1, 2. a) Chanru naxbʼalaqʼi ebʼ li kristiʼaan laj Tza? b) Kʼaru tqatzʼil rix saʼ li tzolom aʼin?

CHALEN naq keʼyobʼtesiik li poyanam, laj Tza li «xyuwaʼil li tikʼtiʼ» yook chi xbʼalaqʼinkilebʼ (Juan 8:44). Saʼ xyanq li xtikʼtiʼ wank li bʼalaqʼ aj kʼutum chirixebʼ li kamenaq ut naq wank nakanaak chi yoʼyo naq nakamk junaq li kristiʼaan. Li kʼutum aʼin, aʼan xxeʼil naabʼal li bʼaanuhom ut li nekeʼxxuwa ru li poyanam. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, naq nakamk junaq rehebʼ li rech-alal malaj rechkabʼal, wiibʼ oxibʼ li hermaan tento naq teʼxyal xqʼe «chi xkolbʼal rix li paabʼaal» (Jud. 3).

² Wi junaq li kristiʼaan tixmin qu re naq tootzʼaqonq saʼ junaq li bʼaanuhom li inkʼaʼ nawulak chiru li Yos, kʼaru ttenqʼanq qe chi xkolbʼal rix li naxkʼut li Santil Hu chirix li kamk? (Efes. 6:11). Ut, wi junaq li qechpaabʼanel yook xkʼulbʼal aʼin, chanru tooruuq xkʼojobʼankil ut xkawresinkil xchʼool? Li tzolom aʼin t-aatinaq chirix li naʼlebʼ li naxkʼe qe li Jehobʼa. Abʼan, xbʼeenwa qilaq li naxye li Santil Hu chirix li kamk.

3. Kʼaru kixkʼam chaq li xbʼeen tikʼtiʼ?

³ Li Yos inkʼaʼ kiraj naq teʼkamq li kristiʼaan, kiraj bʼan naq teʼwanq xyuʼam chi junelik. Abʼanan, laj Adan ut li xʼEva tento raj naq teʼabʼinq chiru li Jehobʼa li kixkʼe rehebʼ li taql aʼin li moko chʼaʼaj ta xpaabʼankil: «Aʼut li ru li cheʼ re xnawbʼal li us ut li inkʼaʼ us, inkʼaʼ naru teetzeka, xbʼaan naq li kutan teetzeka wiʼ chʼolchʼo naq texkamq» (Gen. 2:16, 17). Abʼan, laj Tza kiroksi jun li kʼantiʼ re xyeebʼal re li xʼEva: «Inkʼaʼ. Moko texkamq ta». Ra xyeebʼal, abʼan li xʼEva kixpaabʼ li tikʼtiʼ aʼin ut kixtzeka ru li  cheʼ. Moqon, laj Adan kixtzeka ajwiʼ (Gen. 3:4, 6). Chi joʼkan, li maak ut li kamk kichalk saʼ xbʼeenebʼ li poyanam (Rom. 5:12).

4, 5. Kʼaru naxbʼaanu laj Tza re naq junelik yooq xbʼalaqʼinkilebʼ li kristiʼaan?

⁴ Joʼ kixye tzʼaqal li Yos, laj Adan ut li xʼEva keʼkamk. Abʼan, laj Tza inkʼaʼ kixkanabʼ tikʼtiʼik chirix li kamk. Joʼkan naq kiʼok xjekʼinkil jalan jalanq li tikʼtiʼ, joʼ xkʼutbʼal naq wank nakanaak chi yoʼyo naq nakamk junaq li kristiʼaan, maare joʼ musiqʼej. Toj saʼebʼ li qakutan, li jalan jalanq chi tikʼtiʼ chirix aʼin, ak kixbʼalaqʼi naabʼalebʼ li kristiʼaan (1 Tim. 4:1).

⁵ Kʼaʼut naru xbʼalaqʼinkil naabʼal li kristiʼaan laj Tza? Xbʼaan naq naxnaw chanru naqekʼa qibʼ chiru li kamk ut naroksi aʼin re qabʼalaqʼinkil. Saʼ xkʼabʼaʼ naq xooyobʼtesiik re naq wanq qayuʼam chi junelik, inkʼaʼ naqaj kamk (Ecl. 3:11). Li kamk, aʼan li xikʼ naʼilok qe (1 Cor. 15:26).

