Inkʼaʼ, moko joʼkan ta. Chi moko li Santil Hu chi moko junaq chik hu li naʼaatinak chirix li xkʼulmank chaq junxil naxkʼutbʼesi naq nabʼaanumank chaq aʼin.

Saʼ naabʼal li Santil Hu natawmank ru naq li raqal aʼin naraj naxye naq saʼ xkutankil laj Pablo wankebʼ xeʼkubʼeek chaq xhaʼ saʼ xkʼabʼaʼebʼ li kamenaq. Jun eetalil, li Santil Hu SBG naxye: «Wi tik inkʼaʼ teʼwakliiq chi yoʼyo ebʼ li kamenaq, kʼaʼut naq nekeʼkubʼsiik xhaʼ saʼ xkʼabʼaʼebʼ aʼan?».

Abʼanan, qilaq li xeʼxtzʼiibʼa wiibʼ li kristiʼaan li nekeʼxtzʼil rix li Santil Hu. Laj Gregory Lockwood li naxtzʼil rix ebʼ li paabʼal kixye naq xkʼoxlankil naq junaq li kristiʼaan nakubʼeek xhaʼ «saʼ xkʼabʼaʼebʼ li kamenaq» chanchan «xpaabʼankil junaq li naʼlebʼ li maakʼaʼ reetalil, resil chi moko naxkʼut li Santil Hu naq nakʼulmank chaq aʼin». Kamaʼin ajwiʼ, laj Gordon Fee jun aj kʼutunel, kixtzʼiibʼa: «Maajun junaq eetalil chi moko li Santil Hu naʼaatinak chirix li kubʼihaʼ aʼin. Maabʼar natawmank resil saʼ li AC [Akʼ Chaqʼrabʼ] naq ebʼ laj paabʼanel saʼ xkutankilebʼ li apóstol nekeʼxbʼaanu chaq li naʼlebʼ aʼin, chi moko ebʼ li paabʼal li xeʼwakliik chaq naq ak xeʼkamk ebʼ li apóstol».

Joʼ naxkʼut li Santil Hu, li Jesús kixye: «Ayuqex bʼiʼ, ut kʼehomaqebʼ choʼq intzolom chixjunilebʼ li tenamit. Teekubʼsihebʼ xhaʼ [...] ut kʼutumaq chiruhebʼ xpaabʼankil chixjunil li xexintaqla wiʼ» (Mat. 28:19, 20). Joʼkan bʼiʼ, re naq junaq li kristiʼaan tkubʼeeq xhaʼ tento naq tixnaw ru li Jehobʼa ut li Jesús ut tpaabʼanq chiruhebʼ. Chʼolchʼo naq junaq li kristiʼaan li ak kamenaq ut muqbʼil chik, inkʼaʼ truuq xbʼaanunkil aʼin, chi moko junaq aj paabʼanel li yoʼyo truuq xbʼaanunkil saʼ xkʼabʼaʼ aʼan (Ecl. 9:5, 10; Juan 4:1; 1 Cor. 1:14-16).

Joʼkan naq, kʼaru kiraj xyeebʼal laj Pablo saʼ 1 Corintios 15:29?

Saʼ li chʼuut aran Corinto, wankebʼ inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ chaq naq teʼwakliiq wiʼ chik chi yoʼyo ebʼ li kamenaq (1 Cor. 15:12). Chanru kixqʼusebʼ li apóstol Pablo? Kixye rehebʼ: «Rajlal kutan yookin chi kamk!». Yaal naq laj Pablo toj yoʼyo, abʼan usta kixkʼul naabʼal li chʼaʼajkilal chʼolchʼo chiru naq twakliiq chi yoʼyo saʼ musiqʼej joʼ naq kiwakliik chi yoʼyo li Jesús (1 Cor. 15:30-32, 42-44).

Ebʼ laj Corinto tento raj teʼxtaw ru naq saʼ xkʼabʼaʼ naq yulbʼilebʼ ru, rajlal kutan teʼxnumsi ebʼ li chʼaʼajkilal ut tento teʼkamq re naq teʼwakliiq wiʼ chik chi yoʼyo. Li kubʼihaʼ «saʼ xkʼabʼaʼ li Kristo Jesus» naraj xyeebʼal; li kubʼihaʼ saʼ xkʼabʼaʼ li xkamik (Rom. 6:3). Li kubʼihaʼ aʼin, aʼan reetalil naq joʼ li Jesús, tento teʼyaleʼq rix ut teʼkamq re naq teʼwakliiq chi yoʼyo saʼ choxa.

Numenaq wiibʼ chihabʼ xkubʼik xhaʼ, naq li Jesús kixye re wiibʼ li xʼapóstol: «Li kubʼihaʼ li tinkʼul laaʼin, teekʼul ajwiʼ laaʼex» (Mar. 10:38, 39). Yaal naq saʼ li hoonal aʼan li Jesús moko yook ta xsubʼal ribʼ saʼ haʼ, li kʼaru kiraj xyeebʼal aʼan naq wi junaq li kristiʼaan inkʼaʼ naxtzʼeqtaana li Yos, tkamq. Laj Pablo kixtzʼiibʼa naq li yulbʼilebʼ ru teʼrahobʼtesiiq ajwiʼ joʼ kirahobʼtesiik li Jesús, ut chi joʼkan teʼnimaaq xwankil joʼ kinimaak xwankil aʼan (Rom. 8:16, 17; 2 Cor. 4:17). Naraj naxye naq ebʼ aʼan ajwiʼ tento teʼkamq re naq teʼwakliiq chi yoʼyo saʼ choxa.

Joʼkan bʼiʼ, li raatin li apóstol Pablo naru najalmank chi tzʼaqal ru chi joʼkaʼin: «Wi moko joʼkan ta, kʼaru teʼxbʼaanu li nekeʼkubʼeek xhaʼ re kamk? Wi ebʼ li kamenaq inkʼaʼ teʼwakliiq chi yoʼyo, kʼa put naq nekeʼxkʼul li kubʼihaʼ aʼin?».