NAʼLEBʼ RE TZOLOK 30
Chikʼiiq li qarahom
«Rikʼin li rahok [...] tookʼiiq saʼ chixjunil» (EFES. 4:15).
BʼICH 2 Jehobʼa aʼ laakʼabʼaʼ
RUʼUJIL LI TZOLOM a
1. Kʼaru xaatzol naq yookat xtzolbʼal li Santil Hu?
MA JULTIK aawe chixjunil li xaatzol naq xat-ok xtzolbʼal li Santil Hu? Maare xsach aachʼool xnawbʼal naq li Yos wank xkʼabʼaʼ. Ut xsahoʼk aachʼool xnawbʼal naq maakʼaʼ li bʼalbʼa bʼarwiʼ nekeʼrahobʼtesiik ebʼ li kristiʼaan. Joʼkan ajwiʼ, kisahoʼk saʼ aachʼool naq xaanaw naq ebʼ laawamiiw ut laakomon li xeʼkamk teʼwakliiq chi yoʼyo ut naq tatruuq wanq rochbʼeenebʼ saʼ li Chʼinaʼusil Naʼajej.
2. Usta ak nakaanaw li yaal li wank saʼ li Santil Hu, kʼaru chik xaabʼaanu re xkʼutbʼesinkil naq yookat chi kʼiik saʼ laapaabʼal? (Efesios 5:1, 2).
2 Naq xaatzol li Santil Hu kiʼok chi kʼiik laarahom chirix li Jehobʼa. Ut aʼin kixbʼaanu naq taayuʼami li xaatzol. Us chik nakatnaʼlebʼak xbʼaan li naʼlebʼ li wank saʼ li Santil Hu. Joʼkan ajwiʼ xaajal chanru nakatkʼoxlak ut nakatnaʼlebʼak re xsahobʼresinkil xchʼool li Yos. Joʼ naq jun li chʼinaʼal naxkʼam re rikʼin li xyuwaʼ, laaʼat ajwiʼ xat-ok xkʼambʼal aawe rikʼin laachoxahil Yuwaʼ (taayaabʼasi Efesios 5:1, 2).
3. Kʼaru ebʼ li patzʼom naru naqakʼoxla rix?
3 Maare tqakʼoxla rix: «Ma qʼaxal ninra li Jehobʼa anaqwan chiru naq kikubʼeek inhaʼ? Ma ninkʼutbʼesi naq ninnaʼlebʼak joʼ li Jehobʼa naq ninkʼutbʼesi li rahok saʼ li chʼuut?». Wi xkehoʼk li qarahom chirix li Jehobʼa mirahoʼk qachʼool. Aʼin xexkʼul ebʼ li xbʼeen aj paabʼanel saʼ xkutankilebʼ li apóstol. Abʼan li Jesús moko kixtzʼeqtaanahebʼ ta ut inkʼaʼ ajwiʼ tooxtzʼeqtaana (Apoc. 2:4, 7). Naxnaw naq naru naqekʼa wiʼ chik li rahok aʼin joʼ xqabʼaanu chaq naq xqatzol li yaal.
4. Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin?
4 Saʼ li tzolom aʼin xbʼeenwa tqil chanru tkʼiiq li qarahom chirix li Jehobʼa ut chirixebʼ li kristiʼaan. Ut moqon tqil kʼaru rusilal naqataw laaʼo ut ebʼ li junchʼol naq naqabʼaanu.
TKʼIIQ LI QARAHOM CHIRIX LI JEHOBʼA
5, 6. a) Kʼaru ebʼ li chʼaʼajkilal kixnumsi li apóstol Pablo saʼ li xkʼanjel? b) Kʼaru kitenqʼank re naq inkʼaʼ tixkanabʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa?
