NAʼLEBʼ RE TZOLOK 37
«Tweekʼasi xchʼoolebʼ chixjunil li tenamit»
«Tweekʼasi xchʼoolebʼ chixjunil li tenamit. Tojaʼ naq chixjunilebʼ aʼan teʼxkʼamatq chaq li xbʼihomalebʼ» (AGEO 2:7).
BʼICH 24 Subamos a la montaña de Jehová
RUʼUJIL LI TZOLOM *
1, 2. Kʼaru li chiqʼchiqʼink kiyeemank naq tkʼulmanq saʼebʼ li qakutan?
JOʼKAʼIN xeʼxye wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan li xeʼkoleʼk naq kinumeʼk jun li nimla hiik saʼ li chihabʼ 2015 aran Nepal: «Chi maakʼaʼ saʼ qachʼool naq ebʼ li kʼayibʼaal ut ebʼ li najteril nimla ochoch xeʼok chi jukʼeʼk ut nekeʼtʼilinbʼak naq xeʼnaq chiru chʼochʼ». «Japjokebʼ re li kristiʼaan xbʼaanebʼ li xxiw [...]. Naabʼalebʼ xeʼxye naq moko kibʼayk ta, abʼan laaʼin xwekʼa naq yata naraqeʼk wiʼ». Relik chi yaal naq elajiik raj t-elq saʼ qachʼool wi traj laaʼo xqakʼul aʼin.
2 Abʼanan, saʼ ajwiʼ li hoonal aʼin yook chi chiqʼchiqʼiik chixjunil li Ruuchichʼochʼ. Li Jehobʼa yook xchiqʼchiqʼinkil chixjunilebʼ li tenamit, ut naabʼal chihabʼ rokik chi xbʼaanunkil aʼin. Joʼkaʼin kixye laj Ageo: «Wulak re xqʼehil naq tinhichʼichʼi li choxa, li ruuchichʼochʼ, li palaw ut li chaqichʼochʼ; [...] chan li Nimajwal Yos» (Ageo 2:6, 7).
3. Kʼaru xjalanil li chiqʼchiqʼink li naxbʼaanu li Jehobʼa rikʼin jun li nimla hiik?
3 Junaq li nimla hiik junes rahilal naxkʼam chaq, abʼan li chiqʼchiqʼink li kiʼaatinak wiʼ laj Ageo naxkʼam chaq usilal. Aʼ ajwiʼ li Jehobʼa kiyehok re: «Tweekʼasi xchʼoolebʼ chixjunil li tenamit. Tojaʼ naq chixjunilebʼ aʼan teʼxkʼamatq chaq li xbʼihomalebʼ ut taanujaq li ochoch aʼin rikʼin linloqʼal» (Ageo 2:7). Kʼaru kiraj xyeebʼal li propesiiy aʼin choʼq rehebʼ li xeʼwank chaq saʼ xkutankil laj Ageo? Ut, kʼaru naraj xyeebʼal choʼq qe? Saʼ li tzolom aweʼ tqasume ebʼ li patzʼom aʼin ut tqil chanru tooruuq chi tzʼaqonk re xchiqʼchiqʼinkil ebʼ li tenamit.
LI KIWAKLESINK CHʼOOLEJ SAʼ XKUTANKIL LAJ AGEO
4. Kʼaʼut naq li Jehobʼa kixtaqla laj Ageo?
4 Li Jehobʼa kixkʼe saʼ ruqʼ li propeet Ageo jun li nimla kʼanjel. Qilaq kʼaʼut. Laj Ageo wank tana chaq saʼ xyanqebʼ li xeʼelk Babilonia ut xkohebʼ Jerusalén saʼ li chihabʼ 537 naq toj maajiʼ nachalk li Jesús saʼ Ruuchichʼochʼ. Naq ebʼ aʼan xeʼwulak, inkʼaʼ xeʼbʼayk chi xkʼebʼal li rubʼelankil li rochoch li Jehobʼa (Esd. 3:8, 10). Abʼan, chirix chi aʼan, saʼ junpaat xeʼok chi chʼiʼchʼiʼiik, joʼkan naq xeʼchʼinaak xchʼool ut xeʼxkanabʼ xbʼaanunkil li xkʼanjelebʼ (Esd. 4:4; Ageo 1:1, 2). Joʼkan naq, saʼ li chihabʼ 520 li Jehobʼa kixtaqla laj Ageo chi xwaklesinkilebʼ xchʼool re naq teʼxchoy xkabʼlankil li rochoch (Esd. 6:14, 15). *
