NAʼLEBʼ RE TZOLOK 14
«Rikʼin aʼin chixjunilebʼ teʼnawoq re naq laaʼex intzolom»
«Rikʼin aʼin chixjunilebʼ teʼnawoq re naq laaʼex intzolom: wi nekera eeribʼ cheribʼil eerib» (JUAN 13:35).
BʼICH 106 Qayuʼamiq li tzʼaqal rahok
RUʼUJIL LI TZOLOM a
Kʼaru nekeʼxkʼoxla li maawaʼebʼ aj Testiiw naq nekeʼril li rahok saʼ xyanq li xtenamit li Jehobʼa? (Chaawil li raqal 1).
1. Kʼaru nekeʼril li nekeʼwulak xbʼeen sut saʼ li chʼutam? (Chaawil li jalam u).
QAKʼOXLAQ jun li sumal li nawulak xbʼeen sut saʼ li qachʼutam. Nekeʼsach saʼ xchʼool naq nekeʼril li rahok li nekeʼxkʼutbʼesi chiribʼilebʼ ribʼ li hermaan ut naq sa xeʼkʼuleʼk. Naq nekeʼsutqʼiik saʼ li rochochebʼ li ixaqilbʼej naxye re li xbʼeelom: «Ebʼ laj Testiiw jalanebʼ chiru li junchʼol ut nawulak chiwu wank saʼ xyanqebʼ».
2. Kʼaʼut naq wankebʼ xeʼxkanabʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa?
2 Li rahok li nekeʼxkʼutbʼesi li xtenamit li Jehobʼa jwal chʼinaʼus. Usta joʼkan chiqajunilo aj maak (1 Juan 1:8). Naq yooqo xnawbʼal ru ebʼ li qahermaan tqil ajwiʼ li xpaltilebʼ (Rom. 3:23). Ra xyeebʼal naq wankebʼ xeʼxkanabʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa saʼ xkʼabʼaʼ li xpaltilebʼ li junchʼol.
3. Kʼaru nakʼutbʼesink anihebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel? (Juan 13:34, 35).
3 Qakʼehaq wiʼ chik reetal li xjolomil li tzolom aʼin (taayaabʼasi Juan 13:34, 35). Kʼaru nakʼutbʼesink anihebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel? Li rahok, li Santil Hu naxye naq moko tzʼaqalaq ta re ru li qayuʼam. Li Jesús moko kixye ta naq «Rikʼin aʼin laaʼex teenaw naq laaʼex intzolom», kixye bʼan «Rikʼin aʼin chixjunilebʼ teʼnawoq re naq laaʼex intzolom». Li Jesús kixye naq ebʼ li xtzolom ut ebʼ li junchʼol teʼxnaw anihebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel xbʼaan naq teʼxkʼutbʼesi li rahok chiribʼilebʼ ribʼ.
4. Kʼaru ebʼ li patzʼom nekeʼxbʼaanu ebʼ li junchʼol?
4 Li maawaʼebʼ aj Testiiw maare nekeʼxkʼoxla: «Kʼaʼut naq li rahok naxkʼutbʼesi anihebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel? Chanru li Jesús kixkʼutbʼesi li rahok chiruhebʼ li xtzolom? Ut chanru tqakʼam qe rikʼin li Jesús?». Wi ak kubʼenaq chik qahaʼ us raj ajwiʼ xbʼaanunkil ebʼ li patzʼom aʼin. Xbʼaanunkil aʼin tooxtenqʼa xkʼutbʼesinkil li rahok, qʼaxal wiʼ chik naq nekeʼpaltoʼk ebʼ li junchʼol chiqu (Efes. 5:2).
KʼAʼUT NAQ LI RAHOK NAXKʼUTBʼESI ANIHEBʼ LI TZʼAQAL AJ PAABʼANEL?
