Kʼaʼut inkʼaʼ nokooʼokenk chi pleetik joʼ nekeʼxbʼaanu chaq laj Israel?
SAʼ LI xkabʼ nimla yalok u, jun aj puubʼ rehebʼ laj nazi kixye rehebʼ jun chʼuut aj Testiiw: «Wi laaʼex inkʼaʼ nekeeraj xik chi pleetik rikʼin Francia ut Inglaterra, texkamq!». Usta chixkʼatqebʼ wank jun chʼuut ebʼ laj puubʼ nazi, maajun rehebʼ xeʼxqʼet li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa. Qʼaxal kawebʼ chaq xchʼool! Aʼin jun chaabʼil eetalil li naqakʼut joʼ aj testiiw re li Jehobʼa: inkʼaʼ nokooxik chi pleetik. Inkʼaʼ nokooʼokenk chirix li xʼawabʼejilal li winq usta nekeʼxye naq tooʼeʼxkamsi.
Li nekeʼxye naq aj paabʼanelebʼ, moko nekeʼnaʼlebʼak ta chi joʼkaʼin. Naabʼal nekeʼxye naq ebʼ laj paabʼanel tento teʼxkol rix li xtenamit. Wankebʼ nekeʼxkʼoxla: «Ebʼ laj Israel re junxil qʼe kutan aʼanebʼ chaq li xtenamit li Yos ut nekeʼxik chi pleetik. Joʼkan naq, kʼaʼut naq inkʼaʼ teʼpleetiq ebʼ laj paabʼanel anaqwan?». Kʼaru raj tqaye wi junaq tixpatzʼ qe aʼin? Tento naq tqachʼolobʼ naq li xwanjikebʼ laj Israel junxil qʼe kutan jalan chiru li xtenamit li Yos anaqwan. Qilaq oobʼ li naʼlebʼ li naxkʼut aʼin.
1. LI XMOOS LI YOS JUN AJWIʼ CHAQ LI XTENAMITEBʼ
Junxil qʼe kutan, li Jehobʼa kixsikʼ ruhebʼ laj Israel re naq teʼwanq choʼq xtenamit. Joʼkan naq kixye «laaʼexaq weechanihom saʼ xyanq chixjunilebʼ li tenamit» (Éx. 19:5). Naxye rehebʼ bʼar teʼxik chi pleetik. Joʼkan naq, ebʼ laj Israel naq nekeʼxik chi pleetik inkʼaʼ nekeʼxkamsi li nekeʼxloqʼoni li Yos. a
Saʼ li qakutan, ebʼ li xmoos li Yos «chalenaqebʼ chaq saʼ chixjunilebʼ xteepal li xtenamit saʼ ruuchichʼochʼ, yalaq chanru nekeʼilok ut nekeʼaatinak» (Apoc. 7:9). Wi teʼxik raj chi pleetik, yooqebʼ raj xkamsinkil ebʼ li rechpaabʼanel.
2. LI JEHOBʼA NAXTAQLAHEBʼ LAJ ISRAEL CHI PLEETIK
Junxil qʼe kutan, li Jehobʼa nayehok re joqʼe ut kʼaʼut teʼpleetiq. Kixye rehebʼ naq teʼpleetiq rikʼinebʼ laj Canaán, xbʼaan naq nekeʼxloqʼoni li maaʼus aj musiqʼej, nekeʼxkʼat ebʼ li xkokʼal choʼq mayej ut nekeʼxmux ribʼebʼ. Li Jehobʼa kixtaqlahebʼ laj Israel naq teʼxsach ru li wankebʼ saʼ li Yeechiʼinbʼil Naʼajej re naq inkʼaʼ teʼnaʼlebʼaq joʼebʼ aʼan (Lev. 18:24, 25). Naq ebʼ laj Israel xeʼok saʼ li Yeechiʼinbʼil Naʼajej wank sut xkʼehebʼ xleseens re naq teʼxik chi pleetik re naq teʼxkol ribʼebʼ chiru li xikʼ nekeʼilok rehebʼ (2 Sam. 5:17-25). Abʼan, maajun sut kixkanabʼ naq ebʼ laj Israel teʼxye joqʼe teʼxik chi pleetik. Naq nekeʼxbʼaanu aʼin, moko us ta nekeʼelk (Núm. 14:41-45; 2 Crón. 35:20-24).
