1, 2. a) Kʼaru li eetalil naxkʼutbʼesi naq joʼ poyanam ak re, naq naʼajmank chiqu naq teʼxkʼojobʼ qachʼool ut ak re ajwiʼ naq nokooruuk kʼojobʼank chʼoolej? b) Kʼaru li rahilal nekeʼxkʼul wiibʼ oxibʼ li kokʼal?

JOʼ POYANAM ak re, naq naʼajmank chiqu naq teʼxkʼojobʼ qachʼool ut ak re ajwiʼ naq nokooruuk kʼojobʼank chʼoolej. Jun eetalil, naq jun li chʼinaʼal natʼaneʼk naq yook chi bʼatzʼunk ut naxjok xbʼeen raʼ, kaw xyaabʼ naq naʼaanilak chi xsikʼbʼal li xnaʼ malaj li xyuwaʼ. Ebʼ aʼan inkʼaʼ nekeʼruuk xkʼirtasinkil, abʼan nekeʼruuk xkʼojobʼankil xchʼool. Nekeʼxpatzʼ re kʼaru xkʼul, nekeʼxmes li xyaʼal ru, nekeʼxqʼalu ut saʼ qʼunil nekeʼxye re: «Kim aawaʼ, matyaabʼak chik». Ut maare nekeʼxmes ut nekeʼxlan li xtiqʼilal. Saʼ junpaat naxkanabʼ yaabʼak li chʼinaʼal ut maare naxik wiʼ chik chi bʼatzʼunk. Saʼ xnumik li kutan, nakʼiraak li xtiqʼilal.

² Abʼanan, wankebʼ li kokʼal li jwal ra wiʼ chik nekeʼxkʼul. Wankebʼ keʼmuxeʼk ru jun sut ajwiʼ malaj chiru naabʼal chihabʼ. Maakʼaʼ naxye chanru kikʼulmank, naru naxeʼink saʼ xchamal li xchʼool li xrahilal. Wankebʼ li nekeʼmuxuk kokʼal nekeʼchapeʼk ut nekeʼxtoj rix li xmaak, abʼan junchʼol chik chanchan tawiʼ naq maajunwa teʼxtoj rix li xmaaʼusilalebʼ. Ut, usta saʼ junpaat teʼxtoj rix li xmaak, li namuxeʼk ru naq nawinqiloʼk malaj naʼixqiloʼk toj wank saʼ xchʼool li xrahilal.

3. a) Joʼ naxye saʼ 2 Corintios 1:3, 4, kʼaru naraj li Jehobʼa? b) Kʼaru ebʼ li patzʼom tqachaqʼbʼe?

³ Kʼaru ttenqʼanq re jun aj paabʼanel wi kimuxeʼk ru saʼ xkachʼinal ut toj yook xkʼebʼal xqʼe chi xkuybʼal li xrahil xchʼool? (Taayaabʼasi 2 Corintios 1:3, 4). Chʼolchʼo naq li Jehobʼa naraj naq ebʼ li xkarneer teʼraheʼq ut teʼkʼojobʼaaq xchʼool joʼ naʼajmank chiruhebʼ. Joʼkan bʼiʼ, qilaq li xchaqʼbʼenkil li oxibʼ chi patzʼom aʼin: Kʼaʼut naʼajmank naq teʼkʼojobʼaaq xchʼool li xeʼmuxeʼk ru saʼ xkachʼinal?  Ani truuq xkʼojobʼankilebʼ xchʼool? Ut, kʼaru tooruuq xbʼaanunkil re xkʼojobʼankilebʼ xchʼool?

4, 5. a) Kʼaʼut us xjultikankil naq li kokʼal moko juntaqʼeet ta nekeʼnaʼlebʼak chiru li ak xeʼwinqiloʼk ut xeʼixqiloʼk chik? b) Chanru naxchʼaʼajki ebʼ li kokʼal naq nekeʼmuxeʼk ru xkʼojobʼankil xchʼool rikʼin jalan chik kristiʼaan?

