NAʼLEBʼ RE TZOLOK 5
«Naqaj xik cherix»
«Naqaj xik cherix, xbʼaan naq xqabʼi resil naq li Yos wank eerikʼin» (ZAC. 8:23).
BʼICH 26 «Si lo haces por él, lo haces por mí»
RUʼUJIL LI TZOLOM *
Oxloqʼ chiruhebʼ li junchʼol chi karneer (li «lajeebʼ chi winq») kʼanjelak chiru li Jehobʼa rochbʼenebʼ li yulbʼilebʼ ru (laj «Judá»). (Chaawil li raqal 1 ut 2).
1. Kʼaru li propesiiy kixkʼe li Jehobʼa chirixebʼ li qakutan?
NAQ li Jehobʼa kiʼaatinak chirixebʼ li qakutan, kixkʼe li propesiiy aʼin: «Chiruhebʼ li kutan aʼan lajeebʼ chi winq li jalan jalanq raatinobʼaal ut xtenamitebʼ, teʼxchap chi raqʼ junaq aj Judá ut teʼxye re: «Naqaj xik cherix, xbʼaan naq xqabʼi resil naq li Yos wank eerikʼin»» (Zac. 8:23). Laj «Judá» aʼan reetalil li yulbʼilebʼ ru rikʼin santil musiqʼej xbʼaan li Yos, nawbʼilebʼ ajwiʼ ru joʼ «li xʼIsrael li Yos» (Gal. 6:16). Ut li «lajeebʼ chi winq» aʼan reetalil li nekeʼroybʼeni wank chi junelik arin saʼ Ruuchichʼochʼ. Li «lajeebʼ chi winq» nekeʼxnaw naq li Jehobʼa kixsikʼebʼ li yulbʼilebʼ ru ut oxloqʼ chiruhebʼ kʼanjelak rochbʼenebʼ chiru li Yos.
2. Kʼaʼut naq nayeemank naq li lajeebʼ chi winq nekeʼxik chirixebʼ li yulbʼilebʼ ru?
2 Usta saʼebʼ li qakutan moko nanawmank ta li xkʼabʼaʼebʼ li junjunq li yulbʼilebʼ ru li toj wankebʼ saʼ Ruuchichʼochʼ, * li nekeʼroybʼeni wank arin saʼ Ruuchichʼochʼ naru nekeʼxik chirixebʼ. Chanru nakʼulmank aʼin? Li Santil Hu naxye naq li «lajeebʼ chi winq» kaw teʼxchap ribʼ «chi raqʼ junaq aj Judá» ut teʼxye: «Naqaj xik cherix, xbʼaan naq xqabʼi resil naq li Yos wank eerikʼin». Li raqal aʼin naʼaatinak chirix jun ajwiʼ li winq aj Juda. Abʼan li lajeebʼ chi winq nekeʼroksi li aatin saʼ naabʼalil naq nekeʼxye «cherix». Aweʼ naxkʼutbʼesi naq laj Juda aʼin moko jun ta ajwiʼ chi winq, aʼan bʼan reetalil chixjunilebʼ li yulbʼilebʼ ru. Li moko xeʼsikʼeʼk ta ru re xik saʼ choxa nekeʼkʼanjelak chiru li Jehobʼa rochbʼenebʼ li yulbʼilebʼ ru. Abʼanan, moko nekeʼxnima ta xwankilebʼ joʼ aj kʼamol xbʼehebʼ, xbʼaan naq nekeʼxnaw naq jun ajwiʼ laj Kʼamolbʼe, aʼ li Kriist (Mat. 23:10).
3. Kʼaru ebʼ li patzʼom tixsume li tzolom aʼin?
3 Saʼebʼ li qakutan toj wankebʼ wiibʼ oxibʼ li yulbʼilebʼ ru saʼ xyanqebʼ li xmoos li Yos. Joʼkan naq maare wiibʼ oxibʼ teʼxkʼoxla: Chanru teʼril ribʼ li yulbʼilebʼ ru? Chanru tqilebʼ li nekeʼxwaʼ li kaxlanwa ut nekeʼrukʼ li bʼiin saʼ li qʼoqyink aʼan? Ut, ma tixkʼe raj qakʼaʼuxl wi nekeʼkʼihank li nekeʼxtzeka li kaxlanwa ut nekeʼrukʼ li bʼiin? Li tzolom aʼin tixsume ebʼ li patzʼom aweʼ.
