Sikʼ li naʼlebʼ

Kʼaʼut li ixq tento troxloqʼi li naxye li Santil Hu chirix li jolomink?

Kʼaʼut li ixq tento troxloqʼi li naxye li Santil Hu chirix li jolomink?

Kʼaʼut li ixq tento troxloqʼi li naxye li Santil Hu chirix li jolomink?

«Li xjolomil li ixq aʼan li winq» (1 COR. 11:3, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG)

1, 2. a) Kʼaru kixye li apóstol Pablo chirix li jolomink li kixxaqabʼ li Jehobʼa? b) Kʼaru ebʼ li patzʼom tqasume saʼ li tzolom aʼin?

 LI APÓSTOL Pablo kiʼaatinak chirix li jolomink li xaqabʼanbʼil xbʼaan li Jehobʼa naq kixye: «Li xjolomil chixjunilebʼ li winq aʼan li Kriist, [...] ut li xjolomil li Kriist aʼan li Yos» (1 Cor. 11:3, SBG). Saʼ li tzolom rubʼelaj xqil naq li Jesús qʼaxal nawulak chiru ut naroxloqʼi wank rubʼel xwankil li najolomink re, aʼ li Jehobʼa. Xqil ajwiʼ naq li winq tento tixkʼe ribʼ rubʼel xwankil li Jesús. Ut tqajultika naq li Jesús naraatinahebʼ chaq ebʼ li kristiʼaan saʼ tuulanil, naxrahebʼ, naxtawebʼ ru ut nakʼehok chi maakʼaʼ naroybʼeni, joʼkan ajwiʼ tixbʼaanu laj paabʼanel rikʼinebʼ li junchʼol, qʼaxal chik rikʼin li rixaqil.

2 Joʼkan bʼiʼ, ma wank ani najolomink re li ixq? Heeheʼ, li apóstol Pablo kixye ajwiʼ: «Li xjolomil li ixq aʼan li winq». Chanru tril li ixq aj paabʼanel, li xraqal li Santil Hu aʼin? Ma tixyuʼami usta li xbʼeelom maawaʼ aj paabʼanel? Ma naraj xyeebʼal aʼin naq li ixaqilbʼej inkʼaʼ truuq xyeebʼal li naxkʼoxla? Ut kʼaru tixbʼaanu li ixq re naq xkʼulubʼ naq tkʼeheʼq xloqʼal?

«Tinkʼe junaq aj tenqʼ re»

3, 4. Chanru nekeʼxtaw rusilal li sumal li nekeʼroxloqʼi li jolomink?

3 Relik chi yaal naq li jolomink kichalk rikʼin li Jehobʼa. Naq ak xyobʼtesiik laj Adán, li Jehobʼa kixye: «Inkʼaʼ us naq taawanq li winq xjunes. Tinkʼe junaq aj tenqʼ re». Joʼkan naq kixyobʼtesi li xʼEva. Laj Adán qʼaxal kisahoʼk saʼ xchʼool naq kikʼeheʼk choʼq rixaqil ut aj tenqʼ re, joʼkan naq kixye: «Anaqwan tzʼaqal xbʼaqel linbʼaqel ut xtibʼel lintibʼel!» (Gén. 2:​18, SBG, 19-24, SBG). Saʼ xkabʼichalebʼ xeʼkʼeheʼk re jun li chʼinaʼusil maatan naq teʼwanq joʼ xnaʼ xyuwaʼ chixjunil li poyanam li tzʼaqal re ru xyuʼamebʼ ut teʼwanq chi sahebʼ saʼ xchʼool saʼ jun li chʼinaʼusil naʼajej junqʼe junqʼe kutan.