⁴ Ebʼ li kristiʼaan li xeʼmuxeʼk ru saʼ xkachʼinal toj naʼajmank naq teʼkʼojobʼaaq xchʼool usta ak xnumeʼk naabʼal chihabʼ. Re xtawbʼal ru kʼaʼut, xbʼeenwa qajultikaq naq li kokʼal moko juntaqʼeet ta nekeʼnaʼlebʼak chiru li ak xeʼwinqiloʼk ut xeʼixqiloʼk chik, ut naq jalan jalanq ru li rahilal nekeʼxkʼul saʼ li xyuʼam naq nekeʼmuxeʼk ru. Qilaq wiibʼ oxibʼ rehebʼ li xyaalal.

⁵ Aajel ru naq ebʼ li kokʼal teʼwanq tzʼaqal saʼ amiiwil rikʼin li nekeʼkʼirisink ut nekeʼilok rehebʼ. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, maakʼaʼ nekeʼxxuwa ut nekeʼxtzol xkʼojobʼankil xchʼool rikʼin li narahok rehebʼ (Sal. 22:10). Ra xyeebʼal, abʼan li xkʼihalil nekeʼmuxeʼk ru saʼ li xjunkabʼal, ut li nekeʼbʼaanunk re aʼanebʼ ajwiʼ li xkomon ut li ramiiw li xjunkabʼal. Kʼaru nakʼulmank naq inkʼaʼ chik sa narekʼa ribʼ li chʼinaʼal malaj chʼina ixqaʼal? Maare qʼaxal tchʼaʼajkoʼq chiru xkʼojobʼankil xchʼool rikʼin jalan chik kristiʼaan, usta tnumeʼq naabʼal chihabʼ.

6. Kʼaʼut naq xmuxbʼalebʼ ru li kokʼal aʼan jun li nimla maaʼusilal ut jun li nimla rahilal?

⁶ Ebʼ li kokʼal inkʼaʼ nekeʼruuk xkolbʼal ribʼ xjunes. Li muxuk kokʼal aʼan jun li nimla maaʼusilal ut jun li nimla rahilal. Naq jun winq malaj ixq naxmin ru junaq chʼinaʼal malaj chʼina ixqaʼal re naq teʼwanq saʼ wiibʼal, naxrahobʼtesi xbʼaan naq moko xqʼehil ta choʼq re li xjunxaqalil, li xchʼool ut li xkʼaʼuxl re naq tsumlaaq ut twanq saʼ wiibʼal rikʼin li xsumʼaatin. Li muxuk naxjalpaqi li xkʼaʼuxl chirix li wank saʼ wiibʼal, li xyuʼam malaj li naxkʼoxla chirix li nekeʼraj wank choʼq ramiiw.

7. a) Kʼaʼut naq moko nachʼaʼajkoʼk ta chiru laj muxunel xbʼalaqʼinkilebʼ li kokʼal, ut chanru raj tixbʼaanu? b) Kʼaru rahilal naxkʼam chaq aʼin?

⁷ Ebʼ li kokʼal toj maajiʼ nekeʼxtzol kʼoxlak chiʼus, naʼlebʼak ut xkʼebʼal reetal bʼar wank li chʼaʼajkilal re naq teʼxkol ribʼ (1 Cor. 13:11). Joʼkan bʼiʼ, moko nachʼaʼajkoʼk ta chiru laj muxunel xbʼalaqʼinkilebʼ. Naxkʼe saʼ rahilal naq naxye re li tikʼtiʼ aʼin: naq aʼan wank re, naq maaʼani aj e tixye li yook xkʼulbʼal, naq maaʼani t-abʼinq re chi moko teʼxpaabʼ wi naxye li yook xkʼulbʼal, malaj naq saʼ xkʼabʼaʼ li rahok junaq li winq malaj ixq naxbʼaanu aʼin rikʼin jun li kachʼin. Joʼkan naq li namuxeʼk ru chiru naabʼal chihabʼ inkʼaʼ tixtaw ru naq tikʼtiʼ chixjunil li kiyeemank re. Maare li chʼina ixqaʼal malaj chʼinaʼal naq yooq chi kʼiik tixkʼoxla naq tzʼaj ru li xjunxaqalil, naq maakʼaʼ naʼok wiʼ ut naq moko xkʼulubʼ ta naq t-oxloqʼiiq ut naq traheʼq.