5. Kʼaʼut naq li esil li kixkʼe laj Ageo kʼajoʼ kixwaklesi xchʼool li xtenamit li Yos?
5 Li esil li kixkʼam laj Ageo kikʼanjelak re xkawubʼresinkil li xpaabʼalebʼ laj judiiy chirix li Jehobʼa. Chi maakʼaʼ xxiw, li propeet kixye rehebʼ li xeʼchʼinaak xchʼool li aatin aʼin: «Ex tenamit saʼ ruuchichʼochʼ, kʼehomaq eechʼool chi kʼanjelak chejunilex [“mexxuwak”, TNM], xbʼaan naq wankin eerikʼin, chan li Nimajwal Yos» (Ageo 2:4). Kʼajoʼ tana xeʼwaklesiik xchʼool naq xeʼrabʼi li aatin: «Li Nimajwal Yos». Wi us nekeʼraj elk saʼ li xkʼanjelebʼ, ebʼ laj judiiy tento raj teʼxkʼojobʼ xchʼool rikʼin li Jehobʼa, li makachʼin xkʼihalil ebʼ li xʼánjel.
6. Joʼ kixye laj Ageo, kʼaru tkʼulmanq naq tchiqʼchiqʼiiq li tenamit Persia?
6 Li Jehobʼa kixtaqla laj Ageo chi xyeebʼal rehebʼ laj judiiy naq ok re xchiqʼchiqʼinkil chixjunilebʼ li tenamit. Li esil aweʼ kutan saqenk kixkanabʼ chiruhebʼ li xeʼxkanabʼ xkabʼlankil li rochoch li Yos naq li Jehobʼa ok re xchiqʼchiqʼinkil li tenamit Persia, li xnimal ru awabʼejilal li wank chaq naabʼal li tenamit rubʼel xwankil saʼebʼ li kutan aʼan. Kʼaru tkʼulmanq naq tchiqʼchiqʼiiq li tenamit aʼan? Li tenamit Israel tixchoy xkabʼlankil li rochoch li Yos. Joʼkan ajwiʼ, li maawaʼebʼ aj judiiy teʼxloqʼoni ajwiʼ ru li Jehobʼa saʼ li rochoch li kikabʼlamank wiʼ chik. Chʼolchʼo naq li esil aʼin kʼajoʼ naq kixwaklesi xchʼool li xtenamit li Yos (Zac. 8:9).
LI NAXCHIQʼCHIQʼI LI RUUCHICHʼOCHʼ ANAQWAN
7. Saʼ kʼaru chi kʼanjelil yooko chi tzʼaqonk?
7 Kʼaru naraj xyeebʼal li propesiiy li kiʼaatinak wiʼ laj Ageo saʼebʼ li qakutan? Jun sut chik, li Jehobʼa yook xchiqʼchiqʼinkil chixjunilebʼ li tenamit, abʼan anaqwan nokootzʼaqonk laaʼo chi xbʼaanunkil. Kʼoxlanqo chirix aʼin: saʼ li chihabʼ 1914, li Jehobʼa kixxaqabʼ li Jesukriist choʼq Awabʼej saʼ li Xʼawabʼejilal li wank saʼ choxa (Sal. 2:6). Naq kixaqabʼaak li Awabʼejilal aʼin, kichalk chʼaʼajkilal saʼ xbʼeenebʼ li awabʼej re li ruuchichʼochʼ aʼin. Naraj naxye naq kitzʼaqlok ru «li xqʼehil» ebʼ li tenamit, malaj, xraqeʼk li qʼehil bʼarwiʼ maajun li awabʼej kiwank choʼq ruuchil li Jehobʼa (Luc. 21:24). Joʼkan naq, chalen li chihabʼ 1919 li xtenamit li Jehobʼa qʼaxal yook xyalbʼal xqʼe chi xyeebʼal rehebʼ li kristiʼaan naq kaʼajwiʼ li Xʼawabʼejilal li Yos tixkʼam chaq li osobʼtesihom saʼ xbʼeen li Ruuchichʼochʼ. Li kʼanjel re xpuktesinkil «li chaabʼil esilal [...] chirix li xnimajwal wankilal li choxa» naxchiqʼchiqʼi chixjunil li Ruuchichʼochʼ (Mat. 24:14).
