Sikʼ li naʼlebʼ

Sikʼ li xtusulal naʼlebʼ

NAʼLEBʼ RE TZOLOK 22

BʼICH 124 Junelik tiikaq qachʼool

Chanru naq li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ teʼxkʼe xloqʼal li Jehobʼa?

Chanru naq li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ teʼxkʼe xloqʼal li Jehobʼa?

«Leechʼinaʼusal tkʼutunq rikʼin li wank saʼ leechʼool […], aʼin qʼaxal oxloqʼ» (1 PED. 3:4).

RUʼUJIL LI TZOLOM

Kʼaru teʼruuq xbʼaanunkil li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ re naq us teʼelq ut chanru teʼtenqʼanq ebʼ li hermaan.

1, 2. Kʼaru nekeʼxye wiibʼ oxibʼ chirix xnawbʼal ru anihaq re sumlaak?

 QʼAXAL chʼinaʼus xnawbʼal ru anihaq re sumlaak. Li nekeʼxtikibʼ xnawbʼal ruhebʼ nekeʼraj naq us t-elq chixjunil. Li xTiina, a li wank Etiopía, naxye: «Jun li hoonal li qʼaxal chʼinaʼus li xqanumsi rochbʼeen linbʼeelom aʼan li hoonal li yooko chaq xnawbʼal qu. Usta nokooseʼek, nokooʼaatinak ajwiʼ chirix ebʼ li naʼlebʼ li qʼaxal wank xwankil. Jwal sa inchʼool naq xintaw anihaq li qʼaxal nikinxra ut ninra ajwiʼ».

2 Laj Alessio, li wank Países Bajos, naxye: «Xinyal xsahil li hoonal naq yooko xnawbʼal qu rikʼin li wixaqil, abʼan kiwank ajwiʼ qachʼaʼajkilal». Saʼ li tzolom aʼin, tqil junjunq li chʼaʼajkilal li nekeʼxnumsi li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ re naq teʼsumlaaq ut chanru li Santil Hu natenqʼank rehebʼ re naq us teʼelq. Joʼkan ajwiʼ, tqil chanru ebʼ li hermaan nekeʼtenqʼank.

KʼARU AJ E NAQ WIIBʼ LI KRISTIʼAAN NEKEʼXNAW RIBʼ RE SUMLAAK

3. Kʼaru aj e naq wiibʼ li kristiʼaan nekeʼxnaw ribʼ re sumlaak? (Proverbios 20:25).

3 Usta qʼaxal chʼinaʼus xnawbʼal ru anihaq, aʼin jun li naʼlebʼ li jwal wank xwankil xbʼaan naq naxkʼam chaq li sumlajik. Naq nekeʼsumlaak, nekeʼxye re li Jehobʼa naq teʼxra ut teʼroxloqʼi ribʼebʼ. Joʼkan naq, aajel ru naq teʼxkʼoxla chiʼus li teʼxʼbaanu (yaabʼasi Proverbios 20:25). Elk rikʼin anihaq nakʼanjelak re naq teʼxnaw ruhebʼ chiʼus ut re rilbʼal ma teʼsumlaaq malaj inkʼaʼ. Wi inkʼaʼ teʼsumlaaq, moko naraj ta xyeebʼal naq moko us ta xeʼelk, naraj bʼan xyeebʼal naq xeʼxkʼoxla chiʼus li xeʼxsikʼ xbʼaanunkil.

4. Kʼaʼut wank xwankil xtawbʼal ru kʼaru aj e naq wiibʼ li kristiʼaan nekeʼxnaw ribʼ re sumlaak?

4 Aajel ru naq chʼolchʼooq chiruhebʼ li toj maajiʼ nekeʼsumlaak, naq wiibʼ li qas qiitzʼin nekeʼok xnawbʼal ruhebʼ nekeʼxbʼaanu re xnawbʼal ma teʼsumlaaq rikʼin. Aʼin naraj xyeebʼal naq inkʼaʼ raj teʼoq xnawbʼal ru junaq wi inkʼaʼ nekeʼxkʼoxla sumlaak. Abʼanan chiqajunilo tento tqataw ru kʼaru xyaalal naq jun sumal nekeʼxtikibʼ xnawbʼal ruhebʼ. Joʼ eetalil, moko us ta xkʼoxlankil naq chixjunilebʼ li nekeʼxtikibʼ xnawbʼal ruhebʼ tento teʼsumlaaq. Aweʼ moko tixkʼam ta rusilal choʼq rehebʼ li wankebʼ xjunes. Li xMelissa, li wank Estados Unidos, naxye: «Wankebʼ li hermaan nekeʼxmin ruhebʼ li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ. Joʼkan naq wankebʼ inkʼaʼ nekeʼxkanabʼ ribʼebʼ usta moko sahebʼ ta chik sa xchʼool. Ut jalanebʼ chik, inkʼaʼ nekeʼxtikibʼ xnawbʼal ru anihaq re naq maaʼani tchʼiʼchʼiʼinq rehebʼ».