CHANRU TEʼRIL RIBʼ LI YULBʼILEBʼ RU?
4. Kʼaru li kawil qʼusuk natawmank saʼ 1 Corintios 11:27-29 tento teʼxjultika li yulbʼilebʼ ru, ut kʼaʼut?
4 Saʼ 1 Corintios 11:27-29 wank jun li kawil qʼusuk choʼq rehebʼ li yulbʼilebʼ ru (taayaabʼasi). Joqʼe raj naq jun rehebʼ li yulbʼilebʼ ru ttzʼaqonq saʼ li nimank aʼin «chi inkʼaʼ xkʼulubʼ»? Naq tixwaʼ li kaxlanwa ut trukʼ li bʼiin, abʼan moko yooq ta chi xyuʼaminkil li xloqʼlaj chaqʼrabʼ li Jehobʼa (Heb. 6:4-6; 10:26-29). Li yulbʼilebʼ ru nekeʼxnaw naq junelik teʼabʼinq chiru li Yos wi nekeʼraj xkʼulbʼal «li qʼajkam li wank toj taqeʼq» li xeʼbʼoqeʼk wiʼ xbʼaan li Yos saʼ xkʼabʼaʼ li Jesukriist (Filip. 3:13-16).
5. Chanru teʼril ribʼ li yulbʼilebʼ ru?
5 Li xsantil musiqʼej li Jehobʼa moko naxbʼaanu ta naq ebʼ li kristiʼaan qʼaxal teʼxnimobʼresi ribʼ, naxbʼaanu bʼan naq jwal teʼxyuʼami li kubʼsink ibʼ (Efes. 4:1-3; Col. 3:10, 12). Joʼkan naq li yulbʼilebʼ ru moko nekeʼxkʼoxla ta naq jwal wankebʼ xwankil chiruhebʼ li junchʼol. Nekeʼxnaw naq moko numtajenaq ta li santil musiqʼej nekeʼxkʼul saʼ ruqʼ li Jehobʼa chiru li nekeʼxkʼul li junchʼol chik laj kʼanjel chiru li Yos. Chi moko nekeʼxkʼoxla naq qʼaxal nekeʼxtaw ru li yaal li wank saʼ li Santil Hu chiruhebʼ li junchʼol chi kristiʼaan. Ut maajunwa raj teʼxye re junaq chik li hermaan: «Laaʼat ajwiʼ xatyuleʼk ut tento naq tattzʼaqonq chi xwaʼbʼal li kaxlanwa ut chi rukʼbʼal li bʼiin saʼ xnimankil li xkamik li Kriist». Nekeʼxkubʼsi bʼan xwankil ut chʼolchʼo chiruhebʼ naq kaʼajwiʼ li Jehobʼa naru naxbʼoq junaq li poyanam re xik saʼ choxa.
6. Joʼ naxchʼolobʼ saʼ 1 Corintios 4:7, 8, chanru tento teʼnaʼlebʼaq li yulbʼilebʼ ru?
6 Usta li yulbʼilebʼ ru nekeʼxnaw naq qʼaxal loqʼ li bʼoqom re xik saʼ choxa, moko nekeʼroybʼeni ta naq qʼaxal teʼkʼeheʼq xwankil xbʼaan ebʼ li junchʼol chi poyanam (Filip. 2:2, 3). Chʼolchʼo ajwiʼ chiruhebʼ naq li Jehobʼa kixyulebʼ ru moko kixkʼe ta chi naweʼk chiruhebʼ chixjunil li kristiʼaan. Joʼkan naq, moko nasach ta xchʼool junaq laj paabʼanel li yulbʼil ru wi saʼ xtiklajik nachʼaʼajkoʼk chiruhebʼ li hermaan xpaabʼankil naq kisikʼeʼk ru xbʼaan li Yos. Jultikaq qe naq li Santil Hu naxkʼut naq moko saʼ junpaat ta tqapaabʼ wi ani naxye qe naq kikʼeheʼk re jun xchaqʼal ru kʼanjel xbʼaan li Yos (Apoc. 2:2). Joʼkan ajwiʼ, saʼ xkʼabʼaʼ naq moko nekeʼraj ta xnimobʼresinkil ribʼebʼ, inkʼaʼ nekeʼxye re junaq li kristiʼaan li tojaʼ yookebʼ xnawbʼal ru naq yulbʼilebʼ ru rikʼin santil musiqʼej. Ut, relik chi yaal, maajunwa nekeʼxqʼetqʼeti ribʼ saʼ xkʼabʼaʼ naq yulbʼilebʼ ru rikʼin li santil musiqʼej (taayaabʼasi 1 Corintios 4:7, 8).