8. Joʼ naxye saʼ Salmo 2:1-3, chanru nekeʼnaʼlebʼak li xkʼihalil ebʼ li tenamit naq nekeʼrabʼi li esil aʼin?
8 Chanru nekeʼnaʼlebʼak ebʼ li kristiʼaan naq nekeʼrabʼi li esil aʼin? Li xkʼihalil nekeʼpoʼk Salmo 2:1-3). Ebʼ li tenamit chaʼchaʼinbʼilebʼ. Moko nekeʼxkʼulubʼa ta li awabʼej xaqabʼanbʼil xbʼaan li Jehobʼa. Inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ naq «chaabʼil esil» li naqapuktesi chirix li Xʼawabʼejilal li Yos. Relik chi yaal, wankebʼ li awabʼej nekeʼxram chiqu xkʼebʼal chi naweʼk li Raatin li Yos. Ut, usta naabʼalebʼ li awabʼej nekeʼxye naq nekeʼkʼanjelak chiru li Yos, abʼan inkʼaʼ nekeʼraj xkanabʼankil li xwankilebʼ ut li xloqʼalebʼ. Joʼ kikʼulmank saʼ xkutankil li Jesús, kamaʼin ajwiʼ nakʼulmank anaqwan, inkʼaʼ nekeʼxkʼulubʼa li Sikʼbʼil Ru xbʼaan li Jehobʼa naq nekeʼxrahobʼtesi ebʼ laj kʼanjel chiru (Hech. 4:25-28).
(taayaabʼasi9. Kʼaru naxye li Jehobʼa naq ebʼ li tenamit inkʼaʼ nekeʼraj rabʼinkil li esil aʼin?
9 Kʼaru naxye li Jehobʼa naq ebʼ li tenamit inkʼaʼ nekeʼraj rabʼinkil li esil aʼin? Saʼ Salmo 2:10-12 naxye: «Joʼkan utan, ex awabʼej, chetawaq ru, jalomaq leekʼaʼuxl laaʼex li wank eewankil saʼ ruuchichʼochʼ. Chexkʼanjelaq chiru li Qaawaʼ chi wanq eexiw, chereekʼa xsik naq teeloqʼoni ru li Nimajwal Yos. Mare anchal taapoʼq ut texsachq saʼ bʼe, xbʼaan naq saʼ junpaat nachalk xjosqʼil. Us xaq rehebʼ li nekeʼmuhenk rikʼin!». Chaabʼil li Jehobʼa ut naxkʼe xhoonalebʼ li kristiʼaan aʼin li xikʼ nekeʼilok re, re naq teʼxjal xnaʼlebʼ ut teʼxkʼulubʼa li Xʼawabʼejilal. Abʼan yook chi osoʼk li hoonal xbʼaan naq wanko «saʼ rosoʼjikebʼ li kutan» (2 Tim. 3:1; Is. 61:2). Jwal aajel ru naq anaqwan ebʼ li kristiʼaan teʼxnaw li yaal ut teʼokenq chirix li Jehobʼa.
SA NEKEʼREKʼA RIBʼ NAQ NACHIQʼCHIQʼIIK LI RUUCHICHʼOCHʼ
10. Joʼ naxye saʼ Ageo 2:7-9, kʼaru rusilal nekeʼxtaw wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan chirix li chiqʼchiqʼink li kiʼaatinak wiʼ laj Ageo?
10 Wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan nekeʼxtaw rusilal li chiqʼchiqʼink li kiʼaatinak wiʼ laj Ageo. Laj Ageo naxchʼolobʼ naq, saʼ xkʼabʼaʼ li chiqʼchiqʼink aweʼ, «teʼxkʼamatq chaq li xbʼihomalebʼ [naraj naxye, ebʼ li kristiʼaan li chaabʼilebʼ xchʼool]» teʼchalq chi xloqʼoninkil ru li Jehobʼa (taayaabʼasi Ageo 2:7-9). * Laj Isaías ut laj Miqueas xeʼxye ajwiʼ naq aʼin tkʼulmanq «saʼ rosoʼjikebʼ li kutan» (Is. 2:2-4, Wy; Miq. 4:1, 2, Wy).
