Sikʼ li naʼlebʼ

Sikʼ li xtusulal naʼlebʼ

NAʼLEBʼ RE TZOLOK 24

Maaʼani chik nakuyuk maak joʼ li Jehobʼa

Maaʼani chik nakuyuk maak joʼ li Jehobʼa

«Qʼaxal chaabʼilat, at Qaawaʼ, ut aj kuyulat maak; makachʼin xnimal laawuxtaan saʼ xbʼeenebʼ li nekeʼtijok chawu» (SAL. 86:5).

BʼICH 1 Li xnimal ru xnaʼlebʼ li Jehobʼa

RUʼUJIL LI TZOLOM *

1. Kʼaru kixye li awabʼej Salomón saʼ Eclesiastés 7:20?

 LI AWABʼEJ Salomón kixye: «Moko wank ta junaq tiik xchʼool saʼ ruuchichʼochʼ li tixbʼaanu li us chi junelik, chi inkʼaʼ ta taamaakobʼq» (Ecl. 7:20). Relik chi yaal naq chiqajunilo aj maak! (1 Juan 1:8). Joʼkan naq naʼajmank naq li Yos tixkuy qamaak joʼ ajwiʼ ebʼ li junchʼol.

2. Chanru naqekʼa qibʼ naq junaq li qamiiw naxkuy qamaak?

2 Ma xqarahobʼtesi xchʼool junaq li qamiiw? Chiqajunilo xqakʼul aʼin. Ut, re naq inkʼaʼ tqakanabʼ wank saʼ amiiwil rikʼin, naqapatzʼ xkuybʼal qamaak chi anchal qachʼool. Chanru naqekʼa qibʼ naq naxkuy qamaak? Peʼyaal naq sa naqekʼa qibʼ ut nasahoʼk saʼ qachʼool? Joʼkan tzʼaqal.

3. Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin?

3 Chiqajunilo naqaj wank tzʼaqal choʼq ramiiw li Jehobʼa, abʼan wank sut naqaye malaj naqabʼaanu junaq li naʼlebʼ li inkʼaʼ nawulak chiru. Chanru naqanaw naq li Jehobʼa naraj xkuybʼal qamaak? Kʼaʼut naq jalan nakuyuk maak li Jehobʼa chiruhebʼ li junchʼol? Ut, anihebʼ naxkuy xmaak li Yos?

LI JEHOBʼA YOʼON WANK RE KUYUK MAAK

4. Kʼaʼut chʼolchʼooq chiqu naq li Yos naraj xkuybʼal qamaak?

4 Li Santil Hu naxye naq li Jehobʼa naraj xkuybʼal qamaak. Jun eetalil, saʼ li tzuul Sinaí, li Jehobʼa kixchʼolobʼ chiru laj Moisés chanru li xnaʼlebʼ. Kiroksi jun li ánjel re xyeebʼal: «Laaʼin li Qaawaʼ, li Qaawaʼ, Yos aj uxtaan ut tuulan, li nabʼayk chi josqʼoʼk ut makachʼin li xrahom ut li xtiikilal xchʼool! Xaqxo linrahom chiru kʼiila oʼqʼobʼ chihabʼ ut ninkuy li maaʼusilal, li qʼetqʼetil ut li maak» (Éx. 34:6, 7). Li Jehobʼa narahok, naʼuxtaanank, yoʼon wank re xkuybʼal xmaak li naxyotʼ xchʼool (Neh. 9:17; Sal. 86:15).

Li Jehobʼa naxnaw kʼaru naqakʼul saʼ li qayuʼam. (Chaawil li raqal 5).

5. Joʼ naxye saʼ Salmo 103:13, 14, chanru nokooril li Jehobʼa naq naxnaw li naqakʼul?

5 Saʼ xkʼabʼaʼ naq li Jehobʼa aʼan laj Yobʼtesinel qe, naxnaw chixjunil chiqix. Peʼyaal naq nasach qachʼool xkʼoxlankil naq li Jehobʼa naxnaw li xnaʼlebʼ li junjunq chi kristiʼaan? (Sal. 139:15-17). Joʼkan naq naril chixjunil li qapaltil li xqechani rikʼinebʼ li qanaʼ qayuwaʼ. Ut naril ajwiʼ chixjunil li nabʼaanunk re, naq joʼkan nokoonaʼlebʼak. Kʼaru naxbʼaanu li Jehobʼa rikʼin aʼin? Xnawbʼal li naqakʼul naʼekʼasink re chi ruxtaanankil qu (Sal. 78:39; taayaabʼasi Salmo 103:13, 14).