4 Abʼan, xeʼxqʼet ribʼ ut rikʼin aʼin xeʼxtzʼeq li sahil wank saʼ li chʼinaʼusil naʼajej Edén (taayaabʼasi Romanos 5:12). Usta joʼkan, li jolomink li xaqabʼanbʼil xbʼaan li Jehobʼa toj nakʼanjelak saʼebʼ li qakutan, ebʼ li sumal li nekeʼxyuʼami joʼ naʼajmank wankebʼ saʼ tuqtuukilal ut saʼ sahil chʼoolej. Aʼin tixbʼaanu naq teʼwanq joʼ kiwank chaq li Jesús saʼ choxa rubʼel xwankil li Jehobʼa ut junelik kixsahobʼresi xchʼool (Prov. 8:30). Relik chi yaal, saʼ xkʼabʼaʼ li maak li winq inkʼaʼ naru xjolominkil chi tzʼaqal re ru li rixaqil chi moko li ixq naru chi abʼink chi tzʼaqal re ru. Abʼanan, naq saʼ xkabʼichalebʼ nekeʼxbʼaanu li tenebʼanbʼil saʼ xbʼeenebʼ, nekeʼxtaw li sahil chʼoolejil saʼ li sumlajik.

5. Kʼaʼut naq ebʼ li sumal tento teʼxkʼe xwankil li naʼlebʼ li natawmank saʼ Romanos 12:10?

5 Re naq li sumsukebʼ sahaqebʼ saʼ xchʼool, aajel ru naq teʼxyuʼami li naʼlebʼ li kʼebʼil choʼq rehebʼ laj paabʼanel: «Joʼ tzʼaqal eeras eeriitzʼin naq chera eeribʼ cheribʼil eeribʼ; chekʼoxla naq qʼaxal kaʼloqʼ oxloqʼebʼ leekomon» (Rom. 12:10, SBG). Joʼkan ajwiʼ aajel ru naq saʼ xkabʼichalebʼ teʼxyal xqʼe chi xbʼaanunkil li naʼlebʼ aʼin: «Chaabʼilaqex bʼan cheribʼil eeribʼ, aj uxtaanaqex, chekuyaq eemaak cheribʼil eeribʼ» (Efes. 4:32, SBG).

Naq jun rehebʼ inkʼaʼ nakʼanjelak chiru li Jehobʼa

6, 7. Kʼaru naru tkʼulmanq wi li ixaqilbʼej naroxloqʼi naq najolomiik xbʼaan li xbʼeelom li maawaʼ aj paabʼanel?

6 Wank li junkabʼal bʼarwiʼ jun rehebʼ li sumal inkʼaʼ nakʼanjelak chiru li Jehobʼa, nakʼulmank aʼin qʼaxal chik rikʼin li bʼeelomej. Kʼaru tixbʼaanu li ixaqilbʼej aj paabʼanel? Li Santil Hu naxsume: «Laaʼex ixaqilbʼej, chepaabʼaq leebʼeelom. Chi joʼkan wi wanqebʼ li inkʼaʼ nekeʼpaabʼank re li Aatin, teʼok chi paabʼank: inkʼaʼ xbʼaan leeraatin laaʼex, saʼ xkʼabʼaʼ bʼan leebʼaanuhom, rikʼin xkʼeebʼal reetal li xchaabʼilal leeyuʼam, kʼajoʼaq xtuulanil leechʼool» (1 Ped. 3:​1, 2, SBG).

7 Joʼ naqil, li Santil Hu naxye re li ixaqilbʼej naq troxloqʼi li xbʼeelom joʼ aj jolominel re, usta maawaʼ aj paabʼanel. Kʼaru naru tkʼulmanq? Maare tixkʼoxla kʼaʼut naq us nanaʼlebʼak li rixaqil, traj xnawbʼal chirix li xpaabʼal ut moqon t-oq saʼ li yaal.

8, 9. Kʼaru tixbʼaanu li ixaqilbʼej wi li xbʼeelom inkʼaʼ naxkʼe saʼ ru li xchaabʼil naʼlebʼ?