5 Naabʼal li osobʼtesihom kixkʼul li apóstol Pablo naq kikʼanjelak chiru li Jehobʼa abʼan kixkʼul ajwiʼ ebʼ li chʼaʼajkilal. Rajlal naxik chi najt, usta chʼaʼaj li bʼihajik saʼebʼ li kutan aʼan. Wank sut naxkʼe saʼ xiwxiwal li xyuʼam «xbʼaanebʼ li nimaʼ» ut «xbʼaanebʼ laj elqʼ». Wank sut kirahobʼtesiik xbʼaanebʼ li xikʼ nekeʼilok re (2 Cor. 11:23-27). Ut ebʼ li rechpaabʼanel moko junelik ta nekeʼroxloqʼi li naxbʼaanu re xtenqʼankilebʼ (2 Cor. 10:10; Filip. 4:15).
6 Kʼaru kitenqʼank re laj Pablo re naq junelik tkʼanjelaq chiru li Jehobʼa? Kixtzol chirix li xnaʼlebʼ li Jehobʼa saʼ li Santil Hu ut rikʼin li kixkʼul saʼ li xyuʼam. Chʼolchʼo chiru naq naraheʼk xbʼaan li Jehobʼa (Rom. 8:38, 39; Efes. 2:4, 5). Ut aʼan qʼaxal naxra li Jehobʼa. Laj Pablo kixkʼutbʼesi li rahok aʼin naq naxtenqʼahebʼ li saant ut toj yook chi xtenqʼankilebʼ (Heb. 6:10).
7. Kʼaru ttenqʼanq qe re naq tkʼiiq li qarahom chirix li Jehobʼa?
7 Re naq tkʼiiq li qarahom chirix li Jehobʼa tento tqakʼe qachʼool chi xtzolbʼal li Raatin. Naq naqayaabʼasi li Santil Hu, qayalaq rilbʼal kʼaru naxkʼut li raqal aʼin chirix li Jehobʼa. Tento tqakʼoxla: «Chanru naxkʼutbʼesi li raqal aʼin naq li Jehobʼa nikinxra? Ut chanru nikinxtenqʼa chi xraabʼal li Jehobʼa?».
8. Chanru nokooxtenqʼa li tij re naq tkʼiiq li qarahom chirix li Jehobʼa?
8 Jun chik li naʼlebʼ li nokooxtenqʼa re naq tkʼiiq li qarahom chirix li Jehobʼa aʼan xteebʼal li qachʼool chiru saʼ li qatij (Sal. 25:4, 5). Li Jehobʼa naxsume li qatij (1 Juan 3:21, 22). Li xKhanh, b li wank Asia, naxye: «Saʼ xtiklajik kaʼajwiʼ ninra li Jehobʼa xbʼaan li ninnaw chirix. Abʼan li rahom aʼin kikʼiik naq kiwil chanru naxsume lintij ut aʼin kixbʼaanu naq twaj xbʼaanunkil ebʼ li naʼlebʼ li naxsahobʼresi xchʼool».
QAYALAQ QAQʼE RE NAQ TKʼIIQ LI QARAHOM CHIRIXEBʼ LI JUNCHʼOL
9. Kʼaru eetalil chirix xraabʼal ebʼ li hermaan kixkanabʼ laj Timoteo?
9 Naq ak xnumeʼk wiibʼ oxibʼ chihabʼ rokik joʼ aj paabʼanel, laj Pablo kixnaw ru laj Timoteo. Aʼan jwal naxra li Jehobʼa ut naxrahebʼ li kristiʼaan. Moqon, laj Pablo kixye rehebʼ laj Filipos chirix laj Timoteo: «Maaʼani wank chiwu joʼkan xnaʼlebʼ, maaʼani nakʼoxlak cheerix laaʼex joʼ aʼan» (Filip. 2:20). Li apóstol Pablo moko kixchʼolobʼ ta chiruhebʼ naq laj Timoteo chaabʼil nakʼehok seeraqʼ malaj chaabʼil naxkʼubʼ jun li kʼanjel. Chʼolchʼo naq li jwal kiwulak chiru li apóstol Pablo aʼan naq jwal naxrahebʼ li hermaan. Joʼkan naq ebʼ li hermaan kʼajoʼ naq nekeʼroybʼeni naq teʼulaʼaniiq xbʼaan laj Timoteo (1 Cor. 4:17).
