Li Santil Hu kixjalebʼ xyuʼam

KʼARU kitenqʼank re jun laj rastafari chi xjalbʼal xnaʼlebʼ ut naq moko xikʼ ta chik tril li saqebʼ xtibʼel? Kʼaʼut kixjal xnaʼlebʼ jun li saaj winq li nawulak chiru pleetik ut xkʼayinkil li bʼan li nakanobʼresink u (droga)? Qakanabʼaq naq aʼanebʼ teʼxsume li patzʼom aʼin.

«Moko xikʼ ta chik nawil li saqebʼ xtibʼel» (HAFENI NGHAMA)

CHIHABʼ: 34

TENAMIT: ZAMBIA

XTZʼAQOBʼ LI NAʼLEBʼ: LAAʼIN CHAQ AJ RASTAFARI

LI XINKʼUL CHAQ: Saʼ xkʼabʼaʼ li yalok u, linnaʼ kiʼelelik ut kiʼelk Namibia ut kiʼokenk saʼ jun li chʼuut li nawank saʼ pim li naxkʼabʼaʼi Organización del Pueblo de África del Suroeste (SWAPO, saʼ inglés). Li chʼuut aʼin li nawank saʼ pim napleetik saʼ xbʼeenebʼ li yookebʼ chaq xjolominkil li tenamit Namibia saʼebʼ li kutan aʼan. Linnaʼ wank chaq Zambia saʼ jun li naʼaj re kolok ibʼ ut aran xinyoʼlaak laaʼin.

Chalen saʼ linyoʼlajik xinwank oʼlaju chihabʼ saʼ jalan jalanq li naʼaj re kolok ribʼ. Nekeʼxkʼut chiruhebʼ li saaj chanru teʼxjolomi li chʼuut aʼin re naq teʼxkʼoxla naq teʼruuq chi elk rubʼel xwankil li nekeʼjolomink rehebʼ ut xeʼxkʼut ajwiʼ chiruhebʼ naq xikʼ teʼril li saqebʼ xtibʼel.

Naq wank chaq junlaju chihabʼ we xwaj wank choʼq aj paabʼanel, joʼkan naq xinye re li pastor re li iglees li wank saʼ li naʼaj re kolok ibʼ. Saʼ li iglees aʼin nekeʼtzʼaqonk ebʼ laj katoolk ut jalanebʼ chik li paabʼal. Abʼanan, li pastor inkʼaʼ kixkʼulubʼa chiwu, joʼkan naq kʼajoʼ kichʼinaak linchʼool ut xinkanabʼ xpaabʼankil naq wank jun li Yos. Naq wank chaq oʼlaju chihabʼ we, xinʼok saʼ xyanqebʼ laj rastafari, jun li chʼuut li naʼaatinak chirix li xʼawabʼejilal li winq ut ebʼ li paabʼal. Xinʼok saʼ xyanqebʼ xbʼaan naq nawulak chiwu li bʼich li naxkʼabʼaʼi reggae ut nawaj xkolbʼal li qʼeqebʼ xtibʼel re África li xikʼ nekeʼileʼk chi maakʼaʼ rajbʼal. Xintzʼul li wismal ut xinkanabʼ chi chamoʼk, ninmayi li mariwaan, xinkanabʼ xwaʼbʼal li tibʼ ut xinʼok xkolbʼal li qʼeqebʼ xtibʼel. Usta ninbʼaanu chaq aʼin, inkʼaʼ xinkanabʼ xmuxbʼal wibʼ, rilbʼal ebʼ li pelikula chirix li rahobʼtesink ut xyeebʼal li tzʼaj aj aatin.

CHANRU KIXJAL LINYUʼAM LI SANTIL HU: Saʼ li chihabʼ 1995, naq wank tana junmay chihabʼ we, xinʼok xkʼoxlankil chiʼus kʼaru tinbʼaanu rikʼin linyuʼam. Ak junxil ninʼok rilbʼal ebʼ li hu li nekeʼxkʼut ebʼ laj rastafari li nawulak saʼ wuqʼ, usta wank xraqal li Santil Hu saʼebʼ li hu aʼin inkʼaʼ nawulak saʼ linchʼool. Joʼkan naq injunes xinʼok xtzolbʼal li Santil Hu.

