NAʼLEBʼ RE TZOLOK 25
«Laaʼin toxinsikʼebʼ chaq linkarneer»
«Laaʼin toxinsikʼebʼ chaq linkarneer ut laaʼin tinʼiloq rehebʼ» (EZEQ. 34:11).
BʼICH 105 «Li Yos aʼan rahok»
RUʼUJIL LI TZOLOM *
1. Kʼaʼut naq kixjuntaqʼeeta ribʼ li Jehobʼa rikʼin jun li naʼbʼej?
SAʼ XKUTANKIL laj Isaías, li Jehobʼa kixye re li xtenamit: «Ma wank tabʼiʼ junaq naʼbʼej nasachk saʼ xchʼool li xkʼuulaʼal [...]? Us ta joʼkan naxbʼaanu junaq naʼbʼej, aʼut laaʼin inkʼaʼ tatinsach saʼ inchʼool» (Is. 49:15). Li Jehobʼa moko junelik ta naxjuntaqʼeeta ribʼ rikʼin junaq li naʼbʼej, abʼan saʼ li hoonal aʼan kixbʼaanu chaq. Li Jehobʼa kixjuntaqʼeeta li xnimal ru xrahom chirixebʼ li xmoos rikʼin li xrahom junaq li naʼbʼej chirixebʼ li xkokʼal. Li xkʼihalil ebʼ li naʼbʼej nekeʼxye ajwiʼ li naxye li xJasmín jun li qechpaabʼanel: «Naq nakaatuʼresi laakʼuulaʼal natiklaak li xnimal ru laarahom chirix chiru chixjunil laayuʼam».
2. Chanru narekʼa ribʼ li Jehobʼa naq jun rehebʼ li ralal xkʼajol nanajtoʼk rikʼin?
2 Li Jehobʼa naxkʼe reetal naq jun rehebʼ li ralal xkʼajol naxkanabʼ puktesink ut wulak saʼebʼ li chʼutam. Joʼkan bʼiʼ, kʼajoʼ narahoʼk saʼ xchʼool li Jehobʼa chi rilbʼal naq rajlal chihabʼ chi mil ebʼ li xmoos nekeʼnajtoʼk rikʼin li chʼuut. *
3. Kʼaru naraj li Jehobʼa?
3 Naabʼal rehebʼ li qaraarokil hermaan aweʼ nekeʼsutqʼiik wiʼ chik saʼ li chʼuut ut sa saʼ qachʼool chi xkʼulbʼalebʼ. Li Jehobʼa ut laaʼo naqaj naq teʼsutqʼiiq chaq (1 Ped. 2:25). Chanru tooruuq xtenqʼankilebʼ? Re xsumenkil li patzʼom aʼin us raj naq xbʼeenwa tqanaw kʼaʼut nekeʼxkanabʼ puktesink ut wulak saʼebʼ li chʼutam.
KʼAʼUT NEKEʼNAJTOʼK RIKʼIN LI CHʼUUT WIIBʼ OXIBʼ LI HERMAAN?
4. Kʼaru naru nekeʼxkʼul wiibʼ oxibʼ li hermaan xbʼaan li xkʼanjelebʼ?
4 Wiibʼ oxibʼ rehebʼ nekeʼxik xchʼool chirixebʼ li xkʼanjel. Laj Hung * jun li hermaan li wank Asia, naxye: «Qʼaxal laatzʼ chaq wu saʼ linkʼanjel. Saʼ xmaajelal innaʼlebʼ xinkʼoxla naq jwal chaabʼil tinkʼanjelaq chiru li Jehobʼa wi naabʼalaq intumin. Joʼkan naq naabʼal li hoonal xwoksi re kʼanjelak ut rajlal xinpaltoʼk saʼebʼ li chʼutam toj reetal xinkanabʼ li chʼuut. Chanchan tawiʼ naq li naxyeechiʼi li ruuchichʼochʼ yiibʼanbʼil re naq ebʼ li poyanam timil timil teʼnajtoʼq rikʼin li Yos».