11. Chanru kinaʼlebʼak jun li hermaan naq kirabʼi xbʼeen sut li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos?
11 Qilaq chanru naq li esil aʼin kixchiqʼchiqʼi laj Ken, jun li hermaan li nakʼanjelak saʼ li qanimla molam. Ak xnumeʼk tana 40 chihabʼ chalen naq kirabʼi li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos, abʼan toj jultik re. Naxye: «Naq xwabʼi li yaal li natawmank saʼ li Raatin li Yos, kʼajoʼ naq kisahoʼk saʼ inchʼool xnawbʼal naq wanko saʼ rosoʼjikebʼ li kutan re li ruuchichʼochʼ aʼin. Xintaw ru naq, wi nawaj xtawbʼal li rusilal li Yos ut li junelik yuʼam, tento naq inkʼaʼ chik tintzʼaqonq saʼ li ruuchichʼochʼ aʼin li chaʼchaʼinbʼil ru ut naq chi anchal inchʼool tento tinʼokenq chirix li Jehobʼa. Xintijok ut joʼkan xinbʼaanu. Xinkanabʼ chiʼixbʼej li ruuchichʼochʼ aʼin ut xinkol wibʼ rubʼel li Xʼawabʼejilal li Yos, li maaʼani truhanq xchiqʼchiqʼinkil».
12. Chanru nanujak chi loqʼal li rochoch li Jehobʼa saʼ rosoʼjikebʼ li kutan?
12 Kutan saqenk naq li Jehobʼa inkʼaʼ naxkanabʼ rosobʼtesinkil li xtenamit. Saʼ rosoʼjikebʼ li kutan, ak xqakʼe reetal naq chi rajlal yookebʼ chi kʼihank ebʼ laj kʼanjel chiru li Jehobʼa joʼ maajunwa xqakʼoxla. Saʼ li chihabʼ 1914 wankebʼ chaq yal wiibʼ oxibʼ mil, abʼan anaqwan wankebʼ numenaq waqxaqibʼ miyon, ut rajlal chihabʼ chi miyon ebʼ li kristiʼaan nokooʼeʼrochbʼeni chi Xnimankil li Xkamik li Jesukriist. Chi joʼkaʼin, «li xbʼihomalebʼ» li tenamit xnujtesi li xnebʼaal li rochoch li Yos. Li rochoch li Yos aʼan reetalil chixjunil li kixbʼaanu li Jehobʼa re naq tooruuq xloqʼoninkil ru. Naq ebʼ li kristiʼaan nekeʼxjal xnaʼlebʼ ut nekeʼxtiqibʼ ribʼ rikʼin li akʼ yuʼam, nekeʼxkʼe ajwiʼ xloqʼal li xkʼabʼaʼ li Jehobʼa (Efes. 4:22-24).
13. Kʼaru chik ebʼ li propesiiy yook chi tzʼaqlok ru naq nakʼulmank ebʼ li xninqal ru naʼlebʼ aʼin? (Chaawil li jalam u chiru li hu).
13 Naq nakʼulmank ebʼ li xninqal ru naʼlebʼ aʼin, natzʼaqlok ajwiʼ ru jalan chik ebʼ li propesiiy, joʼ li natawmank saʼ li tasal 60 re Isaías. Li raqal 22 naxye: «Ebʼ aʼin jun chʼina chʼuutebʼ chi tenamit, abʼan teʼpukanq chi kʼiila oʼqʼobʼ; ut saʼ jun chʼina teep taaʼelq jun nimla tenamit qʼaxal kaw ribʼ. Laaʼin li Qaawaʼ tinbʼaanu chixjunil aʼin chi junpaat naq taawulaq xqʼehil». Saʼ xkʼabʼaʼ naq naabʼalebʼ li kristiʼaan yookebʼ chi ok saʼ li xtenamit li Yos, nakʼulmank jun li xnimal ru naʼlebʼ: ebʼ li bʼihomal aʼin malaj ebʼ li kristiʼaan wank xseebʼalebʼ ut nekeʼraj xpuktesinkil «li chaabʼil esilal [...] chirix li xnimajwal wankilal li choxa». Joʼkan naq, li xtenamit li Jehobʼa naru troksi li xseebʼalebʼ li kixjuntaqʼeeta laj Isaías rikʼin li chaabʼil tzekemq (Is. 60:5, 16). Saʼ xkʼabʼaʼ li xtenqʼ ebʼ li kristiʼaan aʼin li jwal oxloqʼebʼ, yook chi puktesimank li chaabʼil esilal saʼ 240 chi tenamit ut naʼajej, ut yook chi isimank chi huhil ebʼ li qatasal hu saʼ numenaq 1,000 chi aatinobʼaal.