10. Chanru naq li xʼAnna ut li xbʼeelom xeʼxkʼutbʼesi naq nekexra ebʼ li rechpaabʼanel?
10 Laaʼo ajwiʼ naqasikʼ chanru xtenqʼankilebʼ li qechpaabʼanel (Heb. 13:16). Ma jultik eere li xʼAnna, li xooʼaatinak saʼ li tzolom li ak xqil? Naq ak xnumeʼk jun li kaqsut-iqʼ li xʼAnna rochbʼeen li xbʼeelom xeʼrulaʼani jun li junkabʼal aj Testiiw. Xeʼxkʼe reetal naq maakʼaʼ chik xbʼeen li ochoch. Joʼkan naq maakʼaʼebʼ li xtʼikr saq ru re naq teʼroksi. Li xʼAnna naxye li xeʼxbʼaanu: «Xqakʼam li tʼikr, xqapuchʼ ut xqasutqʼisi chi jibʼil ut chi bʼasbʼil. Li xqabʼaanu moko nim ta abʼan xbʼaan li chaabʼilal aʼin anaqwan wanko saʼ amiiwil». Li rahok kitenqʼank re li xʼAnna ut li xbʼeelom re naq teʼxtenqʼa ebʼ li rechpaabʼanel (1 Juan 3:17, 18).
11. a) Chanru natenqʼank li rahok li naqakʼutbʼesi? b) Joʼ naxye Proverbios 19:17, chanru naril li Jehobʼa li rahok li naqakʼutbʼesi?
11 Naq naqakʼutbʼesi li qarahom ut naqabʼaanu li usilal rehebʼ li junchʼol naqakʼam qe rikʼin li xnaʼlebʼ ut xbʼaanuhom li Jehobʼa. Ut ebʼ li junchʼol nekeʼxkʼe reetal li naqabʼaanu. Maajunwa tqanaw joʼkʼihal nekeʼroxloqʼi li naqabʼaanu. Li xKhanh, li xooʼaatinak wiʼ saʼ li raqal waqxaqibʼ naxjultika chanru ebʼ li hermaan xeʼxtenqʼa: «Qʼaxal ninbʼanyoxi chiruhebʼ li hermaan naq xineʼxkʼam chirix chi puktesink. Nekeʼrahok, nekeʼchalk insikʼbʼal, nikineʼxbʼoq chi waʼak ut moqon nikineʼxkanabʼ saʼ wochoch. Anaqwan xinkʼe reetal naq xeʼxyal xqʼe chi xbʼaanunkil aʼin ut xeʼxbʼaanu xbʼaan naq nekeʼrahok». Yaal, moko chixjunilebʼ ta teʼxbʼanyoxi li usilal li naqabʼaanu rehebʼ. Li xKhanh naxye aʼin chirix li xeʼtenqʼank re: «Jwal nawaj xbʼanyoxinkil chixjunil li usilal li xeʼxbʼaanu we, abʼan wank wiibʼ oxibʼ inkʼaʼ ninnaw bʼar wankebʼ li rochoch. Abʼanan li Jehobʼa naxnaw, joʼkan naq nintzʼaama chiru naq aʼan tixqʼajkamuhebʼ». Li Jehobʼa naxkʼe reetal chixjunil li chaabʼilal li naqabʼaanu. Naril joʼ jun li mayej ut joʼ jun li toʼ li tixkʼe reqaj (taayaabʼasi Proverbios 19:17).
