Saʼ li Santil Hu wank 66 chi tasal hu ut kitzʼiibʼamank tana chiru 1,600 chihabʼ. Saʼ li Santil Hu wank li «raatin li Yos» li chalenaq rikʼin (1 Tesalonicenses 2:13).

Saʼ li tzolom aʼin tqil ebʼ li naʼlebʼ aʼin:

•  Li yaal chirix li Santil Hu

•  Chirix kʼaru naʼaatinak li Santil Hu?

•  Ma kijalaak li Santil Hu?

•  Kʼaʼut naq wank jalan jalanq li Santil Hu?

•  Ani kiyeehok re li tkʼemanq saʼ li Santil Hu?

•  Ma toj wank ebʼ li hu li aajel ru xkʼebʼal saʼ li Santil Hu?

•  Chanru taataw ebʼ li xraqal li Santil Hu?

•  Li xkʼabʼaʼ ebʼ li hu li wank saʼ li Santil Hu

•   Ani kitzʼiibʼank re li Santil Hu? Li Yos aʼan laj echal re li Santil Hu abʼan kiroksi tana 40 chi winq re xtzʼiibʼankil. Junjunq rehebʼ aʼan laj Moisés, li awabʼej David, laj Mateo, laj Marcos, laj Lucas ut laj Juan. a Li Yos kixkʼe li xkʼaʼuxl saʼebʼ li xkʼaʼuxl ebʼ li winq aʼin re naq teʼxtzʼiibʼa li naraj (2 Timoteo 3:16).

   Jun eetalil: Jun li patron naxye re li xmoos naq tixtzʼiibʼa jun li esilhu, li moos natzʼiibʼank re li esilhu, abʼan moko re ta. Joʼkan ajwiʼ kikʼulmank rikʼin li Santil Hu, winq keʼtzʼiibʼank re, abʼan xkʼaʼuxl li Yos wank chisaʼ.

•   Kʼaru naraj xyeebʼal li aatin Santil Hu? Li aatin Santil Hu chalenaq saʼ li aatin biblía saʼ griego li naraj xyeebʼal «kokʼ hu». Saʼ xnumikebʼ li kutan, li aatin aʼin kiʼoksimank re aatinak chirix ebʼ li kokʼ hu li wank saʼ li Santil Hu.

•   Joqʼe kitzʼiibʼamank li Santil Hu? Xeʼxtikibʼ xtzʼiibʼankil li Santil Hu saʼ li chihabʼ 1513 naq toj maajiʼ nachalk li Jesús saʼ Ruuchichʼochʼ ut kiraqmank xtzʼiibʼankil numenaq 1,600 chihabʼ moqon, chiru tana li chihabʼ 98.

•   Bʼar wank li Santil Hu li kitzʼiibʼamank chaq saʼ xtiklajik? Inkʼaʼ natawmank ebʼ li hu bʼarwiʼ kitzʼiibʼamank chaq. Ebʼ li xeʼtzʼiibʼank re li Santil Hu xeʼroksi li bʼayl ut li xtzʼuumal li xul. Li chʼaʼajkilal aʼan naq saʼ junpaat nekeʼqʼaak ebʼ li kʼaʼaq re ru aʼin. Usta joʼkan, ebʼ laj tzʼiibʼ xeʼxtzʼiibʼa li wank saʼ li Santil Hu naabʼal sut abʼan weent nekeʼxbʼaanu. Chi joʼkan ebʼ li kristiʼaan saʼebʼ li qakutan naru nekeʼxyaabʼasi li Santil Hu.

•   Kʼaru li Najter Chaqʼrabʼ ut li Akʼ Chaqʼrabʼ? Li nanawmank ru joʼ li Najter Chaqʼrabʼ aʼan li Santil Hu li kitzʼiibʼamank saʼ li aatinobʼaal hebreo. b Nawbʼil ajwiʼ ru joʼ li Santil Hu saʼ hebreoarameo. Ut li Akʼ Chaqʼrabʼ aʼan li Santil Hu li kitzʼiibʼamank saʼ li aatinobʼaal griego. Nawbʼil ajwiʼ ru joʼ li Santil Hu saʼ griego. Li wiibʼ chi tasal aʼin wank joʼ jun ajwiʼ chi hu: li Santil Hu. c

•   Kʼaru wank saʼ li Santil Hu? Chisaʼ wank resil li kikʼulmank chaq, ebʼ li chaqʼrabʼ, ebʼ li propesiiy, li uutzʼuʼujinbʼil aatin, li chaabʼil naʼlebʼ, ebʼ li bʼich ut ebʼ li esilhu. Chaawil « Li xkʼabʼaʼ ebʼ li hu li wank saʼ li Santil Hu».

 Saʼ xtiklajik li Santil Hu naxye qe chanru naq li Nimajwal Yos kixyiibʼ li choxa ut li Ruuchichʼochʼ. Saʼ li Santil Hu, li Yos naxye naq li xkʼabʼaʼ aʼan Jehobʼa ut naraj naq tqanaw ru (Salmo 83:18, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo, 2019 saʼ español).

 Li Santil Hu naxkʼut naq kiyeemank naabʼal li tikʼtiʼ chirix li Yos ut naxkʼut ajwiʼ chanru tixsantobʼresi li xkʼabʼaʼ.