6, 7. a) Ma kiruuk laj Tza xmuqbʼal li yaal chirix li kamk? Chʼolobʼ. b) Chanru narisi qaxiw xnawbʼal li naxkʼut li Santil Hu chirixebʼ li kamenaq?

⁶ Usta naxyal xqʼe, laj Tza inkʼaʼ naru xmuqbʼal li yaal chirix li kamk. Relik chi yaal, maajunwa xeʼwank chaq naabʼal li kristiʼaan li teʼxnaw ut teʼxpuktesi li naxye li Santil Hu chirix li kamk ut li roybʼenihom ebʼ li kamenaq joʼ naʼilmank anaqwan (Ecl. 9:5, 10; Hech. 24:15). Ebʼ li naʼlebʼ aʼin naxkawresi qachʼool, narisi qakʼaʼuxl ut inkʼaʼ chik naqaxuwa ru li nakʼulmank rikʼinebʼ li nekeʼkamk. Jun eetalil, inkʼaʼ naqaxuwa naq ebʼ li kamenaq tooʼeʼxrahobʼtesi chi moko naq ebʼ aʼan teʼxkʼul junaq rahilal. Chʼolchʼo chiqu naq moko yoʼyokebʼ ta ut maaʼani nekeʼruuk xrahobʼtesinkil. Chanchan tawiʼ naq kamenaqebʼ chi wark (Juan 11:11-14). Ut, naqanaw naq inkʼaʼ nekeʼxkʼe reetal naq nekeʼnumeʼk li chihabʼ. Joʼkan bʼiʼ, naq teʼwakliiq wiʼ chik chi yoʼyo, usta junxil chik xeʼkamk, teʼrekʼa naq jun chʼina kʼamok ajwiʼ xnumeʼk.

⁷ Peʼyaal naq li naʼlebʼ chirixebʼ li kamenaq kutan saqenk, chʼolchʼo ut moko chʼaʼaj ta xtawbʼal ru? Jalan tzʼaqal chiru li xkʼutum laj Tza li moko chʼolchʼo ta ru. Moko kaʼaj tawiʼ naxbʼalaqʼi ebʼ li kristiʼaan, naxyoobʼ ajwiʼ aatin chirix li Qayos. Re naq tqataw ru chiʼus li maaʼusilal li kixbʼaanu laj Tza, tqatzʼil rix oxibʼ li chʼaʼajkilal li chalenaq saʼ li tikʼtiʼ li kixyoobʼ chaq. Xbʼeen, keʼxtzʼajni ru li xkʼabʼaʼ li Jehobʼa. Xkabʼ, keʼxsach xwankil li paabʼal chirix li xkamik li Kriist. Ut rox, keʼxkʼe xtzʼaqobʼ li xrahilal ut xchʼaʼajkilal ebʼ li poyanam.

8. Joʼ naxkʼut Jeremias 19:5, kʼaʼut naq naxtzʼajni li xkʼabʼaʼ li Jehobʼa ebʼ li xtikʼtiʼ laj Tza chirixebʼ li kamenaq?

⁸ Li xtikʼtiʼ laj Tza chirixebʼ li kamenaq naxtzʼajni li xkʼabʼaʼ li Jehobʼa. Saʼ xyanq ebʼ li tikʼtiʼ aʼin, natawmank li bʼalaqʼil naʼlebʼ li naxye naq ebʼ li kamenaq nekeʼrahobʼtesiik saʼ xbʼalbʼa. Kʼaʼut naq naxtzʼajni li xkʼabʼaʼ li Yos ebʼ li naʼlebʼ aʼin? Xbʼaan naq li naʼlebʼ aʼin nekeʼraj naq tqapaabʼ naq li Jehobʼa, li Xyosil li rahok, juntaqʼeet xnaʼlebʼ rikʼin laj Tza (1 Juan 4:8). Chanru naqekʼa qibʼ naq naqanaw aʼin? Xbʼeen xbʼeen, chanru narekʼa ribʼ li Jehobʼa? Misachk saʼ qachʼool naq li Yos naxtzʼeqtaana chixjunil li maaʼusilal (taayaabʼasi Jeremias 19:5).