6. Chanru kixkʼutbʼesi li Jehobʼa naq naraj xkuybʼal qamaak?

6 Li Jehobʼa ak kixkʼutbʼesi naq naraj xkuybʼal qamaak. Aʼan naxtaw ru naq saʼ xkʼabʼaʼ laj Adán xqechani li maak ut li kamk (Rom. 5:12). Maakʼaʼ nokooruuk chaq xbʼaanunkil re xkolbʼal qibʼ chiru aʼin ut re xkolbʼalebʼ li junchʼol (Sal. 49:8-10). Abʼan li Yos kiril xtoqʼobʼaal qu ut wank kʼaru chik kixbʼaanu. Saʼ xkʼabʼaʼ naq nokooxra kixtaqla chaq li Jesús, li Ralal, chi kamk saʼ qakʼabʼaʼ joʼ naxye saʼ Juan 3:16 (Mat. 20:28; Rom. 5:19). Li Jesús kikamk re xkolbʼalebʼ li nekeʼpaabʼank re (Heb. 2:9). Ma naru naqakʼoxla li rahilal li kirekʼa li Jehobʼa naq kirahobʼtesiik ut kikamsiik li Ralal? Joʼkan bʼiʼ, kʼaʼut tawiʼ naq li Jehobʼa kixkanabʼ chi kamk li Ralal wi inkʼaʼ raj naraj xkuybʼal qamaak?

7. Kʼe wiibʼ oxibʼ li eetalil chirix li keʼkuyeʼk xmaak xbʼaan li Jehobʼa.

7 Li Santil Hu naʼaatinak chirix naabʼalebʼ li keʼkuyeʼk xmaak xbʼaan li Jehobʼa (Efes. 4:32). Ma nachalk saʼ aachʼool junaq li eetalil? Maare nakaajultika li awabʼej Manasés, jwal yibʼ chaq ru xnaʼlebʼ ut qʼaxal kimaakobʼk chiru li Jehobʼa. Kixbʼaanu naq tloqʼoniiq li pechʼbʼil yos ut kixmayeja ebʼ li ralal chiruhebʼ aʼin. Chi maakʼaʼ xxutaan, kixchʼik saʼ li rochoch li Jehobʼa ebʼ li pechʼbʼil yos. Li Santil Hu naxye: «Xikenaq wiʼ chik xbʼeen li maaʼusilal kixbʼaanu toj reetal kixpoqʼ xjosqʼil li Qaawaʼ» (2 Crón. 33:2-7). Abʼan, naq laj Manasés kixkʼutbʼesi naq relik chi yaal kixyotʼ xchʼool, li Jehobʼa kixkuy xmaak ut kixkʼe wiʼ chik joʼ awabʼej (2 Crón. 33:12, 13). Jun chik li eetalil aʼan li awabʼej David, li kitʼaneʼk saʼ li nimla maak joʼ li koʼbʼeetak ut li kamsink. Abʼan, naq laj David kixkʼulubʼa li xpaltil ut kixyotʼ xchʼool, li Jehobʼa ajwiʼ kixkuy xmaak (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14). Joʼkan bʼiʼ, chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa naraj xkuybʼal qamaak. Joʼ ok qe rilbʼal, jalan nakuyuk maak li Jehobʼa chiruhebʼ li junchʼol.

MAAʼANI CHIK NAKUYUK MAAK JOʼ LI JEHOBʼA

8. Kʼaʼut naq li Jehobʼa jwal chaabʼil naraqok aatin, ut chanru naxchap ribʼ aʼin rikʼin li kuyuk maak?

8 Li Jehobʼa, aʼan «laj raqol aatin saʼ xbʼeen chixjunil li ruuchichʼochʼ» (Gén. 18:25). Junaq aj chaabʼil raqol aatin tento naq tixnaw chiʼus li chaqʼrabʼ. Ut li Jehobʼa kamaʼin nanaʼlebʼak, moko kaʼaj tawiʼ naraqok aatin, aj Kʼehol Chaqʼrabʼ ajwiʼ (Is. 33:22, 23). Maajun chik naxnaw tzʼaqal li kʼaru us ut li inkʼaʼ us joʼ li Jehobʼa. Kʼaru chik tixnaw junaq aj raqol aatin? Naq toj maajiʼ naraqok aatin, tento naq chʼolchʼooq chiru chixjunil li naʼlebʼ re naq truuq chi raqok aatin. Joʼkan naq, maaʼani chik qʼaxal kawresinbʼil chi raqok aatin joʼ li Jehobʼa.