8. Kʼaʼut chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa naru naxkʼojobʼ xchʼool li xeʼrahobʼtesiik?

⁸ Naq ak xqabʼi chixjunil aʼin, moko nasach ta qachʼool xnawbʼal naq li muxuk kokʼal narahobʼtesink chiru naabʼal chihabʼ. Aʼan jun li xnimal ru maaʼusilal. Rabʼinkil naq yalaq bʼar nekeʼmuxeʼk ru li kokʼal, aʼan jun rehebʼ li reetalil naq wanko saʼ rosoʼjikebʼ li kutan, aʼin xqʼehil bʼarwiʼ li poyanam «inkʼaʼ chik teʼxrahatq ribʼ» ut bʼarwiʼ «ebʼ laj maak ut ebʼ laj bʼalaqʼ» yook chi numtaak li xmaaʼusilalebʼ (2 Tim. 3:1-5, 13). Qʼaxal yiibʼ tzʼaqal ru li xnaʼlebʼ laj Tza, ut qʼaxal ra naq ebʼ li poyanam nekeʼxbʼaanu li nawulak chiru. Abʼan, li Jehobʼa jwal kaw ribʼ chiru laj Tza ut chiru ebʼ li kristiʼaan li nekeʼxbʼaanu li naraj li xikʼ naʼilok qe. Joʼkan ajwiʼ, li Yos naxnaw chiʼus chanru nanaʼlebʼak. Joʼkan naq, chʼolchʼooq chiqu naq naxnaw li rahilal li yooko xnumsinkil ut naru naxkʼojobʼ qachʼool joʼ naʼajmank chiqu. Kʼajoʼ naxkʼe xsahil qachʼool kʼanjelak chiru «li Yos qʼaxal aj kʼojobʼanel chʼoolej. Aʼan  nakʼojobʼank qachʼool saʼ chixjunil li qarahilal re naq tooruuq xkʼojobʼankil xchʼoolebʼ li wankebʼ saʼ chixjunil li rahilal, rikʼin li xkʼojobʼankil qachʼool li naqakʼul rikʼin li Yos» (2 Cor. 1:3, 4). Abʼanan, ani naroksi li Jehobʼa re xkʼojobʼankil qachʼool?

9. Joʼ kixtzʼiibʼa li awabʼej David saʼ li Salmo 27:10, kʼaru tixbʼaanu li Jehobʼa saʼ xkʼabʼaʼebʼ li keʼtzʼeqtaanaak xbʼaan li xjunkabʼal?

⁹ Maare qʼaxal t-ajmanq xkʼojobʼankilebʼ xchʼool li keʼmuxeʼk ru ut li xnaʼ xyuwaʼ maakʼaʼ xeʼxbʼaanu re xkolbʼalebʼ, malaj li keʼmuxeʼk ru xbʼaan jun li xkomon. Chʼolchʼo chiru li awabʼej David naq kaʼajwiʼ li Jehobʼa naxnaw chanru xkʼojobʼankil qachʼool (taayaabʼasi Salmo 27:10). Kaw xchʼool naq li Yos sa naxkʼulebʼ li keʼtzʼeqtaanaak xbʼaan li xjunkabʼal. Chanru naxbʼaanu? Naroksihebʼ laj kʼanjel chiru. Li qahermaan saʼ li chʼuut aʼanebʼ li qajunkabʼal. Jun eetalil, li Jesus kixye naq li nekeʼloqʼonink re li Yos rochbʼen, aʼanebʼ li riitzʼin, li ranabʼ ut li xnaʼ (Mat. 12:48-50).