9. Kʼaʼut naq li xtikʼtiʼ laj Tza naxsach xwankil li naxye Juan 3:16 ut 15:13 chirix li xkamik li Kriist?

⁹ Li xtikʼtiʼ laj Tza chirixebʼ li kamenak naxsach xwankil li paabʼal chirix li xkamik li Kriist (Mat. 20:28). Jun chik li xtikʼtiʼ laj Tza aʼan naq wank nakanaak chi yoʼyo naq nokookamk, wi traj yaal aʼan, chixjunilebʼ raj wanqebʼ xyuʼam junqʼe junqʼe kutan. Wi joʼkan, moko kiʼajmank ta raj li xkamik li Jesus re naq tqataw li junelik yuʼam. Qajultikaq naq li xkamik li Kriist aʼan li xnimal ru eetalil re xkʼutbʼesinkil naq qʼaxal nekeʼraheʼk li poyanam (taayaabʼasi Juan 3:16; 15:13). Chanru tawiʼ nekeʼrekʼa ribʼ li Jehobʼa ut li Ralal naq ebʼ li kʼutum aʼin nekeʼxsach xwankil li xkamik li Jesus?

10. Chanru naxkʼe xtzʼaqobʼ li xrahilal li qas qiitzʼin li xtikʼtiʼ laj Tza chirixebʼ li kamenaq?

¹⁰ Li xtikʼtiʼ laj Tza naxkʼe xtzʼaqobʼ li xrahilal ut xchʼaʼajkilal ebʼ li kristiʼaan. Jun eetalil, nayeemank rehebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej naq nakamk junaq ralal xkʼajol naq li Yos tana xkʼamok re, xbʼaan naq naʼajmank jun chik li xʼanjel saʼ choxa. Peʼyaal naq li tikʼtiʼ aʼin li kixyoobʼ laj Tza inkʼaʼ naxkʼojobʼebʼ xchʼool? Naxkʼe bʼan xtzʼaqobʼ li xrahilalebʼ. Joʼkan ajwiʼ, li bʼalaqʼil kʼutum chirix li xbʼalbʼa kiʼoksimank re xsikʼbʼal xyaalal li rahobʼtesink, joʼ xkʼatbʼalebʼ saʼ xaml li keʼxqʼet ribʼ chiru li Iglees. Jun li tasal hu li naʼaatinak chirix li Inquisición española, * naxye naq wiibʼ oxibʼ rehebʼ li xeʼbʼaanunk re li maaʼusilal aʼin, nekeʼxkʼoxla tana naq yal yookebʼ xkʼutbʼal chiruhebʼ li nekeʼxqʼet ribʼ «naq joʼkaʼin teʼrahobʼtesiiq chi junelik», re naq teʼxyotʼ xchʼool naq toj maajiʼ nekeʼkamk ut inkʼaʼ teʼxik saʼ xbʼalbʼa. Ut wank ajwiʼ naʼajej bʼarwiʼ li kristiʼaan naʼajmank chiruhebʼ xloqʼoninkil li xxeʼton, roxloqʼinkil malaj xpatzʼbʼal rehebʼ naq teʼosobʼtesiiq. Ut wankebʼ chik nekeʼxsikʼ chanru xkotzbʼal xjosqʼilebʼ re naq inkʼaʼ teʼrahobʼtesiiq. Chʼolchʼo naq li naʼlebʼ li chalenaq saʼ li xtikʼtiʼ laj Tza moko nakʼanjelak ta re kʼojobʼank chʼool. Naxkʼe bʼan xkʼaʼuxl ut xxiw junaq li kristiʼaan.

11. Chanru teʼxyal xminbʼal qu li qakomon malaj qamiiw li moko wank ta maaʼusilal saʼ xchʼoolebʼ?

¹¹ Xraabʼal li Yos ut li Raatin nokooxkawresi naq ebʼ li qakomon malaj li qamiiw li maakʼaʼ maaʼusilal saʼ xchʼoolebʼ, nekeʼraj qaminbʼal re naq tootzʼaqonq saʼebʼ li naʼlebʼ chirix li kamenaq li moko chalenaq ta saʼ li Santil Hu. Ut maare tooʼeʼxqʼabʼa naq inkʼaʼ naqara chi moko naqoxloqʼi li kamenaq. Malaj teʼxye naq saʼ qamaak li kamenaq tixrahobʼtesi junaq kristiʼaan. Chanru tooruuq xkolbʼal rix li yaal li wank saʼ li Santil Hu? Qatzʼilaq rix wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li naxkʼe li Santil Hu ut qilaq chanru tqayuʼami.