9. Kʼaru naxnaw li Jehobʼa re rilbʼal ma tixkuy qamaak?

9 Li Jehobʼa maawaʼ joʼebʼ laj raqol aatin li wankebʼ saʼ li Ruuchichʼochʼ. Kutan saqenk chiru chixjunil li naʼlebʼ li naʼokenk saʼ junaq li chʼaʼajkilal li nakʼemank chiru (Gén. 18:20, 21; Sal. 90:8). Moko naraqok ta aatin kaʼajwiʼ rikʼin li naʼabʼimank ut nayeemank. Naxnaw chiʼus naq wank sut li nokooxchʼaʼajki, aʼan li xqechani rikʼin li qanaʼ qayuwaʼ, li qakʼiijik, li qawanjik ut li naqekʼa. Joʼkan ajwiʼ li Jehobʼa naril li wank saʼ li qaanm malaj naxtaw ru li naʼekʼasink qe, li naqaj ut kʼaʼut naqabʼaanu junaq li naʼlebʼ. Chixjunil naril (Heb. 4:13). Joʼkan bʼiʼ, li Jehobʼa naxkuy xmaak junaq li qas qiitzʼin xbʼaan naq chʼolchʼo chiru chixjunil li nakʼulmank.

Li Jehobʼa inkʼaʼ nasikʼok u ut tiik xchʼool. Inkʼaʼ naxkanabʼ naq teʼxtumina ru. (Chaawil li raqal 10).

10. Kʼaʼut naqaye naq li naxbʼaanu li Jehobʼa junelik chaabʼil? (Deuteronomio 32:4).

10 Li naxbʼaanu li Jehobʼa junelik chaabʼil. Aʼan inkʼaʼ nasikʼok u. Moko naxkuyebʼ ta xmaak saʼ xkʼabʼaʼ naq wankebʼ xtumin, xwankil ut xnawom (1 Sam. 16:7; Sant. 2:1-4). Li Jehobʼa inkʼaʼ naxkanabʼ naq tmineʼq chi moko ttuminaaq ru (2 Crón. 19:7). Ut inkʼaʼ naraqok aatin saʼ xkʼabʼaʼ li narekʼa malaj li xrahil xchʼool (Éx. 34:7). Relik chi yaal naq li Jehobʼa chaabʼil naraqok aatin xbʼaan naq naxtaw ru chiʼus li qawanjik (taayaabʼasi Deuteronomio 32:4).

11. Kʼaʼut nayeemank naq maaʼani chik nakuyuk maak joʼ li Jehobʼa?

11 Ebʼ li xeʼtzʼiibʼank re li Santil Hu saʼ li aatinobʼaal Hebreo, chʼolchʼo chiruhebʼ naq maaʼani chik nakuyuk maak joʼ li Jehobʼa. Wank sut xeʼroksi li aatin saʼ hebreo, joʼ naxye jun li tasal hu, naq «kaʼajwiʼ li Jehobʼa naru nakuyuk maak». Li hu aʼin naxye ajwiʼ: «Aʼin moko yook ta chi aatinak chanru nekeʼxkuy xmaak chiribʼilebʼ ribʼ li kristiʼaan» (Sinónimos del Antiguo Testamento, traducción y adaptación de Santiago Escuain). Kaʼajwiʼ li Jehobʼa wank xwankil re xkuybʼal xmaak li naxyotʼ xchʼool. Ut, chanru naqekʼa qibʼ naq li Jehobʼa naxkuy qamaak?

12, 13. a) Chanru nekeʼrekʼa ribʼ li nekeʼkuyeʼk xmaak? b) Ma naxkanabʼ kuyuk maak li Jehobʼa?

12 Naq naqakʼulubʼa naq li Jehobʼa naxkuy qamaak, naqataw li «chaabʼil ut sahil kutan». Joʼkan naq tuqtu ru li qachʼool ut sa nokoowank. Aʼin moko nachalk ta rikʼin li kuyuk maak li nekeʼxbʼaanu li qas qiitzʼin, nachalk bʼan «rikʼin li Qaawaʼ» (Hech. 3:19, 20). Naq li Jehobʼa naxkuy qamaak, nokoowank wiʼ chik joʼ ramiiw. Chanchan tawiʼ naq maajunwa xoomaakobʼk.

