Xtiklajik
«Xinkʼiik saʼ li tenamit África. Saʼ jun kutan, naq toj kachʼinin chaq, kiwank jun li chʼaʼajkilal xbʼaan jun li naʼajej. Linjunkabʼal ut jun chik junkabʼal nekeʼxye naq rehebʼ li naʼajej. Joʼkan naq, re xtuqubʼankil ru li chʼaʼajkilal kibʼoqmank jun laj tuul. Aʼan kixkʼe saʼ ruqʼ li winq jun li lem ut kixtzʼap rikʼin jun li saqi tʼikr. Chirix chik aʼin, li winq li tzʼaptzʼo rikʼin li tʼikr, kiʼok chi tiqobʼak ut nasiksotk. Li winq kiʼilok saʼ li lem ut kixye: “Yookin rilbʼal jun li cheekel winq li yook chaq chi nachʼok. Najt roq, saq li xtʼikr ut li xjolom ut nakʼutzutznak chaq chi chalk”.
»Yook chi aatinak chirix linyuwaʼchin! Kichalk xmamaʼ xxiw ut kixjap re: “Wi inkʼaʼ nekeepaabʼ, kimqex ut ilomaq”. Maaʼani kiʼajok re rilbʼal li kixye. Re xkʼojobʼankil xchʼool li winq, laj tuul kixrachrachi rikʼin li haʼ li wank saʼ li xjom.
»Li winq li chanchan “linyuwaʼchin” kixye naq qe li naʼajej. Kixye re linnaʼchin naq naru t-awq chiru li chʼochʼ chi maakʼaʼ chʼaʼajkilal. Li jun chik junkabʼal kixkʼulubʼa li kiyeemank. Ut chi joʼkan, kituqlaak ru li chʼaʼajkilal».
Ebʼ li naʼlebʼ joʼ aʼin rajlal nakʼulmank saʼ naabʼal li tenamit. Chi miyon ebʼ li qas qiitzʼin nekeʼxpaabʼ naq ebʼ li kamenaq nekeʼxik saʼ xnaʼajebʼ li musiqʼej, aran nekeʼruuk rilbʼal ebʼ li poyanam saʼ Ruuchichʼochʼ ut nekeʼokenk saʼ li xyuʼam. Ma yaal tawiʼ li nekeʼxye? Ma yaal naq yoʼyokebʼ li kamenaq? Wi moko joʼkan ta, ani nekeʼxkʼe ribʼ joʼ xmusiqʼ li kamenaq? Jwal aajel ru xsumenkil ebʼ li patzʼom aʼin. Naru tqataw li yuʼam malaj li kamk.