NAʼLEBʼ RE TZOLOK 30
Chanru toowulaq saʼ xchʼoolebʼ li maakʼaʼebʼ xpaabʼal
«Yalaq chanru ninbʼaanu wibʼ chiruhebʼ chixjunil, re naq yalaq chan re ru teʼbʼinkol junjuunqaq» (1 COR. 9:22, Li Acʼ Chakʼrab, Sociedad Bíblica en Guatemala. Akʼ tzʼiibʼ).
BʼICH 82 Hagamos que brille nuestra luz
RUʼUJIL LI TZOLOM *
1. Kʼaru xjalaak saʼ xnumikebʼ li chihabʼ saʼ wiibʼ oxibʼ li tenamit?
CHIRU naabʼal mil chihabʼ, li xkʼihalil ebʼ li qas qiitzʼin wankebʼ chaq xpaabʼal. Abʼan, saʼ xnumikebʼ li chihabʼ xjalaak aʼin. Naabʼal xkʼihal ebʼ li qas qiitzʼin li nekeʼxye naq moko ebʼ aj paabʼanel ta. * Joʼkan ajwiʼ, wankebʼ li tenamit bʼarwiʼ li xkʼihalil li qas qiitzʼin nekeʼxye naq inkʼaʼ nekeʼtzʼaqonk saʼ junaq li paabʼal * (Mat. 24:12).
2. Bʼar wank wiibʼ oxibʼ xyaalal naq yook chi kʼihank ebʼ li qas qiitzʼin li nekeʼxye naq moko ebʼ aj paabʼanel ta?
2 Kʼaʼut inkʼaʼ naxkanabʼ kʼihank ebʼ li qas qiitzʼin li nekeʼxye naq moko ebʼ aj paabʼanel ta? Wankebʼ nekeʼxik tana xchʼool chirix li xsahil li yuʼam malaj chi xtuqubʼankil ebʼ li xchʼaʼajkilal (Luc. 8:14). Ut jalanebʼ chik, xeʼxkanabʼ xpaabʼankil naq wank jun Yos. Joʼkan ajwiʼ, wankebʼ nekeʼxpaabʼ naq wank jun Yos, abʼan nekeʼxkʼoxla naq li paabʼal inkʼaʼ chik nakʼanjelak, maakʼaʼ chik xwankil chi moko naxchap ta ribʼ rikʼin li nekeʼxye ebʼ laj chamalnawom ut ebʼ li winq. Maare nekeʼrabʼi ebʼ li nekeʼelk saʼ tele malaj saʼ raay chi xyeebʼal naq li yuʼam kimoq chaq xjunes, ut nekeʼrabʼi ajwiʼ aʼin rikʼinebʼ laj kʼutunel ut ebʼ li ramiiw. Ut moko junelik ta nekeʼrabʼi li naʼlebʼ li wank xyaalal re xpaabʼankil li Yos. Jun siir chik nachʼaʼajkoʼk chiruhebʼ rilbʼal naq li nekeʼkʼamok bʼe saʼebʼ li paabʼal nekeʼxkʼe xchʼool chirix li wankilal ut li tumin. Ut, saʼ jalan chik ebʼ li tenamit, ebʼ li awabʼej nekeʼxram li xkʼulubʼej li loqʼonink.
3. Kʼaru naraj xkʼutbʼal chiqu li tzolom aʼin?
3 Li Jesus xooxtaqla xbʼaanunkil jun li kʼanjel ut kixye: «Kʼehomaqebʼ choʼq intzolom chixjunilebʼ li tenamit» (Mat. 28:19). Chanru tooruuq xtenqʼankilebʼ li maakʼaʼebʼ xpaabʼal chi xraabʼal li Yos ut wank choʼq xtzolom li Kriist? Tento naq chʼolchʼooq chiqu naq ebʼ li qas qiitzʼin teʼxkʼulubʼa malaj inkʼaʼ teʼxkʼulubʼa li esil aʼ yaal li naʼaj bʼarwiʼ xeʼkʼiik chaq. Jun eetalil, li xeʼkʼiik saʼ Europa maare moko teʼnaʼlebʼaq ta joʼebʼ li xeʼkʼiik chaq saʼ Asia. Saʼ Europa, naabʼalebʼ nekeʼxnaw bʼayaq chirix li Santil Hu ut rabʼihomebʼ naq li Yos kixyiibʼ chixjunil. Abʼan, saʼ Asia, li xkʼihalil li qas qiitzʼin nekeʼxnaw bʼayaq malaj maakʼaʼ chirix li Santil Hu ut maare inkʼaʼ teʼxkʼulubʼa naq wank jun aj Yobʼtesinel. Li tzolom aʼin naraj qatenqʼankil re naq tooruuq chi wulak saʼ xchʼool chixjunilebʼ li naqapuktesi wiʼ li yaal, maakʼaʼ naxye bʼar nekeʼchalk malaj li nekeʼxpaabʼ.
