Li isiik saʼ li chʼuut: naxkʼutbʼesi li xrahom li Jehobʼa
«LAJ JULIAN naxye: naq xwabʼi resil naq xeʼrisi saʼ li chʼuut li xbʼeen qalal, kʼajoʼ naq kirahoʼk saʼ linchʼool. Kʼaynaqo chi wank saʼ wiibʼal ut naabʼal li kʼaʼaq re ru naqabʼaanu saʼ kabʼichal. Junelik chaabʼil chaq xnaʼlebʼ, abʼan saʼ junpaat kiʼok chi jalaak. Junes yaabʼak naxbʼaanu li wixaqil ut laaʼin inkʼaʼ nintaw ru kʼaru tinbʼaanu re xkʼojobʼankil xchʼool. Naxik qachʼool chi xkʼoxlankil bʼar xoopaltoʼk, kʼaru inkʼaʼ us xqabʼaanu».
Kʼaʼut nayeemank naq li isiik saʼ li chʼuut aʼan reetalil li rahok wi qʼaxal ra xkʼulbʼal aʼin? Kʼaʼut naxye li Santil Hu naq tento tbʼaanumanq li kawil naʼlebʼ aʼin? Ut kʼaru tzʼaqal xyaalal naq junaq li kristiʼaan naʼisiik saʼ li chʼuut?
WIIBʼ LI NAʼLEBʼ LI NAXBʼAANU NAQ T-ISIIQ SAʼ LI CHʼUUT
Wank wiibʼ li naʼlebʼ li naxbʼaanu naq junaq aj testiiw re li Jehobʼa t-isiiq saʼ li chʼuut. Xbʼeen, naq naxbʼaanu jun nimla maak ut xkabʼ naq inkʼaʼ naxyotʼ xchʼool.
Usta li Jehobʼa inkʼaʼ naroybʼeni naq ebʼ laj kʼanjel chiru tzʼaqalaq re ru li xyuʼamebʼ, naraj naq teʼxyuʼami li xchaqʼrabʼ. Li Yos xikʼ naril ebʼ li naʼlebʼ joʼ li yumbʼeetak, koʼbʼeetak xloqʼoninkil ru li pechʼbʼil yos, li elqʼak, li kamsink ut li tuulak (1 Cor. 6:9, 10; Rev. 21:8).
Relik chi yaal naq chʼolchʼooq chaawu naq li Xchaqʼrabʼ li Yos wank xyaalal ut nokooxkol. Ut chʼolchʼo naq nawulak chiqu wank saʼ xyanqebʼ li kristiʼaan li nekeʼxra li tuqtuukilal, chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ ut paabʼajelebʼ. Kamaʼin naʼuxmank li wank saʼ xtenamit li Yos. Li sahilal li naqekʼa naq wanko saʼ xyanqebʼ li qahermaan nachalk saʼ xkʼabʼaʼ naq xqaqʼaxtesi li qayuʼam chiru li Jehobʼa ut xqaye re naq tqoxloqʼi li xchaqʼrabʼ.
Abʼanan, kʼaru nakʼulmank wi saʼ xkʼabʼaʼ naq aj maak junaq laj paabʼanel naxbʼaanu jun li nimla maak? Junxil qʼe kutan keʼwank aj kʼanjel chiru li Yos li xexkʼul chaq aʼin, ut aʼan moko kixtzʼeqtaanahebʼ ta saʼ junpaat, jun rehebʼ li kixkʼul aʼin aʼan laj David. Usta kikoʼbʼeetak ut kikamsink, li propeet Natán kixye re: «li Qaawa [...] ak kixkuy aamaak» (2 Sam. 12:13, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG).
Kʼaʼut naq kikuyeʼk xmaak xbʼaan li Jehobʼa? Xbʼaan naq laj David kixyotʼ xchʼool (Sal. 32:1-5). Joʼkan ajwiʼ nakʼulmank anaqwan, wi junaq laj paabʼanel li kixbʼaanu li nimla maak naxyotʼ xchʼool ut naxkanabʼ xbʼaanunkil li yibʼru aj naʼlebʼ, inkʼaʼ naʼisiik saʼ li chʼuut (Hech. 3:19; 26:20). Abʼan, wi inkʼaʼ naxyotʼ xchʼool ut naxjal li xbʼaanuhom ebʼ li cheekel winq li nekeʼraqok aatin teʼrisi saʼ li chʼuut.