CHEENAWAQ EERU CHIʼUS

5, 6. Chirix kʼaru teʼaatinaq li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ? (1 Pedro 3:4).

5 Kʼaru ttenqʼanq aawe re xnawbʼal ma tatsumlaaq malaj inkʼaʼ rikʼin li yookat xnawbʼal ru? Tento taanaw ru chiʼus. Naq maajiʼ nakaatikibʼ elk rikʼin ak nakaanaw junjunq li naʼlebʼ chirix, abʼan anaqwan li hoonal re xnawbʼal li kʼaru wank saʼ xchamal li xchʼool (yaabʼasi 1 Pedro 3:4). Aʼin naraj xyeebʼal naq taanaw chiʼus chirix li xpaabʼal, li xnaʼlebʼ ut li naxkʼoxla. Timil timil tatruuq xnawbʼal xsumenkil li patzʼom joʼebʼ aʼin: «Ma chaabʼilaq joʼ bʼeelomej? Ma tqakʼam qibʼ chiʼus?» (Prov. 31:​26, 27, 30; Efes. 5:33; 1 Tim. 5:8). «Ma tooruuq xraabʼal qibʼ ut xkʼebʼal li naʼajmank chiqu? Ma tinruuq xkuybʼal li xpaltil?» (Rom. 3:23). b Ut jultika naq li nekeʼxkʼam ribʼ chiʼus moko aʼanebʼ ta li juntaqʼeet nekeʼkʼoxlak, aʼanebʼ bʼan li nekeʼxkʼulubʼa li xjalanil li jun chik.

6 Kʼaru chik taanaw chirix li yookat xnawbʼal ru? Naq toj maajiʼ nanimank laarahom chirix, aatinan chirix junjunq li naʼlebʼ li qʼaxal wank xwankil, joʼ li tumin, li nekeeraj xtawbʼal saʼ leeyuʼam, ma wank junaq eeyajel malaj li xeekʼul saʼ leeyuʼam. Moko aajel ta ru naq texʼaatinaq saʼ xtiklajik chirix aʼin (juntaqʼeeta rikʼin Juan 16:12). Wi toj maajiʼ nakaawaj naq texʼaatinaq chirix ebʼ li naʼlebʼ aʼin, ye re. Abʼan jultika naq tento twulaq li hoonal re naq texʼaatinaq chirix aʼin re naq li jun chik tixnaw kʼaru tixbʼaanu.

7. Chanru teʼxnaw ruhebʼ chiʼus li yookebʼ chi elk? (Chaawil li kaaxukuut « Naq najt wankebʼ» ut ebʼ li jalam u).

7 Kʼaru ttenqʼanq aawe re xnawbʼal ru chiʼus? Aatinak chi chʼolchʼo ru, xbʼaanunkil ebʼ li patzʼom ut rabʼinkil li naxye (Prov. 20:5; Sant. 1:19). Naru teebʼaanu junjunq li naʼlebʼ saʼ qabʼichal joʼ waʼak, bʼeek bʼarwiʼ nekeʼnumeʼk naabʼal li kristiʼaan ut elk chi puktesink. Joʼkan ajwiʼ, texruuq xnumsinkil eehoonal rikʼinebʼ leeramiiw ut leejunkabʼal ut xkʼubʼankil ebʼ li naʼlebʼ bʼarwiʼ texruuq rilbʼal chanru nanaʼlebʼak li junjunq. Il li kixyal xbʼaanunkil laj Albert, li wank Países Bajos, kixye aʼin naq yook xnawbʼal ru li xʼAlicia: «Naqakʼubʼ ebʼ li naʼlebʼ re rilbʼal chanru nokoonaʼlebʼak, joʼ kʼubʼank ut xbʼaanunkil junjunq li kʼanjel li naʼuxmank saʼ li ochoch. Chi joʼkan, xqil li xchaabʼilal qanaʼlebʼ ut li kʼaru nachʼaʼajkoʼk chiqu».

Li ttenqʼanq rehebʼ li yookebʼ chi elk re naq teʼxnaw ru chiʼus aʼan tzʼaqonk saʼ junjunq li naʼlebʼ bʼarwiʼ teʼruuq chi aatinak. (Chaawil li raqal 7 ut 8).