5. Kʼaru kixkʼul jun li qechpaabʼanel saʼ xkʼabʼaʼ li xchʼaʼajkilal?
5 Junchʼol chik hermaan nekeʼxkʼe xqʼe chi xqʼaxbʼal ru ebʼ li chʼaʼajkilal li nekeʼtawasink rehebʼ. Qilaq li kixkʼul li xʼAnne li wank oobʼ xkokʼal ut nachalk Gran Bretaña. Aʼan naxye: «Jun rehebʼ linyum wank xrahilal saʼ li xjunxaqalil naq kiyoʼlaak. Moqon, jun rehebʼ linkoʼ xʼisiik saʼ li chʼuut ut jun chik linyum xchapeʼk xbʼaan jun li nimla yajel, joʼkan naq bʼaneʼk ut ileʼk naraj. Kʼajoʼ naq kirahoʼk linchʼool joʼkan naq inkʼaʼ chik xinpuktesink chi moko xinwulak saʼebʼ li chʼutam toj reetal xinnajtoʼk rikʼin li chʼuut». Jwal ra naqekʼa naq ebʼ li qahermaan nekeʼxkʼul li nimla chʼaʼajkilal joʼ kixkʼul li xʼAnne ut li xjunkabʼal.
6. Kʼaru naru nakʼulmank wi inkʼaʼ naqayuʼami li naxye saʼ Colosenses 3:13?
6 (Taayaabʼasi Colosenses 3:13, Li Santil Hu, Wycliffe Bible Translators. Akʼ tzʼiibʼ. Taawil taqʼa). * Wankebʼ li xmoos li Jehobʼa nekeʼrekʼa naq xeʼtochʼeʼk xchʼool xbʼaan junaq li hermaan. Li apóstol Pablo kixye naq wank sut wanq xyaalal kʼaʼut naq toochʼaʼajkoʼq rikʼin junaq li hermaan. Maare chi maakʼaʼ xyaalal naq xoorahobʼtesiik. Abʼan, wi inkʼaʼ naqabʼaanu weent, naru naqaxok saʼ li qachʼool li nekeʼxbʼaanu qe ut toonajtoʼq rikʼin li xtenamit li Jehobʼa. Qilaq li kixkʼul laj Pablo jun li hermaan re Sudamérica. Xeʼxqʼabʼa ut saʼ xkʼabʼaʼ aʼin inkʼaʼ chik kiruuk xbʼaanunkil li xkʼanjel saʼ li chʼuut. Chanru kinaʼlebʼak? Aʼan naxye: «Kʼajoʼ naq xinjosqʼoʼk joʼkan naq xinnajtoʼk rikʼin li chʼuut».
7. Kʼaru tqakʼul wi naqakʼoxla naq li Yos inkʼaʼ naxkuy qamaak?
7 Joʼkan ajwiʼ, ebʼ li xeʼtʼaneʼk saʼ jun li nimla maak maare toj nekeʼrahoʼk xchʼool ut nekeʼxkʼoxla naq moko xkʼulubʼebʼ ta naq teʼraheʼq xbʼaan li Yos. Usta ak xeʼxyotʼ xchʼool ut xeʼuxtaanaak ru maare teʼxkʼoxla naq moko xkʼulubʼebʼ ta chik wank saʼ xtenamit li Jehobʼa. Joʼkan kirekʼa ribʼ laj Francisco jun li hermaan. Aʼan naxye: «Xineʼxqʼus xbʼaan naq xintʼaneʼk saʼ li muxuk ibʼ. Usta inkʼaʼ xinkanabʼ xik saʼebʼ li chʼutam, abʼan namayok chaq inchʼool ut xwekʼa naq moko inkʼulubʼ ta chik wank saʼ li xtenamit li Jehobʼa. Nikinxchʼiʼchʼiʼi chaq linchʼool ut xinkʼoxla naq li Jehobʼa inkʼaʼ kixkuy inmaak. Saʼ xnumikebʼ li kutan, xinkanabʼ puktesink ut wulak saʼebʼ li chʼutam». Kʼaru naqakʼoxla chirixebʼ li hermaan li nekeʼxnumsi li chʼaʼajkilal aweʼ? Ma naqatawebʼ ru? Ut li wank tzʼaqal xwankil, kʼaru naxkʼoxla li Yos chirixebʼ?