8 Abʼanan, kʼaru nakʼulmank wi li bʼeelomej li maawaʼ aj paabʼanel inkʼaʼ nawulak chiru li naʼlebʼ? Li Santil Hu naxkʼe xnaʼlebʼ li ixaqilbʼej naq joʼ aj paabʼanel tento tixkʼutbʼesi li chaabʼil naʼlebʼ, joʼ li rahok usta tchʼaʼajkoʼq chiru. Saʼ 1 Corintios 13:4, SBG, naqil naq «li rahok wank xkuyum saʼ chixjunil», naraj xyeebʼal, naq inkʼaʼ tqakʼe saʼ qachʼool li xpaltilebʼ li junchʼol. Joʼkan naq, li ixaqilbʼej tento naq tixtuqubʼ ru chixjunil rikʼin rahok ut kuyum, joʼ ajwiʼ rikʼin chaabʼilal ut qʼunil chʼoolej (Efes. 4:2). Saʼ xkʼabʼaʼ li xsantil musiqʼej li Yos, truuq chi naʼlebʼak joʼ naʼoybʼenimank chirix junaq aj kʼanjel chiru li Yos, usta tixnumsi naabʼal li chʼaʼajkilal.

9 Laj Pablo kixtzʼiibʼa: «Chixjunil ninkuy xnumsinkil saʼ xkʼabʼaʼ Li nakʼehok xkawubʼ inchʼool» (Filip. 4:13, SBG). Joʼkan naq, kaʼajwiʼ rikʼin xtenqʼ li santil musiqʼej, li ixq aj paabʼanel us t-elq xbʼaan naq xjunes maakʼaʼ truuq xbʼaanunkil. Jun eetalil, wi xikʼ naʼileʼk xbʼaan li xbʼeelom, maare tchʼaʼajkoʼq chiru xkuybʼal ribʼ re naq inkʼaʼ t-eqajunq. Abʼan, li Santil Hu naxkʼe qanaʼlebʼ chiqajunilo: «Li xbʼaanu maaʼusilal eere meekʼe reqaj re. [...] Xbʼaan naq tzʼiibʼanbʼil: “Laaʼin tinkʼe reqaj rehebʼ, laaʼin tinkʼe rehebʼ li xkʼulubʼebʼ”, chan li Jehobʼa» (Rom. 12:​17-19, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo, 2019 saʼ español). Naxye ajwiʼ qe: «Chekʼe reetal, maaʼani chiʼeeqajunq maaʼusilal rikʼin maaʼusilal, aʼ bʼan li us chebʼaanu junelik cheribʼil eeribʼ ut rikʼinebʼ chixjunil» (1 Tes. 5:15, SBG). Relik chi yaal, naq kaʼajwiʼ li santil musiqʼej naru xbʼaanunkil li inkʼaʼ nokooruuk xbʼaanunkil laaʼo. Joʼkan naq aajel ru naq tqatzʼaama re li Yos li xsantil musiqʼej.

10. Chanru kinaʼlebʼak li Jesús naq xikʼ xeʼril ut xeʼxhobʼ?

10 Li Jesús kixkanabʼ jun chaabʼil eetalil choʼq qe. Qilaq chanru kinaʼlebʼak naq xikʼ xeʼril ut xeʼxhobʼ. Saʼ 1 Pedro 2:23, SBG, naxye: «Naq kihobʼeʼk, inkʼaʼ kisumenk rikʼin hobʼok; naq kirahobʼtesiik, inkʼaʼ kimajewank, kixqʼaxtesi bʼan ribʼ saʼ ruqʼ Li naraqok aatin saʼ tiikilal». Li Santil Hu naxye rehebʼ chixjunil laj paabʼanel naq teʼxkʼam re rikʼin li Jesús ut naq inkʼaʼ teʼjosqʼoʼq saʼ junpaat. Naxye: «Chexʼuxtaananq u ut qʼunaqex. Mexʼeeqajunk maaʼusilal rikʼin maaʼusilal, chi moko hobʼeʼk rikʼin hobʼok» (1 Ped. 3:​8, SBG, 9, SBG).

Ma naru tixye li ixaqilbʼej li naxkʼoxla?