Maare wank nekeʼxkʼoxla naq li naʼlebʼ aʼin kaw, yibʼru ut natawasink qʼaxal chik wi naqakʼam qibʼ saʼ usilal rikʼin li hermaan li xʼisiik saʼ li chʼuut. Abʼanan, aʼin jun reetalil li rahok, ut saʼ li Santil Hu nachʼolobʼamank li xyaalal, kʼaʼut naq naʼisiik junaq li qas qiitzʼin saʼ li chʼuut.
LI RUSILAL LI ISIIK SAʼ LI CHʼUUT
Li Jesús kixye naq li choxahil naʼlebʼ nakʼutbʼesimank rikʼin li rusilal li naxkʼam chaq (Mat. 11:19). Wank xyaalal naq naʼisimank junaq laj maak saʼ li chʼuut li inkʼaʼ naxyotʼ xchʼool ut inkʼaʼ naxjal xnaʼlebʼ xbʼaan naq wank li rusilal li naxkʼam chaq. Qilaq oxibʼ li rusilal:
Naxbʼaanu naq ebʼ li poyanam us teʼkʼoxlaq chirix li Jehobʼa. Saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj testiiw re li Jehobʼa, li qabʼaanuhom ut yehom naʼokenk chirix li nekeʼxkʼoxla ebʼ li kristiʼaan chirix li Jehobʼa (Is. 43:10). Joʼ nakʼulmank rikʼin li xyehom ut xbʼaanuhom junaq li alalbʼej aʼin tixbʼaanu naq us malaj inkʼaʼ us teʼaatinaq chirix li xnaʼ ut li xyuwaʼ, li qabʼaanuhom ut li qayehom tixbʼaanu naq us malaj inkʼaʼ us teʼaatinaq chirix li Jehobʼa. Saʼ xkutankil laj Ezequiel ebʼ li tenamit li nachʼ wankebʼ chi xkʼatq Israel nekeʼxnaw naq ebʼ laj judiiy sikʼbʼilebʼ chaq ru xbʼaan li Jehobʼa (Ezeq. 36:19-23). Aʼan ajwiʼ naqakʼul laaʼo: ebʼ li qas qiitzʼin nekeʼxkʼe reetal naq nokookʼanjelak chiru li Jehobʼa. Joʼkan naq wi chaabʼil qanaʼlebʼ, chaabʼil teʼaatinaq ajwiʼ chirix li Jehobʼa.
Abʼan wi naqabʼaanu jun li maak joʼ li muxuk ibʼ, tqatzʼajni li xloqʼlaj kʼabʼaʼ li Yos. Joʼkan naq li Apóstol Pedro kixye: «Meekʼe chik eechʼool chirix li xerahi chaq ru junxil naq toj wankex chaq saʼ xmajelal leenaʼlebʼ. Inkʼaʼ bʼiʼan. Santaqex bʼan rikʼin chixjunil leeyehom leebʼaanuhom, joʼ naq sant Li kibʼoqok chaq eere; xbʼaan naq tzʼiibʼanbʼil saʼ li Santil Hu: “Santaqex xbʼaan naq santin laaʼin”» (1 Ped. 1:14-16, SBG). Relik chi yaal naq li qachaabʼil bʼaanuhom tixbʼaanu naq chaabʼil teʼaatinaq chirix li Yos li nokookʼanjelak wiʼ.
Abʼanan, naq junaq laj testiiw re li Jehobʼa kʼaynaq chi xbʼaanunkil junaq li naʼlebʼ yibʼ ru, chʼolchʼo naq teʼxnaw aʼin li nekeʼnawok ru. Joʼkan naq naʼisimank saʼ li chʼuut li kimaakobʼk re xkʼutbʼesinkil naq li xtenamit li Jehobʼa saq ru ut naxyuʼami li xchaqʼrabʼ li wank saʼ li Santil Hu. Qilaq jun li eetalil. Jun li qawaʼchin kiwulak saʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl aran Suiza ut kixye naq naraj wank joʼ aj testiiw re li Jehobʼa. Kʼaʼut? Xbʼaan naq li ranabʼ kiʼisiik saʼ li chʼuut xbʼaan li yumbʼeetak, ut li qawaʼchin kixye naq naraj wank saʼ jun li molam «li inkʼaʼ naxkʼulubʼa li yibʼ aj bʼaanuhom».