12. Chanru teʼxkʼutbʼesi li rahok ebʼ li hermaan winq li ak kubʼenaqebʼ xhaʼ? (Chaawil ebʼ li jalam u).
12 Wi laaʼat jun li hermaan winq, chanru taakʼutbʼesi li rahok saʼ li chʼuut? Xyeechiʼinkil aawibʼ chi tenqʼank. Laj Jordan jun li saaj kixpatzʼ re jun li cheekel winq kʼaru truuq xbʼaanunkil re xtenqʼankil ebʼ li hermaan. Li cheekel winq kixwaklesi xchʼool xbʼaan chixjunil li ak kixbʼaanu re kʼiik saʼ li xpaabʼal ut kixye re wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li truuq chik xbʼaanunkil. Jun eetalil, kixye re laj Jordan naq truuq wulak eqʼla saʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl, xkʼulbʼalebʼ li hermaan, tzʼaqonk saʼ li chʼutam, elk rajlal chi puktesink ut xsikʼbʼal chanru truuq xbʼaanunkil re xtenqʼankilebʼ li junchʼol. Naq kixyuʼami ebʼ li naʼlebʼ aʼin, laj Jordan moko kaʼaj tawiʼ kixkawresi ribʼ re xkʼulbʼal xkomon xkʼanjel kikʼiik ajwiʼ li xrahom chirixebʼ li hermaan. Kixtzol ajwiʼ naq jun li hermaan naxaqabʼaak joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut, moko aran ta naxtikibʼ xtenqʼankilebʼ li junchʼol, naxkʼe bʼan xtzʼaqobʼ li ak yook xbʼaanunkil (1 Tim. 3:8-10, 13).
13. Kʼaru kitenqʼank re laj Christian re naq twanq wiʼ chik joʼ cheekel winq?
13 Ma ak xatwank joʼ cheekel winq malaj aj tenqʼanel saʼ li chʼuut? Li Jehobʼa inkʼaʼ nasach saʼ xchʼool li kʼanjel li ak xaabʼaanu chi anchal aachʼool (1 Cor. 15:58). Ut naxkʼe xchʼool chirix li rahok li yookat xkʼutbʼesinkil. Laj Christian kʼajoʼ kirahoʼk saʼ xchʼool naq kiʼisiik joʼ cheekel winq. Abʼan moko kichʼinaak ta xchʼool, aʼan naxye: «Xinkʼe inchʼool chi xbʼaanunkil chixjunil usta inkʼaʼ chik wankin joʼ cheekel winq, xinbʼaanu saʼ xkʼabʼaʼ naq ninra li Jehobʼa». Moqon xeʼxxaqabʼ wiʼ chik joʼ cheekel winq. Laj Christian naxye: «Moko chʼolchʼo ta chiwu naq tinkʼulubʼa li kʼanjel aʼin. Abʼan xinkʼoxla naq li Jehobʼa kiruxtaana wu naq kixkʼe wiʼ chik linkʼanjel saʼ li chʼuut, xinkʼulubʼa li kʼanjel xbʼaan naq ninra li Jehobʼa ut ebʼ li hermaan».
14. Kʼaru naqatzol rikʼin li kixye jun li hermaan ixq li wank Georgia?
14 Joʼ aj kʼanjel chiru li Jehobʼa naru ajwiʼ naqakʼutbʼesi li rahok chiruhebʼ li maawaʼebʼ aj Testiiw (Mat. 22:37-39). Jun eetalil, li xʼElena, li wank Georgia, naxye: «Saʼ xtiklajik kaʼajwiʼ ninʼelk chi puktesink xbʼaan naq ninra li Jehobʼa. Abʼan naq yook chi kʼiik linrahom chirix linchoxahil Yuwaʼ, yook ajwiʼ chi kʼiik linrahom chirixebʼ li kristiʼaan. Ninyal xkʼoxlankil kʼaru ebʼ li chʼaʼajkilal nekeʼxnumsi ut kʼaru twulaq chiruhebʼ. Xkʼoxlankil chixjunil aʼin xbʼaanu naq twaj xtenqʼankilebʼ» (Rom. 10:13-15).
LI RUSILAL LI NAQATAW NAQ NAQARAHEBʼ LI JUNCHʼOL
15, 16. Joʼ nakʼutunk saʼ li jalam u, kʼaru rusilal naqataw naq naqakʼutbʼesi li qarahom chiruhebʼ li junchʼol?
