Moko joʼkan ta: chixjunil li naxye li Santil Hu chaabʼil. Wiibʼ oxibʼ li esil naru naxjalpaqi ribʼ chiribʼil ribʼ, abʼan naru natawmank ru chiʼus wi naqatzʼil rix ebʼ li naʼlebʼ aʼin.

1.   Li xyeemank. Naq wiibʼ oxibʼ li hu nekeʼroksi junjunq li raqal ut inkʼaʼ nekeʼxkʼe reetal li kiyeemank saʼ xtiklajik ut xraqik, wankebʼ naru nekeʼxkʼoxla naq moko naxchap ta ribʼ.

2.   Li naraj xyeebʼal laj tzʼiibʼanel. Usta wiibʼ chi kristiʼaan nekeʼxtzʼiibʼa li kikʼulmank naru nekeʼroksi jalan jalanq li aatin ut naʼlebʼ.

3.   Li kikʼulmank chaq ut li kʼaynaqebʼ xbʼaanunkil junxil.

4.   Li eetalil ut xchapbʼal saʼ yaal ebʼ li aatin. Chiqajunilo tento tqakʼe reetal bʼar wank rehebʼ li wiibʼ chi naʼlebʼ aʼin yook chi oksimank saʼebʼ li raqal.

5.   Li kibʼaanunk re. Wank sut nakʼemank xloqʼal junaq li kristiʼaan usta moko aʼan ta kibʼaanunk re li kʼanjel. a

6.   Li Santil Hu. Aajel ru roksinkil li Santil Hu li naxchʼolobʼ chiʼus li naʼlebʼ.

7.   Li naxkʼut li Santil Hu. Miqayal xbʼaanunkil naq li naxkʼut li Santil Hu tixchap ribʼ rikʼin li nekeʼxkʼut li bʼalaqʼil paabʼal.

 Rikʼin ebʼ li naʼlebʼ aʼin tqil naq li Santil Hu inkʼaʼ naxjalpaqi ribʼ. Qilaq wiibʼ oxibʼ li eetalil.

Naʼlebʼ 1: Li xyeemank

  Chan put ru naq li Santil Hu naxye naq li Yos «kihilank», abʼan naxye ajwiʼ naq «toj yook chi kʼanjelak»? Saʼ Génesis natawmank li xbʼeen naʼlebʼ, bʼarwiʼ naxye: «Saʼ xwuq li kutan li Yos kixraq chixjunil li xkʼanjel li xbʼaanu, ut kihilank». Chirix kʼaru yook chi aatinak arin? Yook chi aatinak chirix naq kiyiibʼaak li Ruuchichʼochʼ. Naraj xyeebʼal naq li Yos kihilank, inkʼaʼ chik kiyobʼtesink (Génesis 2:2-4, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG). Abʼan kʼaʼut tawiʼ li Jesús kixye: «Linyuwaʼ toj yook chi kʼanjelak»? (Juan 5:17). Yook chi aatinak chirix jalan chik kʼanjel, maare chirix li Santil Hu ut xchʼolaninkil ut rilbʼalebʼ li xmoos saʼ Ruuchichʼochʼ (Salmo 20:7; 105:5; 2 Pedro 1:21).

Naʼlebʼ 2 ut 3: Li naraj xyeebʼal laj tzʼiibʼanel ut li kikʼulmank chaq

  Naq li Jesús kixbʼaanu li sachbʼachʼoolej aran Jericó, ma kixbʼaanu naq yook chi elk malaj ok saʼ li tenamit? Li hu Lucas naxye naq li Jesús kixkʼirtasi jun li mutzʼ naq «yook chi nachʼok Jericó». Abʼan saʼ Mateo naʼaatinak chirix wiibʼ li mutzʼ ut naxye naq xeʼkʼirtasiik naq xʼelk chaq Jericó (Lucas 18:35-43; Mateo 20:29-34). Ebʼ li wiibʼ chi raqal aʼin nekeʼxchap ribʼ usta naʼoksimank jalan jalanq ebʼ li aatin. Laj Mateo kixye naq wank wiibʼ li mutzʼ. Abʼan laj Lucas moko kixkʼe ta saʼ ajl jarubʼebʼ wankebʼ aran. Kixye bʼan naq li Jesús kiʼaatinak rikʼin jun ajwiʼ li mutzʼ, abʼan aʼin moko naraj ta xyeebʼal naq moko wank ta chik junaq aran. Abʼan kʼaru naru nayeemank chirix li naʼajej? Li nekeʼbʼekok malaj nekeʼpikok najteril kʼaʼaq re ru nekeʼxye naq wank wiibʼ li teep saʼ li naʼajej aʼan: li najteril naʼajej rehebʼ laj judiiy ut li akʼ tenamit rehebʼ laj Roma. Li xnajtil saʼ xyanqebʼ li tenamit aʼin kachʼin chik ma wiibʼ kilómetro. Maare li Jesús wank saʼ xyanq li wiibʼ chi tenamit aʼin naq kixbʼaanu li sachbʼachʼoolej.