7. Kʼaru inkʼaʼ nekeʼxbʼaanu li yulbʼilebʼ ru, ut kʼaʼut?
7 Ebʼ aʼan moko kaʼaj tawiʼ nekeʼwank rikʼinebʼ li yulbʼilebʼ ajwiʼ ru, moko nekeʼxkʼubʼ ta jun li chʼuut bʼarwiʼ maaʼani chik naru naʼokenk. Chi moko nekeʼxyal xsikʼbʼal jalanebʼ chik li yulbʼilebʼ ru re aatinak chirix chanru naq xeʼbʼoqeʼk xbʼaan li Yos re xik saʼ choxa, malaj re xchʼutubʼankil ribʼebʼ re xtzolbʼal li Santil Hu (Gal. 1:15-17). Wi teʼxbʼaanu raj aweʼ, moko teʼxtenqʼa ta li chʼuut re naq twanq saʼ junajil. Relik chi yaal, teʼxqʼet bʼan ribʼ chiru li santil musiqʼej, xbʼaan naq aʼin naxkʼam chaq li tuqtuukilal ut li junajil saʼ li xtenamit li Yos (Rom. 16:17, 18).
CHANRU TQILEBʼ LI YULBʼILEBʼ RU?
Moko us ta naq qʼaxal tqakʼehebʼ xwankil li yulbʼilebʼ ru ut li nokooʼeʼxjolomi. (Chaawil li raqal 8). *
8. Kʼaʼut naq weent tqabʼaanu chirix chanru naqilebʼ li yulbʼilebʼ ru? (Taawil ajwiʼ li xyaalal).
8 Chanru tqilebʼ li qechpaabʼanel ixq ut winq li yulbʼilebʼ ru? Moko us ta naq qʼaxal tqakʼe xwankil junaq li kristiʼaan, li yulbʼil ru, usta aʼan riitzʼin li Kriist (Mat. 23:8-12). Naq naʼaatinak chirixebʼ li cheekel winq, li Santil Hu naxye: «Kʼamomaq eere rikʼin li xpaabʼaalebʼ», abʼan moko naxye ta naq tqataqe junaq li qechpoyanamil (Heb. 13:7). Usta yaal naq naxye naq wiibʼ oxibʼ li qechpaabʼanel «xkʼulubʼebʼ naq teʼxkʼul xqʼajkamunkilebʼ kaʼ sut». Abʼan moko saʼ xkʼabʼaʼ ta naq yulbʼilebʼ ru, saʼ xkʼabʼaʼ bʼan naq «nekeʼxjolomi chi us» li chʼuut ut «nekeʼxkʼe xchʼool chi xpuktesinkil ut xchʼolobʼankil li Aatin» (1 Tim. 5:17). Wi qʼaxal tqakʼehebʼ xwankil malaj tqakʼehebʼ saʼ qu li yulbʼilebʼ ru, maare inkʼaʼ sa teʼrekʼa ribʼ * ut, li qʼaxal ra wiʼ chik, maare tqabʼaanu naq teʼoq xqʼetqʼetinkil ribʼebʼ saʼ xkʼabʼaʼ naq yulbʼilebʼ ru (Rom. 12:3). Peʼyaal naq inkʼaʼ naqaj naq saʼ qamaak ttʼaneʼq saʼ junaq li nimla paltil jun li yulbʼil ru? (Luc. 17:2).