LI JEHOBʼA NAXRA EBʼ LI XKARNEER
Saʼ li najter Israel, ebʼ laj kʼaakʼalenel kʼajoʼ nekeʼxkʼe chaq xchʼool chirix li xkarneer li nasach chiruhebʼ. (Chaawil li raqal 8 ut 9). *
8. Chanru naqanaw naq inkʼaʼ nasach saʼ xchʼool li Jehobʼa ebʼ li xmoos li xeʼnajtoʼk rikʼin?
8 Li Jehobʼa maajunwa nasach saʼ xchʼool ebʼ li xmoos li xeʼnajtoʼk rikʼin li chʼuut chi moko nasach ta saʼ xchʼool li kʼanjel li ak xeʼxbʼaanu chiru (Heb. 6:10). Li propeet Isaías kixkʼut rikʼin jun xchaqʼalil ru eetalil chanru li Jehobʼa naxra ut naxkʼaakʼale li xtenamit. Kixtzʼiibʼa: «Joʼ junaq aj ilol ketomq, naxbʼeresihebʼ li xkarneer; naxqʼalu ebʼ li xkokʼ karneer ut naxqʼunebʼ» (Is. 40:11). Chanru narekʼa ribʼ li Jehobʼa, li Xnimal ru aj Kʼaakʼalenel karneer, naq jun rehebʼ li xkarneer nanajtoʼk rikʼin? Li Jesús kixkʼut li naxkʼoxla li Jehobʼa naq kixpatzʼ rehebʼ li xtzolom: «Kʼaru nekeye? Wi junaq winq wanq oʼkʼaalaq xkarneer ut taasachq ta junaq chiru, ma inkʼaʼ tabʼiʼ tixkanabʼ li bʼeleelaju roʼkʼaal chiru tzuul ut taaxik chi xsikʼbʼal li sachenaq? Ut wi tixtaw chaq, relik chi yaal ninye eere naq qʼaxal taasahoʼq xchʼool rikʼin li jun aʼan chiruhebʼ li bʼeleelaju roʼkʼaal li inkʼaʼ xeʼsachk» (Mat. 18:12, 13).
9. Chanru narilebʼ li xkarneer jun li chaabʼil aj kʼaakʼalenel? (Chaawil li jalam u chiru li hu).
9 Kʼaʼut us naq tqajuntaqʼeeta li Jehobʼa rikʼin jun aj kʼaakʼalenel karneer? Xbʼaan naq jun li chaabʼil aj kʼaakʼalenel qʼaxal naxra ebʼ li xkarneer. Jun eetalil, laj David kixyal ru rikʼin jun li kaqkoj ut jun li tzʼuqtzʼun (oso) re xkolbʼalebʼ li xkarneer (1 Sam. 17:34, 35). Wi nasach jun li xkarneer, chʼolchʼo naq li chaabʼil aj kʼaakʼalenel naxkʼe reetal (Juan 10:3, 14). Naxkanabʼ saʼ koral li 99 chi karneer malaj naxsikʼ ani tkʼaakʼalenq rehebʼ ut aʼan naxik chi xsikʼbʼal li sachenaq. Li Jesús kiroksi li eetalil aʼin re xkʼutbʼal chiqu jun li chaqʼal ru naʼlebʼ chirix li Xyuwaʼ: «Moko rajom ta xchʼool leechoxahil Yuwaʼ naq taasachq junaq rehebʼ a kokʼebʼ aʼin» (Mat. 18:14).
Jun aj Israel naxbʼan li xtiqʼilal li xkarneer li kisach chiru. (Chaawil li raqal 9).