MIQAKʼOXLA NAQ INKʼAʼ TEʼXJAL XNAʼLEBʼ
4. Chanru tooruuq rilbʼal li xchaabʼilal ru xnaʼlebʼebʼ?
4 Qilaq xchaabʼilal ru xnaʼlebʼebʼ. Rajlal chihabʼ, naabʼalebʼ li qas qiitzʼin li maakʼaʼebʼ xpaabʼal nekeʼok choʼq aj Testiiw re li Jehobʼa. Naabʼalebʼ ak yookebʼ chaq xyuʼaminkil li chaabʼil naʼlebʼ li naxbʼeresi li xyuʼamebʼ, abʼan chʼiʼchʼiʼ rehebʼ xbʼaan naq ebʼ li paabʼal ebʼ aj kaʼpakʼal u, ut wankebʼ inkʼaʼ saqebʼ ru li xyuʼam. Ut naabʼal rehebʼ aʼin, toj xeʼxkanabʼ xyuʼaminkil li narataw li xtibʼelebʼ. Rikʼin xtenqʼ li Jehobʼa, tooruuq xtawbʼalebʼ li wankebʼ xkʼulubʼ chi xtawbʼal li junelik yuʼam (Hech. 13:48, TNM; 1 Tim. 2:3, 4).
Qakʼubʼaq chanru tqapuktesi li yaal naq tooʼaatinaq rikʼinebʼ li inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ li Santil Hu. (Taawil li raqal 5 ut 6). *
5. Kʼaru nabʼaanunk re, naq ebʼ li qas qiitzʼin teʼxkʼulubʼa chiʼus li resil li Yos?
5 Tuulanaqo ut miqatochʼebʼ xchʼool. Naabʼal sut, ebʼ li qas qiitzʼin nekeʼxkʼulubʼa chiʼus li resil li Yos, abʼan moko saʼ xkʼabʼaʼ ta li naqaye, saʼ xkʼabʼaʼ bʼan chanru naqaye. Nekeʼwulak chiru naq tuulanaqo, naq inkʼaʼ tqatochʼebʼ li xchʼool ut tqakʼe qachʼool chirixebʼ. Inkʼaʼ naqaminebʼ ru chi qabʼinkil. Naqakʼe bʼan qachʼool chi xtawbʼal ru li nekeʼxkʼoxla chirix li paabʼal ut kʼaʼut nekeʼkʼoxlak chi joʼkan. Jun eetalil, naqatzol naq wankebʼ inkʼaʼ nekeʼwulak chiru aatinak chirix li paabʼal rikʼinebʼ li inkʼaʼ nekeʼxnaw ru. Wankebʼ nekeʼxkʼoxla naq moko usta xpatzʼbʼal re junaq li qas qiitzʼin li naxkʼoxla chirix li Yos. Ut wankebʼ nekeʼxutaanak naq teʼileʼq chi rilbʼal xsaʼ li Santil Hu, ut ma tojaʼ ta chik, naq teʼileʼq rikʼin junaq laj Testiiw re li Jehobʼa. Maakʼaʼ naxye bʼar wank rehebʼ li naʼlebʼ aʼin li nekeʼxkʼul, naqaj roxloqʼinkil li nekeʼrekʼa ut li nekeʼxkʼoxla (2 Tim. 2:24, TNM).
6. Chanru kixkʼutbʼesi li Apostol Pablo naq kixnaw xkʼubʼankil li tixye aʼ yaal li xwanjik li junjunq, ut chanru tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin?
