1. Kʼaru li naʼajmank saʼ li qapaabʼal, ut chanru naxchap ribʼ aʼin rikʼin li sahil chʼoolejil?

 LI TZʼAQAL sahil chʼoolejil moko yal numel ta. Naru bʼan nawank chi junelik. Saʼ li seeraqʼ li kixkʼe saʼ li tzuul, li Jesús kixye: «Sahebʼ saʼ xchʼool li nekeʼxkʼe reetal naq naʼajmank li Yos saʼebʼ li xyuʼam» (Mat. 5:3, TNM). Aʼan naxnaw naq naʼajmank chiqu xnawbʼal ut xloqʼoninkil ru li Jehobʼa, laj Yobʼtesinel qe. Aʼan naraj xyeebʼal naq li Santil Hu naxye «li nekeʼxkʼe reetal naq naʼajmank li Yos saʼebʼ li xyuʼam». Xbʼaan naq, li Jehobʼa aʼan «li Yos li sa saʼ xchʼool», joʼkan ajwiʼ naru naq sahaq saʼ qachʼool (1 Tim. 1:11, TNM).

2, 3. a) Anihebʼ ajwiʼ naru naq sahaqebʼ saʼ xchʼool joʼ kixye li Jesús? b) Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin, ut kʼaʼut naq aajel ru naq tooʼaatinaq chirix?

² Ma aajel ru naq toj chaabʼilaq laayuʼam re naq sahaq saʼ laachʼool? Inkʼaʼ. Saʼ li seeraqʼ li kixkʼe saʼ li tzuul, li Jesús kixye jun xnimal ru naʼlebʼ. Kixye «li nekeʼyaabʼak» naru naq sahaqebʼ saʼ xchʼool usta nekeʼrekʼa naq aʼanebʼ wank re naq xeʼmaakobʼk malaj yookebʼ xnumsinkil junaq li chʼaʼajkilal. Kixye ajwiʼ naq «li rahobʼtesinbʼilebʼ saʼ xkʼabʼaʼ li tiikilal» malaj li nekeʼeetzʼuuk xbʼaan naq aʼanebʼ li xtzolom naru naq sahaqebʼ saʼ xchʼool (Mat. 5:4, 10, 11). Abʼan, ma naru taataw li sahil chʼoolejil wi yookat xnumsinkil ebʼ li chʼaʼajkilal?

³ Li Jesús kixkʼut naq li tzʼaqal sahil chʼoolejil moko nachalk ta saʼ xkʼabʼaʼ naq chaabʼil li qayuʼam, rikʼin bʼan naq tqakawresi li qapaabʼal ut jilok chixkʼatq li Jehobʼa (Sant. 4:8). Chanru tqabʼaanu aʼin? Saʼ li tzolom aʼin tqil oxibʼ li naʼlebʼ li tooxtenqʼa.

4. Kʼaru li xbʼeen naʼlebʼ re naq sahaq saʼ qachʼool? (Salmo 1:1-3).

⁴ XBʼEEN NAʼLEBʼ: Re naq sahaq saʼ qachʼool, tento tqakawresi li qapaabʼal. Aajel chiruhebʼ li kristiʼaan ut li xul li tzekemq re naq twanq ebʼ li xyuʼam. Abʼan, kaʼajwiʼ laaʼo naru naqakawresi li qapaabʼal, ut aajel ru xbʼaanunkil. Joʼkan naq li Jesús kixye: «Moko kaʼaj ta wiʼ rikʼin wa yoʼyooq li winq, rikʼin aj bʼan wiʼ chixjunil li aatin naʼelk chi xtzʼuumal re li Yos» (Mat. 4:4). Joʼkan bʼiʼ, miqakanabʼ naq tnumeʼq jun kutan chi inkʼaʼ tqil xsaʼ li Santil Hu. Laj salmiist kixye: «Us xaq rehebʼ li […] nekeʼxtaw […] xsahilalebʼ xchʼool rikʼin xchaqʼrabʼ li Qaawaʼ, nekeʼxkʼoxla rix li raatin ut nekeʼxtzol chi qʼeq ut chi kutan!» (taayaabʼasi Salmo 1:1-3).