8. Kʼaru junjunq li rusilal nekeʼxtaw li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ naq nekeʼtzolok saʼ junesal?

8 Li ttenqʼanq ajwiʼ aawe naq yookat xnawbʼal ru anihaq aʼan xtzolbʼal saʼ qabʼichal jalan jalanq li naʼlebʼ re li Santil Hu. Wi texsumlaaq, tento teekʼe eehoonal re tzolok joʼ junkabʼal re naq li Yos qʼaxal wanq xwankil saʼ leesumlajik (Ecl. 4:12). Joʼkan naq jwal us naq anaqwan ajwiʼ teekʼe eehoonal re xtzolbʼal li Santil Hu, yaal naq moko wankex ta joʼ junkabʼal abʼan wi teekʼaytesi eeribʼ chi tzolok, texruuq rilbʼal li xkawilal li xpaabʼal li jun chik. Laj Max ut li xLaysa, jun li sumal re Estados Unidos, nekeʼxye naq xtzolbʼal li Santil Hu kʼajoʼ kitenqʼank rehebʼ. Laj Max naxye: «Naq xqatikibʼ xnawbʼal qu xqatzol jalan jalanq li naʼlebʼ li naʼaatinak chirix wank joʼ novios, li sumlajik ut li yuʼam joʼ junkabʼal. Xbʼaan aʼin, xooruuk aatinak chirix naabʼal li naʼlebʼ li maajunwa raj xooʼaatinak wiʼ».

JALAN CHIK EBʼ LI NAʼLEBʼ LI TEʼXKʼE SAʼ AJL

9. Kʼaru teʼxkʼe saʼ ajl li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ re rilbʼal re ani teʼxye?

9 Ani aj e teeseeraqʼi? Laaʼex yaal eere. Wi xeetiqibʼ elk, maare kaʼajwiʼ teeraj xyeebʼal aʼin re wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan (Prov. 17:27). Chi joʼkan, inkʼaʼ teʼxchʼiʼchʼiʼiiq ut inkʼaʼ yooqebʼ chi patzʼok. Abʼan xiwxiw wi inkʼaʼ teeseeraqʼi re anihaq, xbʼaan naq naru teenajtobʼresi eeribʼ chiruhebʼ li junchʼol re naq maaʼani tixnaw. Joʼkan naq, us wi teeye re anihaq re naq teʼxtenqʼaaq rikʼin naʼlebʼ, joʼ leeramiiw li kawebʼ xpaabʼal, leejunkabʼal malaj ebʼ li cheekel winq (Prov. 15:22).

10. Kʼaru ttenqʼanq rehebʼ li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ re naq inkʼaʼ teʼtʼaneʼq saʼ li muxuk ibʼ? (Proverbios 22:3).

10 Kʼaru ttenqʼanq eere re naq inkʼaʼ textʼaneʼq saʼ li muxuk ibʼ? Naq yooq chi kʼiik leerahom maare teeraj wank saʼ wiibʼal, abʼan chʼolchʼo naq inkʼaʼ nekeeraj xbʼaanunkil junaq li naʼlebʼ li tixrahobʼtesi xchʼool li Jehobʼa (1 Cor. 6:18). Joʼkan naq, mexkanaak eejunes, mexnumʼukʼak ut mexʼaatinak chirix jalan jalanq li naʼlebʼ li tixbʼaanu naq teemux eeribʼ (Efes. 5:3). Jwal us naq texʼaatinaq chirix li naxye li Jehobʼa chirix xnawbʼal ru anihaq (yaabʼasi Proverbios 22:3). Qakʼehaq reetal li xeʼxbʼaanu laj Dawit ut li xʼAlmaz re Etiopía: «Naqanumsi hoonal rikʼinebʼ li qamiiw saʼebʼ li naʼajej bʼarwiʼ wankebʼ naabʼalebʼ li kristiʼaan. Maajunwa nokookanaak qajunes saʼ junaq li bʼelebʼaal chʼiichʼ malaj saʼ junaq li ochoch re naq inkʼaʼ tootʼaneʼq saʼ junaq li aaleek».

11. Kʼaru teʼxkʼe saʼ ajl li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ naq teʼaatinaq chirix chanru teʼxkʼutbʼesi li xrahom?