LI JEHOBʼA NAXSIKʼ EBʼ LI XKARNEER
10. Joʼ naxye saʼ Ezequiel 34:11-16, kʼaru kixye li Jehobʼa naq tixbʼaanu saʼ xkʼabʼaʼ ebʼ li xkarneer li sachenaqebʼ?
10 Li Jehobʼa nokooxra ut naxrahebʼ ajwiʼ li «kokʼebʼ aʼin» li xeʼnajtoʼk rikʼin. Joʼ kixye li propeet Ezequiel, li Jehobʼa tixsikʼ ebʼ li xkarneer li xeʼsach ut tixtenqʼahebʼ re naq teʼwanq wiʼ chik saʼ amiiwil rikʼin. Ut kixye chanru tixbʼaanu re xsikʼbʼalebʼ chaq. Tixbʼaanu raj joʼ naxbʼaanu jun aj Israel naq nasach jun li xkarneer (taayaabʼasi Ezequiel 34:11-16). Xbʼeen, laj kʼaakʼalenel ketomq tixsikʼ raj li xkarneer, usta maare tixkʼe naabʼal xhoonal ut xmetzʼew re xtawbʼal. Xkabʼ, naq tixtaw tixkʼam rikʼin li junchʼol chi karneer. Rox, wi xtochʼ ribʼ malaj ttzʼokaaq, laj kʼaakʼalenel tixqʼalu, tixlan li xtiqʼilal ut tixkʼe xwa. Joʼ aj kʼaakʼalenel re «li xkarneer li Yos», ebʼ li cheekel winq tento naq teʼxkʼe xqʼe chi xyuʼaminkil li naʼlebʼ aweʼ re xtenqʼankil junaq li hermaan li kinajtoʼk rikʼin li chʼuut (1 Ped. 5:2, 3). Ebʼ li cheekel winq nekeʼxik chi xsikʼbʼal, nekeʼxtenqʼa chi sutqʼiik saʼ li chʼuut ut nekeʼxkʼutbʼesi naq nekeʼxra naq nekeʼxkawubʼresi li xpaabʼal. *
11. Kʼaru naxnaw chaq jun chaabʼil aj kʼaakʼalenel?
11 Jun chaabʼil aj kʼaakʼalenel naxnaw naq naru nasach chiru junaq li xkarneer. Joʼkan bʼiʼ, naq nakʼulmank aʼin moko naxchʼila ta. Qilaq kʼaru kixbʼaanu li Jehobʼa naq wiibʼ oxibʼ rehebʼ li xmoos xeʼxkanabʼ xbʼaanunkil li rajom chiru jun qʼehil.
12. Kʼaru kixkʼoxla li Jehobʼa chirix laj Jonás?
12 Laj Jonás kiʼelelik chiru li kʼanjel li kikʼeheʼk re xbʼaan li Jehobʼa. Abʼan, li Jehobʼa moko saʼ junpaat ta kixkʼoxla naq maakʼaʼ chik naʼok wiʼ. Joʼ naxbʼaanu jun li chaabʼil aj kʼaakʼalenel, li Jehobʼa kixtenqʼa ut kixkawubʼresi xchʼool re xbʼaanunkil li xkʼanjel (Jon. 2:7; 3:1, 2). Moqon, li Jehobʼa kiroksi jun toon li kʼum re xkʼutbʼal chiru naq wank xwankil li xyuʼam li junjunq chi kristiʼaan (Jon. 4:10, 11). Kʼaru li naʼlebʼ naqatzol? Naq ebʼ li cheekel winq moko saʼ junpaat ta teʼxkʼoxla naq maakʼaʼ chik nekeʼok wiʼ li xeʼnajtoʼk rikʼin li chʼuut. Tento bʼan naq teʼxkʼe xqʼe chi xtawbʼal ru kʼaʼut naq xeʼnajtoʼk rikʼin li Jehobʼa. Ut, naq ebʼ li karneer aʼin nekeʼsutqʼiik chaq saʼ li chʼuut, ebʼ li cheekel winq tento naq teʼxkʼe xchʼool chirixebʼ ut teʼxrahebʼ.