AʼIN LI HOONAL RE XSIKʼBʼAL LI TQABʼAANU
14. Kʼaru li naʼlebʼ tento teʼxsikʼ xbʼaanunkil anaqwan ebʼ li kristiʼaan?
14 Saʼ li rosoʼjikebʼ li kutan aʼin, naq nekeʼchiqʼchiqʼiik ebʼ li tenamit, yook xbʼaanunkil naq ebʼ li kristiʼaan teʼxsikʼ kʼaru teʼxbʼaanu: ma teʼokenq chirix li Xʼawabʼejilal li Yos?, malaj teʼxkʼojobʼ xchʼool chirixebʼ li xʼawabʼejilal li ruuchichʼochʼ aʼin? Usta ebʼ laj kʼanjel chiru li Jehobʼa nekeʼxpaabʼ li xchaqʼrabʼ li tenamit bʼarwiʼ wankebʼ, abʼan inkʼaʼ nekeʼokenk chirixebʼ li awabʼej (Rom. 13:1-7). Nekeʼxnaw naq kaʼajwiʼ li Xʼawabʼejilal li Yos trisi chixjunil li chʼaʼajkilal saʼ xbʼeen li Ruuchichʼochʼ ut naq li Awabʼejilal aweʼ moko re ta li ruuchichʼochʼ aʼin (Juan 18:36, 37).
15. Joʼ naxye li hu Apocalipsis, chanru tyaleʼq rix li xpaabʼal ebʼ laj kʼanjel chiru li Yos?
15 Li hu Apocalipsis naxye naq saʼ rosoʼjikebʼ li kutan tyaleʼq rix li xpaabʼal ebʼ laj kʼanjel chiru li Yos. Aʼin naraj xyeebʼal naq inkʼaʼ tqakanabʼ xkʼulbʼal li rahobʼtesiik ut li xikʼ ileʼk. Ebʼ li awabʼej re li ruuchichʼochʼ aʼin teʼxmin qu re naq tqaloqʼoni ruhebʼ ut teʼxrahobʼtesi li inkʼaʼ teʼraj tzʼaqonk chirixebʼ (Apoc. 13:12, 15). «Ut chixjunilebʼ, joʼ kokʼ joʼ ninq, bʼihom ut nebʼaʼ, aj loqʼbʼil kʼanjel ut achʼabʼanbʼilebʼ» tmineʼq ruhebʼ «chi kʼeheʼk reetalilebʼ saʼebʼ li xnim uqʼ malaj chi xpeekemebʼ» (Apoc. 13:16). Junxil qʼe kutan, junaq li moosej nakʼeheʼk reetalil re xkʼutbʼesinkil ani laj echal re. Kamaʼin ajwiʼ nakʼulmank rikʼinebʼ li kristiʼaan saʼebʼ li qakutan, nekeʼraj naq chixjunilebʼ teʼxkʼut li eetalil chi ruqʼebʼ malaj chi xpeekemebʼ. Rikʼin wiibʼ oxibʼ li aatin, t-oybʼenimanq naq chixjunilebʼ teʼxkʼutbʼesi rikʼin li xnaʼlebʼebʼ ut li xbʼaanuhomebʼ naq nekeʼtzʼaqonk chirixebʼ li awabʼej ut naq aʼanebʼ laj echal rehebʼ.
