1-3. a) Kʼaru tzʼaqal naxchʼolobʼ li Santil Hu chirixebʼ li qamiiw? b) Kʼaru tento tqabʼaanu re naq tqanaw anihebʼ teʼwanq choʼq qamiiw?

LAAʼO chanchano li tʼikr li naxtzʼubʼ chixjunil li haʼ li nahoymank chixkʼatq. Joʼkan ajwiʼ nakʼulmank qikʼin: naq wank junaq li qamiiw ut junelik wanko rikʼin, nokooʼok xbʼaanunkil li xnaʼlebʼ usta inkʼaʼ us. Joʼkan naq wank sut naqabʼaanu li nekeʼxbʼaanu ebʼ li qamiiw.

² Joʼkan naq li Santil Hu naxye: «Li narochbʼeenihebʼ li chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ, tixtaw xnaʼlebʼ; abʼan li nawank rikʼinebʼ li jip, taasachq chi junwaakaj» (Proverbios 13:20). Naq li Santil Hu naxye, «li narochbʼeenihebʼ» moko naraj ta xyeebʼal naq jun sut ajwiʼ naqil ru junaq li poyanam, naraj bʼan xyeebʼal naq junelik naqochbʼeeni. * Jun li tasal hu kixye: «Rochbʼeeninkil junaq li qas qiitzʼin naraj xyeebʼal xraabʼal ut wank rikʼin». Peʼyaal naq naqakʼam qe rikʼin junaq li poyanam naq wank choʼq qamiiw? Joʼkan naq, wi junelik wanko rikʼin junaq li qamiiw, nokooʼok xkʼambʼal qe rikʼin usta us malaj inkʼaʼ us li xnaʼlebʼ.

³ Wi naqaj wank junelik saʼ xrahom li Yos, tento naq tqasikʼ chiʼus ebʼ li qamiiw. Abʼan, chanru tqabʼaanu aʼin? Tqarahebʼ li wankebʼ choʼq ramiiw li Yos, ut teʼwanq  ajwiʼ choʼq qamiiw. Kʼaʼut? Xbʼaan naq ebʼ li qas qiitzʼin aʼin chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ ut nekeʼxbʼaanu li nawulak chiru li Yos. Joʼkan naq kaʼajwiʼ ebʼ li poyanam aʼin teʼruuq chi wank choʼq qamiiw. Anaqwan qatzolaq kʼaru li naʼlebʼ naraj li Yos naq teʼxbʼaanu li ramiiw. Wi chʼolchʼo chiqu kʼaru naxkʼoxla li Jehobʼa, tooruuq xnawbʼal anihebʼ teʼwanq choʼq qamiiw.

4. Kʼaʼut wank xkʼulubʼ li Jehobʼa re xsikʼbʼalebʼ ru li ramiiw ut kʼaʼut kixkʼabʼaʼi laj Abrahan choʼq «ramiiw»?

⁴ Moko yalaq ani ta naxsikʼ li Jehobʼa choʼq ramiiw. Li Jehobʼa wank xkʼulubʼ chi xsikʼbʼal anihebʼ teʼwanq choʼq ramiiw, xbʼaan naq Aʼan li Nimajwal Yos. Peʼyaal naq oxloqʼ wank choʼq ramiiw li Yos? Joʼkan naq, anihebʼ naxsikʼ li Yos re naq teʼwanq choʼq ramiiw? Li Jehobʼa wank choʼq ramiiwebʼ li nekeʼxkʼojobʼ xchʼool rikʼin usta inkʼaʼ nekeʼril ru, kawebʼ xpaabʼal. Saʼ xyanqebʼ li ramiiw li Yos kiwank laj Abrahan. Li winq aʼin kiyeheʼk re, naq tixkʼe li ralal choʼq mayej. * Ma tixbʼaanu tawiʼ aʼin junaq li yuwaʼbʼej re xkʼutbʼesinkil naq kaw li xpaabʼal? Laj Abrahan kixkʼe «laj Isahak» choʼq mayej xbʼaan naq chʼolchʼo chiru naq li Yos wank «xwankil» re xwaklesinkil saʼ xyanqebʼ «li kamenaq» (Hebreos 11:17-19). Li Jehobʼa kixye naq laj Abrahan «ramiiw» xbʼaan naq junelik kiʼabʼink chiru ut kaw chaq li xpaabʼal (Isaias 41:8; Santiago 2:21-23).

