Li josqʼ aj xul li kaq rix li naʼaatinak wiʼ li tasal 17 re li hu Apocalipsis aʼan reetalil jun li molam li naraj naq twanq li junajil ut tkanaaq choʼq reetalil chixjunilebʼ li tenamit li wankebʼ saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ. Saʼ xtiklajik aʼan li Sociedad malaj Liga de Naciones. Saʼebʼ li qakutan aʼan li Naciones Unidas (ONU).

Li naxkʼut ani li josqʼ aj xul

1.   Li xmolam li awabʼejilal. Li Santil Hu naxye naq li josqʼ aj xul li kaq rix wank wuqubʼ xjolom «reetalil wuqubʼ chi tzuul» ut «wuqubʼ li awabʼej» (Apocalipsis 17:​9, 10). Naq li Santil Hu naʼaatinak chirix li awabʼejilal wank sut naxjuntaqʼeeta rikʼinebʼ li tzuul ut ebʼ li josqʼ aj xul (Jeremías 51:24, 25; Daniel 2:​44, 45; 7:​17, 23).

2.   Reetalil li awabʼejilal re chixjunil li ruuchichʼochʼ. Li josqʼ aj xul li kaq rix wank xjuntaqʼeetalil rikʼin li josqʼ aj xul li wuqubʼ xjolom li naʼaatinak wiʼ li tasal 13 re li hu Apocalipsis, ut aʼan reetalil li awabʼejilal saʼ li ruuchichʼochʼ aʼin. Ebʼ li josqʼ aj xul aʼin wankebʼ wuqubʼ xjolom, lajeebʼ xxukubʼ ut ebʼ li kʼabʼaʼej li nekeʼxye li inkʼaʼ us chirix li Yos (Apocalipsis 13:1; 17:3). Wank xyaalal naq juntaqʼeetebʼ li josqʼ aj xul aʼin. Li josqʼ aj xul li kaq rix aʼan reetalil ebʼ li awabʼejilal re li ruuchichʼochʼ (Apocalipsis 13:15).

3.   Li xwankilal chalenaq rikʼinebʼ li awabʼejilal. Li josqʼ aj xul li kaq rix «chalenaq saʼ xyanq» ebʼ li awabʼej, naraj xyeebʼal naq aʼanebʼ xeʼtikibʼank re (Apocalipsis 17:11, 17).

4.   Naxkʼam ribʼ saʼ usilal rikʼinebʼ li bʼalaqʼil paabʼal. Li Nimla Babilonia, bʼarwiʼ nekeʼokenk chixjunilebʼ li bʼalaqʼil paabʼal re chixjunil li ruuchichʼochʼ chunchu saʼ xbʼeen li josqʼ aj xul li kaq rix. Aʼin naxkʼut naq ebʼ li bʼalaqʼil paabʼal wankebʼ xwankil saʼ xbʼeen li josqʼ aj xul (Apocalipsis 17:​3-5).

5.   Naxmaajewa li Yos. Li josqʼ aj xul «nujenaq chi kʼabʼaʼej li nekeʼxye li inkʼaʼ us chirix li Yos» (Apocalipsis 17:3).

6.   Kisach chiru jun kʼamok. Li Santil Hu naxye naq li josqʼ aj xul li kaq rix twanq chiru jun kʼamok «saʼ li chamal jul», a naraj xyeebʼal naq tsachq, abʼan tsutqʼiiq wiʼ chik (Apocalipsis 17:8).

Natzʼaqlok ru li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu

 Qilaq chanru kitzʼaqlok ru li propesiiy chirix li josqʼ aj xul li kaq rix rikʼin li Naciones Unidas ut li Sociedad de Naciones li kiwank rubʼelaj.

1.   Li xmolam li awabʼejilal. Li molam ONU naxye naq «chixjunilebʼ li tenamit wankebʼ xkʼulubʼ chi awabʼejink ut kʼanjelak re xtenqʼankilebʼ chiribʼilebʼ ribʼ». b

2.   Aʼan reetalil li awabʼejilal re chixjunil li ruuchichʼochʼ. Saʼ 2011, li Naciones Unidas kiʼokenk saʼ xyanqebʼ li tenamit joʼ li ajl 193. Xbʼaan aʼin, li molam ONU naxye naq aʼan reetalil naabʼalebʼ li teep ut tenamit saʼ Ruuchichʼochʼ.

3.   Li xwankilal chalenaq rikʼinebʼ li awabʼejilal. Li molam ONU kitiklaak xbʼaanebʼ li awabʼejilal li nekeʼokenk chisaʼ ut kaʼajwiʼ naru roksinkil li wankilal li nekeʼxkʼe re.

4.   Naxkʼam ribʼ saʼ usilal rikʼinebʼ li bʼalaqʼil paabʼal. Ebʼ li bʼalaqʼil paabʼal xeʼokenk chirix li Sociedad de Naciones ut nekeʼxbʼaanu ajwiʼ rikʼin li Naciones Unidas. c

5.   Naxmaajewa li Yos. Ebʼ li awabʼejilal xeʼxtikibʼ li molam Naciones Unidas «re naq twanq li tuqtuukilal ut li sahilal saʼ ruuchichʼochʼ». d Usta nekeʼraj xbʼaanunkil jun chaabʼil naʼlebʼ, li molam ONU naxmaajewa li Yos, xbʼaan naq nekeʼxye naq nekeʼxbʼaanu li kaʼajwiʼ naru xbʼaanunkil li Xʼawabʼejilal li Yos (Salmo 46:10; Daniel 2:​44).

6.   Kisach chiru jun kʼamok. Li molam Sociedad de Naciones kixaqabʼamank naq kiraqeʼk li xbʼeen nimla yalok u re naq twanq li tuqtuukilal, abʼan inkʼaʼ kiruuk xsachbʼal li yalok u sa xyanqebʼ li tenamit. Kixkanabʼ kʼanjelak saʼ li chihabʼ 1939, naq kitiklaak li xkabʼ nimla yalok u. Naq kiraqeʼk li yalok u saʼ 1945, kixaqabʼamank li molam ONU. Li naraj xbʼaanunkil ut chanru nakʼanjelak juntaqʼeet rikʼin li Sociedad de Naciones.