Saʼ xkʼabʼaʼ jun li wamiiw aj rastafari, xintaw jun li hu li nekeʼxjekʼi ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa. Saʼ junpaat xinʼok xtzʼilbʼal rix li hu aʼin rikʼin li Santil Hu. Moqon chik xinnawebʼ ru ebʼ laj Testiiw ut saʼ xkʼabʼaʼ naq xinʼok xtzolbʼal li Santil Hu rikʼinebʼ naabʼal chik li naʼlebʼ xintzol. Abʼan, naq toj maajiʼ ninʼok chi tzolok rikʼinebʼ, ak naabʼal li naʼlebʼ xinjal saʼ linyuʼam.

Kʼajoʼ xchʼaʼajkoʼk chiwu xkanabʼankil li mayibʼk ut li kalaak (2 Corintios 7:1). Xinjal ajwiʼ chanru ninyiibʼ wibʼ, joʼkan naq xinbʼes li wismal, xinkanabʼ rilbʼal ebʼ li pelikula chirix li rahobʼtesink ut chirix li nekeʼxkʼut ribʼ chi tʼustʼu ut xinkanabʼ xyeebʼal li tzʼaj aj aatin (Efesios 5:3, 4). Saʼ xnumikebʼ li chihabʼ, moko xikʼ ta chik nawilebʼ li saqebʼ xtibʼel (Hechos 10:34, 35). Abʼanan re xjalbʼal linyuʼam, xbʼeenwa xinkanabʼ rabʼinkil li bʼich li naxtzʼeqtaanahebʼ li jalan nekeʼilok ut xinkanabʼ rochbʼeeninkilebʼ li nikineʼxkʼe chi tʼaneʼk saʼ li yibʼ aj naʼlebʼ.

Naq ak xinkanabʼ li yibʼru aj naʼlebʼ xinsikʼ jun li chʼutlebʼaal kabʼl rehebʼ laj testiiw re li Jehobʼa. Tojaʼ naq xinʼok xkʼulbʼal lintzolbʼal ut xkubʼeek inhaʼ. Linjunkabʼal inkʼaʼ kiwulak chiru aʼin. Linnaʼ kixye we naq naru naq nintzʼaqonk saʼ junaq li paabʼal «li naxtaqe li Kriist», abʼan maawaʼ rikʼinebʼ laj Testiiw. Ut jun rehebʼ li wikan li nakʼanjelak saʼ li awabʼejilal junelik naxwechʼ wix xbʼaan naq wankin saʼ xyanqebʼ laj Testiiw.

Usta linjunkabʼal xikʼ nikinril ut nikinxseʼe, xinruuk xqʼaxbʼal ru aʼin xbʼaan naq xinyuʼami li kixkʼut ut li kixbʼaanu li Jesús. Joʼkan ajwiʼ chʼolchʼo chiwu naq ebʼ laj Testiiw aʼanebʼ li tzʼaqal paabʼal xbʼaan naq li nekeʼxkʼut chaq chiwu naxchap ribʼ rikʼin li Santil Hu. Saʼ xkʼabʼaʼ naq junelik nekeʼxpaabʼ li naxye li Yos saʼ li Raatin, nekeʼxkʼe chi naweʼk li yaal rehebʼ li qas qiitzʼin (Mateo 28:19, 20; Hechos 15:14). Ut maajunwa nekeʼokenk chirix li xʼawabʼejilal li winq (Salmo 146:3, 4; Juan 15:17, 18).

KʼARU RUSILAL XINTAW: Xyuʼaminkil li naxye li Raatin li Yos, kʼajoʼ naq xinxtenqʼa. Jun eetalil chirix aʼin, inkʼaʼ chik ninmayi li mariwaan li naxbʼaanu naq rajlal po tinsach naabʼal li dolar. Joʼkan ajwiʼ, inkʼaʼ chik nawil chi moko nawabʼi li yaabʼ kuxej saʼ linjolom, yook chi usaak linjunxaqalil ut linkʼaʼuxl.

