LI NEKEʼXPATZʼ EBʼ LI SAAJ
Kʼaru naru tinbʼaanu re naq chaabʼil tinnaʼlebʼaq?
Chanru laanaʼlebʼ?
Ma chaabʼil?
«Ninyal xbʼaanunkil naq sa inchʼool ut naq sa nawilebʼ li junchʼol. Ma maak tabʼiʼ naq junelik seʼsehaq wu?» (Valerie).
Ma yibʼru?
«Naq nakʼulmank junaq li chaabʼil naʼlebʼ saʼ junpaat ninkʼoxla naq moko yaal ta» (Rebeca).
Li tatruuq xbʼaanunkil
«Wi chaabʼil nakatnaʼlebʼak, wank sut trahoʼq laachʼool. Wi yibʼru, nakatjosqʼoʼk. Abʼan wi ninkʼe reetal li tinruuq xbʼaanunkil, nikinxtenqʼa chi rilbʼal chiʼus li junjunq chi naʼlebʼ» (Ana).
Kʼaʼut aajel ru?
Li Santil Hu naxye naq «li sa saʼ xchʼool, chanchan junelik ninqʼe» (Proverbios 15:15, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG). Chʼolchʼo naq ebʼ li kristiʼaan li inkʼaʼ naxik xchʼoolebʼ chirix li yibʼru, chaabʼil nekeʼnaʼlebʼak ut sahebʼ saʼ xchʼool. Junelik naabʼalebʼ ramiiw. Ani tawiʼ naraj xjunajinkil ribʼ rikʼin junaq li moko chaabʼil ta nanaʼlebʼak?
Usta joʼkan wankebʼ li kristiʼaan li chaabʼil nekeʼnaʼlebʼak tento nekeʼxyal xqʼe. Jun eetalil:
Saʼebʼ li esil naqil chirix li yalok u, li nimla kamsink ut li maaʼusilal.
Chixjunilebʼ li junkabʼal wankebʼ xchʼaʼajkilal.
Chiqajunilo naxik qachʼool chirix li qapaltil.
Ebʼ li qamiiw wank sut nekeʼxtochʼ qachʼool.
Miqabʼaanu naq maakʼaʼebʼ li chʼaʼajkilal aʼin malaj xkʼebʼal qachʼool chirix, qilaq bʼan kʼaru tooruuq xbʼaanunkil. Wi nakaakʼe reetal li nakatruuk xbʼaanunkil ut inkʼaʼ taakʼe saʼ laachʼool li yibʼru ut xkʼulubʼankil li tatruuq xbʼaanunkil chi inkʼaʼ tchʼinaaq laachʼool.
Tatruuq xnumsinkil ebʼ chʼaʼajkilal saʼ laayuʼam li chanchan li kaqsut-iqʼ wi wank saʼ laachʼool naq t-elq chaq li saqʼe.
Li tatruuq xbʼaanunkil
Maakʼe xbʼeen laapaltil.
Li Santil Hu naxye: «Moko wank ta junaq tiik xchʼool saʼ ruuchichʼochʼ li tixbʼaanu li us chi junelik, chi inkʼaʼ ta taamaakobʼq» (Eclesiastés 7:20, SBG). Xbʼaan naq wank aapaltil ut nakatpaltoʼk moko naraj ta xyeebʼal naq maakʼaʼ nakat-ok wiʼ, naraj bʼan xyeebʼal naq laaʼat jun kristiʼaan.
Kʼaru ttenqʼanq aawe chi xkʼebʼal reetal li tatruuq xbʼaanunkil: Yal xchaabʼilobʼresinkil, abʼan maawoybʼeni naq us t-elq chixjunil. Laj Caleb jun li saaj naxye: «Ninyal inqʼe re naq inkʼaʼ txik inchʼool chirix linpaltil». Naxye ajwiʼ: «Ninyal bʼan inqʼe re naq tintzol innaʼlebʼ».
Maajuntaqʼeeta aawibʼ.
Li Santil Hu naxye naq «inkʼaʼ tqabʼaanu qibʼ naq qʼaxal wank qawankil, inkʼaʼ tqayal qaqʼe chiqibʼil qibʼ ut inkʼaʼ tqakaqali qibʼ chiqibʼil qibʼ» (Gálatas 5:26). Wi naxik aachʼool chi rilbʼal ebʼ li jalam u li nekeʼxkʼe saʼ internet, bʼarwiʼ xeʼxbʼaanu jun li ninqʼe ut inkʼaʼ xateʼxbʼoq, naru naq tatjosqʼoʼq. Naru naq taakʼoxla naq ebʼ laachaabʼil amiiw aʼanebʼ li xikʼ nekeʼilok aawe.