5, 6. a) Kʼaru naqatzol saʼ li Santil Hu? b) Chankiru nokooxtenqʼa rilbʼal xsaʼ li Santil Hu?

⁵ Li Jehobʼa nokooxra, joʼkan naq naxye qe saʼ li Santil Hu chanru tqataw li sahil chʼoolejil. Naxkʼut chiqu kʼaru aj e li qayuʼam, chanru toowanq choʼq ramiiw ut kʼaru tqabʼaanu re naq tixkuy qamaak. Naxye ajwiʼ qe chirix li kutan chalkebʼ re (Jer. 29:11). Xnawbʼal li yaal li wank saʼ li Santil Hu naxsahobʼresi li qachʼool.

⁶ Saʼ li Santil Hu wank naabʼal li naʼlebʼ choʼq re li qayuʼam. Wi naqayuʼami, sahaq saʼ qachʼool. Wi naqekʼa naq numtajenaq li qachʼaʼajkilal, qakʼehaq qahoonal chi rilbʼal xsaʼ li Santil Hu ut xkʼoxlankil rix. Li Jesús kixye: «Us […] xaq rehebʼ li nekeʼabʼink re li raatin li Yos ut nekeʼxkʼuula saʼ xchʼoolebʼ!» (Luc. 11:28).

7. Chankiru tooruuq roksinkil chiʼus li hoonal li naqoksi re xyaabʼasinkil li Santil Hu?

 ⁷ Naq tqayaabʼasi li Santil Hu, qakʼehaq qahoonal chi «xyalbʼal li xsahil». Kʼaru naraj xyeebʼal aʼin? Jun eetalil. Qayehaq naq wank ani kixyiibʼ li wa li nawulak chaawu. Abʼan naabʼal laachʼaʼajkilal ut maakʼaʼ laahoonal, joʼkan naq saʼ junpaat xaanuqʼuqʼle. Naq xatraqeʼk, xaakʼe reetal naq saʼ junpaat xaawaʼ, ut xwulak raj chaawu naq xaayal raj xsahil li wa. Joʼkan ajwiʼ naru nakʼulmank rikʼin xyaabʼasinkil li Santil Hu. Maare wank sut saʼ junpaat naqabʼaanu ut inkʼaʼ «naqayal li xsahil» li naxkʼut chiqu li Jehobʼa. Xkʼebʼal qahoonal re xyaabʼasinkil li Santil Hu nokooxtenqʼa re xkʼoxlankil li yook chi kʼulmank, rabʼinkil li yaabʼ kuxej ut xkʼoxlankil rix. Wi joʼkan tqabʼaanu, sahaq saʼ qachʼool.

8. Chankiru yook chi tzʼaqlok ru li xkʼanjel li «moosej tiik xchʼool ut wank xnaʼlebʼ»? (Chaawil ajwiʼ li xyaalal).

⁸ Li Jesús kixtenebʼ saʼ xbʼeen «li moosej tiik xchʼool ut wank xnaʼlebʼ» naq teʼxkʼe qe li naʼajmank re xkawresinkil li qapaabʼal saʼ li xhoonalil, ut aʼan tzʼaqal nekeʼxbʼaanu (Mat. 24:45). b Li qʼaxal wank xwankil chiru li moosej tiik xchʼool aʼan li Santil Hu (1 Tes. 2:13). Aʼin nokooxtenqʼa re xnawbʼal chanru nakʼoxlak li Jehobʼa, joʼ naxye li Santil Hu. Joʼkan naqil xsaʼ li hu Laj Kʼaakʼalehom ut Ajsi aawu!, ut jalan chik li naʼlebʼ li wank saʼ jw.org. Ut naqakawresi qibʼ choʼq re li chʼutam saʼ xyanq xamaan ut saʼ xraqik li xamaan, naqil ajwiʼ li JW Broadcasting^® wi wank saʼ li qaatinobʼaal. Wi naqoksi chiʼus chixjunil aʼin tooxtenqʼa xtawbʼal li xkabʼ naʼlebʼ li naxkʼam chaq li sahil chʼoolejil.