9. Chanru tooruuq xkʼutbʼesinkil naq naqoxloqʼihebʼ li yulbʼilebʼ ru?
9 Chanru tooruuq xkʼutbʼesinkil naq naqoxloqʼihebʼ li yulbʼilebʼ ru xbʼaan li Jehobʼa? Xbʼeen, miqapatzʼ rehebʼ chanru naq xeʼbʼoqeʼk xbʼaan li Yos re xik saʼ choxa. Kaʼajwiʼ ebʼ aʼan xkʼulubʼebʼ xnawbʼal, joʼkan naq miqachʼik qibʼ (1 Tim. 5:13; 2 Tes. 3:11). Miqakʼoxla ajwiʼ naq li xsumʼaatin, li xnaʼ ut xyuwaʼ malaj jalan chik xkomon yulbʼilebʼ ajwiʼ ru. Li bʼoqeʼk xbʼaan li Yos re xik saʼ choxa moko naʼechanimank ta, nachalk bʼan rikʼin li Yos (1 Tes. 2:12). Joʼkan ajwiʼ, moko tqabʼaanu ta li patzʼom li tixbʼaanu naq inkʼaʼ sa teʼrekʼa ribʼ li xkomon. Jun eetalil, maajunwa tqapatzʼ re li rixaqil kʼaru narekʼa naq naxkʼoxla naq maaʼanihaq li xbʼeelom rikʼin naq aʼan twanq chi junelik saʼ Ruuchichʼochʼ. Ma inkʼaʼ tabʼiʼ chʼolchʼo chiqu naq saʼ li akʼ Ruuchichʼochʼ li Jehobʼa tixkʼojobʼ xchʼool chixjunilebʼ? (Sal. 145:16).
10. Kʼaʼut naq inkʼaʼ tqanima ruhebʼ li wankebʼ xwankil?
10 Joʼkan ajwiʼ, naq inkʼaʼ naqanimobʼresihebʼ xwankil li yulbʼilebʼ ru saʼ xbʼeenebʼ li junchʼol, naqakol ajwiʼ qibʼ laaʼo. Chanru nakʼulmank aʼin? Li Santil Hu naxye naq wiibʼ oxibʼ li yulbʼilebʼ ru naru nekeʼxqʼet ribʼ chiru li Yos (Mat. 25:10-12; 2 Ped. 2:20, 21). Abʼan, wi laaʼo inkʼaʼ naqanima ruhebʼ li wankebʼ xwankil, maajunwa tqataqe li yal qechpoyanamil, usta yulbʼilebʼ ru malaj naabʼal chihabʼ rokikebʼ saʼ li xkʼanjel li Jehobʼa. Chi joʼkan, wi ebʼ aʼan teʼxtzʼeqtaana li Yos malaj teʼxkanabʼ li chʼuut, laaʼo inkʼaʼ tsachq li qapaabʼal chi moko tqakanabʼ li Jehobʼa.
MA TIXKʼE RAJ QAKʼAʼUXL WI NEKEʼKʼIHANK LI NEKEʼXTZEKA LI KAXLANWA UT NEKEʼRUKʼ LI BʼIIN?
11. Kʼaru yook chi kʼulmank rikʼin li xkʼihalil li nekeʼxwaʼ li kaxlanwa ut nekeʼrukʼ li bʼiin saʼ li xnimankil xkamik li Jesus?
11 Junxil, li xkʼihalil li nekeʼxwaʼ li kaxlanwa ut nekeʼrukʼ li bʼiin saʼ li xnimankil xkamik li Jesus inkʼaʼ naxkanabʼ kʼosk. Abʼan, chiruhebʼ li chihabʼ li tojeʼ xeʼnumeʼk, li xkʼihalil inkʼaʼ naxkanabʼ kʼiik. Ma tixkʼe raj qakʼaʼuxl aʼin? Inkʼaʼ bʼiʼan. Qatzʼilaq rix jalan jalanq li xyaalalil li tooʼeʼxtenqʼa chi xtawbʼal ru kʼaʼut.