Naʼlebʼ 4: Li eetalil ut xchapbʼal saʼ yaal ebʼ li aatin

  Ma twanq chi junelik li Ruuchichʼochʼ? Li Santil Hu naxye naq «li ruuchichʼochʼ wank chi junelik» (Eclesiastés 1:4, SBG). Abʼan aʼin chanchan tawiʼ naxjalpaqi ribʼ rikʼin jun chik li xraqal li Santil Hu li naxye: «Li kʼaʼaq re ru nakʼuubʼank re li ruuchichʼochʼ teʼosoʼq saʼ xam; li chʼochʼ ut chixjunil li wank chisaʼ taakʼatq» (2 Pedro 3:10, SBG). Naq li Santil Hu naroksi li aatin ruuchichʼochʼ yook chi aatinak chirix bʼarwiʼ wanko abʼan naʼoksimank ajwiʼ re aatinak chirixebʼ li kristiʼaan (Génesis 1:1; 11:1). Joʼkan naq saʼ 2 Pedro 3:10 moko naxye ta naq li ruuchichʼochʼ t-osoʼq naxye bʼan naq li inkʼaʼ nekeʼroxloqʼi li Yos teʼosoʼq (2 Pedro 3:7).

Naʼlebʼ 5: Li kibʼaanunk re

  Ani kixpatzʼ xtenqʼ re li Jesús saʼ Capernaúm: ma li najolomink rehebʼ laj puubʼ malaj jalan chik? Saʼ Mateo 8:5, 6 naxye naq li najolomink rehebʼ laj puubʼ kixtzʼaama xtenqʼ re li Jesús; abʼan saʼ Lucas 7:3 naxye naq kixtaqla jalan chik li winq re xtzʼaamankil li tenqʼ. Joʼkan naq naru naqaye naq li winq aʼin kixtaqla jun aj kʼanjel chiru re xtzʼaamankil xtenqʼ re li Jesús.

Naʼlebʼ 6: Li Santil Hu

  Ma nokoomaakobʼk malaj inkʼaʼ? Saʼ Romanos 5:12, naxye naq chiqajunilo nokoomaakobʼk, abʼan saʼ 1 Juan 3:6 naxye naq inkʼaʼ chik nokoomaakobʼk (SBG; Li Santil Hu, Wycliffe Bible Translators). Saʼ griego li raqal aʼin naraj xyeebʼal naq yal naraj xbʼaanunkil li maak, joʼkan naq moko juntaqʼeet ta naq nokoomaakobʼk saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj maak rikʼin naq yal tqaj maakobʼk. Joʼkan naq, wiibʼ oxibʼ li Santil Hu naxchʼolobʼ naq li nataqenk re li Kriist «inkʼaʼ naxyuʼami li maak» (Li Santil Hu choʼq rehebʼ li Teʼwanq saʼ li Akʼ Ruuchichʼochʼ).

Naʼlebʼ 7: Li naxkʼut li Santil Hu

  Ma juntaqʼeet li Jesús rikʼin li Yos? Li Jesús kixye: «Laaʼin ut li Yuwaʼbʼej juno», abʼan kixye ajwiʼ: «Li Yuwaʼbʼej nim chiwu» (Juan 10:30; 14:28). Re xtawbʼal ru aʼin aajel ru xtzʼilbʼal rix li naxye li Santil Hu chirix li Jehobʼa ut Jesús. Li Santil Hu moko naxkʼut ta naq li Jesús ut li Jehobʼa nekeʼokenk saʼ li naʼlebʼ naq oxibʼ ru li Yos. Naxkʼut bʼan naq li Jesús naxloqʼoni ru li Xyuwaʼ (Mateo 4:10; Marcos 15:34; Juan 17:3; 20:17; 2 Corintios 1:3). Aʼin naraj xyeebʼal naq li Jesús ut li Yos moko juntaqʼeetebʼ ta.

 Kʼaru kiraj xyeebʼal li Jesús naq kixye: «Laaʼin ut li Yuwaʼbʼej juno»? Saʼ Juan 10:38 kixye: «Li Yuwaʼbʼej wank saʼ junajil wikʼin ut laaʼin wankin saʼ junajil rikʼin li Yuwaʼbʼej» (Juan 10:38). Aʼin naraj xyeebʼal naq nekeʼkʼanjelak saʼ wiibʼal re xbʼaanunkil li rajom li Yos, joʼkan naq li Jesús kixyeechiʼi li junajil aʼin rehebʼ li xtzolom naq kixye re li Xyuwaʼ: «Xinkʼe rehebʼ li loqʼal li xaakʼe we re naq ebʼ aʼan teʼwanq saʼ junajil joʼ naq laaʼo wanko saʼ junajil: laaʼin wankin saʼ junajil rikʼinebʼ ut laaʼat wankat saʼ junajil wikʼin» (Juan 17:22, 23).