13 Naq li Jehobʼa naxkuy xmaak junaq li qas qiitzʼin, inkʼaʼ chik naxjultika chi moko naxbʼaanu naq tixtoj rix (Is. 43:25; Jer. 31:34). Li Jehobʼa naxkʼe li qamaak «joʼ xnajtil li naʼajej naʼelk wiʼ chaq li saqʼe rikʼin li naʼajej naʼok wiʼ» (Sal. 103:12). * Xkʼoxlankil chanru li Jehobʼa naxkuy qamaak, naxbʼaanu naq tooyoxinq ut tqaloqʼoni ru (Sal. 130:4). Abʼan, anihebʼ naxkuy xmaak li Jehobʼa chi joʼkaʼin?

ANIHEBʼ NAXKUY XMAAK LI JEHOBʼA?

14. Kʼaru ak xqatzol chirix chanru nakuyuk maak li Jehobʼa?

14 Joʼ ak xqil, li Jehobʼa moko naril ta li xnimal ru li maak re naq tixkuy qamaak. Xqatzol ajwiʼ naq li Jehobʼa naroksi li xnawom joʼ aj Yobʼtesinel, aj Kʼehol Chaqʼrabʼ ut aj Raqol Aatin re rilbʼal ma tixkuy xmaak junaq li qas qiitzʼin. Joʼkan bʼiʼ, kʼaru naril li Jehobʼa?

15. Joʼ naxye saʼ Lucas 12:47, 48, kʼaru chik naril li Jehobʼa re rilbʼal ma tkuyuq maak?

15 Li Jehobʼa naril ma chʼolchʼo chiru li kimaakobʼk naq moko us ta li yook xbʼaanunkil. Li Jesús chʼolchʼo ru kixye aʼin, joʼ naqil saʼ Lucas 12:47, 48 (taayaabʼasi). Nimla maak naq junaq li qas qiitzʼin naxnaw naq moko us ta li yook xbʼaanunkil ut yibʼru. Maare inkʼaʼ tkuyeʼq xmaak xbʼaan li Jehobʼa (Mar. 3:29; Juan 9:41). Abʼan, wank sut naqakʼe reetal naq moko us ta li xqabʼaanu. Wi joʼkan, ma naru tixkuy qamaak li Jehobʼa? Relik chi yaal naq tixbʼaanu. Ut aʼin nokooxtenqʼa chi rilbʼal kʼaru chik naril li Jehobʼa.

Chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa tixkuy qamaak wi relik chi yaal naqayotʼ qachʼool. (Chaawil li raqal 16 ut 17).

16. Kʼaru naraj xyeebʼal xyotʼbʼal qachʼool, ut kʼaʼut naq qʼaxal wank xwankil xbʼaanunkil aʼin?

16 Li Jehobʼa naril ajwiʼ ma relik chi yaal kixjal xnaʼlebʼ li kimaakobʼk. Kʼaru naraj xyeebʼal xyotʼbʼal qachʼool? Naraj xyeebʼal, xjalbʼal qakʼaʼuxl, qanaʼlebʼ ut li naqaj xbʼaanunkil. Joʼkan ajwiʼ, li naxyotʼ xchʼool naʼok xkʼaʼuxl ut ra narekʼa xbʼaan li yibʼru aj naʼlebʼ li kixbʼaanu malaj naq xkanabʼ xbʼaanunkil junaq li chaabʼil naʼlebʼ. Inkʼaʼ chik sa narekʼa ribʼ xbʼaan li xpaltil joʼ ajwiʼ naq moko us ta chik wank saʼ li xpaabʼal naq kixbʼaanu aʼin. Qakʼoxlaq wiʼ chi li awabʼej Manasés ut laj David. Usta jwal nim li maak li keʼxbʼaanu, abʼan li Jehobʼa kixkuyebʼ xmaak xbʼaan naq relik chi yaal keʼxyotʼ xchʼool (1 Rey. 14:8). Li Jehobʼa kaʼajwiʼ nakuyuk maak wi naril naq junaq li poyanam relik chi yaal xyotʼ xchʼool. Moko kaʼaj tawiʼ ra tqekʼa chirix li maak li xqabʼaanu. Tento naq wank kʼaru chik tqabʼaanu. * Ut aʼin naxbʼaanu naq li Jehobʼa tixkʼe reetal jun chik li naʼlebʼ.

17. Kʼaru naraj xyeebʼal xjalbʼal qanaʼlebʼ, ut chanru nokooxtenqʼa re naq inkʼaʼ chik tootʼaneʼq saʼ li maak? (Isaías 55:7).