11 Ma teʼruuq li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ xkʼutbʼesinkil naq nekeʼxra ribʼebʼ? Saʼ xnumik li kutan, maare teeraj xkʼutbʼesinkil leerahom (Cant. 1:2; 2:6). Abʼan wi qʼaxal nakaawaj wank saʼ wiibʼal rikʼin, maare qʼaxal taakʼe aachʼool chirix li nakaawekʼa ut inkʼaʼ us tatnalebʼaq ut tchʼaʼajkoʼq chaawu rilbʼal chanru li xnaʼlebʼ li jun chik. Joʼkan ajwiʼ, joʼ chanru nakaakʼutbʼesi laarahom tixbʼaanu naq inkʼaʼ chik taakuy aawibʼ ut taabʼaanu junaq li naʼlebʼ li inkʼaʼ nawulak chiru li Jehobʼa (Prov. 6:27). Joʼkan naq, aajel ru naq saʼ xtiklajik, teeye chanru teeyuʼami li naxye li Santil Hu (1 Tes. 4:​3-7). c Naru teekʼoxla aʼin: «Kʼaru nekeʼxye li kristiʼaan saʼ li qateep chirix chanru naqakʼutbʼesi li qarahom? Ma naxbʼaanu naq tqaj wank saʼ wiibʼal?».

12. Kʼaru teʼxkʼe saʼ ajl li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ naq nekeʼwank xchʼaʼajkilal?

12 Kʼaru xbʼaanunkil naq nawank chʼaʼajkilal? Maare wank sut jalan jalanq nekexkʼoxlak, ma naraj xyeebʼal aʼin naq moko us ta yookex chi elk? Moko joʼkan ta, ak re naq nawank li chʼaʼajkilal. Jun li chaabʼil sumlajik aʼan li nekeʼxnaw kʼanjelak saʼ wiibʼal. Wi anaqwan nekexruuk xtuqubʼankil ru ebʼ li chʼaʼajkilal, joʼkan ajwiʼ teebʼaanu naq texsumlaaq. Naru teekʼoxla aʼin: «Ma nokooruuk aatinak saʼ xyaalal ut naqoxloqʼi qibʼ? Ma naqakʼulubʼa naq nokoopaltoʼk ut naqachaabʼilobʼresi junjunq li naʼlebʼ saʼ li qayuʼam? Ma naqapatzʼ xkuybʼal qamaak ut nokookuyuk maak?» (Efes. 4:​31, 32). Abʼan wi nekeekʼe reetal naq inkʼaʼ texruuq xtuqubʼankil ru ebʼ li chʼaʼajkilal aʼin ut junelik yookex chi pleetik, meekʼoxla naq aʼin tjalaaq naq texsumlaaq. Wi nekeekʼe reetal naq inkʼaʼ nekeekʼam eeribʼ saʼ usilal, us choʼq eere naq inkʼaʼ texsumlaaq. d

13. Kʼaru teʼxkʼe saʼ ajl li yookebʼ chi elk re rilbʼal jarubʼ hoonal teʼxnaw ruhebʼ?

13 Jarubʼ po naʼajmank re naq teenaw eeru? Wi teeseebʼa eeribʼ, moko us ta texʼelq (Prov. 21:5). Aajel ru naq teekʼe eehoonal re xnawbʼal eeru chiʼus. Abʼan wanq saʼ eechʼool li naxye li Santil Hu: «Li inkʼaʼ naxkʼul li kʼaru naroybʼeni, narahoʼk xchʼool» (Prov. 13:12). Joʼkan naq, meekanabʼ naq tnumeʼq naabʼal li po, xbʼaan naq aʼin naru tixbʼaanu naq inkʼaʼ teekuy eeribʼ re wank saʼ wiibʼal (1 Cor. 7:9). Meekʼoxla jarubʼ kutan eerokik xnawbʼal eeru, kʼoxla bʼan li patzʼom aʼin: «Kʼaru chik tinnaw chirix li jun chik re rilbʼal ma tinsumlaaq rikʼin malaj inkʼaʼ?».

CHANRU XTENQʼANKILEBʼ LI YOOKEBʼ XNAWBʼAL RUHEBʼ

14. Chanru tooruuq xtenqʼankilebʼ li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ? (Chaawil li jalam u).

14 Chanru xtenqʼankilebʼ li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ? Maare tqabʼoqebʼ chi waʼak, chi bʼeek malaj wank saʼ li loqʼonink joʼ junkabʼal (Rom. 12:13). Chi joʼkan, teʼxnaw ruhebʼ chiʼus. Wi naʼajmank chiruhebʼ, naru tqaye rehebʼ naq tqochbʼeenihebʼ, tqakʼamebʼ saʼ junaq li naʼaj malaj teʼwulaq saʼ qochoch re naq teʼaatinaq chi inkʼaʼ teʼwanq xjunes (Gál. 6:10). Li xʼAlicia, li xooʼaatinak wiʼ saʼ li raqal wuqubʼ, naxye: «Rochbʼeen laj Albert naqabʼanyoxi naq ebʼ li hermaan nokooʼeʼxbʼoq saʼebʼ li rochoch re naq tooruuq aatinak». Joʼkan naq, wi junaq li sumal nokooxbʼoq re naq tqochbʼeenihebʼ aʼan li hoonal re naq tqatenqʼahebʼ. Qakʼehaq reetal joqʼe naʼajmank chiruhebʼ li sumal li hoonal re aatinak saʼ junesal abʼan inkʼaʼ tqakanabʼebʼ xjunes (Filip. 2:4).