15 Naq naqakʼutbʼesi li qarahom chiruhebʼ li qahermaan, naabʼalebʼ li poyanam nekeʼxtaw rusilal. Chiru li COVID-19, laj Paolo ut li rixaqil xeʼxtenqʼa naabʼalebʼ li hermaan cheek re roksinkil ebʼ li xkʼanjelobʼaal choʼq re li puktesink. Jun rehebʼ qʼaxal nachʼaʼajkoʼk chiru roksinkil, abʼan kiruuk xbʼaanunkil joʼkan naq kixbʼoq li xjunkabʼal re Xnimankil li Xkamik li Jesús. Xeʼtzʼaqonk 60 saʼ videoconferencia. Li hermaan ut ebʼ li xjunkabʼal keʼxtaw rusilal rikʼin li kʼanjel li kixbʼaanu laj Paolo ut li rixaqil. Li hermaan kixye re laj Paolo: «Bʼanyox naq xaakʼut chiqu laaʼo li cheek. Maajunwa tsachq saʼ inchʼool naq li Jehobʼa kixkʼe xchʼool chiwix ut naq laaʼex xeʼxkʼutbʼesi leekuyum».
16 Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin laj Paolo kixtzol jun li naʼlebʼ. Kixkʼe reetal naq li rahom qʼaxal wank xwankil chiru li kʼaru nokooruuk xbʼaanunkil. Ut aʼan kixye: «Naq xinwank joʼ cheekel winq li naʼulaʼanink chʼuut, ebʼ li hermaan inkʼaʼ nekeʼxjultika ebʼ li seeraqʼ abʼan nekeʼxjultika li tenqʼ li xinkʼe rehebʼ».
17. Ani chik nekeʼxtaw rusilal naq naqakʼutbʼesi li rahok?
17 Naq naqarahebʼ li junchʼol naqataw rusilal joʼ maajunwa xqakʼoxla. Laj Jonathan li wank Nueva Zelanda naxye chanru nakʼulmank aʼin. Saʼ jun sábado kiril jun laj kʼamolbʼe saʼ li puktesink li yook chi puktesink xjunes xbʼeen waʼlebʼ naq tiq li saqʼe. Laj Jonathan kiʼok rochbʼeeninkil rajlal sábado ewu. Maajunwa kixkʼoxla chanru tixtaw rusilal li tixbʼaanu. Laj Jonathan naxye: «Saʼ li kutan aʼan inkʼaʼ nawulak chiwu puktesink. Abʼan naq nawil chanru nakʼutuk laj kʼamolbʼe saʼ li puktesink ut naq chaabʼil yook chi elk saʼ li xkʼanjel xkʼiik linrahom chirix li puktesink. Xintaw ajwiʼ jun li chaabʼil amiiw li xinxtenqʼa re naq tinkʼiiq saʼ linpaabʼal, xyalbʼal xsahil li qakʼanjel ut wank saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa».
18. Kʼaru naraj li Jehobʼa naq tqabʼaanu?
18 Li Jehobʼa naraj naq tqara ut tqarahebʼ ajwiʼ li junchʼol. Joʼ xqil, re naq tkʼiiq li qarahom chirix li Jehobʼa, tento tqayaabʼasi li Santil Hu, tqakʼoxla rix li naxye ut naq tootijoq wulaj wulaj. Ut re xkʼutbʼesinkil li qarahom chirix li qechpaabʼanel tento tqatenqʼahebʼ. Naq yook chi kʼiik li qarahom toowanq saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa ut rikʼin li qechpaabʼanel. Tooruuq wank saʼ amiiwil rikʼin chi junelik!
BʼICH 109 Choorahoq chi anchal qachʼool
a Maakʼaʼ naxye jarubʼ chihabʼ qokik chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa malaj tojeʼ xooʼok saʼ li yaal, chiqajunilo tooruuq chi kʼiik saʼ li qapaabʼal. Li tzolom aʼin tixkʼut chiqu chanru tqabʼaanu: qʼaxal tqara li Jehobʼa ut ebʼ li kristiʼaan. Naq tqajultika li naʼlebʼ aʼin, qakʼoxlaq kʼaru ak xqabʼaanu ut li tooruuq xbʼaanunkil.
b Xjalmank wiibʼ oxibʼ li kʼabʼaʼej.