9. Kʼaru li xkabʼ naʼlebʼ tento tqabʼaanu re naq sahaq saʼ qachʼool?

⁹ XKABʼ NAʼLEBʼ: Re naq sahaq saʼ qachʼool, tento tqabʼaanu li nawulak chiru li Jehobʼa. Jun rehebʼ li kitzʼiibʼank re li salmo naxye: «Us xaq rehebʼ li nekeʼroxloqʼi li Qaawaʼ ut nekeʼxtaaqe chixjunilebʼ li xbʼe» (Sal. 128:1). Xxiwankil li Jehobʼa naraj xyeebʼal naq naqoxloqʼi ut inkʼaʼ naqabʼaanu junaq li naʼlebʼ li trahobʼtesi li xchʼool (Prov. 16:6). Joʼkan naq naqayal qaqʼe chi xpaabʼankil li naxye chirix li us ut li inkʼaʼ us, li naqataw saʼ li Santil Hu (2 Cor. 7:1). Wi naqabʼaanu li nawulak chiru li Jehobʼa ut naqatzʼeqtaana li xikʼ naril, sahaq saʼ qachʼool (Sal. 37:27; 97:10; Rom. 12:9).

10. Usta naqanaw li rajom li Yos, kʼaru tento tqabʼaanu? (Romanos 12:2).

¹⁰ (Taayaabʼasi Romanos 12:2). Maare wank ani naxnaw naq li Jehobʼa wank xwankil re xyeebʼal kʼaru li us ut li inkʼaʼ us, abʼan tento ajwiʼ tixpaabʼ li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa. Qajuntaqʼeetaq rikʼin jun li kristiʼaan li naxnaw naq li awabʼej wank xwankil re naq tixye ma saʼ junpaat tixbʼeresi li xbʼelebʼaal chʼiichʼ malaj inkʼaʼ, abʼan inkʼaʼ naʼabʼink chiru li chaqʼrabʼ. Joʼkan naq saʼ junpaat naxbʼeresi li xbʼelebʼaal chʼiichʼ. Joʼkan ajwiʼ nakʼulmank qikʼin, rikʼin li qabʼaanuhom naqakʼutbʼesi ma relik chi yaal naqoxloqʼi li naxye li Jehobʼa (Prov. 12:28). Joʼkan kixkʼoxla laj David, xbʼaan naq kixye re li Jehobʼa: «Taakʼut chiwu xbʼehil li yuʼam: kʼajoʼ xnimal li sahilal  chawe chawu, xiikil li saaʼus aawikʼin chi junelik!» (Sal. 16:11).

11, 12. a) Kʼaʼut naq weent tqabʼaanu naq yook qakʼaʼuxl malaj xchʼina qachʼool? b) Chankiru nokooxtenqʼa Filipenses 4:8 re xsikʼbʼal chiʼus chanru naqajsi qu?

¹¹ Naq yook qakʼaʼuxl malaj kichʼinaak qachʼool, maare naqabʼaanu junaq li naʼlebʼ re naq tsachq saʼ qachʼool li qachʼaʼajkilal, ut aʼin natawmank ru. Abʼan miqabʼaanu junaq li naʼlebʼ li inkʼaʼ nawulak chiru li Jehobʼa (Efes. 5:10-12, 15-17).

¹² Saʼ li esilhu li kixtzʼiibʼa li apóstol Pablo choʼq rehebʼ laj paabʼanel re Filipos, kixye rehebʼ naq junelik teʼxkʼoxla li tiik ru, li chaabʼilal ut li naxkʼutbʼesi li rahok (taayaabʼasi Filipenses 4:8). Usta li apóstol Pablo moko yook ta chi aatinak chirix chanru rajsinkil qu, li raatin naru nokooxbʼeresi naq yooko xsikʼbʼal chanru rajsinkil qu. Qayalaq xbʼaanunkil aʼin, bʼarwiʼ naqataw li aatin «chixjunil» saʼ li raqal aʼin, qakʼehaq choʼq reqaj ebʼ li «bʼich», «li pelíkula», «ebʼ li hu» ut «bʼideojuego». Aʼin tooxtenqʼa re xkʼoxlankil bʼar wank rehebʼ tixkʼulubʼa li Jehobʼa ut li inkʼaʼ. Naqaj xyuʼaminkil li nawulak chiru li Jehobʼa (Sal. 119:1-3). Chi joʼkan, saqaq ru li qakʼaʼuxl, ut tooruuq xbʼaanunkil li rox naʼlebʼ re naq sahaq saʼ qachʼool (Hech. 23:1).