11. Kʼaru li nimla kʼanjel xeʼkʼeheʼk re naabʼal li ixq aj paabʼanel?

11 Ma naraj xyeebʼal li jolomink li kixxaqabʼ li Jehobʼa naq inkʼaʼ truuq tixye li naxkʼoxla li ixaqilbʼej saʼ li xjunkabʼal malaj saʼ jalan chik naʼlebʼ? Moko joʼkan ta. Li Jehobʼa kixkʼe li xninqal ru maatan re li winq ut re li ixq. Qakʼoxlaq rix li nimla maatan li kixkʼe rehebʼ naabʼal li ixq aj paabʼanel re okenk saʼ li chʼuut re li 144.000 chi awabʼej ut xyuwaʼilebʼ aj tij li teʼawabʼejinq saʼ xbʼeen li Ruuchichʼochʼ naq wanqebʼ saʼ choxa rubʼel xwankilal li Kriist (Gál. 3:​26-29). Chi joʼkan li Jehobʼa kixkʼe xloqʼal ebʼ li ixq naq kixkʼe jun li kʼanjel li wank xwankil saʼ ruqʼebʼ.

12, 13. Ye junaq eetalil li naxkʼutbʼesi naq junxil qʼe kutan wankebʼ chaq ixq xeʼkʼanjelak joʼ propeet.

12 Jun eetalil, junxil qʼe kutan ebʼ li ixq xeʼkʼanjelak joʼ propeet. Saʼ Joel 2:​28, 29, SBG, li Jehobʼa kixye: «Tinhoy linmusiqʼ saʼ xbʼeenebʼ chixjunil: ebʼ leeralal ut leerabʼin teʼaatinaq joʼ propeet. [...] Chiruhebʼ li kutan aʼan tinhoy linmusiqʼ saʼ xbʼeenebʼ li moos winq ut ixq».

13 Saʼ li Pentecostés re li chihabʼ 33, 120 tana ebʼ li xtzolom li Jesús chʼutchʼukebʼ saʼ xkabʼ kʼojaribʼaal jun li ochoch saʼ li tenamit Jerusalén. Saʼ xyanqebʼ aʼin wankebʼ winq ut ixq, ut li Jehobʼa kixhoy li xsantil musiqʼej saʼ xbʼeenebʼ. Joʼkan, naq laj Pedro kixye rehebʼ li chʼuut li kixye li propeet: Aʼin “li yeebʼil xbʼaan li propeet Joel: «Taakʼulmanq saʼ rosoʼjikebʼ li kutan, chan li Yos: Tinhoy linMusiqʼ saʼ xbʼeenebʼ chixjunil. Ebʼ leeralal ut leerabʼin teʼaatinaq joʼ propeet. [...] Joʼkan ajwiʼ, saʼebʼ li kutan aʼan, tinhoy linMusiqʼ saʼ xbʼeen chixjunilebʼ linmoos, joʼ winq joʼ ixq, ut teʼaatinaq joʼ propeet[»]” (Hech. 2:​16-18, SBG).

14. Kʼaru li chaabʼil kʼanjel xeʼxbʼaanu ebʼ li ixq re naq teʼnaabʼaloʼq laj paabʼanel saʼ xkutankilebʼ li apóstol?

14 Saʼ xkutankilebʼ li apóstol ebʼ li ixq xeʼxbʼaanu jun chaabʼil kʼanjel re naq teʼnaabʼaloʼq laj paabʼanel. Xeʼxye li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos ut xeʼxbʼaanu jalan chik li kʼanjel li naxchap ribʼ rikʼin aʼin (Luc. 8:​1-3). Joʼ eetalil, saʼ li hu Romanos, li apóstol Pablo kiʼaatinak chirix li xFebe ut kixye «aj tenqʼ re li Iklees li wank aran Senkreas». Joʼkan ajwiʼ, naq kixtaqla xsahil xchʼoolebʼ laj tenqʼ li tiikebʼ xchʼool, kiʼaatinak ajwiʼ chirix jalan chik ebʼ li ixq aj paabʼanel, saʼ xyanqebʼ aʼin wank «lix Trifena ut lix Trifosa, li nekeʼxtawasi ribʼ chi kʼanjelak saʼ xkʼabʼaʼ li Qaawaʼ». Moqon chik kixye ajwiʼ: «Chekʼe xsahil xchʼool lix Pérside raaro inbʼaan, li qʼaxal xtawasi ribʼ chi kʼanjelak saʼ xkʼabʼaʼ li Qaawaʼ» (Rom. 16:​1, SBG, 12, SBG).