6 Kʼaru tooruuq xbʼaanunkil wi naqil naq junaq li qas qiitzʼin xikʼ naril naq tooʼaatinaq chirix li Santil Hu, li yobʼtesihom, chirix li Yos malaj chirix li paabʼal? Qakʼubʼaq li tqaye joʼ kixbʼaanu li Apostol Pablo. Naq kixpuktesi li yaal rehebʼ laj Judiiy, kiroksi li Santil Hu re naʼlebʼak rikʼinebʼ. Abʼan, naq kiʼaatinak rikʼin wiibʼ oxibʼ aj Griego, aj naʼonel xninqal ru kʼaʼuxl, re Areopago, inkʼaʼ kiroksi chi kutankil li Santil Hu (Hech. 17:2, 3, 22-31). Chanru tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin? Naq tooʼaatinaq rikʼin junaq li qas qiitzʼin li inkʼaʼ naxpaabʼ li Santil Hu, us raj naq inkʼaʼ tqaye chi kutankil li xraqal li Santil Hu. Wi naqakʼoxla naq li qas qiitzʼin inkʼaʼ naraj naq t-ileʼq qikʼin chi rilbʼal li Santil Hu, qoqsihaq li qatableta malaj li qaselular re xkʼutbʼal junaq li raqal.
7. Joʼ naxye 1 Corintios 9:20-23, kʼaru tawiʼ tento tqakʼe saʼ ajl re xkʼambʼal qe rikʼin li Apostol Pablo?
7 Qatawaqebʼ ru ut qabʼihaqebʼ. Tento tqakʼe qachʼool chi xtawbʼal ru kʼaru ebʼ li naʼlebʼ kixbʼaanu naq ebʼ li qas qiitzʼin teʼkʼoxlaq chi joʼkaʼin (Prov. 20:5, TNM). Qilaq wiʼ chik li eetalil li kixkanabʼ li Apostol Pablo. Saʼ xkʼabʼaʼ naq laj Pablo aj Judiiy chʼolchʼo naq kixkʼubʼ li kixye naq kixpuktesi li yaal rehebʼ li maawaʼebʼ aj Judiiy xbʼaan naq nekeʼxnaw bʼayaq malaj maakʼaʼ chirix li Jehobʼa ut li Santil Hu. Ut laaʼo, wi naqaj xtawbʼal ruhebʼ li qas qiitzʼin li wankebʼ saʼ li qateep ut xkʼebʼal qibʼ saʼ xnaʼajebʼ, maare toj tqasikʼ xkomon li naʼlebʼ saʼebʼ li qahu malaj tqapatzʼ qatenqʼankil re junaq li qechpaabʼanel li naxnaw chiʼus chirix aʼin (taayaabʼasi 1 Corintios 9:20-23).
8. Bʼar wank jun rehebʼ li naʼlebʼ li tooxtenqʼa chi aatinak chirix li Santil Hu?
8 Li qajom aʼan xtawbʼalebʼ li qas qiitzʼin li wankebʼ xkʼulubʼ chi rabʼinkil li esil (Mat. 10:11). Re naq tooruuq xtawbʼal aʼin, tento tqaye rehebʼ naq teʼxye li nekeʼxkʼoxla ut tqakʼe qachʼool chi rabʼinkilebʼ. Jun li qechpaabʼanel winq re Inglaterra naxpatzʼ rehebʼ li qas qiitzʼin kʼaru tento xbʼaanunkil re naq sahaqebʼ saʼ xchʼool ebʼ li sumsu, re xtijbʼalebʼ li kokʼal malaj re xnumsinkil ebʼ li raaxiikʼ. Naq ak xsumenk li qas qiitzʼin, naxpatzʼ re: «Chanru nakaawil li naʼlebʼ aʼin li xtzʼiibʼamank kachʼin chik ma wiibʼ mil chihabʼ anaqwan?». Tojaʼ naq naxkʼut chiru jun raqal li Santil Hu li wank saʼ li xselular, abʼan inkʼaʼ naxye re qilaq li «Santil Hu».