5. Chanru narilebʼ li Jehobʼa li nekeʼabʼink chiru ut inkʼaʼ nekeʼxtzʼeqtaana?

⁵ Oxloqʼ chiru li Jehobʼa li nekeʼpaabʼank re ut naxrahebʼ  li inkʼaʼ nekeʼxtzʼeqtaana usta chʼaʼaj chiruhebʼ xbʼaanunkil (chaawil 2 Samuel 22:26). Saʼ li Tzolom 1 xqil naq li Yos nawulak chiru naq nokooʼabʼink chiru chi anchal qachʼool. Joʼkan naq Proverbios 3:32 naxye naq li Yos «naxrahebʼ li tiikebʼ xchʼool» malaj wank saʼ amiiwil rikʼinebʼ li nekeʼxpaabʼ li xchaqʼrabʼ. Li Jehobʼa naroksihebʼ li poyanam aʼin saʼ li xmuhebʼaal malaj naxkʼulebʼ chi anchal xchʼool re naq teʼxloqʼoni ru ut teʼtijoq chiru (Salmo 15:1-5).

6. Chanru naqakʼutbʼesi naq naqara li Jesus, ut kʼaru naxkʼoxla li Jehobʼa naq naqara li Ralal?

⁶ Li Jehobʼa naxrahebʼ li nekeʼrahok re li Ralal. Joʼkan naq li Jesus kixye: «Ani narahok we, tixkʼe xchʼool chirix li waatin; linYuwaʼ taarahoq re, toochalq rikʼin ut tqakʼojobʼ qanaʼaj rikʼin» (Juan 14:23). Joʼkan bʼiʼ, chanru tqakʼutbʼesi naq naqara li Jesus? Li Santil Hu naxye naq tento tqapaabʼ chixjunil li xchaqʼrabʼ, joʼ xpuktesinkil li chaabʼil esilal ut xsikʼbʼalebʼ li qas qiitzʼin re naq teʼwanq choʼq xtzolom (Mateo 28:19, 20; Juan 14:15, 21). Joʼkan ajwiʼ, tqakʼutbʼesi naq naqara li Kriist wi naqakʼam qe rikʼin (1 Pedro 2:21). Ut tqakʼutbʼesi aʼin rikʼin li naqaye ut li naqabʼaanu usta laaʼo aj maak. Nasahoʼk saʼ xchʼool li Jehobʼa naq saʼ xkʼabʼaʼ li Ralal naqakʼe qachʼool chi xbʼaanunkil li naxye li Santil Hu.

7. Kʼaʼut wank qanaʼlebʼ wi naqasikʼ choʼq qamiiw ebʼ ramiiw li Jehobʼa?

⁷ Joʼ xqatzol, li Jehobʼa naraj naq ebʼ li ramiiw tento naq kawaqebʼ li xpaabʼal, junelik teʼxloqʼoni ut teʼabʼinq chiru. Joʼkan ajwiʼ teʼxra li Jesus ut teʼxkʼam re rikʼin. Joʼkan naq tento tqakʼoxla chiqajunqal: «Chanruhebʼ li xnaʼlebʼ li wamiiw? Ma chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ? Ma wankebʼ choʼq ramiiw li Jehobʼa?». Naru tqaye naq wank qanaʼlebʼ wi ebʼ li qamiiw nekeʼxbʼaanu li naraj li Jehobʼa ut  nekeʼxkʼe xchʼool chi xpuktesinkil li chaabʼil esilal. Ebʼ li poyanam aʼin usebʼ choʼq qamiiw, xbʼaan naq li xnaʼlebʼebʼ ttenqʼanq qe chi xbʼaanunkil junelik li nawulak chiru li Yos (chaawil ajwiʼ li kaaxukuut bʼarwiʼ naxye: « Ani Wankebʼ choʼq Aawamiiw?»).

8. Kʼaru nawulak chaawu chirix chanru keʼwank chaq a) li xNoemi ut li xRut? b) li oxibʼ chi saaj al aj Hebreo? c) laj Pablo ut laj Timoteo?