5. Chirix kʼaru li rahok yook chaq chi aatinak li Jesús saʼ Juan 15:12, 13?
5 Li Jesús kixye naq li xtzolom teʼxra ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ (taayaabʼasi Juan 15:12, 13). Kʼe reetal li chaqʼrabʼ li kixye rehebʼ: «Chera eeribʼ cheribʼil eeribʼ joʼ naq xexinra laaʼin». Chirix kʼaru li rahok yook chaq chi aatinak? Li Jesús kixye naq li rahok aʼin tixbʼaanu naq jun laj paabʼanel tixkʼe xyuʼam choʼq re li rechpaabʼanel. b
6. Chanru naxkʼutbʼesi li Santil Hu naq wank xwankil li rahok?
6 Li Santil Hu naxkʼut naq wank xwankil li rahok. Naabʼalebʼ nekeʼxye naq ebʼ li raqal joʼ aʼin aʼan li nawulak chiruhebʼ: «Li Yos aʼan rahok» (1 Juan 4:8); «Taara laawas aawiitzʼin joʼ naq nakara aawibʼ laaʼat» (Mat. 22:39); «Li rahok kʼajoʼ xkʼihal li maak naxtzʼap ru» (1 Ped. 4:8), ut «Li rahok maajoqʼe naʼosoʼk» (1 Cor. 13:8). Ebʼ li raqal aʼin ut jalan chik naxkʼutbʼesi naq aajel ru xyuʼaminkil li naʼlebʼ aʼin.
7. Kʼaʼut naq laj Tza inkʼaʼ naru xbʼaanunkil naq ebʼ li kristiʼaan teʼwanq saʼ junajil ut teʼxra ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ?
7 Wankebʼ li kristiʼaan nekeʼxkʼoxla: «Chanru tinruuq xtawbʼal li tzʼaqal paabʼal? Ebʼ li paabʼal nekeʼxye naq nekeʼxkʼut li yaal, abʼan nekeʼxkʼut jalan jalanq li naʼlebʼ chirix li Yos». Laj Tza kixbʼaanu naq wank naabʼal li bʼalaqʼil paabʼal ut aʼin naxbʼaanu naq ebʼ li kristiʼaan inkʼaʼ teʼxnaw kʼaru teʼxbʼaanu. Aʼan maajunwa truuq xbʼaanunkil naq ebʼ li kristiʼaan teʼwanq saʼ junajil ut teʼxra ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ. Kaʼajwiʼ li Jehobʼa naru xbʼaanunkil. Xbʼaan naq li rahok nachalk rikʼin. Kaʼajwiʼ li wank li xsantil musiqʼej li Yos rikʼinebʼ ut narosobʼtesihebʼ naru nekeʼxra ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ (1 Juan 4:7). Joʼkan naq li Jesús kixye naq ebʼ li xtzolom teʼxra ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ.
8, 9. Chanru nekeʼtenqʼaak naabʼal li kristiʼaan rikʼin li rahok li nekeʼxkʼutbʼesi laj testiiw re li Jehobʼa?
8 Li Jesús kixye naq naabʼal li kristiʼaan ak xeʼxkʼe reetal anihebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel xbʼaan naq nekeʼxkʼutbʼesi li tzʼaqal rahok. Laj Ian naxjultika li xbʼeen sut naq kiwulak saʼ jun li nimla chʼutam li xbʼaanumank saʼ jun li naʼaj bʼarwiʼ nekeʼbʼatzʼunk nachʼ chixkʼatq li rochoch. Kiwulak aran wiibʼ oxibʼ po rubʼelaj re rilbʼal jun li bʼatzʼunk. Naxye: «Jalan li xwanjikebʼ. Ebʼ laj Testiiw nekeʼrahok, chaabʼil nekeʼxtiqibʼ ribʼebʼ ut ebʼ li ralal xkʼajol nekeʼabʼink». Naxye ajwiʼ: «Li kiwulak chiwu aʼan naq wankebʼ saʼ tuqtuukilal ut sahebʼ saʼ xchʼool, aʼan li ninsikʼ chaq. Moko jultik ta we ebʼ li seeraqʼ abʼan li xkanaak saʼ inchʼool aʼan li xnaʼlebʼebʼ laj Testiiw». c Li kiril laj Ian naxkʼut naq naqayuʼami li tzʼaqal rahok. Naq naqarahebʼ li qechpaabʼanel, naqoxloqʼihebʼ ut us naqilebʼ.
9 Laj John jun li hermaan kixkʼul ajwiʼ aʼin naq kiwulak xbʼeen sut saʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl. Kisach xchʼool rilbʼal li rahok ut li xchaabʼil naʼlebʼ li nekeʼwulak aran, kixye: «Li rahok li xeʼxkʼutbʼesi kixkʼut chiwu naq aʼin li tzʼaqal paabʼal». d Relik chi yaal wank jalan jalanq li resil xyuʼam li naxkʼutbʼesi naq li xtenamit li Jehobʼa aʼanebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel.