CHOOWULAQ SAʼ XCHʼOOLEBʼ LI QAS QIITZʼIN
9. Chanru tooruuq xtenqʼankilebʼ li qas qiitzʼin li inkʼaʼ nekeʼraj aatinak chirix li Yos?
9 Chanru tooruuq chi wulak saʼ xchʼoolebʼ li inkʼaʼ nekeʼraj aatinak chirix li Yos? Tooʼaatinaq chirix junaq li naʼlebʼ li nekeʼxnaw. Jun eetalil, naabʼalebʼ kʼajoʼ nekeʼwulak chiru li xyobʼtesihom li Yos. Joʼkan naq, naru naqaye: «Maare nakaanaw naq naabʼal rehebʼ li xkʼubʼahom li winq ak wank saʼ li xyobʼtesihom li Yos. Jun eetalil, li nekeʼyiibʼank microfono nekeʼtzolok chirix li xikej ut li nekeʼyiibʼank chʼiichʼ re risinkil jalam u nekeʼtzolok chirix li xsaʼ uhej. Kʼaru nachalk saʼ laakʼaʼuxl naq nakaakʼoxla chirix li xyobʼtesihom li Yos? Ma nakaakʼoxla naq aʼan jun kawil metzʼew, jun qas qiitzʼin malaj junaq chik li kʼaʼaq re ru?». Naq ak xqabʼi li naxye, naru naqaye re: «Ebʼ li winq nekeʼtzolok chirix chanru yiibʼanbʼil li qaxik ut xsaʼ qu, maare naqapatzʼ qe rikʼin ani xeʼxtzol rehebʼ. Xwulak chiwu naq jun li winq, aj yeehom uutzʼuʼujinbʼil aatin, kixye naq ma inkʼaʼ tabʼiʼ naʼabʼink li kiyiibʼank re li xikej ut ma inkʼaʼ tabʼiʼ naʼilok li kiyiibʼank re li xsaʼ li uhej. Chirix chik aʼan, kixye ajwiʼ naq li kiyiibʼank re chixjunil, aʼan li nakʼehok re xnawom li winq. Wiibʼ oxibʼ aj chamalnawom xeʼnaʼlebʼak ajwiʼ joʼ laj yeehom uutzʼuʼujinbʼil aatin» (Sal. 94:9, 10). Tojaʼ naq, tooruuq xkʼutbʼal chiru li qas qiitzʼin li bʼideo Reetalil re xkʼutbʼesinkil ¿Es la vida obra de un Creador? moko wank ta saʼ Qʼeqchiʼ, malaj xyeechiʼinkil re li folleto, ¿Es la vida obra de un Creador? li wank saʼ Internet, li moko wank ta saʼ Qʼeqchiʼ.
10. Bʼar wank jun chik li naʼlebʼ re naq tqatikibʼ seeraqʼik rikʼinebʼ li inkʼaʼ nekeʼraj aatinak chirix li Yos?
10 Li xkʼihalil ebʼ li qas qiitzʼin nekeʼxyoʼoni naq chaabʼilaq chik li yuʼam saʼ li kutan chalk re. Abʼan, naabʼalebʼ nekeʼxxuwa naq tjukʼmanq li Ruuchichʼochʼ malaj maaʼani chik tkanaaq chisaʼ. Jun li cheekel winq li naʼulaʼanink chʼuut re Noruega naxye naq li inkʼaʼ nekeʼraj aatinak chirix li Yos, nekeʼraj aatinak chirix li yook chi kʼulmank saʼ ruuchichʼochʼ. Naq ak xkʼe xsahil xchʼool li qas qiitzʼin, naxpatzʼ re: «Ma nakaaye naq t-usaaq li qayuʼam saʼ li kutan chalk re? Ani nakaakʼoxla naq truuq xbʼaanunkil? Ma ebʼ li nekeʼraj jolomink, ebʼ laj chamalnawom malaj junaq chik?». Naq ak xkʼe xchʼool chi rabʼinkil, naxyaabʼasi malaj naxsikʼ jun li raqal li Santil Hu li naʼaatinak chirix li sahilal li tqakʼul saʼ li kutan li chalk re. Wankebʼ nekeʼwulak chiru rabʼinkil li naxyeechiʼi li Santil Hu naq li Ruuchichʼochʼ inkʼaʼ tjukʼmanq ut li chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ teʼkanaaq aran chi junelik (Sal. 37:29, TNM; Ecl. 1:4).