15. Chanru nekeʼtenqʼank li ixq re naq teʼnaabʼaloʼq laj paabʼanel saʼebʼ li qakutan?

15 Numenaq wuqubʼ miyon ebʼ laj puktesinel li nekeʼxkʼe resil li chaabʼil esilal saʼebʼ li qakutan ut saʼ xyanqebʼ aʼin li xkʼihalil aʼanebʼ ixq li jalan jalanq xchihabʼebʼ (Mat. 24:14). Naabʼal rehebʼ aʼin nekeʼwank joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink li nekeʼxkʼe chixjunil li xhoonal kʼanjelak chiru li Yos, li nekeʼtaqlaak chi puktesink saʼ jalan chik tenamit ut nekeʼwank joʼ aj kʼanjel saʼ betel. Chʼolchʼo tzʼaqal, naxchap ribʼ li kixye li awabʼej David: «Li Qaawaʼ xyehom li raatin; ut naabʼalebʼ li ixq xeʼyehok resil» (Sal. 68:12, SBG). Joʼ naqil, li Yos naroxloqʼi li kʼanjel li nekeʼxbʼaanu li ixq chi xpuktesinkil li chaabʼil esilal ut naq ttzʼaqloq ru li rajom. Relik chi yaal, naq naxye rehebʼ naq teʼroxloqʼi li jolomink li xaqabʼanbʼil moko naraj ta xyeebʼal naq yal teʼiloq ut inkʼaʼ teʼxye li nekeʼxkʼoxla.

Wiibʼ li ixq li xeʼxye li nekeʼxkʼoxla

16, 17. Kʼaru naxkʼutbʼesi chirix li xSara naq ebʼ li ixq naru nekeʼxye li nekeʼxkʼoxla?

16 Wi li Jehobʼa naxkʼe naabʼal xmaatan kʼanjel ebʼ li ixq, peʼyaal naq us naq li bʼeelomej tixpatzʼ re li rixaqil kʼaru naxkʼoxla chirix li naʼlebʼ li ok re xbʼaanunkil? Joʼkan tzʼaqal. Li Santil Hu naxye naq wankebʼ ixq xeʼxye li nekeʼxkʼoxla malaj xeʼxbʼaanu junaq li naʼlebʼ chi inkʼaʼ yeebʼil rehebʼ xbʼaan li xbʼeelom. Qilaq wiibʼ li eetalil.

17 Jun eetalil, li xSara kirelaji ru li xbʼeelom, aʼ laj Abrahán naq trisi saʼ li rochoch li xkabʼ rixaqil ut li ralal, xbʼaan naq yookebʼ chi maajewank. Usta «kirahoʼk xchʼool laj Abrahán», li Yos jalan naxkʼoxla chirix aʼin; joʼkan naq kixye re: «Mirahoʼk aachʼool chirix laamoos ixq. Chixjunil li tixye aawe lix Sara, chapaabʼ» (Gén. 21:​8-12, SBG). Laj Abrahán kiʼabʼink chiru li Jehobʼa ut kixbʼaanu li kiyeeheʼk re xbʼaan li xSara.