10. Joqʼe naru nayaleʼk rix li qarahom? (Chaawil ajwiʼ li xyaalal).
10 Joʼ xqaye chaq saʼ xtiklajik maajun rehebʼ li qech aj paabʼanel tzʼaqal re ru xyuʼam. Wank sut teʼxye qe junaq li naʼlebʼ li tixtochʼ qachʼool (Sant. 3:2). e Aʼin naxyal rix li qarahom. Kʼaru tooxtenqʼa re naʼlebʼak chiʼus? Qilaq li kixbʼaanu li Jesús (Juan 13:15).
CHANRU KIXKʼUTBʼESI LI JESÚS NAQ NAXRAHEBʼ LI XʼAPÓSTOL?
Li Jesús kiʼaatinak rikʼinebʼ li xʼapóstol rikʼin rahok naq xeʼpaltoʼk. (Chaawil li raqal 11 toj 13).
11. Kʼaru li yibʼru aj naʼlebʼ xeʼxkʼutbʼesi laj Santiago ut laj Juan? (Chaawil ebʼ li jalam u).
11 Li Jesús moko naroybʼeni ta naq tzʼaqal re ru li xyuʼamebʼ li xtzolom. Kixtenqʼahebʼ bʼan rikʼin rahok naq nekeʼpaltoʼk re naq li Jehobʼa sahaq saʼ xchʼool rikʼinebʼ. Saʼ jun kutan laj Santiago ut laj Juan xeʼxye re li xnaʼ naq t-aatinaq rikʼin li Jesús re naq aʼan tixkʼe rehebʼ jun li chaabʼil naʼaj saʼ li Awabʼejilal (Mat. 20:20, 21). Ebʼ li wiibʼ chi apóstol aʼin xeʼxkʼutbʼesi naq nekeʼxnimobʼresi ribʼ ut nekeʼrataw li wankilal (Prov. 16:18).
12. Chanru naqanaw naq moko kaʼaj tawiʼ laj Santiago ut laj Juan moko chaabʼil ta xeʼnaʼlebʼak?
12 Moko kaʼaj tawiʼ laj Santiago ut laj Juan moko chaabʼil ta xeʼnaʼlebʼak saʼ li hoonal aʼan. Qakʼehaq reetal chanru xeʼnaʼlebʼak ebʼ li junchʼol chi apóstol: «Naq keʼrabʼi aʼin li lajeebʼ chik, keʼpoʼk saʼ xbʼeenebʼ li wiibʼ riitzʼinebʼ ribʼ» (Mat. 20:24). Naru naqakʼoxla naq kʼajoʼ xeʼxchoqi ribʼebʼ. Maare ebʼ li junchʼol chi apóstol xeʼxye re laj Santiago ut laj Juan: «Ma nekeekʼoxla naq eekʼulubʼ xpatzʼbʼal junaq li chaabʼil naʼaj saʼ li Xʼawabʼejilal li Yos? Moko kaʼaj tawiʼ laaʼex xexkʼanjelak chi kaw rochbʼeen li Jesús. Laaʼo ajwiʼ wank qakʼulubʼ joʼ laaʼex». Maakʼaʼ naxye li kikʼulmank abʼan saʼ li hoonal aʼan ebʼ li apóstol inkʼaʼ xeʼxkʼutbʼesi li rahok.
13. Chanru kinaʼlebʼak li Jesús rikʼin li xpaltilebʼ li xtzolom? (Mateo 20:25-28).
13 Chanru kinaʼlebʼak li Jesús? Moko kijosqʼoʼk ta. Moko kixye ta naq tixsikʼ ebʼ li winq li nekeʼxkubʼsi ribʼ ut nekeʼxra ribʼ choʼq reqaj. Kiʼaatinak bʼan rikʼinebʼ saʼ xyaalal xbʼaan naq naxnaw naq chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ (taayaabʼasi Mateo 20:25-28). Usta moko aʼin ta xbʼeen sut nekeʼxchoqi ribʼebʼ li apóstol chirix ani wank xwankil, li Jesús junelik kiraatinahebʼ rikʼin rahok (Mar. 9:34; Luc. 22:24).