13. Bʼar wank li rox naʼlebʼ li tixkʼe xsahil qachʼool? (Juan 4:23, 24).

¹³ ROX NAʼLEBʼ: Xloqʼoninkil ru li Jehobʼa aʼanaq li wanq xwankil saʼ li qayuʼam. Xbʼaan naq li Jehobʼa aʼan aj Yobʼtesinel, xkʼulubʼ naq tqaloqʼoni ru (Apoc. 4:11; 14:6, 7). Joʼkan naq li wank xwankil saʼ li qayuʼam aʼan xloqʼoninkil ru «rikʼin Musiqʼej ut rikʼin li yaal» (taayaabʼasi Juan 4:23, 24). Naqaj naq li santil musiqʼej tooxbʼeresi saʼ li loqʼonink joʼ chanru naxkʼut li Santil Hu. Li qakʼanjel chiru li Jehobʼa aʼanaq li xbʼeen li wanq saʼ li qayuʼam usta bʼar wanko rambʼil li qakʼanjel. Saʼebʼ li qakutan, numenaq 100 chi hermaan wankebʼ saʼ tzʼalam xbʼaan naq aʼanebʼ aj testiiw re li Jehobʼa. c Abʼan, sahebʼ saʼ xchʼool ut nekeʼxbʼaanu chixjunil li wank saʼ ruqʼebʼ re tijok, tzolok ut puktesink chirix li Yos ut li Xʼawabʼejilal. Usta nokooʼeʼxrahobʼtesi malaj nokooʼeʼreetzʼu, sa saʼ qachʼool xnawbʼal naq li Jehobʼa maajunwa tooxkanabʼ ut toorosobʼtesi (Sant. 1:12; 1 Ped. 4:14).

14. Kʼaru kixkʼul li hermaan re Tayikistán, ut kʼaʼut?

¹⁴ Wankebʼ li eetalil li naxkʼut li oxibʼ chi naʼlebʼ li xqatzʼil rix li naxkʼe xsahil qachʼool, maakʼaʼ naxye chanru li qawanjik. Qilaq li kixkʼul laj Yovidón Boboyónov, li wank 19 chihabʼ re aran Tayikistán. Xbʼaan naq inkʼaʼ kixkʼulubʼa wank joʼ aj puubʼ, saʼ 4 re octubre 2019 xeʼxkʼam chi minbʼil ru. Xwank chi tzʼapam chiru naabʼal po ut xeʼril joʼ li yibʼru xnaʼlebʼ. Naabʼal li esil re jalan jalanq li tenamit xeʼaatinak chirix li yook xkʼulbʼal. Xeʼxye naq xeʼxteni ut xeʼxyal xminbʼal ru, re naq tixbʼaanu jun li jurament choʼq aj puubʼ ut troksi ebʼ li xtʼikr. Naq ak xeʼxkʼe saʼ tzʼalam ut xeʼxtaqla chi kʼanjelak bʼarwiʼ minbʼilebʼ ru tojaʼ naq li awabʼej re li tenamit kixkuy xmaak ut kixye naq t-isiiq saʼ tzʼalam. Naq yook xkʼulbʼal aʼin, laj Yovidón sa  chaq saʼ xchʼool ut tiik xchʼool chiru li Jehobʼa. Chanru kixnumsi chixjunil aʼin? Chʼolchʼo chiru naq aajel ru naq tixkawresi li xpaabʼal.

