma tooruuq raj xbʼaanunkil joʼ naxkʼe ribʼ chiruhebʼ malaj joʼ nawulak chiruhebʼ?

Li nekeʼxnaw kʼanjelak rikʼinebʼ li junchʼol, nekeʼwotzok «chi anchalebʼ xchʼool» (1 Tim. 6:18). Naq li Jesús kikʼanjelak rochbʼen li Xyuwaʼ, kixkʼe tana reetal naq li Jehobʼa maakʼaʼ naxmuq chiru. Naq li Jehobʼa «kixhel li choxa», li Jesús kixye: «Aran wankin» ut naabʼal li naʼlebʼ kixtzol rikʼin (Prov. 8:27). Moqon chik, li Jesús kixseeraqʼi rehebʼ li xtzolom li kirabʼi chaq rikʼin li Xyuwaʼ (Juan 15:15). Wi naqakʼam qe rikʼin li Jehobʼa, tqaj ajwiʼ xwotzbʼal rikʼinebʼ li qechpaabʼanel li xqatzol ut li naqanaw xbʼaanunkil. Chʼolchʼo naq li naxnaw kʼanjelak rikʼinebʼ li junchʼol, moko naxmuq ta li naʼlebʼ li tkʼanjelaq chiruhebʼ li junchʼol, yal re xkʼutbʼesinkil naq aʼan nataqlank. Nawulak bʼan chiru xwotzbʼal rikʼinebʼ li junchʼol li kixtzol chaq.

Jun chik li naʼlebʼ li tooruuq xbʼaanunkil aʼan xwaklesinkilebʼ xchʼool li qechpaabʼanel. Peʼyaal naq jwal sa naqekʼa qibʼ naq nekeʼxkʼe reetal naq naqayal qaqʼe chi kʼanjelak ut nekeʼxbʼanyoxi qe chi anchalebʼ xchʼool? Li Jesús kixkʼe xhoonal re xyeebʼal rehebʼ li xtzolom li chaabʼil naʼlebʼ li nekeʼxbʼaanu (juntaqʼeeta rikʼin Mateo 25:19-23; Luc. 10:17-20). Kixye ajwiʼ rehebʼ naq teʼxbʼaanu «xninqal bʼaanuhom» chiru li kixbʼaanu aʼan (Juan 14:12). Ut naq jun qʼoqyink chik ma nakamk, kixwaklesihebʼ xchʼool li xʼapóstol. Kixye rehebʼ: «Laaʼex xekuy wank wochbʼeen saʼ li xyalbʼal wix» (Luc. 22:28). Chʼolchʼo naq li kixye rehebʼ kixwaklesihebʼ xchʼool ut kixbʼaanu naq teʼkʼanjelaq chiʼus. Wi naqakʼe qahoonal chi xwaklesinkilebʼ xchʼool li qechpaabʼanel, jwal sahaqebʼ saʼ xchʼool ut teʼraj kʼanjelak chiʼus.

Laj Kayode, jun li hermaan, naxye: «Moko aajel ta ru naq tzʼaqalaq re ru laanaʼlebʼ re naq tatruuq chi kʼanjelak rikʼinebʼ li junchʼol, abʼan tatruuq xbʼaanunkil naq sahaqebʼ saʼ xchʼool ut sa teʼkʼanjelaq». Ma joʼkan ajwiʼ nayeemank chaawix laaʼat? Ma naru nakaapatzʼ re junaq li hermaan ma us nakatkʼanjelak rikʼinebʼ li junchʼol? Ma sa nekeʼrekʼa ribʼ kʼanjelak aawikʼin joʼ keʼrekʼa chaq ribʼ li xtzolom li Jesús? Wi joʼkan, naru ajwiʼ taaye li kixye li apóstol Pablo: «Naqaj bʼan sumkʼanjelak chirix xsahil eechʼool» (2 Cor. 1:24).