14. Chanru li xkʼiijikebʼ li xʼapóstol li Jesús?
14 Chʼolchʼo naq li Jesús naxnaw li xkʼiijikebʼ li xʼapóstol (Juan 2:24, 25). Xbʼaan naq sahebʼ li hoonal aʼan ebʼ laj kʼamolbʼe saʼ li paabʼal nekeʼxkʼe xwankil li xwanjikebʼ ut li wankilal (Mat. 23:6). Ebʼ laj kʼamolbʼe saʼebʼ li xpaabʼal aj judiiy nekeʼxkʼoxla naq ninqebʼ xwankil chiruhebʼ li junchʼol (Luc. 18:9-12). f Li Jesús naxnaw naq aʼin naru naxchʼaʼajki ebʼ li xʼapóstol rikʼin chanru nekeʼrilebʼ ribʼ ut ebʼ li junchʼol (Prov. 19:11). Li Jesús moko naroybʼeni ta naq tzʼaqal re ru li xyuʼamebʼ chi moko nasach saʼ xchʼool chi rilbʼal li xpaltilebʼ. Naxnaw naq chaabʼil li xnaʼlebʼebʼ, joʼkan naq kixtenqʼahebʼ re xkubʼsinkil ribʼebʼ ut re rahok.
CHANRU TQAKʼAM QE RIKʼIN LI JESÚS?
15. Kʼaru naru naqatzol rikʼin li kikʼulmank rikʼin laj Santiago ut laj Juan?
15 Naabʼal naru naqatzol rikʼin li kikʼulmank rikʼin laj Santiago ut laj Juan. Moko us ta naq xeʼxpatzʼ li xwankilal saʼ li Xʼawabʼejilal li Yos. Moko us ta ajwiʼ naq ebʼ li junchʼol chi apóstol xeʼxbʼaanu naq inkʼaʼ twanq li junajil. Abʼan li Jesús kiraatinahebʼ li 12 chi apóstol rikʼin rahok ut saʼ xyaalal. Kʼaru naqatzol? Moko kaʼaj tawiʼ kʼaru nekeʼxbʼaanu qe ebʼ li junchʼol, aʼan bʼan chanru nokoonaʼlebʼak naq nekeʼpaltoʼk chiqu. Joʼkan bʼiʼ, wi naqekʼa naq xeʼxtochʼ qachʼool, qakʼoxlaq: «Kʼaʼut naq yook injosqʼil rikʼin li kixbʼaanu? Ma wank kʼaru tinchaabʼilobʼresi? Ma yook xnumsinkil junaq li chʼaʼajkilal li hermaan aʼin? Ma inkʼaʼ tawiʼ raj us xkʼutbʼesinkil li rahok ut risinkil saʼ linchʼool usta wank inkʼulubʼ naq yooq injosqʼil?». Naq naqakʼutbʼesi li rahok naq nokooʼaatinak rikʼinebʼ li junchʼol tqakʼutbʼesi naq laaʼo xtzolom li Kriist.
16. Kʼaru tooruuq xtzolbʼal rikʼin li kixbʼaanu li Jesús?
16 Li kixbʼaanu li Jesús naxkʼut chiqu naq tento tqayal qaqʼe chi xtawbʼalebʼ ru li qechpaabʼanel (Prov. 20:5). Yaal, li Jesús naril li wank saʼ qachʼool abʼan laaʼo inkʼaʼ. Abʼan naru naqayal qaqʼe re naq wanq qakuyum rikʼinebʼ li qechpaabʼanel naq teʼpaltoʼq (Efes. 4:1, 2; 1 Ped. 3:8). Li tooxtenqʼa aʼan xnawbʼalebʼ ru chiʼus. Qilaq jun eetalil.
17. Kʼaru kikʼulmank naq jun li cheekel winq li naʼulaʼanink chʼuut kixyal xqʼe chi xnawbʼal ru jun li hermaan?
17 Jun li cheekel winq li naʼulaʼanink chaq chʼuut saʼ África Oriental kixnaw ru jun li hermaan li josqʼ ru. Chanru kinaʼlebʼak li cheekel winq aʼin? Aʼan naxye: «Xinyal inqʼe chi xnawbʼal ru moko yal xinkanabʼ ta chi joʼkan». Chi kamaʼan kixnaw kʼaʼut naq joʼkan li hermaan. Naxye: «Naq ak xintaw chik ru naq li hermaan kixyal xqʼe re naq li xkʼiijik inkʼaʼ tixchʼaʼajki ut chanru naq kikʼiik saʼ li xpaabʼal, sachso inchʼool xinkanaak. Wanko joʼ chaabʼil amiiw». Wi naqayal qaqʼe chi xnawbʼal ru ut chi xtawbʼal ruhebʼ li qechpaabʼanel moko tchʼaʼajkoʼq ta chiqu xkʼutbʼesinkil li rahok.