Anaqwan linyuʼam wank chik xyaalalil joʼ xwaj chalen saʼ linkachʼinal. Nawekʼa naq wankin chik chixkʼatq li Yos ut aʼin li wank tzʼaqal xwankil chiru chixjunil (Santiago 4:8).

«Moko saʼ junpaat ta chik ninjosqʼoʼk» (MARTINO PEDRETTI)

CHIHABʼ: 43

TENAMIT: AUSTRALIA

XTZʼAQOBʼ LI NAʼLEBʼ: LAAʼIN CHAQ AJ KAMSINEL UT XINKʼAYI LI BʼAN LI NAKANOBʼRESINK U (DROGA)

LI XINKʼUL CHAQ: Naq yookin chaq chi kʼiik, linjunkabʼal rajlal naxjal xnaʼaj. Xoowank saʼ jalan jalanq li kokʼ naʼaj, saʼ nimla tenamit ut chiru naabʼal chihabʼ saʼ jun li kʼalebʼaal. Toj wank saʼ linchʼool li naqabʼaanu chaq wochbʼeenebʼ linpriim ut ebʼ li wikan: nokookarabʼk, nokoyohok ut naqayiibʼ rikʼin cheʼ li kʼaʼaq re ru li naʼilmank kaʼajwiʼ saʼ li naʼaj aʼan.

Linyuwaʼ aj boxeador ut xkʼut chiwu pleetik naq kachʼin chaq. Junelik xwulak chiwu xrahobʼtesinkilebʼ li junchʼol. Naq xinʼok saʼ linsaajilal, naabʼal chihabʼ xinʼukʼak saʼebʼ li naʼajej bʼarwiʼ nekeʼxkʼayi li haʼ li nakaltesink. Ebʼ li wamiiw ut laaʼin junelik yooko xsikʼbʼal qapleet. Naqakʼam qachʼiichʼ ut cheʼ re béisbol re xsakʼbʼal junmay malaj jun tuubʼ li qas qiitzʼin.

Nintaw intumin rikʼin xkʼayinkil li bʼan li nakanobʼresink u (droga) ut rikʼin xkʼayinkil li kʼaʼaq re ru li elqʼanbʼil xbʼaanebʼ li nekeʼkʼanjelak saʼ li naʼaj bʼarwiʼ nekeʼxaqliik ebʼ li nimla jukubʼ. Ninkʼanjelak ajwiʼ rikʼinebʼ laj echal re li bʼan li nakanobʼresink u, abʼan linkʼanjel aʼan xpatzʼbʼal li tumin rehebʼ li wankebʼ chaq xkʼas rikʼinebʼ ut ninsebʼesihebʼ rikʼin puubʼ re naq teʼtojoq. Junelik wank saʼ linkʼaʼuxl: «Aʼ yaal ma tinkamsihebʼ, malaj tineʼxkamsi». Xwaj wank choʼq aj kamsinel.

CHANRU KIXJAL LINYUʼAM LI SANTIL HU: Naq kachʼinin chaq, jultik we naq xwabʼi chirixebʼ laj testiiw re li Jehobʼa. Abʼanan naq ak xinbʼaanu junmay chihabʼ, xwaj xnawbʼal chirixebʼ laj Testiiw joʼkan naq xinpatzʼ re linnaʼ chirixebʼ. Wiibʼ kutan chirix aʼin, kiwulak saʼ wochoch jun laj testiiw, Dixón xkʼabʼaʼ. Naq xooraqeʼk chi aatinak, xinxbʼoq saʼ jun rehebʼ li chʼutam. Chalen naq xinwulak saʼ li xbʼeen chʼutam maajiʼ ninkanabʼ wulak, junmay chihabʼ chik wokik. Nawulak chaq chiwu naq nekeʼxsume rikʼin li Santil Hu ebʼ li patzʼom li ninbʼaanu chaq rehebʼ.