12. Kʼaru li naʼlebʼ ut bʼaanuhom chirixebʼ li kamenaq kutan saqenk naq moko chalenaq ta saʼ li Santil Hu?

¹² Seebʼaqo bʼiʼ chi xtzʼeqtaanankil li naʼlebʼ ut li bʼaanuhom li moko chalenaq ta saʼ li Santil Hu (2 Cor. 6:17). Wankebʼ li kristiʼaan nekeʼxkʼe  saʼ xkaxon li kamenaq wiibʼ oxibʼ li kʼaru re, nekeʼxkʼe ajwiʼ tibʼelwa ut li haʼ li nakaltesink. Naq nekeʼxbʼaanu aʼin nekeʼxkʼoxla naq yookebʼ xtenqʼankil li kamenaq re naq truuq chi elk li xmusiqʼ ut inkʼaʼ chik tsutqʼiiq chaq. Junchʼol chik, nekeʼxhoy bʼayaq li haʼ li nakaltesink chiru chʼochʼ re xjultikankil li ak xeʼkamk, ut kʼajoʼ xnimal ru li muquk nekeʼxbʼaanu re naq teʼsahoʼq saʼ xchʼool li kamenaq. Kʼaʼut naq nekeʼxbʼaanu chixjunil aʼin? Xbʼaan naq nekeʼxkʼoxla naq toj yoʼyo li xmusiqʼ. Joʼ aj kʼanjel chiru li Jehobʼa, maajaruj nokootzʼaqonk saʼ junaq li yoobʼanbʼil naʼlebʼ malaj bʼaanuhom li naxkʼut li xtikʼtiʼ laj Tza (1Cor. 10:21, 22).

13. Joʼ naxye saʼ Santiago 1:5, kʼaru tento tqabʼaanu wi moko chʼolchʼo ta chiqu ma naxkʼulubʼa li Jehobʼa junaq li bʼaanuhom?

¹³ Wi moko chʼolchʼo ta chiqu ma naxkʼulubʼa li Jehobʼa junaq li bʼaanuhom, chi kaw qachʼool qatzʼaamaq chiru naq tixkʼe qanaʼlebʼ (taayaabʼasi Santiago 1:5). Moqon qatzʼilaq rix li nekeʼxye li qatasal hu. Ut wi aajel ru, qapatzʼaq qanaʼlebʼ rehebʼ li cheekel winq saʼ li chʼuut. Usta ebʼ aʼan inkʼaʼ teʼxye qe kʼaru tqabʼaanu, abʼan teʼxkʼut chiqu wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li naxkʼe li Santil Hu li ttenqʼanq qe, joʼ li yooko xtzʼilbʼal rix saʼ li tzolom aʼin. Xbʼaanunkil aʼin tooxtenqʼa chi xkʼaytesinkil li qakʼaʼuxl, ut chi joʼkan tooruuq «xtawbʼal ru bʼar wank li us ut bʼar wank li inkʼaʼ us» (Heb. 5:14).

14. Kʼaru tqabʼaanu re naq inkʼaʼ tqaluktesi xchʼoolebʼ li junchʼol?

¹⁴ «Bʼaanuhomaq chixjunil re xloqʼoninkil ru li Yos. Meeluktesi xchʼoolebʼ» (1 Cor. 10:31, 32). Naq tqakʼoxla ma tootzʼaqonq malaj inkʼaʼ saʼ junaq li naʼlebʼ malaj bʼaanuhom, tento tqakʼe saʼ qu li nekeʼrekʼa li junchʼol, xbʼeen xbʼeen li qechpaabʼanel. Moko naqaj ta xluktesinkil ebʼ li junchʼol (Mar. 9:42). Joʼkan ajwiʼ, inkʼaʼ naqaj xtochʼbʼal xchʼool li maawaʼebʼ aj Testiiw. Li rahok t-ekʼasinq qe chi aatinak rikʼinebʼ saʼ tuulanil, xbʼaan naq aʼin naxkʼe xloqʼal li Jehobʼa. Chʼolchʼo naq inkʼaʼ tqachoqi qibʼ rikʼinebʼ malaj tqaseʼe li nekeʼxbʼaanu. Qajultikaq naq li rahok chixjunil naxqʼax ru. Wi tuulano ut naqoxloqʼihebʼ, naru ajwiʼ naqaqʼunbʼesi li xchʼoolebʼ li xikʼ nokooʼeʼril.