Saʼ li qakutan, li Jehobʼa moko naxye ta rehebʼ li kristiʼaan naq teʼxik chi pleetik. Li tenamit nekeʼpleetik xbʼaan naq nekeʼxsikʼ kaʼajwiʼ li us choʼq rehebʼ ut maawaʼ li naraj li Yos. Maare nekeʼpleetik xbʼaan naq nekeʼraj xtzʼaqobʼ li xchʼochʼebʼ, naq naabʼalaqebʼ li xtumin ut naq nekeʼraj okenk chi awabʼejink. Ut li nekeʼxye naq nekeʼpleetik saʼ xkʼabʼaʼ li Yos re xkolbʼal rix li xpaabʼalebʼ malaj re xsachbʼal ebʼ li xikʼ nekeʼilok re li Yos, inkʼaʼ ajwiʼ nekeʼxtaw rusilal li Yos. Li Jehobʼa naxye naq aʼan tkoloq rehebʼ li xmoos ut tixsach li xikʼ nekeʼilok rehebʼ saʼ li kutan chalk re: saʼ li Armagedón, li nimla yalok (Apoc. 16:14, 16). Sa li yalok aʼan, kaʼajwiʼ ebʼ li ánjel teʼpleetiq ut maawaʼ li xtenamit saʼ Ruuchichʼochʼ (Apoc. 19:11-15).
3. EBʼ LAJ ISRAEL INKʼAʼ NEKEʼXKAMSI LI NEKEʼXLOQʼONI RU LI JEHOBʼA
Naq li Jehobʼa kiyalok rikʼin li tenamit Jericó, kixkol li xRahab ut li xjunkabʼal xbʼaan li xpaabʼal. Ma joʼkan ajwiʼ nakʼulmank saʼ li yalok saʼebʼ li qakutan?
Junxil qʼe kutan, ebʼ laj Israel naabʼal sut nekeʼruxtaana ru ebʼ li nekeʼxloqʼoni ru li Jehobʼa ut kaʼajwiʼ nekeʼxkamsi li nekeʼyeheʼk re xbʼaan li Jehobʼa. Qilaq wiibʼ li eetalil. Usta li Jehobʼa kixye naq tsacheʼq ru li tenamit Jericó, ebʼ laj Israel keʼxkol li xRahabʼ ut li xjunkabʼal xbʼaan li xpaabʼal (Jos. 2:9-16; 6:16, 17). Moqon, inkʼaʼ xeʼkamsiik ebʼ laj Gabaón xbʼaan naq xeʼxkʼutbʼesi naq nekeʼroxloqʼi li Yos (Jos. 9:3-9, 17-19).
Saʼ li qakutan, ebʼ laj puubʼ inkʼaʼ nekeʼxkʼoxla wiibʼ sutaq naq nekeʼxkamsi li xmoos li Yos, ut wankebʼ chik nekeʼxkamsi li moko wankebʼ ta joʼ aj puubʼ.
4. EBʼ LAJ ISRAEL TENTO TEʼXBʼAANU JOʼ NAXYE LI YOS
Junxil qʼe kutan, li Jehobʼa naxye rehebʼ laj puubʼ chanru naq teʼxik chi pleetik ut wank sut naxye rehebʼ naq teʼxkʼe ribʼ saʼ «li tuqtuukilal» rikʼin li tenamit li xikʼ nekeʼilok rehebʼ (Deut. 20:10). Li Jehobʼa naxye ajwiʼ rehebʼ aj puubʼ naq aajel ru naq saqaqebʼ ru li xnaʼajebʼ ut li xyuʼam (Deut. 23:9-14). Li Jehobʼa kixye rehebʼ naq inkʼaʼ teʼxbʼatzʼunle ruhebʼ li ixq li xeʼqʼaxeʼk ru ebʼ li xtenamit joʼ nekeʼxbʼaanu ebʼ laj puubʼ re jalan chik tenamit. Joʼkan naq, wi junaq aj puubʼ re li tenamit Israel naraj sumlaak rikʼin jun li ixq li xeʼqʼaxeʼk ru li xtenamit, tento naq troybʼeni jun po (Deut. 21:10-13).
Saʼ li qakutan, naabʼal rehebʼ li tenamit nekeʼxjuchʼ li hu bʼarwiʼ nekeʼxye chanru naq teʼpleetiq. Usta aʼin nakʼanjelak re naq us chik teʼwanq li kristiʼaan, abʼanan inkʼaʼ naʼuxmank.
5. LI YOS NAʼOKENK CHIRIX LI XTENAMIT
Ma nayalok li Jehobʼa chirix junaq li tenamit anaqwan joʼ kixbʼaanu chaq rehebʼ laj Israel saʼ Jericó?