13. Kʼaru naqatzol naq naqil li kixkʼoxla li Jehobʼa chirix li winq li kitzʼiibʼank re li Salmo 73?
13 Li kitzʼiibʼank re li Salmo 73 kichʼinaak xchʼool chi rilbʼal naq chanchan tawiʼ us nekeʼelk li maaʼusebʼ xnaʼlebʼ. Kiʼok xkʼoxlankil naq maakʼaʼ aj e xbʼaanunkil li rajom li Yos (Sal. 73:12, 13, 16). Kʼaru kixkʼoxla li Jehobʼa chirix li winq aʼin? Moko kixtzʼeqtaana ta. Kixbʼaanu bʼan naq ttzʼiibʼamanq saʼ li Santil Hu li kixye. Saʼ xnumikebʼ li kutan, kichʼolaak chiru naq maakʼaʼ chik junaq naʼlebʼ li qʼaxal wank xwankil joʼ li wank saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa (Sal. 73:23, 24, 26, 28). Kʼaru li naʼlebʼ naqatzol? Naq ebʼ li cheekel winq moko teʼxseebʼa ta ribʼ chi raqok aatin saʼ xbʼeenebʼ li nekeʼwiibʼank xchʼool chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Tento bʼan teʼxkʼe xqʼe chi xtawbʼal ru kʼaʼut nekeʼkʼoxlak ut nekeʼnaʼlebʼak chi joʼkaʼin. Kaʼajwiʼ chi joʼkan teʼruuq roksinkil li Santil Hu re xwaklesinkilebʼ xchʼool.
14. Kʼaʼut kiʼajmank chiru laj Elías naq ttenqʼaaq, ut kʼaru kixbʼaanu li Jehobʼa re xtenqʼankil?
14 Laj Elías kiʼelelik chiru li xJezabel (1 Rey. 19:1-3). Kixkʼoxla naq kaʼaj chik aʼan li xpropeet li Jehobʼa ut naq maakʼaʼ aj e li yook xbʼaanunkil. Qʼaxal kirahoʼk xchʼool joʼkan naq kiraj raj kamk (1 Rey. 19:4, 10). Li Jehobʼa moko kixtzʼeqtaana ta laj Elías. Kixye bʼan re naq moko wank ta xjunes, naq tixkʼojobʼ xchʼool rikʼin ut naq toj wank naabʼal li kʼanjel li naʼajmank xbʼaanunkil. Kixkʼe xchʼool chi rabʼinkil naq laj Elías kixye re li narekʼa ut kixkʼe xkomon li xkʼanjel (1 Rey. 19:11-16, 18). Kʼaru li naʼlebʼ naqatzol? Naq ebʼ li cheekel winq tento teʼraatina saʼ xyaalal ebʼ li nekeʼnaʼlebʼak chi joʼkaʼin ut joʼkan ajwiʼ tqabʼaanu laaʼo. Wi junaq li hermaan inkʼaʼ sa narekʼa ribʼ ut naxkʼoxla naq moko xkʼulubʼ ta li ruxtaan li Yos, ebʼ li cheekel winq tento naq teʼxkʼe xchʼool chi rabʼinkil naq tixye li narekʼa. Chirix chik aʼan, teʼxye re li hermaan naq qʼaxal naraheʼk xbʼaan li Jehobʼa.
CHANRU TQIL EBʼ LI XKARNEER LI YOS LI SACHENAQEBʼ?
15. Joʼ naxye saʼ Juan 6:39, kʼaru naxkʼoxla chaq li Jesús chirixebʼ li xkarneer li Xyuwaʼ?
15 Chanru naraj li Jehobʼa naq tqil ebʼ li xkarneer li sachenaqebʼ? Li Jesús kixkʼe li eetalil. Naxnaw naq chiru li Jehobʼa oxloqʼebʼ li xkarneer. Joʼkan naq kixbʼaanu chixjunil li wank saʼ ruqʼ re naq ebʼ «li karneer sachenaq, aʼebʼ laj Israel» teʼsutqʼiiq rikʼin li Jehobʼa (Mat. 15:24; Luc. 19:9, 10). Saʼ xkʼabʼaʼ naq li Jesús aʼan li chaabʼil aj kʼaakʼalenel karneer kixyal xqʼe re naq maajun rehebʼ li xkarneer li Yos tsachq chiru (taayaabʼasi Juan 6:39).
16, 17. Kʼaru tento teʼxkʼoxla ebʼ li cheekel winq chirix li kʼanjel tenebʼanbʼil saʼ xbʼeenebʼ re xtenqʼankilebʼ li xeʼnajtoʼk rikʼin li chʼuut? (Chaawil li kaaxukuut « Kʼaru tana narekʼa jun li karneer li sachenaq?»).