15, 16. a) Kʼaʼut us naq tooʼaatinaq rikʼinebʼ li junchʼol chirix li naqapaabʼ? Kʼe jun eetalil. b) Kʼaru naxkʼut chiqu li raatin li Apostol Pablo li natawmank saʼ Romanos 1:16?

¹⁵ Qayehaq rehebʼ li qech-alal ut qechkabʼal naq laaʼo aj Testiiw re li Jehobʼa (Is. 43:10). Wi rubʼelaj naqabʼaanu aʼin, maare inkʼaʼ tchʼaʼajkoʼq chiqu xchʼolobʼankil li tqabʼaanu naq tkamq  junaq li qech-alal. Laj Francisco, li wank saʼ li tenamit Mozambique, naxchʼolobʼ: «Naq xqatzol li yaal wochbʼen li xCarolina li wixaqil, xqaye re li qajunkabʼal naq inkʼaʼ chik tqaloqʼoni ru ebʼ li kamenaq. Kiyaleʼk rix li qapaabʼal naq kikamk li xchaqʼnaʼ li xCarolina. Saʼ li qateep, kʼaynaqebʼ chi ratesinkil ebʼ li kamenaq, abʼan nekeʼxbʼaanu aʼin saʼ xkʼabʼaʼ li xpaabʼalebʼ. Ut, jun rehebʼ li xkomon tento tkanaaq chi wark oxibʼ qʼoqyink saʼ li naʼaj bʼarwiʼ kiʼatesiik li kamenaq. Nekeʼxkʼoxla naq chi joʼkan ttulaanoʼq ru li xmusiqʼ li kamenaq. Ut ebʼ li xkomon li xCarolina nekeʼroybʼeni naq aʼan tbʼaanunq re aʼin».

¹⁶ Kʼaru keʼxbʼaanu laj Francisco ut li rixaqil? Aʼan naxye: «Saʼ xkʼabʼaʼ naq naqara li Jehobʼa ut naqaj xsahobʼresinkil xchʼool, moko xqakʼulubʼa ta li bʼaanuhom aʼin. Qʼaxal xeʼjosqʼoʼk li xjunkabʼal li xCarolina. Xooʼeʼxqʼabʼa naq inkʼaʼ yooko roxloqʼinkil ru li kamenaq, ut xeʼxye naq maajoqʼe chik tooʼeʼrulaʼani chi moko tooʼeʼxtenqʼa. Laaʼo ak xqachʼolobʼ chiruhebʼ li naqapaabʼ, joʼkan naq maakʼaʼ chik xqaye naq yookebʼ xjosqʼil. Wiibʼ oxibʼ rehebʼ li qech-alal moko xooʼeʼxchoqi ta ut keʼxye naq ak chʼolchʼo xqakanabʼ li tqabʼaanu. Saʼ xnumikebʼ li kutan, xeʼnumeʼk xjosqʼil li rech-alal li xCarolina ut xooruuk xkʼambʼal wiʼ chik qibʼ saʼ usilal. Ut anaqwan, wiibʼ oxibʼ rehebʼ nokooʼeʼrulaʼani re xpatzʼbʼal qe li qatasal hu». Joʼkan bʼiʼ, maajoqʼe tooxutaanaq chi xkolbʼal rix li yaal chirix li kamk (taayaabʼasi Romanos 1:16).

17. Naq nakamk li xkomon malaj ramiiw junaq li qechpaabʼanel, kʼaru ttenqʼanq qe re naq laaʼaqo jun tzʼaqal amiiw?

¹⁷ Naq tkamq li xkomon malaj li ramiiw junaq li qechpaabʼanel, tento naq tqakʼe qachʼool re naq laaʼaqo jun «tzʼaqal amiiw», li «saʼ xqʼehil junaq rahilal» natenqʼank «joʼ junaq tzʼaqal asbʼej» (Prov. 17:17). Kʼaru ttenqʼanq qe chi xbʼaanunkil aʼin, ut qʼaxal wiʼ chik naq yooqebʼ xminbʼal ru li qahermaan re naq ttzʼaqonq saʼ junaq li bʼaanuhom li moko chalenaq ta saʼ li Santil Hu? Qilaq wiibʼ li naʼlebʼ li naxkʼe li Santil Hu.