⁸ Li Santil Hu naʼaatinak chirixebʼ li keʼxsikʼ anihebʼ teʼwanq choʼq ramiiw ut us keʼwank chaq. Wiibʼ oxibʼ rehebʼ li poyaman li xeʼxsikʼ ruhebʼ li ramiiw aʼanebʼ: li xNoemi ut li xRut, li oxibʼ chi saaj al li inkʼaʼ keʼxqʼet xchaqʼrabʼ li Yos naq keʼwank chaq Babilonia, laj Pablo ut laj Timoteo (Rut 1:16; Daniel 3:17, 18; 1 Corintios 4:17; Filipenses 2:20-22). Anaqwan qatzolaq chanru keʼwank chaq saʼ amiiwil laj David ut laj Jonatan.

9, 10. Kʼaru kitenqʼank re laj David ut laj Jonatan chi wank saʼ amiiwil?

⁹ Naq laj David kixkamsi laj Goliat, li Santil Hu naxye naq «li xchʼool laj Jonatán kixjunaji ribʼ rikʼin li xchʼool laj David, ut laj Jonatán kixra laj David joʼ naxra ribʼ» (1 Samuel 18:1). Ut aran keʼok chi wank saʼ amiiwil usta moko juntaqʼeetebʼ ta xchihabʼ. Keʼxkanabʼ wank saʼ amiiwil naq keʼxkamsi laj Jonatan (2 Samuel 1:26). * Kʼaru kitenqʼank rehebʼ chi wank saʼ amiiwil?

¹⁰ Laj David ut laj Jonatan keʼwank saʼ amiiwil xbʼaan naq nekeʼxra li Yos, maajunwa keʼraj xtzʼeqtaanankil ut oxloqʼ chiruhebʼ xpaabʼankil. Joʼkan ajwiʼ, keʼwulak chiru  li xnaʼlebʼebʼ chiribʼilebʼ ribʼ. Laj Jonatan kiwulak chiru naq laj David inkʼaʼ kixuwak chi xkolbʼal li xkʼabʼaʼ li Jehobʼa. Wank xwankil chiru laj David naq laj Jonatan usta cheek chiru maajunwa kixsikʼ xbʼeenwa li us choʼq re ut inkʼaʼ kitzʼeqtaanaak xbʼaan ut junelik kixbʼaanu li naxye li Jehobʼa. Qajultikaq kʼaru kixkʼul laj David naq kixmuq ribʼ saʼ xkʼabʼaʼ laj Saul, li xyuwaʼ laj Jonatan.  Laj Saul yook xsikʼbʼal laj David re xkamsinkil. Laj Jonatan kʼajoʼ naq kixra laj David, joʼkan naq «koho wan wiʼ laj David [...] re xkʼojobʼankil xchʼool saʼ xkʼabʼaʼ li Qaawaʼ» (1 Samuel 23:16). Kʼajoʼ tana kisahoʼk saʼ xchʼool laj David naq kikawresiik xchʼool xbʼaan laj Jonatan li ramiiw! *

11. Kʼaru naqatzol chirix laj Jonatan ut laj David?

¹¹ Kʼaru naqatzol chirix laj Jonatan ut laj David? Naqatzol naq aajel ru naq laaʼo ut ebʼ li qamiiw tqara li Yos.  Joʼkan naq kʼajoʼ rusilal wank choʼq ramiiwebʼ li nekeʼxyuʼami li naxye li Santil Hu ut wankebʼ choʼq ramiiw li Yos. Rikʼin li naqanaw ut li nekeʼxnaw li qamiiw tqakawresi li qachʼool ut li qapaabʼal chiqibʼil qibʼ (chaawil Romanos 1:11, 12). Joʼkan naq chʼolchʼo chiqu naq tqataw qamiiw saʼ li chʼuut. Abʼanan, aʼin moko naraj ta xyeebʼal naq chixjunilebʼ li nekeʼwulak saʼ li chʼutam teʼruuq chi wank choʼq qamiiw.

12, 13. a) Kʼaʼut tento tqakʼe reetal anihebʼ teʼwanq choʼq qamiiw saʼ li chʼuut? b) Kʼaru kikʼulmank saʼ xkutankilebʼ li Apostol ut kʼaru kixye laj Pablo chirix aʼin?