18. Joqʼe kixbʼaanu jun li chaabʼil naʼlebʼ li xʼAbigail?

18 Anaqwan aatinaqo chirix li xʼAbigail, li rixaqil jun li winq li naabʼal xtumin ut xwakax li naxkʼabʼaʼi Nabal. Naq laj David ut ebʼ laj puubʼ li nekeʼochbʼeenink re yookebʼ chi elelik chiru li awabʼej Saúl, li xikʼ naʼilok, xeʼxyiibʼ li xmuhebʼaal chixkʼatq li xketomq laj Nabal ut xeʼxkol rix li ketomq chi maakʼaʼ xeʼxpatzʼ choʼq reqaj. Abʼan li winq aʼan «josqʼ ut inkʼaʼ us xnaʼlebʼ», naq laj David kixtaqla ebʼ laj puubʼ chi xtzʼaamankil li tzekemq, aʼan inkʼaʼ kiraj ut «inkʼaʼ xkʼulebʼ saʼ usilal». Relik chi yaal naq, «aʼan jun li winq [maakʼaʼ naʼok wiʼ malaj] jwal jip» ut maakʼaʼ xnaʼlebʼ. Chanru kinaʼlebʼak li xʼAbigail naq kirabʼi li kikʼulmank? Maakʼaʼ kixye re li xbʼeelom ut «Tikto lix Abigahil kixchap lajeekʼaal (200) chi wa ut wiibʼ kuk tzʼuum [li bʼiin], oobʼ chi karneer ak pombʼilebʼ, oobʼ chi aroow chi joranbʼil triiw, oʼkʼaal chiil chi uubʼ ak xchaqik ut lajeekʼaal chi kaxlan wa yiibʼanbʼilebʼ rikʼin chaqi iig» kixkʼe re laj David ut ebʼ laj puubʼ. Ma chaabʼil li kixbʼaanu? Li xkʼulmank moqon naxkʼutbʼesi naq joʼkan. Li Santil Hu naxye naq li Jehobʼa «kixtiqʼ laj Nabal, ut [...] kikamk», ut saʼ xnumikebʼ li kutan li xʼAbigail kisumlaak rikʼin laj David (1 Sam. 25:​3, SBG, 14, SBG, 15-19, SBG, 23-25, 38, SBG, 39-42).

«Li ixq [...] xkʼulubʼ xkʼeebʼal xloqʼal»

19, 20. Kʼaʼut naq junaq li ixq xkʼulubʼ naq tkʼeheʼq xloqʼal?

19 Li Santil Hu naxkʼe xloqʼal li ixaqilbʼej naq naxbʼaanu li nayeeheʼk re xbʼaan li Jehobʼa. Li hu Proverbios naxkʼe xloqʼal li ixaqilbʼej «chaabʼil xnaʼlebʼ» rikʼin ebʼ li aatin aʼin: «Qʼaxal loqʼ wiʼ chik chiru li lemtzʼil qʼol. Li xsumʼaatin, kʼojkʼo xchʼool rikʼin aʼan, xbʼaan naq maajun wa taanebʼaʼoʼq. Li ixq aʼan naxbʼaanu li us choʼq re li xsumʼaatin, rajlal kutan, chiru chixjunil li xyuʼam. [...] Naʼaatinak junes rikʼin chaabʼil naʼlebʼ, ut naxtijebʼ li xkokʼal rikʼin rahok. Naxchʼoolanihebʼ li wankebʼ saʼ rochoch, ut inkʼaʼ naxtzeka li kʼaru inkʼaʼ xkʼanjela. Usilaatinanbʼil xbʼaanebʼ li ralal xkʼajol, ut li xsumʼaatin naxkʼe xloqʼal» (Prov. 31:​10-12, SBG, 26-28, SBG).

20 Kʼaʼut naq junaq li ixq xkʼulubʼ naq tkʼeheʼq xloqʼal? Saʼ Proverbios 31:30, SBG, naxsume: «Li chaabʼilal nabʼalaqʼik ut li chʼinaʼusal yal nanumeʼk; abʼan li ixq li naroxloqʼi li Qaawaʼ, aʼan xkʼulubʼ xkʼeebʼal xloqʼal». Li ixq aj paabʼanel li naxbʼaanu li naxye li Jehobʼa naxpaabʼ chi anchal xchʼool li jolomink li xaqabʼanbʼil, xbʼaan naq «li xjolomil li ixq aʼan li winq», joʼ ajwiʼ «li xjolomil chixjunilebʼ li winq aʼan li Kriist» ut «li xjolomil li Kriist aʼan li Yos» (1 Cor. 11:3, SBG).

Qabʼanyoxihaq li maatan li kixkʼe qe li Yos

21, 22. a) Kʼaru xyaalal wank naq ebʼ li sumsukebʼ teʼbʼanyoxinq chiru li Jehobʼa? b) Kʼaʼut naq tento tqoxloqʼi li jolomink li kixxaqabʼ li Jehobʼa? (Chaawil li kaaxukuut re li perel 17).