12. Kʼaʼut naq inkʼaʼ tixkʼe qakʼaʼuxl li xkʼihalil li nekeʼxtzeka li kaxlanwa ut li nekeʼrukʼ li bʼiin?
12 «Li Qaawaʼ naxnaw ruhebʼ li re» (2 Tim. 2:19). Li Jehobʼa naxnaw chi tzʼaqal anihebʼ li yulbʼilebʼ ru, abʼan ebʼ li hermaan li nekeʼrajla ebʼ li nekeʼxwaʼ li kaxlanwa ut nekeʼrukʼ li bʼiin saʼ li xnimankil xkamik li Jesus, inkʼaʼ nekeʼxnaw. Joʼkan bʼiʼ, wankebʼ ajwiʼ saʼ ajl li nekeʼxkʼoxla naq yulbʼilebʼ ru abʼan moko yaal ta. Wiibʼ oxibʼ li nekeʼxwaʼ chaq li kaxlanwa ut nekeʼrukʼ li bʼiin, inkʼaʼ chik nekeʼxbʼaanu. Ut jun siir chik nekeʼxkʼoxla naq teʼawabʼejinq rochbʼen li Kriist saʼ choxa saʼ xkʼabʼaʼ naq inkʼaʼ tuqtu ru xnaʼlebʼebʼ. Joʼkan naq inkʼaʼ naqanaw chi tzʼaqal jarubʼebʼ chik li yulbʼilebʼ ru toj wankebʼ saʼ Ruuchichʼochʼ.
13. Ma naxye li Santil Hu jarubʼaqebʼ chik li yulbʼilebʼ ru saʼ li Ruuchichʼochʼ naq ttiklaaq li nimla rahilal?
13 Toj wanqebʼ li yulbʼilebʼ ru saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ naq li Jesus tolʼelq re xkʼambʼalebʼ saʼ choxa (Mat. 24:31) Yaal naq li Santil Hu naxye naq saʼ rosoʼjikebʼ li kutan toj wanq jun chʼina chʼuut rehebʼ li yulbʼilebʼ ru saʼ li Ruuchichʼochʼ (Apoc. 12:17). Abʼan inkʼaʼ naxye jarubʼaqebʼ chik naq ttiklaaq li nimla rahilal.
Chanru toonaʼlebʼaq wi junaq li hermaan naʼok xwaʼbʼal li kaxlanwa ut naʼok rukʼbʼal li bʼiin saʼ li xjultikankil li xkamik li Jesus? (Chaawil li raqal 14).
14. Kʼaru naxkʼut chiqu Romanos 9:11, 16 chirix li xsikʼbʼalebʼ li yulbʼilebʼ ru?
14 Li Jehobʼa nanawok re joqʼe naxbʼoqebʼ li yulbʼilebʼ ru (Rom. 8:28-30). Li Jehobʼa kixtikibʼ xsikʼbʼal li yulbʼilebʼ ru naq ak xwakliik wiʼ chik chi yoʼyo li Jesus. Chanchan tawiʼ naq saʼ xkutankilebʼ li Apostol chixjunilebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel yulbʼilebʼ ru. Abʼan, naabʼal chihabʼ chik chirix aʼan li xkʼihalil li nekeʼxye chaq naq aj paabʼanelebʼ kutan saqenk naq moko yaal ta li nekeʼxye. Usta joʼkan, li Jehobʼa kixyulebʼ ru wiibʼ oxibʼ li tzʼaqal aj paabʼanel saʼ li qʼehil aʼan. Ebʼ aʼan chanchanebʼ li triiw li kixye li Jesus naq tkʼiiq saʼ xyanq li yibʼ aj pim (Mat. 13:24-30). Chiru li rosoʼjikebʼ li kutan, li Jehobʼa inkʼaʼ naxkanabʼ xsikʼbʼalebʼ li teʼokenq saʼ xyanq li 144.000. * Joʼkan naq, wi li Jehobʼa naxbʼoqebʼ wiibʼ oxibʼ li yulbʼilebʼ ru naq wulak wulak re li rosoʼjik, aniho laaʼo re xwechʼbʼal rix li xbʼaanuhom? (Taayaabʼasi Romanos 9:11, 16). * Inkʼaʼ naqaj naʼlebʼak joʼebʼ laj kʼanjel li kiʼaatinak wiʼ li Jesus saʼ jun li jaljookil ru aatin, li xeʼwechʼok saʼ xkʼabʼaʼ li kixbʼaanu laj echal re li qʼolom rikʼinebʼ laj kʼanjel li xeʼwulak saʼ xraqik li kutan (Mat. 20:8-15).
15. Kʼaʼut naqanaw naq moko chixjunilebʼ ta li yulbʼilebʼ ru nekeʼokenk saʼ xyanq «li moosej tiik xchʼool ut wank xnaʼlebʼ» li natawmank resil saʼ Mateo 24:45-47?