11. a) Kʼaʼut tento tqoksi jalan jalanq li naʼlebʼ naq tqatikibʼ aatinak chirix li Yos? b) Kʼaru tento tqabʼaanu joʼ kixye chaq li Apostol Pablo saʼ Romanos 1:14-16?
11 Us naq tqoksi jalan jalanq li naʼlebʼ naq tqatikibʼ aatinak chirix li Yos. Moko juntaqʼeetebʼ ta li junjunq chi qas qiitzʼin. Li tkʼanjelaq chiru junaq maare chiru jalan chik inkʼaʼ tkʼanjelaq. Wankebʼ nekeʼraj aatinak chirix li Yos malaj chirix li Santil Hu, abʼan jalanebʼ chik nekeʼsumenk chiʼus wi nakat-aatinak xbʼeenwa chirix junaq chik li naʼlebʼ. Usta joʼkan, laaʼo tento tqakʼe qachʼool chi raatinankilebʼ li jalan jalanq chi qas qiitzʼin (taayaabʼasi Romanos 1:14-16). Ut maajunwa tsachq saʼ li qachʼool naq li nakʼehok re chi kʼiik li yaal saʼ xchʼoolebʼ li nekeʼrahok re li tiikilal, aʼan li Jehobʼa (1 Cor. 3:6, 7).
CHANRU TQAKʼUT LI YAAL REHEBʼ LAJ ASIA
Naabʼalebʼ laj puktesinel nekeʼxtenqʼa ebʼ li kristiʼaan li nekeʼchalk saʼebʼ li tenamit bʼarwiʼ inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ naq wank li Yos chi xyuʼaminkil li chaabʼil naʼlebʼ li natawmank saʼ li Santil Hu (Taawil li raqal 12 ut 13).
12. Kʼaru tooruuq xbʼaanunkil re naq tooseeraqʼiq rikʼinebʼ laj Asia li maajunwa xeʼxkʼoxla naq wank jun aj Yobʼtesinel?
12 Saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ, naabʼalebʼ laj puktesinel nekeʼxtaw ebʼ li qas qiitzʼin li nekeʼchalk saʼebʼ li tenamit re Asia. Saʼ xyanqebʼ aʼin, wankebʼ li nekeʼchalk saʼebʼ li naʼaj bʼarwiʼ ebʼ li awabʼej nekeʼxram li xkʼanjel li Yos. Saʼebʼ li tenamit re Asia, naabʼalebʼ maajunwa xeʼxkʼoxla ma wank wank junaq aj Yobʼtesinel. Abʼan wankebʼ, yal re rilbʼal, nekeʼxkʼulubʼa xtzolbʼal li Santil Hu. Abʼanan, wankebʼ inkʼaʼ teʼxkʼulubʼa saʼ junpaat xtzolbʼal li akʼ naʼlebʼ. Chanru tooruuq chi aatinak rikʼinebʼ chirix li yaal? Wankebʼ laj puktesinel li nekeʼxnaw chiʼus li xkʼanjel li Yos, nekeʼxtaw rusilal naq nekeʼxtikibʼ aatinak chirix li wank saʼ xsutamebʼ, xkʼebʼalebʼ xchʼool chirix li qas qiitzʼin ut, naq naxkʼe ribʼ, nekeʼok xseeraqʼinkil re li qas qiitzʼin li raqal li Santil Hu li kitenqʼank rehebʼ saʼebʼ li xyuʼam.