Kʼaru ttenqʼanq aawe chi xkʼebʼal reetal li tatruuq xbʼaanunkil: Kʼulubʼa naq moko junelik ta tateʼxbʼoq saʼebʼ li ninqʼe li nekeʼxbʼaanu. Jultika naq ebʼ li jalam u li nekeʼxtaqsi saʼ internet moko naxkʼutbʼesi ta chi tzʼaqal re ru chanru xyuʼam junaq li kristiʼaan. Li xʼAlexis jun li saaj naxye: «Saʼ internet kaʼajwiʼ taawil li chaabʼil li kixkʼul junaq li kristiʼaan». Naxye ajwiʼ: «Ebʼ li kristiʼaan moko nekeʼxkʼe ta saʼ internet chixjunil li nekeʼxkʼul saʼebʼ li xyuʼam».
Chatwanq saʼ tuqtuukilal, mas wiʼ chik rikʼin laajunkabʼal.
Li Santil Hu naxye: «Bʼaanumaq chixjunil li wank saʼ leeruqʼ re naq texwanq saʼ tuqtuukilal rikʼin chixjunilebʼ» (Romanos 12:18). Inkʼaʼ tatruuq xjalbʼal li nekeʼxbʼaanu ebʼ li junchʼol, abʼan tatruuq xjalbʼal chanru nakatnaʼlebʼak. Naru nakatwank saʼ tuqtuukilal, aʼ yaal chanru nakatnaʼlebʼak.
Kʼaru ttenqʼanq aawe chi xkʼebʼal reetal li tatruuq xbʼaanunkil: Kʼe aachʼool chi wank saʼ tuqtuukilal ut manimobʼresi ru ebʼ li chʼaʼajkilal rikʼin laajunkabʼal joʼ taabʼaanu raj rikʼin junaq laawamiiw. Li xMelinda jun li saaj naxye: «Maaʼani tzʼaqal re ru xyuʼam. Chiqajunilo naqatochʼ xchʼool junaq li kristiʼaan». Naxye ajwiʼ: «Li tento tqasikʼ xbʼaanunkil aʼan chanru toonaʼlebʼaq, ma toowanq saʼ tuqtuukilal malaj inkʼaʼ».
Tzol bʼanyoxink.
Li Santil Hu naxye: «Junelik texbʼanyoxinq» (Colosenses 3:15). Wi nakatbʼanyoxink tatxtenqʼa chi xkʼebʼal reetal li chaabʼil naʼlebʼ li nakaakʼul ut inkʼaʼ chirix li moko us ta naʼelk.
Kʼaru ttenqʼanq aawe chi xkʼebʼal reetal li tatruuq xbʼaanunkil: Yaal naq wankebʼ aachʼaʼajkilal, abʼan us raj naq taakʼe reetal li chaabʼil naʼlebʼ li nakaakʼul saʼ laayuʼam. Li xRebeca jun li saaj naxye: «Rajlal kutan nintzʼiibʼa junaq li chaabʼil naʼlebʼ li ninkʼul». Naxye ajwiʼ: «Nawulak chiwu xjultikankil naq wank naabʼal li chaabʼil naʼlebʼ li tento tinkʼoxla rix».
Kʼe reetal chanru xnaʼlebʼebʼ laawamiiw.
Li Santil Hu naxye naq «ebʼ li yibʼ aj amiiw nekeʼxpoʼ li chaabʼil naʼlebʼ» (1 Corintios 15:33). Wi nakajunaji aawibʼ rikʼinebʼ li kristiʼaan li junes wechʼok nekeʼraj ut nekeʼjosqʼoʼk naru naq taatzol aawe rikʼinebʼ.
Kʼaru ttenqʼanq aawe chi xkʼebʼal reetal li tatruuq xbʼaanunkil: Naq ebʼ laawamiiw yookebʼ xnumsinkil junaq li chʼaʼajkilal, naru naq rahaqebʼ saʼ xchʼool ut moko chaabʼil ta teʼnaʼlebʼaq. Tenqʼahebʼ abʼan maakanabʼ naq ebʼ li xchʼaʼajkilal tateʼxchʼaʼajki. Li xMichelle jun li saaj naxye: «Moko us ta naq chixjunilebʼ laawamiiw moko chaabʼil ta teʼnaʼlebʼaq».
Ma taawaj xnawbʼal xkomon?
Li Santil Hu naxye naq wanko saʼ rosoʼjikebʼ li kutan ut qʼaxal chʼaʼaj xnumsinkil (2 Timoteo 3:1). Ma nachʼaʼajkoʼk chaawu naʼlebʼak chi chaabʼil saʼ xyanqebʼ li kristiʼaan li moko chaabʼil ta nekeʼnaʼlebʼak? Wi taawaj xnawbʼal xkomon li naʼlebʼ, chaawil li tzolom «Kʼaʼut naq numtajenaq li rahilal ut li maaʼusilal?».
Maare twulaq ajwiʼ chaawu
LI NEKEʼXYE WIIBʼ OXIBʼ LI SAAJ
Anihin tawi’?
Xnawb’al anihat tatxtenq’a chi xq’axb’al chi’us li ch’a’ajkilal.