15. Chankiru kixkawresi li xpaabʼal laj Yovidón naq kiwank chaq saʼ tzʼalam?

¹⁵ Naq wank chaq laj Yovidón saʼ tzʼalam, naxkawresi li xpaabʼal usta maakʼaʼ li Santil Hu malaj ebʼ li tasal hu rikʼin. Chanru kixbʼaanu? Naq ebʼ li hermaan nekeʼxkʼam li xwa, nekeʼxtzʼiibʼa li raqal li Santil Hu re li junjunq chi kutan chiru li bʼools. Chi joʼkan laj Yovidón kiruuk rilbʼal li Santil Hu ut xkʼoxlankil rix wulaj wulaj. Naq kiʼelk saʼ tzʼalam, kixye aʼin choʼq rehebʼ li maajiʼ nekeʼyaleʼk rix li xpaabʼal: «Oksihomaq chiʼus leehoonal anaqwan re jilok chixkʼatq li Jehobʼa. Ut aajel ru naq teeril xsaʼ li Santil Hu ut ebʼ li qatasal hu».

16. Chirix kʼaru kixkʼe xchʼool laj Yovidón?

¹⁶ Laj Yovidón kixpaabʼ li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa. Moko kixkanabʼ ta naq tnumtaaq li yibʼru aj kʼaʼuxl malaj junaq li maaʼusilal saʼ li xyuʼam, kixkʼe bʼan xchʼool chirix li Jehobʼa ut li nawulak chiru. Naxkʼe xhoonal re rilbʼal chixjunil li xyobʼtesihom li Jehobʼa. Rajlal eqʼla narabʼihebʼ  li kokʼ xul, ut rajlal qʼoqyink naril li Po ut li chahim. Kixye: «Ebʼ li maatan li naxkʼe qe li Jehobʼa naxsahobʼresi inchʼool». Wi oxloqʼ chiqu li naxkʼe qe re xkawresinkil li qapaabʼal ut li xyobʼtesihom, sahaq saʼ qachʼool, ut aʼin tooxkawresi re naq tqakuy xqʼaxbʼal ebʼ li chʼaʼajkilal.

17. Chankiru 1 Pedro 1:6, 7 tixtenqʼa junaq li yook xnumsinkil li chʼaʼajkilal joʼ laj Yovidón?

¹⁷ Laj Yovidón kixkʼe li Jehobʼa xbʼeenwa saʼ li xyuʼam. Naxnaw naq aajel ru naq inkʼaʼ tixtzʼeqtaana li Jehobʼa. Li Jesús kixye: «Taaloqʼoni ru li Qaawaʼ laaYos ut kaʼajwiʼ chiru aʼan tatpaabʼanq» (Luc. 4:8). Ebʼ laj puubʼ keʼraj naq laj Yovidón tixtzʼeqtaana li xpaabʼal. Abʼan kitijok chiru li Jehobʼa chi qʼeq ut chi kutan, ut kixtzʼaama re naq tixtenqʼa re naq tixkuy ut naq tiikaq xchʼool chiru. Usta kirahobʼtesiik, kixkuy, laj Yovidón inkʼaʼ kixuwak. Joʼkan naq, sa saʼ xchʼool xbʼaan naq wank chik rikʼin jun li naʼlebʼ li moko wank ta raj rikʼin naq toj maajiʼ nekeʼxkʼam, nekeʼxteni ut nekeʼxkʼe saʼ tzʼalam: li xkawilal li xpaabʼal (taayaabʼasi 1 Pedro 1:6, 7).

18. Chankiru naq junelik sahaq saʼ qachʼool?

¹⁸ Li Jehobʼa naxnaw kʼaru naʼajmank chiqu re naq sahaq saʼ qachʼool. Wi naqayuʼami li oxibʼ chi naʼlebʼ li xqatzʼil rix saʼ li tzolom aʼin, sahaq saʼ qachʼool usta wank qachʼaʼajkilal. Chi joʼkan tooruuq xyeebʼal: «Us xaq re li tenamit li naxra li Qaawaʼ choʼq xYos!» (Sal. 144:15).