15 Moko chixjunilebʼ ta li nekeʼroybʼeni xik saʼ choxa nekeʼokenk saʼ xyanq «li moosej tiik xchʼool ut wank xnaʼlebʼ» (taayaabʼasi Mateo 24:45-47). Joʼ kixbʼaanu saʼ xkutankilebʼ li Apostol, saʼebʼ li qakutan li Jehobʼa ut li Jesus nekeʼroksi wiibʼ oxibʼ li poyanam re xchʼolaninkil, malaj xtzolbʼalebʼ naabʼal li kristiʼaan. Saʼ xkutankilebʼ li Apostol, kiroksi wiibʼ oxibʼ aj paabʼanel li yulbʼilebʼ ru re xtzʼiibʼankil li Santil Hu li kitzʼiibʼamank saʼ Griego. Saʼebʼ li qakutan, moko chixjunilebʼ ta laj paabʼanel li yulbʼilebʼ ru kʼebʼil saʼ ruqʼebʼ xkʼebʼal re li xtenamit li Yos li «xwahebʼ saʼ xqʼehil».
16. Kʼaru xaatzol laaʼat saʼ li tzolom aʼin?
16 Qajultikaq li xqatzol saʼ li tzolom aʼin. Li Jehobʼa tixkʼe rehebʼ li xkʼihalil laj kʼanjel chiru li junelik yuʼam arin saʼ Ruuchichʼochʼ ut li yuʼam saʼ choxa choʼq re li chʼina chʼuut li t-awabʼejinq rochbʼen li Jesus. Li Jehobʼa naxqʼajkamu chixjunilebʼ laj kʼanjel chiru, laj «Judá» joʼ ajwiʼ li «lajeebʼ chi winq», ut naxye re chixjunilebʼ naq teʼxpaabʼ jun ajwiʼ chi chaqʼrabʼ ut naq inkʼaʼ teʼxqʼet ribʼ. Tento naq chixjunilebʼ teʼxkubʼsi xwankil ut teʼkʼanjelaq chiru saʼ junajil. Ut chixjunilebʼ teʼxkʼe xqʼe re naq wanq saʼ tuqtuukilal li chʼuut. Wulak wulak re li rosoʼjik. Joʼkan bʼiʼ, joʼ jun ajwiʼ chi chʼuut, miqakanabʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa ut miqakanabʼ xtaqenkil li Kriist (Juan 10:16).
^ párr. 5 Saʼ li chihabʼ aʼin, li xnimankil li xkamik li Kriist tbʼaanumanq saʼ li kutan Martes 7 re li po Abril. Chanru tqilebʼ li nekeʼxwaʼ li kaxlanwa ut nekeʼrukʼ li bʼiin saʼ li qʼoqyink aʼan? Ma tixkʼe raj qakʼaʼuxl wi rajlal chihabʼ nekeʼkʼihank li nekeʼxtzeka li kaxlanwa ut nekeʼrukʼ li bʼiin? Li tzolom aweʼ li isinbʼil chaq saʼ li hu Laj Kʼaakʼalehom re Enero 2016 tixsume ebʼ li patzʼom aʼin.
^ párr. 2 Joʼ naxye saʼ Salmo 87:5, 6, maare saʼ li kutan chalk re li Yos tixkʼe chi naweʼk li xkʼabʼaʼebʼ li teʼawabʼejinq rochbʼen li Jesus saʼ choxa (Rom. 8:19).
^ párr. 8 Taawil li kaaxukuut bʼarwiʼ naxye naq li rahok moko naxbʼaanu ta li inkʼaʼ us, re li hu Laj Kʼaakʼalehom re Enero 2016, maakʼaʼ saʼ Qʼeqchiʼ.
^ párr. 14 Usta saʼ Hechos 2:33 naxye naq li Jesus naxkʼe li santil musiqʼej, li nabʼoqok re li junjunq chi kristiʼaan aʼan li Jehobʼa.
^ párr. 14 Taataw xkomon li naʼlebʼ saʼ li tasal: «Xpatzʼom ebʼ laj ilol hu» re li hu Laj Kʼaakʼalehom 1 re Mayo 2007, maakʼaʼ saʼ Qʼeqchiʼ.
BʼICH 34 Caminaré en integridad
^ párr. 56 XCHʼOLOBʼANKIL LI JALAM U: Kʼoxla naq saʼ jun li nimla chʼutam, jun tuubʼ chi hermaan teʼxsut rix li ruuchil li qamolam ut li rixaqil re risinkil li xjalam u. Moko oxloqʼink ta aʼin!