21 Ebʼ laj paabʼanel li sumsukebʼ wank naabʼal xyaalal naq teʼxbʼanyoxi re li Jehobʼa li chʼinaʼusil maatan chirix li sumlaak. Jun rehebʼ aʼin, aʼan naq nekeʼxbʼaanu chixjunil saʼ kabʼichal. Abʼan li qʼaxal wank xwankil aʼan naq nekeʼkʼanjelak saʼ junajil chiru li Jehobʼa (Rut 1:9; Miq. 6:8). Li kixaqabʼank re li sumlaak naxnaw chi tzʼaqal re ru kʼaru naʼajmank chiruhebʼ re naq us teʼelq, joʼkan naq qʼaxal chaabʼil naq teʼxbʼaanu joʼ nawulak chiru li Jehobʼa. Chi joʼkan, «li sahil chʼoolej li nachalk rikʼin li Qaawaʼ [aʼanaq] li xkawubʼ leechʼool», usta numtajenaqaq li chʼaʼajkilal saʼ li ruuchichʼochʼ aʼin (Neh. 8:10, SBG).

22 Li chaabʼil bʼeelomej naxra li rixaqil joʼ naxra ribʼ ut najolomink saʼ tuulanil ut rikʼin rahok. Li ixaqilbʼej aj paabʼanel, naxtenqʼa ut naroxloqʼi li xbʼeelom, li naxbʼaanu naq traheʼq. Abʼan li jwal wank xwankil, aʼan naq saʼ xkabʼichalebʼ teʼxkʼe xloqʼal li qasantil Yuwaʼ Jehobʼa rikʼin naq chaabʼil teʼnaʼlebʼaq.

Ma jultik aawe?

• Kʼaru naʼok chisaʼ li jolomink li kixxaqabʼ li Jehobʼa?

• Kʼaʼut tento teʼroxloqʼi ribʼ li sumsukebʼ?

• Chanru tnaʼlebʼaq li ixq aj paabʼanel rikʼin li xbʼeelom li maawaʼ aj paabʼanel?

• Kʼaʼut naq li winq tento tixpatzʼ re li rixaqil kʼaru naxkʼoxla chirix li ok re xbʼaanunkil?

[Ebʼ li patzʼom]

[Kaaxukuut]

Kʼaʼut wank xwankil roxloqʼinkil li jolomiik?

Li jolomink li xaqabʼanbʼil xbʼaan li Jehobʼa narusila ruhebʼ li ángel ut li poyanam. Li naʼlebʼ aʼin naxkʼam chaq naabʼal rusilal naq nekeʼxsikʼ kʼanjelak ut roxloqʼinkil li Yos saʼ junajil ut saʼ sahilal (Sal. 133:1).

Ebʼ li yulbʼilebʼ ru nekeʼxkʼulubʼa naq li najolomink rehebʼ aʼan li Jesukriist (Efes. 1:22, 23). Ut li Jesús qʼaxal naroxloqʼi naq li Xyuwaʼ najolomink re, joʼkan naq saʼ li kutan chalk re «tixqʼaxtesi ajwiʼ ribʼ rubʼel xwankil li xkʼehok re chixjunil rubʼel roq, re naq li Yos aʼanaq chixjunil saʼ chixjunil» (1 Cor. 15:27, 28, SBG). Joʼkan naq, ebʼ laj kʼanjel chiru li Yos tento teʼxyal xqʼe chi xpaabʼankil li jolomink li xaqabʼanbʼil xbʼaan li Jehobʼa saʼ li chʼuut ut saʼ li junkabʼal (1 Cor. 11:3; Heb. 13:17). Naq nekeʼxbʼaanu, qʼaxal nim li usilal nekeʼxtaw: nekeʼosobʼtesiik ut nekeʼkʼulubʼaak xbʼaan li Jehobʼa (Isa. 48:17).

[Jalam u]

Li tij naxtenqʼa li ixaqilbʼej re naq tixkʼutbʼesi li chaabʼil naʼlebʼ joʼ aj paabʼanel

[Jalam u]

Li Jehobʼa qʼaxal naroxloqʼi naq ebʼ li ixq nekeʼtenqʼank saʼ li kʼanjel chirix li Xʼawabʼejilal