¹² Tento naq tqasikʼ chiʼus ani teʼwanq choʼq qamiiw xbʼaan naq chʼolchʼo chiqu naq moko chixjunilebʼ ta saʼ li chʼuut teʼxkawresi li qapaabʼal. Joʼ chanru naxkʼul junaq ru li cheʼ naq nabʼayk chi qʼanoʼk, joʼkan ajwiʼ naru naxkʼul junaq li qech aj paabʼanel naq raasa t-oq chi kawuuk li xpaabʼal. Joʼkan naq moko chiqajunilo ta kaw li qapaabʼal (Hebreos 5:12–6:3). Ut re naq teʼkawuuq li xpaabʼal li toj yookebʼ chi ok saʼ qayanq ut li inkʼaʼ kawebʼ li xpaabʼal, tento naq tqarahebʼ ut inkʼaʼ toopoʼq rikʼinebʼ naq yooqo xtenqʼankilebʼ (Romanos 14:1; 15:1).

¹³ Abʼan, kʼaʼut tento tqakʼe reetal anihebʼ wankebʼ choʼq qamiiw saʼ li chʼuut? Maare saʼ li chʼuut wank junaq li hermaan inkʼaʼ chik us xnaʼlebʼ, inkʼaʼ chik sa nareekʼa ribʼ ut junes wechʼink naxbʼaanu. Saʼ xkutankilebʼ li Apostol naabʼalebʼ laj paabʼanel kawebʼ li xpaabʼal, abʼan wiibʼ oxibʼ rehebʼ inkʼaʼ chik usebʼ li xnaʼlebʼ. Joʼ kikʼulmank saʼ xyanqebʼ laj Corinto, wankebʼ keʼxkanabʼ xpaabʼankil li yaal. Joʼkan naq li Apostol Pablo kixye rehebʼ: «Meekʼe eeribʼ chi bʼalaqʼiik [...] li inkʼaʼ usebʼ xnaʼlebʼ nekeʼxpoʼk xchʼoolebʼ li chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ» (1 Corintios 15:12, 33, Wy). Li Apostol Pablo kixye ajwiʼ re laj  Timoteo naq inkʼaʼ tixjunaji ribʼ rikʼinebʼ li rech aj paabʼanel li inkʼaʼ yookebʼ xbʼaanunkil li us (chaawil 2 Timoteo 2:20-22).

14. Kʼaru naqatzol naq li Apostol Pablo kiʼaatinak chirixebʼ li qamiiw?

¹⁴ Rikʼin li kixye laj Pablo naqatzol aʼin: wi wank junaq li hermaan saʼ li qachʼuut ut inkʼaʼ chik yook xbʼaanunkil li us, inkʼaʼ chik toowanq choʼq ramiiw (2 Tesalonicenses 3:6, 7, 14). Aajel ru naq tqakʼe reetal naq maakʼaʼ ttzʼajninq re li qapaabʼal. Qajultikaq naq chanchano li tʼikr li naxtzʼubʼ chixjunil li haʼ li hoybʼil chixkʼatq. Wi junaq li tʼirk naxtzʼubʼ li tzʼaj aj haʼ, inkʼaʼ t-elq chiru saqil haʼ. Joʼkan naq, maakʼaʼ xchaabʼilal tqataw rikʼinebʼ li qamiiw wi yiibʼebʼ ru xnaʼlebʼ (1 Corintios 5:6).