13. Kʼaru tbʼaanunq re, naq ebʼ li qas qiitzʼin teʼraj rabʼinkil li Santil Hu? (Taawil li jalam u chiru li hu).
13 Li nawulak xbʼeenwa saʼ xchʼoolebʼ li qas qiitzʼin aʼan li chaabʼil naʼlebʼ li naxkʼe li Santil Hu (Ecl. 7:12). Saʼ Nueva York, wank jun li qechpaabʼanel ixq li narulaʼanihebʼ li nekeʼaatinak saʼ Chino Mandarin, aʼan naxye: «Ninkʼe inchʼool chirixebʼ li qas qiitzʼin ut nawabʼihebʼ. Naq ninnaw naq xeʼkʼulunk saʼ li tenamit, ninpatzʼ rehebʼ chanru wankebʼ, ma ak xeʼxtaw xkʼanjel ut chanru yookebʼ chi ileʼk». Wank sut, xbʼaanunkil aʼin nikinxtenqʼa re naq tinruuq chi aatinak chirix li Santil Hu. Naq naxkʼe ribʼ chiru, li hermaan naxye ajwiʼ: «Bʼar wank li naʼlebʼ nakaaye naq tkʼanjelaq chiqu re naq chiqajunilo tqakʼam qibʼ saʼ usilal? Ma naru ninkʼut chaawu jun li uutzʼuʼujinbʼil aatin saʼ li Santil Hu? Naxye: “Li xtikibʼankil jun li pleet chanchan xtebʼal jun roq li haʼ xbʼan naq junpaat naniman ru. Joʼkan naq qʼaxal us choqʼ eere naq inkʼaʼ teechʼik eeribʼ saʼ li pleet”. Ma nakaakʼoxla naq li naʼlebʼ aʼin naru nokooxtenqʼa chi xkʼambʼal qibʼ saʼ usilal rikʼinebʼ li junchʼol?» (Prov. 17:14, Wy). Ebʼ li aatin aʼin naru nokooxtenqʼa chi xnawbʼal ani tkʼuluq wiʼ chik qe.
14. Kʼaru kixbʼaanu jun li qechpaabʼanel winq re li tenamit Lejano Oriente re xtenqʼankilebʼ li inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ naq wank jun Yos?
14 Kʼaru tooruuq xyeebʼal rehebʼ li inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ naq wank jun Yos? Jun li qechpaabʼanel winq re li tenamit Lejano Oriente li ak naabʼal chihabʼ rokik chi xpuktesinkil li yaal rehebʼ li maakʼaʼebʼ xpaabʼal, naxye: «Naq jun li qas qiitzʼin naxye naq inkʼaʼ naxpaabʼ naq wank jun Yos naraj xyeebʼal naq inkʼaʼ naxpaabʼ naq tento xloqʼoninkil ebʼ li xyos li qaxeʼqatoon. Wank sut ninye rehebʼ naq joʼkan ajwiʼ ninkʼoxla laaʼin, naq li xkʼihalil ebʼ li pechʼbʼil yos moko wankebʼ ta xwankil xbʼaan naq li winq kibʼaanunk re. Ninyaabʼasi re Jeremias 16:20, li naxye: “Ma naru naq li winq tixyiibʼ junaq xyos? Moko yosebʼ ta li xbʼaanuhomebʼ aʼan”. Tojaʼ naq ninpatzʼ re chanru tooruuq xnawbʼal bʼar wank li tzʼaqal li Yos saʼ xyanqebʼ li yos li naxyiibʼ li winq. Chirix chik aʼan, ninkʼe inchʼool chi rabʼinkil li naxye ut ninyaabʼasi Isaias 41:23: “Yehomaq resil li toxkʼulmanq moqon, re tqanaw naq laaʼex yosex”. Tojaʼ naq, ninkʼut chiru li kixye chaq li Jehobʼa chirix li kutan chalk re».
15. Kʼaru naqatzol chirix li eetalil li kixkanabʼ li qechpaabʼanel winq re jun li tenamit re Asia?
15 Jun li qechpaabʼanel winq re jun li tenamit re Asia naroksi jalan jalanq li naʼlebʼ naq narulaʼani wiʼ chik ebʼ li qas qiitzʼin. Aʼan naxye: «Ninkʼut chiruhebʼ wiibʼ oxibʼ li eetalil chirix li xchoxahil naʼlebʼ li Santil Hu, ebʼ li propesiiy li xeʼtzʼaqlok ru ut li naʼlebʼ li nabʼeresink re li choxa ut li ruuchichʼochʼ. Chirix chik aʼan, nintenqʼahebʼ re naq teʼxkʼe reetal naq chixjunil aʼin naxkʼutbʼesi naq yoʼyo laj Yobʼtesinel ut naq qʼaxal wank xnaʼlebʼ. Naq li qas qiitzʼin naʼok xkʼulubʼankil bʼayaq naq wank jun Yos, tojaʼ naq ninʼok xkʼutbʼal chiru li naxye li Santil Hu chirix li Jehobʼa».