16 Li apóstol Pablo kixjultika rehebʼ li cheekel winq re li chʼuut re Éfeso naq tento teʼxkʼam re rikʼin li Jesús. Kixye: «Tento xtenqʼankilebʼ li toqʼobʼebʼ ru [...], joʼwiʼ tento xkʼeebʼal saʼ qachʼool li xyehom li Qaawaʼ Jesus: «Qʼaxal nim li sahil chʼoolejil wank saʼ li kʼehok chiru li wank saʼ li kʼuluk»» (Hech. 20:17, 35). Joʼ naqil, nim li kʼanjel tenebʼanbʼil saʼ xbʼeenebʼ li cheekel winq. Laj Salvador jun li cheekel winq li nachalk España naxye: «Xkʼoxlankil naq li Jehobʼa qʼaxal naxrahebʼ li xkarneer li sachenaqebʼ nikinrekʼasi chi xtenqʼankilebʼ. Chʼolchʼo tzʼaqal chiwu naq li Jehobʼa naraj naq tinkʼaakʼalehebʼ».
17 Chixjunilebʼ li hermaan li xooʼaatinak chirixebʼ saʼ li tzolom aʼin xeʼxkʼul xtenqʼankil ut xeʼsutqʼiik rikʼin li Jehobʼa. Abʼan, saʼ ajwiʼ li hoonal aweʼ naabʼalebʼ nekeʼraj sutqʼiik chaq rikʼin li Jehobʼa. Chanru tooruuq xtenqʼankilebʼ? Saʼ li jun chik tzolom tqatzʼil rix chiʼus li naʼlebʼ aʼin.
BʼICH 139 ¿Te ves en el nuevo mundo?
^ párr. 5 Kʼaʼut naq wankebʼ hermaan li najter nekeʼok chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa nekeʼnajtoʼk rikʼin li chʼuut? Kʼaru naxkʼoxla li Yos chirixebʼ? Saʼ li tzolom aʼin tqataw xsumenkil ebʼ li patzʼom aweʼ. Tqil ajwiʼ chanru naq li Yos kixtenqʼa wiibʼ oxibʼ li xmoos saʼ li qʼe kutan li xeʼxkanabʼ xbʼaanunkil li rajom chiru jun qʼehil ut kʼaru li naʼlebʼ tooruuq xtzolbʼal rikʼin aʼin.
^ párr. 2 XNIMAL RU NAʼLEBʼ: Jun aj puktesinel li nanajtoʼk rikʼin li chʼuut aʼan li inkʼaʼ naxqʼaxtesi resil li xkʼanjel chirix li puktesink ut li xkʼebʼal ebʼ li kristiʼaan choʼq xtzolom li Kriist chiru waqibʼ po. Usta joʼkan, ebʼ li xeʼnajtoʼk rikʼin li chʼuut toj wankebʼ choʼq qechpaabʼanel ut naqarahebʼ.
^ párr. 4 Maawaʼ tzʼaqal xkʼabʼaʼebʼ.
^ párr. 6 Colosenses 3:13: «Cheekuyaq eeribʼ chiribʼil eeribʼ. Ut wi wank junaq wank xmaak cheeru, cheekuyaq xmaak. Joʼ naq kixkuy eemaak li Qaawaʼ [Jehobʼa], joʼkan ajwiʼ cheebʼaanu laaʼex».
^ párr. 10 Saʼ li jun chik tzolom tqatzʼil rix kʼaru teʼxbʼaanu ebʼ li cheekel winq re xbʼaanunkil aʼin.
^ párr. 61 XCHʼOLOBʼANKIL LI JALAM U: Jun aj kʼaakʼalenel naxkʼe xchʼool chi xsikʼbʼal li xkarneer ut naxtenqʼa re naq truuq chi sutqʼiik rikʼinebʼ li junchʼol. Joʼkan ajwiʼ nekeʼxbʼaanu ebʼ li cheekel winq saʼebʼ li qakutan.
^ párr. 65 XCHʼOLOBʼANKIL LI JALAM U: Jun li hermaan li kinajtoʼk rikʼin li chʼuut naril naq wiibʼ li qechpaabʼanel sahebʼ saʼ xchʼool chi puktesink bʼarwiʼ nekeʼnumeʼk naabʼal li kristiʼaan.