15. Kʼaru tento tqabʼaanu re naq li kawebʼ xpaabʼal teʼwanq choʼq qamiiw?

¹⁵ Nasahoʼk saʼ qachʼool rilbʼal naq saʼ li qachʼuut tooruuq xtawbʼal qamiiw kawebʼ xpaabʼal (Salmo 133:1). Abʼan, chanru tqatawebʼ? Tqatawebʼ wi naqabʼaanu li chaabʼil naʼlebʼ li nekeʼxbʼaanu li ramiiw li Yos. Joʼkan ajwiʼ, li chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ teʼraj wank choʼq qamiiw. Abʼanan, laaʼo tqasikʼebʼ choʼq qamiiw ut inkʼaʼ tqoybʼeeni naq aʼanebʼ tooʼeʼxsikʼ (chaawil li kaaxukuut bʼarwiʼ naxye: « Chanru Xqatawebʼ li Qamiiw?»). Us naq chaabʼilaqebʼ xnaʼlebʼ li qamiiw re naq tqakʼam qe rikʼinebʼ. Joʼkan bʼiʼ, us naq tqajultika li naxye li Santil Hu rehebʼ laj paabʼanel: «Tehomaq [...] leechʼool». Wi naqaj naq wanq naabʼal qamiiw, tento tqakʼulubʼebʼ li qahermaan li nekeʼchalk saʼ jalan jalanq chi tenamit malaj aatinobʼaal (2 Corintios 6:13; chaawil 1 Pedro 2:17). Joʼkan ajwiʼ, us raj naq inkʼaʼ tqasikʼ choʼq qamiiw kaʼajwiʼ li juntaqʼeetebʼ xchihabʼ qikʼin. Ma inkʼaʼ tabʼiʼ laj Jonatan cheek chiru laj David? Wi ebʼ li qamiiw cheekebʼ chiqu tooʼeʼxtenqʼa xbʼaan naq wankebʼ xnaʼlebʼ.

16, 17. Kʼaʼut inkʼaʼ tqatzʼeqtaana li chʼuut naq wanq qachʼaʼajkilal rikʼin junaq li hermaan?

¹⁶ Moko naru ta xyeebʼal naq ebʼ laj paabʼanel inkʼaʼ teʼwanq saʼ chʼaʼajkilal chiribʼilebʼ ribʼ. Qajultikaq naq moko juntaqʼeet ta li qayuʼam, joʼkan naq maare wank sut inkʼaʼ twulaq chiqu li xnaʼlebʼebʼ, li nekeʼxye malaj li nekeʼxbʼaanu ebʼ li qamiiw (Proverbios 12:18). Ut wi tqakʼul aʼin, kʼaru tqabʼaanu? Ma tqanima ru li chʼaʼajkilal ut tqatzʼeqtaana li chʼuut? Inkʼaʼ naru tqabʼaanu aʼin, xbʼaan naq naqara li Jehobʼa ut ebʼ li ramiiw.

¹⁷ Li Jehobʼa wank xkʼulubʼ naq tqara ut tqaloqʼoni ru xbʼaan naq aʼan aj Kʼehol re li yuʼam (Apocalipsis 4:11). Joʼkan ajwiʼ tento naq junelik tooʼabʼinq chiru li chʼuut ut maajunwa tqatzʼeqtaana; xbʼaan naq li Yos naroksi aʼin re  xbʼeeresinkil li xtenamit (Hebreos 13:17). Joʼkan bʼiʼ, naq twanq qachʼaʼajkilal rikʼin junaq li hermaan inkʼaʼ tqatzʼeqtaana li chʼuut; xbʼaan naq moko li Jehobʼa ta wank re. Wi naqara li Jehobʼa chi anchal qachʼool, maajunwa tqakʼoxla xtzʼeqtaanankil li Qayos ut li xtenamit (chaawil Salmo 119:165).

18. a) Kʼaru tento tqabʼaanu re naq toowanq saʼ tuqtuukilal saʼ li chʼuut? b) Kʼaru qosobʼtesinkil tqakʼul wi junelik nokookuyuk maak?

¹⁸ Kʼaru tqabʼaanu wi naqarahebʼ li qech aj paabʼanel? Tqakʼe qachʼool chi wank saʼ tuqtuukilal saʼ li chʼuut, chi xkuybʼalebʼ xmaak, ut inkʼaʼ tqakʼe saʼ li qachʼool naq teʼpaltoʼq chiqu xbʼaan naq chiqajunilo aj maak (Proverbios 17:9; 1 Pedro 4:8). Us naq tqakʼoxla, wi li Jehobʼa inkʼaʼ naroybʼeeni naq ebʼ li ramiiw inkʼaʼ teʼpaltoʼq chiru, kʼaʼut naq laaʼo naqaj naq maaʼani tpaltoʼq chiqu? Li Santil Hu naxye naq li rahok nokooxtenqʼa chi xkuybʼal qamaak chi anchal qachʼool (Colosenses 3:13). Abʼan chʼolchʼo chiqu naq wank sut chʼaʼajkaq xkuybʼal xmaak junaq li qech aj paabʼanel. Li nanumtaak xjosqʼil, naru naxkanabʼ raatinankil li rech aj paabʼanel ut tixkʼoxla naq chi joʼkan tixkʼe chi xtojbʼal rix li xbʼaanuuk re, abʼan aʼin moko yaal ta. Li napoʼk naxkʼe ribʼ saʼ rahilal. Joʼkan naq aajel ru naq tqakuyebʼ xmaak li nekeʼpaltoʼk chiqu (Lucas 17:3, 4). Wi joʼkan tqabʼaanu, tqataw naabʼal qosobʼtesinkil: sahaq saʼ qachʼool, toowanq saʼ tuqtuukilal saʼ li chʼuut ut chiru li Jehobʼa (Mateo 6:14, 15; Romanos 14:19).