 Naxkʼut ajwiʼ kʼaru naraj li Yos choʼq re li Ruuchichʼochʼ ut li kristiʼaan. Naxchʼolobʼ ajwiʼ chanru li Yos tixsach chixjunil li naxkʼe li qarahilal.

 Li Santil Hu naxkʼe li chaabʼil naʼlebʼ chirix chanru tqabʼeresi qibʼ saʼ li qayuʼam. Qilaq wiibʼ oxibʼ li eetalil.

•   Xkʼambʼal qibʼ saʼ usilal rikʼinebʼ li junchʼol. «Bʼaanumaq rehebʼ li junchʼol li teeraj naq tbʼaanumanq eere» (Mateo 7:12).

   Li naraj xyeebʼal: Tento tqilebʼ li junchʼol joʼ naqaj naq tooʼeʼril.

•   Chanru xtuqubʼankil ru li qakʼaʼuxl? «Maajunwa t-oq eekʼaʼuxl chirix li tkʼulmanq wulaj xbʼaan naq li kutan wulaj tixkʼam chaq li xchʼaʼajkilal» (Mateo 6:34).

   Li naraj xyeebʼal: Qʼaxal us naq kaʼajwiʼ tqakʼoxla rix li qachʼaʼajkilal re jun kutan chiru xkʼoxlankil kʼaru tkʼulmanq wulaj.

•   Sahaq saʼ laachʼool rikʼin laasumlajik. «Cheejunqal tento teera leerixaqil joʼ naq nekeera eeribʼ. Joʼkan ajwiʼ li ixaqilbʼej qʼaxal troxloqʼi li xbʼeelom» (Efesios 5:33).

   Li naraj xyeebʼal: Li rahok ut li oxloqʼink kʼajoʼ wank xwankil re naq us wankat saʼ laasumlajik.

 Inkʼaʼ. Naq kijuntaqʼeetamank li Santil Hu li kitzʼiibʼamank junxil rikʼin li Santil Hu anaqwan, ebʼ li nekeʼxtzʼil rix xeʼxkʼe reetal naq li esil li wank chisaʼ moko kijalaak ta. Moko nasach ta qachʼool chi rilbʼal aʼin. Wi li Yos naraj naq ebʼ li kristiʼaan teʼril ut teʼxtaw ru li naʼlebʼ li wank chisaʼ li Santil Hu chʼolchʼo naq aʼan tixbʼaanu naq maaʼani tjaloq re li naʼlebʼ li wank chisaʼ (Isaías 40:8). d

 Li kristiʼaan saʼebʼ li qakutan inkʼaʼ nekeʼxtaw ru li aatinobʼaal li kitzʼiibʼaak wiʼ chaq li Santil Hu saʼ xtiklajik. Abʼan chisaʼ wank «li chaabʼil esil choʼq rehebʼ […] li tenamit, ebʼ li teep, ebʼ li aatinobʼaal ut ebʼ li kʼalebʼaal» (Apocalipsis 14:6). Joʼkan naq naʼajmank junaq li Santil Hu saʼ li aatinobʼaal li natawmank ru chiʼus. Chi joʼkan t-ilmanq ut ttawmanq ru li esil li wank chisaʼ.

 Wank oxibʼ li naʼlebʼ chirix chanru xjalbʼal saʼ jalan jalanq chi aatinobʼaal li Santil Hu:

•   Aatin rikʼin aatin. Najalmank saʼ jalan chik chi aatinobʼaal joʼ chanru tzʼaqal tzʼiibʼanbʼil chaq.

•   Naʼlebʼ rikʼin naʼlebʼ. Naʼoksimank ebʼ li aatin li naxye kʼaru naraj xyeebʼal li Santil Hu.

•   Xchʼolobʼankil. Najalmank ebʼ li aatin choʼq re naq li nekeʼilok re li Santil Hu twulaq chiruhebʼ. Abʼan xbʼaanunkil aʼin wank sut naxjal li naraj xyeebʼal li Santil Hu.

 Naq najalmank li Santil Hu saʼ jalan chik aatinobʼaal, najunajimank ebʼ li aatin li wank chaq saʼ li Santil Hu junxil rikʼinebʼ li aatin li naʼoksimank saʼebʼ li qakutan li moko chʼaʼaj ta xtawbʼal ru. Chi joʼkan nakʼemank chi chʼolchʼo ru li xʼesil li Yos. e

 Xbʼaan naq li Yos aʼan laj echal re li Santil Hu aʼan naxye kʼaru tkʼemanq chisaʼ. Saʼ xtiklajik kixkʼe rehebʼ laj Israel «li esil li chalenaq rikʼin» naraj xyeebʼal naq ebʼ laj Israel teʼxkol rix li Najter Chaqʼrabʼ (Romanos 3:2).

 Inkʼaʼ. Maajun rehebʼ kisachmank. Wankebʼ nekeʼxye naq ebʼ li junxil hu li xeʼwank chi muqmu chiru naabʼal chihabʼ, teʼoq raj ajwiʼ saʼ li Santil Hu. f Abʼan ebʼ li hu li musiqʼanbʼil xbʼaan li Yos, chisaʼ wank li naʼlebʼ li aajel ru xkʼebʼal saʼ li Santil Hu (2 Timoteo 1:13). Chi joʼkan inkʼaʼ naxjalpaqi ribʼ. Abʼan aʼin moko naru ta nayeemank chirix ebʼ li najteril hu li nekeʼxye wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan naq wank raj saʼ li Santil Hu. g