Sikʼ li naʼlebʼ

Sikʼ li xtusulal naʼlebʼ

TZOLOM 5

Li naʼlebʼ li nekeʼxkʼe li xikenaqebʼ xchihabʼ

Li naʼlebʼ li nekeʼxkʼe li xikenaqebʼ xchihabʼ

ANI RAJ TENTO TIXKʼE XNAʼLEBʼ LAAKOKʼAL?

Naʼajmank naq ebʼ li kokʼal teʼbʼeresiiq ut teʼkʼeheʼq xnaʼlebʼ xbʼaanebʼ li xikenaqebʼ xchihabʼ, abʼan li naʼbʼej yuwaʼbʼej xaqabʼanbʼilebʼ chi xbʼaanunkil ut tenebʼanbʼil saʼ xbʼeenebʼ. Ut teʼruuq ajwiʼ chi tenqʼank ebʼ li junchʼol, li xikenaqebʼ xchihabʼ ut chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ.

KʼAʼUT WANK XWANKIL?

Saʼ naabʼal chi tenamit, ebʼ li saaj wiibʼ oxibʼ ajwiʼ li hoonal nekeʼxnumsi rikʼinebʼ li xikenaqebʼ xchihabʼ. Kʼoxla aʼin:

  • Kachʼin chik ma jun kutan nekeʼwank ebʼ li kokʼal saʼ li tzolebʼaal, bʼarwiʼ li xkʼihalil junes tzolom ut wiibʼ oxibʼ ajwiʼ ebʼ aj kʼutunel ut li xikenaqebʼ xchihabʼ.

  • Naq nekeʼelk saʼ li tzolebʼaal maaʼani nekeʼxtaw saʼ ochoch xbʼaan naq li xnaʼ xyuwaʼ yookebʼ chi kʼanjelak.

  • Jun li hu kixkʼut naq, saʼ Estados Unidos, ebʼ li kokʼal aj 8 ut 12 chihabʼ, waqibʼ hoonal tana nekeʼbʼatzʼunk rikʼin ebʼ li kʼanjelobʼaal chʼiichʼ ut wulaj wulaj nekeʼxbʼaanu aʼin. *

Li hu Hold On to Your Kids (Tzolebʼ chiʼus ebʼ laakokʼal) naxye: «Ebʼ li saaj inkʼaʼ chik nekeʼxpatzʼ xnaʼlebʼ chi moko nekeʼxkʼam ta re rikʼinebʼ li xnaʼ xyuwaʼ, rikʼinebʼ laj kʼutunel chi moko rikʼinebʼ li xikenaqebʼ xchihabʼ ut wankebʼ xnaʼlebʼ, nekeʼxpatzʼ bʼan xnaʼlebʼ rikʼinebʼ [...] li rechsaajil».

CHANRU TEʼKʼEMANQ XNAʼLEBʼ?

Kʼe aachʼool chi wank rikʼinebʼ laakokʼal

LI NAʼLEBʼ LI NAXKʼE LI SANTIL HU: «Kʼe xnaʼlebʼebʼ li kokʼ poyanam naq toj saajebʼ; ut naq toxeʼtixq, inkʼaʼ taasachq saʼ xchʼoolebʼ» (Proverbios 22:6).

Ak re, naq ebʼ li kokʼal nekeʼxsikʼ xnaʼlebʼ rikʼinebʼ li xnaʼ xyuwaʼ. Joʼkan naq, li wankebʼ xtzolbʼal chirix aʼin, nekeʼxye naq qʼaxal oxloqʼ chiruhebʼ li kokʼal li naʼlebʼ li nekeʼxkʼe li xnaʼ xyuwaʼ chiru li nekeʼxkʼe ebʼ li ramiiw, ut joʼkan ajwiʼ nekeʼxkʼoxla naq nekeʼok xtawbʼal xsaajilal. Laj bʼanonel Laurence Steinberg naxye saʼ li xhu You and Your Adolescent (Laaʼat ut laawalal li qʼaxal saaj): «Naq ebʼ li kokʼal xeʼok saʼ li saajilal ut naq yookebʼ chi tzʼaqlok xchihabʼ, toj ebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej nekeʼtenqʼank rehebʼ saʼebʼ li xnaʼlebʼ ut xbʼaanuhom». Laj bʼanonel aʼin kixye ajwiʼ: «Oxloqʼ chiruhebʼ laawalal aakʼajol li nakaakʼoxla, usta moko junelik ta teʼxye aawe, ut nekeʼxkʼe xchʼool chaawabʼinkil, usta moko nekeʼwulak ta chiru chixjunil li nakaaye rehebʼ».