Junxil qʼe kutan, li Jehobʼa kipleetik choʼq rehebʼ laj Israel, ut naabʼal sut naroksi li sachbʼachʼoolej re naq teʼqʼaxoq u. Jun eetalil, kixtenqʼahebʼ re xqʼaxbʼal ru Jericó. Naq xeʼxbʼaanu joʼ kixye li Jehobʼa, ebʼ laj Israel «kʼajoʼ naq keʼxchaj rehebʼ!», ut «li xsuttzʼakil Jerikó kiʼuqʼjeʼk». Chi joʼkan li Jehobʼa kixbʼaanu naq teʼqʼaxoq saʼ xbʼeen li tenamit (Jos. 6:20). Moqon chik, xeʼxqʼax ru ebʼ laj amorreo. Chanru? «Li Qaawaʼ kixtaqla chaq naabʼal li saqbʼach, chanchan ninqi pek […]. Jwal naabʼalebʼ chik li keʼkamk xbʼaan li saqbʼach chiru li keʼkamsiik xbʼaanebʼ laj Israel rikʼin chʼiichʼ» (Jos. 10:6-11).
Saʼ li qakutan, li Jehobʼa inkʼaʼ napleetik chirix junaq li tenamit. Li Xʼawabʼejilal, li wank saʼ ruqʼ li Jesukriist, «maawaʼ re li ruuchichʼochʼ aʼin» (Juan 18:36). Laj Tza bʼan nataqlank saʼ xbʼeen li xʼawabʼejilal li winq. Li xninqal ru pleetik li yook chi uxmank naxkʼutbʼesi xnaʼlebʼ laj Tza (Luc. 4:5, 6; 1 Juan 5:19).
EBʼ LI TZʼAQAL AJ PAABʼANEL NEKEʼWANK SAʼ TUQTUUKILAL RIKʼINEBʼ LI JUNCHʼOL
Joʼ ak xqil, li qawanjik moko juntaqʼeet ta rikʼinebʼ laj Israel. Moko saʼ xkʼabʼaʼ ta aʼin, inkʼaʼ nokooxik chi pleetik; wank chik li xkomon. Li Yos kixye naq saʼebʼ li rosoʼjik li kutan ebʼ li nekeʼloqʼonink re, inkʼaʼ «teʼxkawresi ribʼ re yalok». Ut, inkʼaʼ ajwiʼ teʼokenq (Is. 2:2-4). Joʼkan ajwiʼ, li Kriist kixye naq ebʼ li xtzolom moko rehebʼ «ta li ruuchichʼochʼ»; kixye naq inkʼaʼ teʼokenq saʼ li xchʼaʼajkilal li ruuchichʼochʼ aʼin (Juan 15:19).
Li Kriist kixye rehebʼ li xtzolom naq toj wank kʼaru teʼxbʼaanu, naq kixkʼut chiru naq tento teʼxtzʼeqtaana li xikʼ ilok, li josqʼil ut li pleetik (Mat. 5:21, 22). Joʼkan ajwiʼ, kixye rehebʼ naq tento teʼwanq saʼ tuqtuukilal ut naq teʼxra li xikʼ nekeʼilok rehebʼ (Mat. 5:9, 44).
Kʼaru naxkʼut chiqu aʼin? Chʼolchʼo naq inkʼaʼ naqaj xik chi pleetik. Abʼan, ma wank saʼ li qachʼool junaq li naʼlebʼ li naru naxkʼe saʼ chʼaʼajkilal malaj tixjach li chʼuut? Qayalaq qaqʼe chi risinkil saʼ qachʼool li yibʼ aj naʼlebʼ aʼin (Sant. 4:1, 11).
Inkʼaʼ naqachʼik qibʼ saʼ xchʼaʼajkilal li ruuchichʼochʼ aʼin, naqasikʼ bʼan wank saʼ tuqtuukilal ut naqara qibʼ chiqibʼil qibʼ (Juan 13:34, 35). Naqaj wank chi tiik qachʼool chiru li Jehobʼa, toj reetal naq trisi li yalok chi junajwa (Sal. 46:10).
a Wank sut ebʼ laj Israel nekeʼpleetik chiribʼilebʼ ribʼ, abʼan aʼin inkʼaʼ nawulak chiru li Jehobʼa (1 Rey. 12:24). Abʼanan, wank sut nekeʼpleetik chiribʼilebʼ ribʼ xbʼaan naq li Jehobʼa nakʼulubʼa, xbʼaan naq yookebʼ xqʼetbʼal ribʼ ut nekeʼmaakobʼk (Juec. 20:3-35; 2 Crón. 13:3-18; 25:14-22; 28:1-8).
Maare twulaq ajwiʼ chaawu
LI NAPATZʼMANK CHI RAJLAL
Kʼaʼut inkʼaʼ nekeʼtzʼaqonk saʼ li yalok ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa?
Ebʼ laj Testiiw re li Jehobʼa nawbʼilebʼ ru saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ naq inkʼaʼ nekeʼtzʼaqonk saʼ li yalok u. Kʼe reetal kʼaʼut naq inkʼaʼ nekeʼxbʼaanu.