10. Kʼaru kixye li Apostol Pablo chirix li xkʼanjel joʼ cheekel winq?

¹⁰ Qilaq jun eetalil chirix aʼin saʼ li chʼuut. Li Apostol Pablo aʼan chaq jun li cheekel winq li kaw nakʼanjelak ut inkʼaʼ naxtzʼeqtaana li Yos ut naxkʼe chaq jun chaabʼil eetalil. Li Yos kimusiqʼank re, re naq tixye rehebʼ laj paabʼanel naq teʼxkʼam re rikʼin joʼ naq aʼan naxkʼam re rikʼin li Kriist (1 Cor. 11:1). Saʼ jun kutan naq kiʼaatinak chirix li xkʼanjel joʼ cheekel winq kixye: «Xoowank saʼ qʼunil saʼ eeyanq, joʼ jun naʼbʼej naxrahebʼ li ralal xkʼajol» (1 Tes. 2:7). Saʼebʼ li qakutan, li cheekel winq nekeʼaatinak saʼ qʼunil ut saʼ tuulanil naq nekeʼroksi li Santil Hu re xkʼojobʼankil xchʼool li nekeʼrahobʼtesiik.

11. Kʼaru nakʼutbʼesink re, naq moko kaʼaj tawiʼ li cheekel winq teʼruuq kʼojobʼank chʼoolej?

¹¹ Moko kaʼaj tawiʼ li cheekel winq nekeʼruuk xkʼojobʼankil xchʼool li xeʼmuxeʼk ru. Tenebʼanbʼil saʼ qabʼeen chiqajunqal xyuʼaminkil li naʼlebʼ aʼin: «Chekʼojobʼaq bʼiʼ eechʼool cheribʼil eeribʼ» (1 Tes. 4:18). Ebʼ li qechpaabʼanel ixq li kawebʼ li xpaabʼal naru nekeʼxtenqʼa chiʼus li rechpaabʼanel ixq li naʼajmank chiruhebʼ naq  teʼkʼojobʼaaq xchʼool. Li Jehobʼa naxjuntaqʼeeta ajwiʼ ribʼ rikʼin jun li naʼbʼej li naxkʼojobʼ xchʼool li xyum (Is. 66:13). Saʼ li Santil Hu wank li eetalil chirixebʼ li ixq li xeʼxtenqʼa li qʼaxal yookebʼ xkʼaʼuxl (Job 42:11, Li Santil Hu, Wycliffe Bible Translators, [Wy]. Akʼ tzʼiibʼ). Nasahoʼk saʼ xchʼool li Jehobʼa rilbʼal naq ebʼ li ixq nekeʼxtenqʼa li rechpaabʼanel ixq li qʼaxal ra saʼ xchʼoolebʼ. Wank sut, ebʼ li cheekel winq saʼ junesal nekeʼxye re junaq li ixq li kaw xpaabʼal ma naru raj naq tixtenqʼa junaq li rechpaabʼanel ixq li yook xnumsinkil li rahilal. *

12. Kʼaʼut tento tqabʼaanu weent naq tqatenqʼa junaq li qechpaabʼanel?

¹² Abʼanan, naq naqatenqʼa junaq li qechpaabʼanel, weent naqabʼaanu ut inkʼaʼ naqapatzʼ re junaq li naʼlebʼ li moko naraj ta xyeebʼal (1 Ped. 4:15). Joʼkan bʼiʼ, chanru tqatenqʼahebʼ li naʼajmank chiruhebʼ ut nekeʼraj xkʼojobʼankil xchʼool? Qilaq oobʼ li naʼlebʼ li isinbʼil chaq saʼ li Santil Hu.

13. a) Joʼ naxye saʼ 1 Reyes 19:5-8, kʼaru kixbʼaanu li xʼanjel li Jehobʼa re xtenqʼankil laj Elias? b) Chanru tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin li anjel?