16. Kʼaʼut naq jwal aajel ru naq anaqwan tqakawubʼresi li qapaabʼal chirix li Jehobʼa?
16 Ut laaʼo, kʼaru tqabʼaanu? Ma tqakʼulubʼa li eetalil aʼin ut tooʼokenq chirixebʼ li awabʼej? Li inkʼaʼ teʼxkʼulubʼa li eetalil aʼin teʼxkʼul ebʼ li chʼaʼajkilal ut teʼwanq saʼ xiwxiwal. Li hu Apocalipsis naxye ajwiʼ naq «maaʼani taaruhanq chi loqʼok malaj kʼayink chi maakʼaʼaq li eetalil aʼan» (Apoc. 13:17). Abʼan laaʼo naqanaw li tixbʼaanu li Yos rehebʼ li nekeʼxkʼul li eetalil li naʼaatinak wiʼ Apocalipsis 14:9 ut 10. Joʼkan naq inkʼaʼ tqakʼul li eetalil aʼin, chanchan bʼan naq tqatzʼiibʼa chi quqʼ: «Li Qaawaʼ aʼan laj eechal we» (Is. 44:5). Anaqwan tzʼaqal li xhoonalil re xkawubʼresinkil li qapaabʼal chirix li Jehobʼa. Wi joʼkan tqabʼaanu, aʼan tsahoʼq xchʼool chi xyeebʼal naq reho.
NAQ JUN SUT AJ CHIK TEʼCHIQʼCHIQʼIIQ
17. Kʼaru chʼolchʼooq chiqu chirix li xkuyum li Jehobʼa?
17 Saʼ li rosoʼjikebʼ li kutan li Jehobʼa yook xkʼutbʼesinkil naq nim li xkuyum xbʼaan naq naraj naq maaʼani tsacheʼq ru (2 Ped. 3:9). Naxkʼe xhoonal chixjunilebʼ re naq teʼxyotʼ xchʼool teʼxjal xkʼaʼuxl ut re naq teʼkʼanjelaq chiru. Abʼan moko junelik ta wanq xkuyum. Li inkʼaʼ teʼxjal xnaʼlebʼ, teʼxkʼul li kixkʼul laj faraón li kiwank saʼ xkutankil laj Moisés. Li Jehobʼa kixye re: «Wi ta xinyeʼ li wuqʼ ut xatinrahobʼtesi ta laaʼat joʼ ajwiʼ laatenamit rikʼin raxkamk, ak maaʼanihat raj chik saʼ ruuchichʼochʼ. Abʼan xatinkanabʼ chi yoʼyo re xkʼutbʼal chawu linwankil, re naq chinimaaq linkʼabʼaʼ saʼ xbʼeen chixjunil li ruuchichʼochʼ» (Éx. 9:15, 16). Tojaʼ naq, chixjunilebʼ li tenamit teʼxnaw naq kaʼajwiʼ li Jehobʼa aʼan li tzʼaqal Yos (Ezeq. 38:23). Chanru tkʼulmanq aʼin?
18. a) Kʼaru chik li chiqʼchiqʼink naʼaatinak wiʼ Ageo 2:6, 20-22? b) Chanru naqanaw naq li raatin laj Ageo ttzʼaqloq ru saʼebʼ li kutan chalk re?
18 Naabʼal chihabʼ chirix li xkamik laj Ageo naq li apóstol Pablo kixtzʼiibʼa rehebʼ laj Hebreo naq li aatin li natawmank saʼ Ageo 2:6, 20-22 ttzʼaqloq ru saʼebʼ li kutan chalk re (taayaabʼasi). Laj Pablo kixtzʼiibʼa: «Anaqwan naxye qe: “Jun sut chik tweekʼasi moko kaʼaj ta wiʼ li ruuchichʼochʼ, tweekʼasi aj bʼan wiʼ li choxa”. Li aatin aʼin: “jun sut chik”, naraj naxye naq li kʼaʼaq re ru li naʼeekʼank, taajalaaq (xbʼaan naq yal yoobʼanbʼil), re naq chikanaaq chi junajwa li inkʼaʼ naru reekʼasinkil» (Heb. 12:26, 27). Li chiqʼchiqʼink aʼin jalan chiru li naʼaatinak wiʼ Ageo 2:7, xbʼaan naq aʼanaq li rosoʼjik chixjunilebʼ li nekeʼnaʼlebʼak joʼ laj faraón ut inkʼaʼ nekeʼxkʼulubʼa naq kaʼajwiʼ li Jehobʼa wank xkʼulubʼ chi awabʼejink.