Ak re, naq ebʼ li kokʼal nekeʼroxloqʼi aawu, joʼkan naq maatzʼeq li maatan aʼin. Kʼe aachʼool chi wank rikʼinebʼ. Ye rehebʼ li nakaakʼoxla ut li nakaawekʼa, wotz rikʼinebʼ kʼaru wank xwankil choʼq aawe ut seeraqʼi rehebʼ li xaakʼul chaq.

Patzʼ aatenqʼankil rehebʼ li xikenaqebʼ xchihabʼ ut wankebʼ xnaʼlebʼ

LI NAʼLEBʼ LI NAXKʼE LI SANTIL HU: «Li narochbʼeenihebʼ li chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ, tixtaw xnaʼlebʼ» (Proverbios 13:20).

Ma wank junaq li xikenaq xchihabʼ ut chaabʼil eetalil choʼq re laawalal malaj laakoʼ? Ma wank naru nakaabʼaanu re naq tixnumsi xhoonal rikʼin? Relik chi yaal naq aʼin inkʼaʼ naraj xyeebʼal naq maakʼaʼaq chik aawankil saʼ xbʼeen joʼ naʼbʼej yuwaʼbʼej. Abʼanan, xkʼulubʼankil li naʼlebʼ li tixkʼe li xikenaq xchihabʼ ut paabʼajel raatin naru naxtzʼaqobʼresi li xtijbʼalebʼ li nakaakʼe rehebʼ laakokʼal. Chʼolchʼooq chaawu naq li qas qiitzʼin aʼin inkʼaʼ tixbʼaanu maaʼusilal rehebʼ laakokʼal. Li Santil Hu naxye chirix laj Timoteo, jun li saaj, naq kixtaw naabʼal rusilal naq kirochbʼeni li Apostol Pablo, ut li Apostol kixtaw ajwiʼ rusilal naq kirochbʼeni laj Timoteo. Ut aʼin ajwiʼ kitenqʼank re laj Timoteo naq xwinqiloʼk (Filipenses 2:20, 22).

Saʼebʼ li qakutan, naabʼalebʼ li junkabʼal moko wankebʼ ta chik saʼ junajil xbʼaan naq ebʼ li xnaʼchin, ebʼ li rikan malaj junaq chik li rech-alal, xkohebʼ saʼ jalan chik naʼaj. Wi joʼkan xkʼul laajunkabʼal, ut nakaawaj naq ebʼ laakokʼal (li qʼaxal saajebʼ) teʼxtzol li chaabʼil naʼlebʼ kʼe xhoonalebʼ re naq teʼxkʼam re rikʼinebʼ li xikenaqebʼ xchihabʼ.

^ párr. 9 Li hu kixkʼe chi naweʼk naq ebʼ li qʼaxal saaj nekeʼbʼatzʼunk ajwiʼ rikʼin ebʼ li kʼanjelobʼaal chʼiichʼ ut kachʼin chik ma bʼeleebʼ hoonal nekeʼroksi rajlal kutan. Aʼin xkʼihalil li hoonal li kiʼoksimank kaʼajwiʼ re bʼatzʼunk, jalan li hoonal li xeʼroksi saʼ Internet naq wankebʼ saʼ li tzolebʼaal malaj naq yookebʼ xbʼaanunkil li xkʼanjelebʼ re tzolok.