Xeʼxkʼut chiwu naq li Jehobʼa naxkʼe xchʼool chirixebʼ li qas qiitzʼin, joʼ ajwiʼ chirixebʼ li maaʼusebʼ xnaʼlebʼ (2 Pedro 3:9). Xintzol ajwiʼ naq li Yos aʼan jun li Yuwaʼbʼej li qʼaxal narahok ut junelik tinril usta ebʼ li junchʼol inkʼaʼ teʼxbʼaanu. Kʼajoʼ kixwaklesi linchʼool xnawbʼal naq, wi tinjal innaʼlebʼ, li Yos tixkuy inmaak! Wank jun xraqal li Santil Hu li kixtochʼ inchʼool: Efesios 4:22-24, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo, TNM, 2019 saʼ español. Aran naxye: «Tento teekanabʼ xbʼaanunkil li naʼlebʼ li nekeebʼaanu chaq junxil» ut «joʼ naq nekeekʼe jun li akʼil tʼikr cheerix, tento raj texnaʼlebʼaq joʼ naraj li Yos».

Kʼajoʼ naq kichʼaʼajkoʼk chiwu xjalbʼal innaʼlebʼ. Saʼ xyanqil xamaan inkʼaʼ ninyal li bʼan li nakanobʼresink u, abʼan naq nawulak xraqik li xamaan ut nawochbʼeenihebʼ li wamiiw, ninʼok wiʼ chik xyalbʼal. Xinkʼe reetal naq tento tinkanabʼebʼ li wamiiw, wi nawaj xjalbʼal linyuʼam, joʼkan naq xkohin saʼ jalan chik naʼaj. Wankebʼ li wamiiw xeʼxye we naq tineʼrochbʼeeni saʼ linbʼihaaj ut xinkʼulubʼa. Naq yooko chi xik, xeʼok xmayinkil li mariwaan ut xeʼxyeechiʼi bʼayaq we. Xinye rehebʼ naq maakʼaʼ chik nawaj xnawbʼal chirix li pim aʼin ut, naq xoowulak saʼ xnubʼaal li tenamit, xqajach qibʼ. Moqon chik xinnaw naq tikto xeʼok chi elqʼak saʼ jun li bʼanko ut wankebʼ xʼeskopeet.

KʼARU RUSILAL XINTAW: Naq xinkanabʼ chi junajwa ebʼ li wamiiw, moko kichʼaʼajkoʼk ta chik chiwu xjalbʼal linyuʼam. Saʼ li chihabʼ 1989, xkubʼeek inhaʼ joʼ aj Testiiw. Naq kubʼenaq chik inhaʼ, li wanabʼ, linnaʼ ut linyuwaʼ xeʼkubʼeek ajwiʼ xhaʼ.

Ak wuqlaju chihabʼ insumlajik, oxibʼ inkokʼal ut saʼ linchʼool. Anaqwan naru ninye naq moko saʼ junpaat ta chik ninjosqʼoʼk, usta teʼxchiqʼ injosqʼil. Xintzol ajwiʼ xraabʼal jalan jalanq li qas qiitzʼin, maakʼaʼ naxye bʼar xtenamit malaj kʼaru raatinobʼaal (Apocalipsis 7:9). Xwil saʼ linyuʼam naq yaal li raatin li Jesús. Aʼan kixye: «Wi junelik nekeepaabʼ li waatin, relik chi yaal naq laaʼex intzolom; teenaw li yaal, ut li yaal tkoloq eere» (Juan 8:31, TNM, 32, TNM).

[Naxye]

Re xjalbʼal linyuʼam, xbʼeenwa xinkanabʼ rabʼinkil li bʼich li naxtzʼeqtaanahebʼ li jalan nekeʼilok

[Naxye]

Ebʼ li wamiiw ut laaʼin junelik yooko xsikʼbʼal qapleet. Naqakʼam qachʼiichʼ ut cheʼ re béisbol re xsakʼbʼal junmay malaj jun tuubʼ li qas qiitzʼin