19. Kʼaʼut wankebʼ li qech aj paabʼanel nekeʼxkanabʼ wank choʼq qamiiw?

¹⁹ Laaʼo naqakanabʼ wank choʼq ramiiwebʼ li nekeʼisiik saʼ li chʼuut xbʼaan naq xeʼxqʼet ribʼ chiru li Yos ut inkʼaʼ nekeʼraj xjalbʼal xnaʼlebʼ. Joʼkan ajwiʼ, li nekeʼok xkʼutbʼal li  naʼlebʼ li nachalk saʼ li bʼalaqʼil paabʼal malaj li inkʼaʼ chik nekeʼraj wank saʼ qayanq joʼ aj Testiiw re li Jehobʼa. Joʼkan naq li Raatin li Yos naxye: «Meejunaji eeribʼ rikʼinebʼ» (chaawil 1 Corintios 5:11-13; 2 Juan 9-11). * Abʼan wi qakomon malaj qamiiw li xmaakobʼk chiru li Yos, maare tchʼaʼajkoʼq chiqu xpaabʼankil aʼin. Joʼkan naq, ma tqakʼutbʼesi naq oxloqʼ chiqu xchaqʼrabʼ li Jehobʼa ut tqakanabʼ raatinankil li xmaakobʼk chiru li Yos? Qajultikaq naq oxloqʼ chiru li Jehobʼa wi nokooʼabʼink chiru ut inkʼaʼ naqaqʼet li xchaqʼrabʼ.

20, 21. a) Kʼaʼut nayeemank naq saʼ xkʼabʼaʼ li rahok naʼisiik saʼ li chʼuut junaq li qech aj paabʼanel? b) Kʼaʼut toj tqasikʼebʼ ru li qamiiw?

²⁰ Kʼaʼut nayeemank naq saʼ xkʼabʼaʼ li rahok naʼisiik saʼ li chʼuut junaq li qech aj paabʼanel li xmaakobʼk chiru li Yos ut inkʼaʼ naraj xjalbʼal xnaʼlebʼ? Li xbʼeen xyaalal, chi joʼkan naqakʼutbʼesi naq naqara li xkʼabʼaʼ li Yos ut oxloqʼ chiqu li xchaqʼrabʼ (1 Pedro 1:15, 16). Li xkabʼ xyaalal, maakʼaʼ chik xtzʼajnil li chʼuut ut maaʼani chik yook xbʼaanunkil li maaʼusilal ut chixjunilebʼ teʼxloqʼoni li Yos chi sa saʼ xchʼoolebʼ (1 Corintios 5:7; Hebreos 12:15, 16). Ut li rox xyaalal, chi joʼkan nakʼutbʼesimank naq naraheʼk laj maak. Li xqʼusbʼal nakʼanjelak re naq tixkʼe reetal naq xmaakobʼk chiru li Yos, tixjal xnaʼlebʼ ut t-oq wiʼ chik xloqʼoninkil li Jehobʼa (Hebreos 12:11).

²¹ Joʼ xqatzol wank tzʼaqal xwankil li xnaʼlebʼebʼ li qamiiw. Joʼkan naq aajel ru naq tqasikʼ chiʼus ani teʼwanq choʼq qamiiw. Wi tqarahebʼ li wankebʼ choʼq ramiiw li Yos, ut teʼwanq ajwiʼ choʼq qamiiw, junes chaabʼil qamiiw tqataw. Chi joʼkan tqatzol rikʼinebʼ naabʼal chik li chaabʼil naʼlebʼ ut aʼan ttenqʼanq qe chi wank joʼ nawulak chiru li Yos.