¹³ Qatenqʼaqebʼ rikʼin li naʼajmank chiruhebʼ. Naq li propeet Elias kiʼelelik xbʼaan naq wank saʼ xiwxiwal li xyuʼam, qʼaxal kichʼinaak li xchʼool ut kirataw kamk. Joʼkan naq, li Jehobʼa kixtaqla jun li anjel li jwal kaw ribʼ re xkawresinkil li xchʼool. Li anjel aʼin kixtiqwasi xwa li propeet ut kixye re, naq twaʼaq (taayaabʼasi 1 Reyes 19:5-8). Li eetalil aʼin naxkʼut chiqu jun li xnimal ru naʼlebʼ: wank sut rikʼin jun li naʼlebʼ li moko nim ta naru naqatenqʼa junaq li qechpaabʼanel li yook xnumsinkil li rahilal. Xbʼoqbʼal chi waʼak, xkʼebʼal jun xchʼina maatan malaj xtzʼiibʼankil wiibʼ oxibʼ li aatin chi anchal qachʼool tixkʼut chiru naq naqara ut naq naqakʼe qachʼool chirix. Naru naqabʼaanu aʼin wi inkʼaʼ sa naqekʼa qibʼ naq tixseeraqʼi qe li xkʼulmank saʼ li xyuʼam malaj li qʼaxal naxrahobʼtesi xchʼool.

14. Kʼaru jun chik li chaabʼil naʼlebʼ naqatzol chirix li kixkʼul li propeet Elias?

¹⁴ Qabʼaanuhaq naq inkʼaʼ teʼxuwaq ut naq sa teʼrekʼa ribʼ li xeʼxkʼul li rahilal. Qilaq wiʼ chik li kixkʼul li propeet Elias. Li Jehobʼa kixbʼaanu jun li sachbʼachʼoolej re naq tixkuy bʼeek toj saʼ li tzuul Horeb, bʼarwiʼ wiibʼ oxibʼ siʼeent chihabʼ rubʼelaj aʼin, li Yos kixkʼojobʼ jun li sumwank rikʼin li xtenamit. Saʼ li najtil naʼajej aʼin, kixkʼoxla tana laj Elias naq maakʼaʼ chik tixkʼul xbʼaan naq najt wankebʼ li nekeʼraj xkamsinkil. Kʼaru chik li chaabʼil naʼlebʼ naqatzol? Wi naqaj xtenqʼankilebʼ li xeʼmuxeʼk ru, xbʼeenwa tqabʼaanu naq maakʼaʼ teʼxxuwa. Jun eetalil, ebʼ li cheekel winq tento naq chʼolchʼooq chiruhebʼ naq jalan jalanq nekeʼnaʼlebʼak li junjunq chi kristiʼaan. Jun li qechpaabʼanel ixq maare sa trekʼa ribʼ ut inkʼaʼ txuwaq aatinak naq yooq xketbʼal jun seekʼaq xkape saʼ li rochoch bʼarwiʼ inkʼaʼ naʼok xkʼaʼuxl, abʼan jalan chik maare traj aatinak saʼ jun rehebʼ li naʼaj li wank saʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl.

15, 16. Kʼaru aajel ru xbʼaanunkil re naq seebʼaq qachʼool chi abʼink?

¹⁵ Seebʼaq qachʼool chi abʼink. Chi chʼolchʼo ru li Santil Hu naxkʼe qe li naʼlebʼ aʼin: «Li junjunq seebʼaq xchʼool chi abʼink, chixkuyaq ribʼ chi aatinak» (Sant. 1:19). Ma seebʼ qachʼool chi abʼink? Maare tqakʼoxla naq re rabʼinkil junaq li kristiʼaan tzʼaqal rikʼin kanaak chi chʼanchʼo, rilbʼal saʼ ru li yook qaatinankil ut tiik maakʼaʼ tqaye. Abʼan, re naq seebʼaq qachʼool chi abʼink toj wank kʼaru tqabʼaanu. Qilaq li kixbʼaanu li Jehobʼa rikʼin laj Elias. Naq kiruuk xyeebʼal chixjunil li naxkʼe xkʼaʼuxl, li Yos kixkʼe xchʼool chi rabʼinkil. Kixkʼe reetal naq li xpropeet yook  xxiw, xjunes narekʼa ribʼ ut kixkʼoxla naq chixjunil li kixbʼaanu maakʼaʼ naʼok wiʼ. Saʼ qʼunil li Jehobʼa kirabʼi chixjunil li naxkʼe xkʼaʼuxl laj Elias. Chi joʼkan kixkʼutbʼesi naq yook xkʼebʼal xchʼool chi rabʼinkil (1 Rey. 19:9-11, 15-18).