16. Joʼ naxye Hebreos 11:6, kʼaʼut naʼajmank naq ebʼ li qatzolom teʼxpaabʼ li Yos ut li naxye li Santil Hu, ut chanru tooruuq xtenqʼankilebʼ re xtawbʼal?
16 Naq naqatzolebʼ li qas qiitzʼin li maakʼaʼebʼ xpaabʼal, inkʼaʼ tqakanabʼ xkawresinkilebʼ xpaabʼal chirix naq wank jun Yos (taayaabʼasi Hebreos 11:6). Tento tqatenqʼahebʼ ajwiʼ chi xpaabʼankil li Santil Hu. Re xbʼaanunkil aʼin, maare aajel ru xjultikankil rehebʼ naabʼal sut wiibʼ oxibʼ rehebʼ li kʼutum aʼin. Rajlal naq tootzoloq rikʼinebʼ, maare tqatzʼil rix ebʼ li naʼlebʼ li nakʼutbʼesink re, naq li Santil Hu, Raatin li Yos. Joʼkan naq, naru naqil wiibʼ oxibʼ li propesiiy li xeʼtzʼaqlok ru, naq li Santil Hu naxchap ribʼ rikʼin li nekeʼxye ebʼ laj chamalnawom ut tzʼaqal re ru naxchʼolobʼ li kikʼulmank chaq malaj chanru nokooxtenqʼa li naʼlebʼ li wank chisaʼ.
17. Kʼaru rusilal tqataw wi naqarahebʼ li qas qiitzʼin?
17 Naq naqarahebʼ li qas qiitzʼin, maakʼaʼ naxye ma aj paabʼanel malaj inkʼaʼ, naqatenqʼahebʼ chi xtaqenkil li Kriist (1 Cor. 13:1). Naq naqakʼut chiruhebʼ li yaal chirix li Santil Hu, naqaj naq teʼxtaw ru naq li Yos nokooxra ut naraj naq tqara. Rajlal chihabʼ, nekeʼkubʼeek xhaʼ chi mil ebʼ li qas qiitzʼin, li inkʼaʼ nekeʼraj chaq rabʼinkil bʼayaq malaj maakʼaʼ chirix li paabʼal, aʼut anaqwan nekeʼxra chik li Yos. Joʼkan naq, qilaq rusilal ebʼ li qas qiitzʼin ut qarahaqebʼ chi anchal qachʼool li jalan jalanq chi qas qiitzʼin. Qabʼihaqebʼ ut qatawaqebʼ ru. Qakʼutaq chiruhebʼ rikʼin li qanaʼlebʼ chi xtaqenkil li Kriist.
BʼICH 76 Cuéntame lo que sientes
^ párr. 5 Saʼebʼ li qakutan qʼaxal naabʼalebʼ li qas qiitzʼin maakʼaʼebʼ xpaabʼal. Li tzolom aʼin tixchʼolobʼ chanru tooʼaatinaq rikʼinebʼ li qas qiitzʼin chirix li yaal, chanru tqatenqʼahebʼ re naq teʼxpaabʼ li Santil Hu ut naq teʼxkʼojobʼ xchʼool rikʼin li Jehobʼa.
^ párr. 1 XNIMAL RU NAʼLEBʼ: Naq li tzolom aʼin naʼaatinak chirixebʼ li nekeʼxye naq moko ebʼ aj paabʼanel ta, yook chi aatinak chirixebʼ li maakʼaʼebʼ xpaabʼal joʼ ajwiʼ chirixebʼ li inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ naq wank jun Yos.
^ párr. 1 Naq kitzʼilmank rix aʼin, kitawmank wiibʼ oxibʼ li tenamit: Albania, Alemania, Australia, Austria, Azerbaiyan, Canada, China, Corea del Sur, Dinamarca, España, Francia, Hong Kong, Irlanda, Israel, Japon, Noruega, Paises Bajos, Reino Unido, Republica Checa, Suecia, Suiza ut Vietnam.
^ párr. 54 XCHʼOLOBʼANKIL LI JALAM U. Jun li qechpaabʼanel winq li nakʼanjelak saʼ li bʼanlebʼaal naxpuktesi li yaal re jun li rechkʼanjel, li xjunes chik naril li qanaʼaj saʼ Internet, jw.org.