18. a) Kʼaʼut naq kiyaabʼak li Jesus? b) Kʼaru naqatzol chirix li eetalil li kixkʼe li Jesus?

¹⁸ «Chexyaabʼaq rikʼinebʼ li yookebʼ chi  yaabʼak» (Rom. 12:15). Maare inkʼaʼ tqanaw kʼaru tqaye re junaq li qas qiitzʼin li ra tzʼaqal xchʼool. Abʼan, naq tooʼeʼril chi yaabʼak teʼxkʼe reetal naq naqataw ru li nekeʼxkʼul. Naq kikamk laj Lazaro, li xMaria, li xMarta ut jalan chik li kristiʼaan keʼyaabʼak saʼ xkʼabʼaʼ li riitzʼin ut ramiiw. Li Jesus kiwulak naq ak kaahibʼ kutan chik xkamik laj Lazaro, usta naxnaw naq ok ok re xwaklesinkil wiʼ chik chi yoʼyo «kiʼok chi yaabʼak» (Juan 11:17, 33-35). Li xrahil xchʼool li Jesus kixkʼutbʼesi li narekʼa li Jehobʼa chirix li xkamik laj Lazaro. Kixkʼutbʼesi ajwiʼ naq li Jesus qʼaxal naxra li xjunkabʼal laj Lazaro, ut relik chi yaal naq aʼin kixkʼojobʼ xchʼool li xMaria ut li xMarta. Joʼkan ajwiʼ, naq li qechpaabʼanel nekeʼxkʼe reetal naq naqarahebʼ ut naqakʼe qachʼool chirixebʼ, nekeʼxtaw ru naq moko wankebʼ ta xjunes ut nekeʼrekʼa naq qʼaxal raarokebʼ xbʼaan li ramiiw.

19. Chanru nokooxtenqʼa Eclesiastes 3:7 chi xkʼojobʼankil xchʼool junaq li qechpaabʼanel?

¹⁹ «Wank xqʼehil li chʼanaak, ut wank xqʼehil li aatinak» (Ecl. 3:7). Li tooxtenqʼa ajwiʼ re xkʼojobʼankil xchʼool junaq li qechpaabʼanel, aʼan xkʼebʼal qachʼool chi rabʼinkil. Qakanabʼaq naq tixye chixjunil li xkʼaʼuxl wiʼ xchʼool ut mojosqʼoʼk wi inkʼaʼ naxkʼoxla chiʼus li tixye ut wi moko tuqtu ta ru li raatin (Job 6:2, 3). Maare qʼaxal yook xkʼaʼuxl saʼ xkʼabʼaʼ naq li xkomon li maawaʼebʼ aj Testiiw yookebʼ xminbʼal ru. Joʼkan bʼiʼ, chootijoq rikʼin ut qatzʼaamaq re li naʼabʼink re «li qatij» naq tixkawresi ut tixtuqubʼ ru xchʼool (Sal. 65:3). Wi naxkʼe ribʼ chiqu, qilaq rikʼin li naxye li Santil Hu malaj junaq li tzolom li natawmank saʼebʼ li qatasal hu, maare li resil xyuʼam junaq li qechpaabʼanel li tixwaklesi xchʼool.

20. Kʼaru tqil saʼ li jun chik tzolom?

²⁰ Qʼaxal naqabʼanyoxi xnawbʼal li yaal chirix li kamk ut li xnimal ru roybʼenihom li wankebʼ «saʼ muqlebʼaal kamenaq» (Juan 5:28, 29). Rikʼin li qaatin ut li qabʼaanuhom, qakolaq rix li yaal li naxkʼut li Santil Hu naq t-ajmanq xbʼaanunkil. Li jun chik tzolom tixtzʼil rix li naxbʼaanu laj Tza re xmutzʼobʼresinkil li xkʼaʼuxebʼ li kristiʼaan: li xnaʼlebʼ li maaʼus aj musiqʼej. Tqil kʼaʼut naq tento tqatzʼeqtaana chixjunil li naʼlebʼ ut li ajsibʼaal u li nachalk saʼ li xraʼal laj Tza.