19. Kʼaru li inkʼaʼ tchiqʼchiqʼiiq, ut chanru naqanaw?
19 Kʼaru li inkʼaʼ tchiqʼchiqʼiiq malaj tsacheʼq ru? Laj Pablo kixye ajwiʼ: «Laaʼo li yooko chi xmaataninkil li xnimajwal awabʼejihom li Yos li inkʼaʼ naru reekʼasinkil, chooyoxinq chiru ut qaloqʼoniiq ru rikʼin paabʼank ut qaxiw, joʼ nawulak chiru» (Heb. 12:28). Joʼkan bʼiʼ, naq jun sut aj chik teʼchiqʼchiqʼiiq li tenamit, li kʼaru inkʼaʼ tsacheʼq ru ut tkanaaq chi xaqxo aʼan li Xʼawabʼejilal li Yos (Sal. 110:5, 6; Dan. 2:44).
20. Kʼaru li naʼlebʼ tento teʼxsikʼ xbʼaanunkil ebʼ li kristiʼaan, ut chanru tqatenqʼahebʼ?
20 Yook chi osoʼk li hoonal. Joʼkan naq ebʼ li kristiʼaan tento teʼxsikʼ kʼaru teʼxbʼaanu. Ma inkʼaʼ teʼxkanabʼ xbʼaanunkil li xnaʼlebʼ li ruuchichʼochʼ ut teʼsacheʼq ru? Malaj teʼxjal li xnaʼlebʼebʼ re wank joʼ naraj li Yos ut teʼxkʼul li junelik yuʼam? (Heb. 12:25). Naq naqakʼe chi naweʼk li Raatin li Yos, naqatenqʼahebʼ li kristiʼaan chi xbʼaanunkil li xnimal ru naʼlebʼ aʼin. Joʼkan naq, miqakanabʼ xtenqʼankilebʼ li kristiʼaan re naq teʼokenq chirix li Xʼawabʼejilal li Yos. Ut junelik wanq saʼ qachʼool li aatin aʼin li kixye li Qaawaʼ Jesús: «Taapuktesimanq li chaabʼil esilal aʼin chirix li xnimajwal wankilal li choxa saʼ chixjunil li ruuchichʼochʼ re xchʼolobʼankil li yaal chiruhebʼ chixjunil li tenamit: tojaʼ naq taachalq li rosoʼjik» (Mat. 24:14).
BʼICH 40 Ani laj echal qe?
^ párr. 5 Saʼ li tzolom aweʼ tqil naq kijalaak chanru nachʼolobʼamank chaq Ageo 2:7. Tqil chanru tooruuq chi tzʼaqonk saʼ jun li kʼanjel li yook xchiqʼchiqʼinkil chixjunilebʼ li tenamit. Tqatzol ajwiʼ naq li kʼanjel aʼin naxbʼaanu naq sa malaj inkʼaʼ sa teʼrekʼa ribʼ li kristiʼaan.
^ párr. 4 Naqanaw naq us kiʼelk laj Ageo saʼ li kʼanjel li kikʼeheʼk saʼ ruqʼ xbʼaan naq kichoymank xkabʼlankil li rochoch li Yos saʼ li chihabʼ 515 naq toj maajiʼ nachalk li Jesús saʼ Ruuchichʼochʼ.
^ párr. 10 Aʼin li kijalmank chirix chanru nachʼolobʼamank chaq ebʼ li raqal aʼin. Junxil, wank sut xqaye naq moko saʼ xkʼabʼaʼ ta naq nekeʼchiqʼchiqʼiik chixjunil ebʼ li tenamit, ebʼ li kristiʼaan li chaabʼilebʼ xchʼool nekeʼkʼanjelak chiru li Jehobʼa. Chaawil li tzolom «Xpatzʼom ebʼ laj ilol hu» saʼ li hu Laj Kʼaakʼalehom 15 re mayo 2006. Maakʼaʼ saʼ qʼeqchiʼ.
^ párr. 63 XCHʼOLOBʼANKIL LI JALAM U: Laj Ageo kixwaklesi xchʼoolebʼ laj kʼanjel chiru li Yos re naq kaw teʼkʼanjelaq ut re naq teʼxchoy xkabʼlankil li rochoch li Yos; saʼebʼ li qakutan, ebʼ laj kʼanjel chiru li Yos nekeʼxpuktesi li chaabʼil esilal chi sahebʼ saʼ xchʼool. Jun li sumal nekeʼxkʼe resil li chiqʼchiqʼink li tkʼulmanq chi seebʼ.