Qasikʼaq chanru xtenqʼankilebʼ li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ. (Chaawil li raqal 14 ut 15).


15. Chan chik ru tqatenqʼahebʼ li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ? (Proverbios 12:18).

15 Re xtenqʼankilebʼ li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ weent tqabʼaanu rikʼin li naqaye ut li inkʼaʼ naqaye (yaabʼasi Proverbios 12:18). Maare naqaj xyeebʼal resil naq wiibʼ li kristiʼaan yookebʼ xnawbʼal ribʼebʼ, abʼan maare ebʼ aʼan inkʼaʼ nekeʼraj naq laaʼo tqaye li esil. Joʼkan naq, inkʼaʼ tooʼaatinaq chirixebʼ chi moko tqawech rixebʼ (Prov. 20:19; Rom. 14:10; 1 Tes. 4:11). Miqaye ebʼ li aatin ut ebʼ li patzʼom li tixbʼaanu naq li sumal teʼrekʼa naq tento teʼsumlaaq. Li xʼElise rochbʼeen li xbʼeelom nekeʼxye: «Inkʼaʼ sa xqekʼa qibʼ naq nekeʼxpatzʼ joqʼe toosumlaaq xbʼaan naq toj maajiʼ nokooʼaatinak chirix aʼan».

16. Kʼaru tqabʼaanu wi xqabʼi naq jun li sumal xeʼxkanabʼ xnawbʼal ruhebʼ?

16 Ut wi jun li sumal xeʼxkanabʼ xnawbʼal ruhebʼ? Miqapatzʼ rehebʼ kʼaʼut chi moko xikʼ tqil jun rehebʼ li sumal (1 Ped. 4:15). Li xLea naxye: «Ra xwekʼa naq xwabʼi naq xeʼok chi aatinak chirix kʼaʼut xqakanabʼ xnawbʼal qu». Joʼ xqil, wi jun li sumal li xeʼwank joʼ novio xeʼxkanabʼ ribʼ moko naraj ta xyeebʼal naq inkʼaʼ us xeʼelk, xeʼxkʼe bʼan reetal naq toj teʼxkʼoxla chiʼus li teʼxbʼaanu. Abʼan aʼin moko naraj ta xyeebʼal naq inkʼaʼ teʼrahoʼq xchʼool ut teʼrekʼa ribʼ xjunes. Joʼkan naq tooruuq xsikʼbʼal chanru xtenqʼankilebʼ (Prov. 17:17).

17. Kʼaru chik teʼruuq xbʼaanunkil li yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ?

17 Joʼ xqil, naabʼal naxkʼam chaq xnawbʼal ru anihaq, abʼan natawmank ajwiʼ li sahil chʼoolejil. Li xJessica naxye: «Naabʼal kiʼajmank re xnawbʼal qu. Abʼan sa inchʼool xbʼaan naq xqoksi li qahoonal ut li qametzʼew re naq tqanaw qu chiʼus». Joʼkan naq, wi yookat chi elk rikʼin anihaq kʼe aachʼool chi xnawbʼal ru chiʼus. Chi joʼkan, us texʼelq ut chaabʼil li teesikʼ xbʼaanunkil.

BʼICH 49 Qasahobʼresihaq li xchʼool li Jehobʼa

a Xjalmank wiibʼ oxibʼ li kʼabʼaʼej.

c Xchʼeʼbʼal li xtzʼejwal anihaq naʼokenk saʼ li muxuk ibʼ ut naʼajmank naq ebʼ li cheekel winq teʼraqoq aatin. Xchʼeʼbʼal li xtuʼ anihaq malaj aatinak chirix junjunq li naʼlebʼ chirix li muxuk ibʼ, saʼ esil malaj saʼ selular, naru tixbʼaanu naq ebʼ li cheekel winq teʼraqoq aatin, aʼ yaal chanru kikʼulmank.

d Taataw xkomon li naʼlebʼ saʼ li tasal «Xpatzʼom ebʼ laj ilol hu» re li hu Laj Kʼaakʼalehom 15 re agosto 1999, maakʼaʼ saʼ qʼeqchiʼ.