18. Kʼaru ebʼ li patzʼom naru naqakʼoxla rix wi junaq li qechpaabʼanel kixtochʼ qachʼool? (Proverbios 26:20).
18 Wank sut naqekʼa naq aajel ru naq tooʼaatinaq rikʼin li qechpaabʼanel li xtochʼ qachʼool. Abʼan tento tqakʼoxla ebʼ li patzʼom aʼin: «Ma relik chi yaal nintaw ru li kikʼulmank?» (Prov. 18:13). «Ma yal kiraj naq kixbʼaanu aʼin?» (Ecl. 7:20). «Ma xinpaltoʼk junsutaq joʼ aʼan?» (Ecl. 7:21, 22). «Wi tinʼaatinaq rikʼin li hermaan aʼin, ma tinnimtresi ru li chʼaʼajkilal?» (taayaabʼasi Proverbios 26:20). Wi naqakʼe qahoonal chi xkʼoxlankil rix li patzʼom aʼin maare tooxtenqʼa chi rilbʼal naq li qarahom choʼq re li qechpaabʼanel tixbʼaanu naq tsachq saʼ qachʼool li chʼaʼajkilal.
19. Kʼaru naqaj xbʼaanunkil chi anchal qachʼool?
19 Ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa nekeʼxkʼutbʼesi naq aʼanebʼ li xtzolom li Jesús naq nekeʼxkʼutbʼesi li rahok. Ut chanru tqabʼaanu chiqajunjunqal? Xkʼutbʼesinkil naq naqara li qechpaabʼanel usta nekeʼpaltoʼk. Ut xbʼaan aʼin ebʼ li junchʼol chik teʼxkʼe reetal naq aʼin li tzʼaqal paabʼal ut teʼraj xloqʼoninkil ru li Jehobʼa qochbʼeen, li Xyosil li rahok. Joʼkan bʼiʼ, chi anchal qachʼool naqaj xkʼutbʼesinkil li rahok li naxkʼutbʼesi naq laaʼo li tzʼaqal aj paabʼanel.
BʼICH 20 Xaataqla chaq li Jesus, laaraarokil Alal
a Naabʼal li kristiʼaan nekeʼok saʼ li yaal saʼ xkʼabʼaʼ li rahok li wank saʼ qayanq. Nachʼaʼajkoʼk chiqu xkʼutbʼesinkil li rahok saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj maak. Saʼ li tzolom aʼin tqil kʼaʼut naq aajel ru li rahok ut chanru tqakʼam qe rikʼin li Jesús naq nekeʼpaltoʼk ebʼ li junchʼol.
b Chaawil li hu «Ven, sé mi seguidor», tasal 17, raqal 10 ut 11, maakʼaʼ saʼ qʼeqchiʼ.
c Chaawil li tzolom «Wank chik xyaalal linyuʼam», saʼ li hu Laj Kʼaakʼalehom 1 re noviembre 2012, perel 13 ut 14.
d Chaawil li tzolom «Ninkʼoxla naq us chaq linyuʼam», saʼ li hu Laj Kʼaakʼalehom 1 re mayo 2012, perel 18 ut 19.
e Saʼ li tzolom aʼin moko yooko ta chi aatinak chirix li maak joʼ li naxye saʼ 1 Corintios 6:9, 10. Ebʼ li cheekel winq tento teʼxtuqubʼ ru aʼin.
f Kiyeemank naq jun laj kʼamolbʼe rehebʼ laj judiiy kixye: «Saʼ li ruuchichʼochʼ wank tana 30 chi winq li tiik xchʼool joʼ laj Abrahán. Wi wank 30, li walal ut laaʼin wiibʼo rehebʼ; wi wank 10, li walal ut laaʼin wiibʼo rehebʼ; wi wank oobʼ, li walal ut laaʼin wiibʼo rehebʼ; wi wiibʼ, aʼan li walal ut laaʼin; wi jun ajwiʼ, aʼan laaʼin».