¹⁶ Naq yooqo rabʼinkil junaq li kristiʼaan li kimuxeʼk ru, chanru tqakʼutbʼesi re, naq naqara ut naq naqatoqʼobʼa ru? Wank sut, junaq li aatin li kʼoxlanbʼil chiʼus tixkʼutbʼesi chiru li naqekʼa. Maare tooruuq raj xyeebʼal re: «Kʼajoʼ naq narahoʼk saʼ inchʼool xnawbʼal li xaakʼul. Maaʼani wank xleseens re xbʼaanunkil aʼin rehebʼ li kokʼal». Ut re naq chʼolchʼooq chiqu naq naqataw ru li yook xseeraqʼinkil, maare tooruuq raj xyeebʼal re, naq tooxtenqʼa chi xtawbʼal ru chiʼus malaj tqaye re: «Naq xaaye aʼin, joʼkaʼin naq xintaw ru..., ma joʼkan?». Li aatin aʼin tixkʼutbʼesi chiru naq yooko xkʼebʼal qachʼool chi rabʼinkil, ut naq yooko xkʼebʼal qaqʼe chi xtawbʼal ru li naxkʼul (1 Cor. 13:4, 7).

17. Kʼaʼut naq wanq qakuyum ut tqakuy qibʼ chi aatinak?

¹⁷ Abʼanan, weent tqabʼaanu re naq tqakuy qibʼ chi aatinak. Miqachʼik qibʼ naq yooq chi aatinak re xkʼebʼal xnaʼlebʼ malaj re xqʼusbʼal. Ut wanq qakuyum. Naq laj Elias kiruuk xyeebʼal re li Jehobʼa li narekʼa, kixye li xkʼaʼuxl chi chʼolchʼo ru. Ut, naq ak kikawresiik li xpaabʼal xbʼaan li Jehobʼa, laj Elias kixye wiʼ chik chixjunil li aatin aʼin (1 Rey. 19:9, 10, 13, 14). Arin naqatzol naq wankebʼ li kristiʼaan li qʼaxal rahebʼ saʼ xchʼool aajel ru naq naabʼal sut teʼxye li nekeʼrekʼa. Naq nakʼulmank aʼin, tento naq wanq qakuyum re rabʼinkilebʼ, joʼ naxbʼaanu li Jehobʼa. Miqaye re, naq tqatuqubʼ ru li xchʼaʼajkilal, qakʼutbʼesihaq bʼan li toqʼobʼank u ut li rahok (1 Ped. 3:8).

18. Bʼar wank li tij li truuq xkʼojobʼankilebʼ xchʼool li ra wankebʼ, ut kʼaʼut?

¹⁸ Chootijoq chi anchal qachʼool rikʼinebʼ li ra wankebʼ. Li kristiʼaan li jwal ra saʼ xchʼool maare qʼaxal tchʼaʼajkoʼq chiru tijok. Maare tixkʼoxla naq moko xkʼulubʼ ta aatinak rikʼin li Jehobʼa. Wi naqaj xtenqʼankil, chootijoq rochbʼen ut qayehaq li xkʼabʼaʼ. Qayehaq re li Jehobʼa naq jwal  naqara li qechpaabʼanel aʼin ut naq joʼkan ajwiʼ naraheʼk xbʼaan li chʼuut. Ut, qatzʼaamaq re li Jehobʼa naq tixkotz li xrahilal li xkarneer li oxloqʼ chiru. Tijok chi joʼkaʼin naru nakʼanjelak re kʼojobʼank chʼool (Sant. 5:16).