Naxkolebʼ li hermaan saʼ li chʼuut. Li Apóstol Pablo kixye rehebʼ laj Corinto naq xiwxiw naq texkanabʼ saʼ li chʼuut ebʼ laj maak li inkʼaʼ nekeʼxyotʼ xchʼool ut inkʼaʼ nekeʼxjal xkʼaʼuxl, kixye «naq kachʼinaq xyu li qʼem naxsipobʼresi chixjunil?», laj maak li inkʼaʼ naxyotʼ xchʼool ut inkʼaʼ naxjal xkʼaʼuxl naru tixbʼonebʼ li junchʼol rikʼin li xnaʼlebʼ. Joʼkan naq kixye rehebʼ: «Isihomaq saʼ eeyanq li inkʼaʼ us xchʼool» (1 Cor. 5:6, 11-13, SBG).
Joʼ naqil, laj maak li kiʼaatinak wiʼ li apóstol Pablo yook chaq chi koʼbʼeetak ut maakʼaʼ xxutaan chi xbʼaanunkil. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin jalanebʼ chik saʼ li chʼuut xeʼok xyeebʼal naq moko maak ta li naxbʼaanu (1 Cor. 5:1, 2). Wi maakʼaʼ raj xeʼraj re li yibʼru aj naʼlebʼ aʼin, li chʼuut maare kiʼok raj xyuʼaminkil li muxuk ibʼ li kʼaynaqebʼ chaq xbʼaanunkil saʼ li tenamit Corinto. Joʼkan ajwiʼ nakʼulmank anaqwan, wi nakʼulubʼamank naq junaq laj paabʼanel tixbʼaanu li maak chirix li koʼbʼeetak yumbʼeetak maare tixbʼaanu naq ebʼ li junchʼol inkʼaʼ chik teʼxkʼe xwankil li xchaqʼrabʼ li Yos (Ecl. 8:11). Ebʼ li nekeʼmaakobʼk ut inkʼaʼ nekeʼxyotʼ xchʼool chanchanebʼ li ninqi pek rubʼel ha li naru nekexsach li xpaabʼal li rechpaabʼanelil (Jud. 4, 12, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo, 2019 saʼ español).
Naru tixbʼaanu naq laj maak tixjal xnaʼlebʼ. Li Jesús kiʼaatinak chirix jun li saaj li kixkanabʼ li rochoch ut kixsach chixjunil li xʼereens chi xbʼaanunkil li yibʼ ru aj naʼlebʼ, kixtzol rikʼin rahilal naq maakʼaʼ xyaalal li xyuʼam wi maakʼaʼ rikʼin li xjunkabʼal. Tojeʼ naq li alalbʼej kixyotʼ xchʼool ut kisutqʼiik wiʼ chik saʼ li rochoch naq ak maakʼaʼ chik saʼ li xjunkabʼal kiʼok xkʼulbʼal li rahilal ut kiʼok xrahinkil wiʼ chik ru qʼajk rikʼin li xjunkabʼal (Luc. 15:11-24). Ut li yuwaʼbʼej kʼajoʼ naq kisahoʼk saʼ xchʼool naq kixkʼul wiʼ chik li ralal. Li kixye li Jesús chirix li yuwaʼbʼej li qʼaxal narahok, nokooxtenqʼa chi xtawbʼal ru chiʼus li narekʼa li Jehobʼa. Li Santil Hu naxchʼolobʼ naq li Yos inkʼaʼ naraj naq tsachq laj maak naraj «bʼan naq tixyotʼ xchʼool tixjal xkʼaʼuxl ut wanq xyuʼam» (Ezeq. 33:11, SBG).
Li chʼuut chanchan jun li junkabʼal, naq junaq naʼisiik saʼ li chʼuut moko nawank ta chik saʼ xyanq li junkabʼal aʼin ut maare t-oq xrahinkil ru wank wiʼ chik saʼ xyanq li junkabʼal. Naq nekeʼok xkʼulbʼal li rahilal saʼ xkʼabʼaʼ li maak li xeʼxbʼaanu ut nekeʼok xkʼoxlankil naq sahebʼ chaq saʼ xchʼool naq wankebʼ chaq saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa ut rikʼinebʼ li rechpaabʼanel, maare aʼin naru natenqʼank rehebʼ chi xyotʼbʼalebʼ xchʼool.