17 Kʼaru chik li naʼlebʼ li wank xwankil naril li Jehobʼa? Aʼan naq naqajal qanaʼlebʼ malaj naqakanabʼ li yibʼru aj naʼlebʼ ut nokoowank joʼ naraj aʼan (taayaabʼasi Isaías 55:7). Li naxjal xnaʼlebʼ, tento naq tixjal xkʼaʼuxl re naq tnaʼlebʼaq joʼ li Jehobʼa (Rom. 12:2; Efes. 4:23). Tento naq tixkanabʼ chiʼixbʼej li yibʼru aj kʼaʼuxl ut bʼaanuhom (Col. 3:7-10). Abʼan, misach saʼ qachʼool naq li Jehobʼa tixkuy qamaak, wi naqakʼutbʼesi naq kaw qapaabʼal chirix li xkamik li Jesús. Naq li Jehobʼa naril naq yooko xyalbʼal qaqʼe chi xjalbʼal qanaʼlebʼ, naxkuy qamaak saʼ xkʼabʼaʼ li xkamik li Ralal (1 Juan 1:7).

CHʼOLCHʼOOQ CHAAWU NAQ LI JEHOBʼA TIXKUY AAMAAK

18. Kʼaru xqatzol chirix chanru nakuyuk maak li Jehobʼa?

18 Qilaq wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li wank xwankil li xqatzʼil rix saʼ li tzolom aʼin. Relik chi yaal, maaʼani chik junaq nakuyuk maak joʼ li Jehobʼa. Kʼaʼut naqaye aʼin? Xbʼeen, xbʼaan naq aʼan yoʼon wank re xkuybʼal qamaak. Xkabʼ, xbʼaan naq naxnaw chixjunil li naqakʼul ut kaʼajwiʼ aʼan nanawok re ma relik chi yaal xqayotʼ qachʼool. Ut rox, naq li Jehobʼa nakuyuk maak, inkʼaʼ chik naxjultika. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, naru toowanq chi saq ru li qachʼool ut li Jehobʼa trusila qu.

19. Kʼaʼut naru naq sahaq saʼ qachʼool usta nokoopaltoʼk?

19 Saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj maak, junelik nokoomaakobʼk. Abʼan naxkʼojobʼ qachʼool li naxye li hu Perspicacia para comprender las Escrituras, tasal 1, perel 209: «Xbʼaan naq li Jehobʼa naxtoqʼobʼa ruhebʼ li xmoos naq nekeʼpaltoʼk, moko aajel ta ru naq rahaqebʼ saʼ xchʼool chi junelik (Sl 103:8-14; 130:3). Wi nekeʼxbʼeresi li xyuʼam joʼ naxye li Yos, naru naq sahaqebʼ saʼ xchʼool (Flp 4:4-6; 1Jn 3:19-22)». Kʼajoʼ naq naxwaklesi qachʼool ebʼ li aatin aʼin!

20. Kʼaru tqil saʼ li jun chik tzolom?

20 Qʼaxal naqabʼanyoxi naq li Jehobʼa, yoʼon wank chi xkuybʼal qamaak wi relik chi yaal naqayotʼ qachʼool chiru. Abʼan, chanru tooruuq xkʼambʼal qe rikʼin? Kʼaru xjuntaqʼeetankil ut xjalanil chanru nakuyuk maak li Jehobʼa ut ebʼ li junchʼol? Ut, kʼaʼut aajel ru xnawbʼal aʼin? Saʼ li jun chik tzolom tqil li xsumenkil.

BʼICH 5 Sachbʼachʼoolej li xbʼaanuhom li Yos

^ Saʼ li Santil Hu li Jehobʼa naxye naq yoʼon wank re xkuybʼalebʼ xmaak li nekeʼxyotʼ xchʼool. Abʼan, maare wank sut naqekʼa naq moko qakʼulubʼ ta naq tixkuy qamaak. Saʼ li tzolom aʼin, tqil kʼaʼut naq chʼolchʼooq chiqu naq li Yos junelik naxkuy qamaak wi naqayotʼ qachʼool.

^ Chaawil li tasal hu Acerquémonos a Jehová, tzolom 26, raqal 9, maakʼaʼ saʼ qʼeqchiʼ.

^ XNIMAL RU NAʼLEBʼ: Xyotʼbʼal qachʼool naraj xyeebʼal xjalbʼal qanaʼlebʼ ut naq ra tqekʼa xbʼaan li xqabʼaanu chaq junxil, malaj inkʼaʼ xqabʼaanu junaq li naʼlebʼ li naqanaw naq us xbʼaanunkil. Naq naqayotʼ qachʼool, naqajal qanaʼlebʼ.