19. Kʼaru tooxtenqʼa chi xkawresinkil qibʼ re xkʼojobʼankil xchʼool junaq li kristiʼaan?

¹⁹ Qoksihaq li aatin li nakʼirtasink ut nakʼojobʼank chʼool. Qakʼoxlaq chiʼus li tqaye. Li kawil aatin ra nanaq, abʼan li chaabʼil aatin nakʼirtasink (Prov. 12:18). Joʼkan bʼiʼ, qapatzʼaq re li Jehobʼa naq tooxtenqʼa chi xtawbʼal li aatin li tixkʼojobʼ xchʼool ut tixkʼirtasi li ra wank. Qajultikaq naq li aatin li wank xwankil aʼan li natawmank saʼ li Santil Hu, xbʼaan naq chalenaq rikʼin li Jehobʼa (Heb. 4:12).

20. Saʼ xkʼabʼaʼ li maaʼusilal li xeʼxkʼul, kʼaru nekeʼxkʼoxla wiibʼ oxibʼ rehebʼ li xeʼmuxeʼk ru, ut kʼaru naqaj xjultikankil rehebʼ?

²⁰ Saʼ xkʼabʼaʼ naq xeʼmuxeʼk chaq saʼ xkachʼinal, wankebʼ nekeʼxkʼoxla tana naq tzʼaj ru li xjunxaqalil, naq maakʼaʼ nekeʼok wiʼ ut naq maaʼani narahoʼk rehebʼ. Ut maare teʼxkʼoxla ajwiʼ naq moko xkʼulubʼebʼ ta naq teʼraheʼq. Aʼin jun xuwajel ru tikʼtiʼ. Joʼkan utan, qoksihaq li Santil Hu re xjultikankil rehebʼ naq oxloqʼebʼ chiru li Jehobʼa (taawil li kaaxukuut « Li raqal li Santil Hu li nakʼojobʼank chʼoolej»). Qajultikaq naq li propeet Daniel kirekʼa naq maakʼaʼ chik xmetzʼew ut qʼaxal ra saʼ xchʼool. Li Yos kixtaqla jun li anjel re xkawresinkil laj Daniel re naq tixnaw naq oxloqʼ chiru ut naxra (Dan. 10:2, 11, 19). Joʼkan ajwiʼ, oxloqʼebʼ chiru li Jehobʼa li qechpaabʼanel li ra wankebʼ.

21. a) Kʼaru teʼxkʼul li nekeʼmuxuk ut inkʼaʼ teʼxyotʼ xchʼool? b) Abʼanan, chirix kʼaru tento tqakʼe qachʼool?

²¹ Naq naqakʼojobʼebʼ xchʼool li kristiʼaan, naqajultika rehebʼ naq li Jehobʼa aʼan Xyosil li rahok. Maajunwa tsachq saʼ qachʼool naq aʼan ajwiʼ Xyosil li tiikilal. Maajun li maaʼusilal muqmu chiru. Aʼan naril chixjunil ut tixkʼehebʼ chi xtojbʼal xmaak li nekeʼmuxuk ut inkʼaʼ teʼxyotʼ xchʼool (Num. 14:18). Abʼanan, qabʼaanuhaq chixjunil li wank saʼ quqʼ re xkʼutbʼesinkil rehebʼ li xeʼmuxeʼk ru naq naqarahebʼ. Makachʼin naq naxkʼojobʼ qachʼool xnawbʼal naq li Jehobʼa trisi chi junajwa li xrahilalebʼ li xeʼrahobʼtesiik xbʼaan laj Tza ut li xruuchichʼochʼ. Chi seebʼ chixjunil li rahilal li xeʼxkʼul inkʼaʼ chik tnaq saʼ xchʼoolebʼ (Is. 65:17, Wy).