Re naq tixyotʼ xchʼool junaq laj maak naʼajmank li rahok ut li tiikilal. «Qʼaxal us choʼq we naq junaq tiik xchʼool tinixqʼus. chanchan tixkʼe sununqil bʼan saʼ injolom» (Sal. 141:5, Li Santil Hu, Wycliffe Bible Translators, Wy. Akʼ tzʼiibʼ). Re xtawbʼal ru aʼin qakʼoxlaq rix jun li naʼlebʼ, kʼoxlamaq naq jun li kristiʼaan yook chi waʼak ut jun peraas li tibʼ naxik saʼ li xkux inkʼaʼ naru chi musiqʼak ut maakʼaʼ naru naxbʼaanu, inkʼaʼ ajwiʼ naru chi aatinak, wi inkʼaʼ natenqʼaak xbʼaan junaq li qas qiitzʼin saʼ junpaat naru tkamq, moqon li ramiiw naxtenteni xbʼeen li xtel re naq trisi li jun peraas chi tibʼ li kitʼilk saʼ li xkux, maare ra naq taatenteniiq xbʼeen li xtelbʼ abʼan aʼin naru naxkol li xyuʼam. Joʼkan ajwiʼ kixkʼul laj David kixbʼanyoxi naq kiqʼuseʼk usta kaw rabʼinkil abʼan kixtaw ru naq us choʼq re.
Re xqʼusbʼal junaq laj maak wank sut naʼajmank chiru naq t-isiiq saʼ li chʼuut. Laajebʼ chihabʼ chik xnumik naq xeʼrisi saʼ li chʼuut, li ralal laj Julian, li xooʼaatinak wiʼ saʼ xtiklajik, kixjal xyuʼam ut kisutqʼiik saʼ li chʼuut. Anaqwan nakʼanjelak joʼ cheekel winq ut naxye: «Naq xineʼrisi saʼ li chʼuut xintaw ru naq moko us ta li yookin xbʼaanunkil ut naq aajel ru naq tineʼxqʼus» (Heb. 12:7-11).
CHANRU TQILEBʼ LI NEKEʼISIIK SAʼ LI CHʼUUT
Usta ra taawekʼa naq tateʼrisi saʼ li chʼuut, wank kʼaru tatruuq xbʼaanunkil. Chiqajunilo naru nokootenqʼank re naq li qʼusuk tkʼanjelaq.
Ebʼ li cheekel winq tento teʼxkʼutbʼesi li xrahom li Jehobʼa naq teʼxye re li kimaakobʼk naq t-isiiq saʼ li chʼuut. Ut saʼ xyaalal nekeʼxchʼolobʼ chiru kʼaru tento tixbʼaanu re naq tsutqʼiiq saʼ li chʼuut. Ut joqʼeqil ajwiʼ nekeʼrulaʼani li xeʼisiik saʼ li chʼuut li yookebʼ xkʼutbʼesinkil naq nekeʼraj xjalbʼal li xnaʼlebʼ ut nekeʼxjultika chiruhebʼ kʼaru tento teʼxbʼaanu re naq teʼsutqʼiiq rikʼin li Jehobʼa. a
Li junkabʼal tento tixkʼutbʼesi naq naxra li chʼuut naq naxkʼulubʼa li xeʼxkʼubʼ ebʼ li cheekel winq chirix li kimaakobʼk. Laj Julian naxjultika: «Maajunwa xinkanabʼ xraabʼal li walal, abʼan rikʼin li xbʼaanuhom chanchan tawiʼ kixwaklesi jun li tzʼak li xooxnajtobʼresi rikʼin».
Li wankebʼ saʼ li chʼuut teʼruuq ajwiʼ xkʼutbʼesinkil li xrahom naq nekeʼxkanabʼ raatinankil chi junajwa li kimaakobʼk (1 Cor. 5:11; 2 Juan 10, 11). Chi kamaʼan nekeʼxkʼe xwankil li qʼusuk li kixkʼe li Jehobʼa saʼ xkʼabʼaʼ ebʼ li cheekel winq. Abʼan, moko kaʼaj tawiʼ aʼan teʼruuq xbʼaanunkil. Qʼaxal teʼruuq ajwiʼ xtenqʼankil ut xkʼojobʼankilebʼ xchʼool li xjunkabʼal li kiʼisiik saʼ li chʼuut, xbʼaan naq ra li yookebʼ xkʼulbʼal. Moko aʼanebʼ ta isinbʼilebʼ saʼ li chʼuut, qabʼaanuhaq bʼan chixjunil li wank saʼ quqʼ re naq sa teʼrekʼa ribʼ (Rom. 12:13, 15).
Laj Julian naxye: «Li qʼusuk aʼin nokooxtenqʼa chi roxloqʼinkil li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa. Usta ra taawekʼa naq teʼrisi saʼ li chʼuut junaq laakomon, saʼ xnumikebʼ li kutan taawil li rusilal. Wi xinkʼulubʼa raj li yook chaq xbʼaanunkil li walal, chʼolchʼo chiwu naq maajunwa raj kixjal xnaʼlebʼ».