Sikʼ li naʼlebʼ

Sikʼ li xtusulal naʼlebʼ

NAʼLEBʼ RE TZOLOK 21

BʼICH 107 Li Yos, reetalil li rahok

Chanru taasikʼ rikʼin ani tatsumlaaq?

Chanru taasikʼ rikʼin ani tatsumlaaq?

«Jwal chʼaʼaj xtawbʼal junaq ixq chaabʼil xnaʼlebʼ; qʼaxal loqʼ wiʼ chik chiru li lemtzʼil qʼol» (PROV. 31:10).

RUʼUJIL LI TZOLOM

Tqil ebʼ li naʼlebʼ re li Santil Hu re xsikʼbʼal chiʼus rikʼin ani toosumlaaq ut re naq ebʼ li hermaan teʼxtenqʼa li naraj sumlaak.

1, 2. a) Kʼaru tento teʼxkʼoxla ebʼ laj paabʼanel naq toj maajiʼ nekeʼok xnawbʼal rikʼin ani teʼsumlaaq? b) Kʼaru naqaj xyeebʼal naq naqaye naq junaq naʼok xnawbʼal ru anihaq? (Chaawil li «Xnimal ru naʼlebʼ»).

 MA NAKAAWAJ sumlaak? Moko aajel ta ru naq sumsuko re naq sahaq qachʼool, abʼan naabʼalebʼ li hermaan li jalan jalanq xchihabʼebʼ nekeʼraj sumlaak. Abʼanan, naq toj maajiʼ nakatsumlaak tento naq taakawresi aawibʼ saʼ laapaabʼal, rikʼin li nakaawekʼa ut tatruuq xwenteninkil aawibʼ (1 Cor. 7:36). a Wi taabʼaanu aʼin, maare sahaq saʼ aachʼool saʼ laasumlajik.

2 Li xyaalal aʼan naq chʼaʼaj bʼayaq xtawbʼal rikʼin ani toosumlaaq (Prov. 31:10). Ut wi taataw junaq rikʼin li taawaj xsumlaak, maare tchʼaʼajkoʼq chaawu xtikibʼankil xnawbʼal ru. b Saʼ li tzolom aʼin, tqil kʼaru ttenqʼanq re junaq li hermaan li naraj sumlaak re xsikʼbʼal rikʼin ani tsumlaaq. Tooʼaatinaq ajwiʼ chirix li kʼaru truuq xbʼaanunkil li chʼuut re xtenqʼankil li naraj sumlaak.

CHANRU XSIKʼBʼAL RIKʼIN ANI TATSUMLAAQ

3. Kʼaru tento tixkʼoxla junaq li hermaan naq toj maajiʼ naxsikʼ rikʼin ani tsumlaaq?

3 Wi nakaawaj sumlaak, tento naq chʼolchʼooq chaawu li nakaawoybʼeni chirix li kristiʼaan li tat-oq xnawbʼal ru. Wi inkʼaʼ nakaabʼaanu, maare inkʼaʼ taakʼe reetal ani us choʼq aawe malaj tat-oq xnawbʼal ru junaq li inkʼaʼ naxkʼam ribʼ chiʼus aawikʼin. Abʼan li naʼlebʼ li jwal wank xwankil, aʼan naq li taasikʼ ak xkubʼeek xhaʼ joʼ aj testiiw re li Jehobʼa (1 Cor. 7:39). Aʼin moko naraj ta xyeebʼal naq yalaq ani li ak xkubʼeek xhaʼ us choʼq aawe. Us raj wi taakʼoxla: «Kʼaru nawaj xbʼaanunkil saʼ linyuʼam? Kʼaru li naʼlebʼ tento tixyuʼami li kristiʼaan li ninsikʼ re sumlaak? Ut, ma nawoybʼeni naq maajunwa tpaltoʼq?».

4. Kʼaru nekeʼxpatzʼ wiibʼ oxibʼ li hermaan li wankebʼ xjunes saʼ li xtij?

4 Wi nakaawaj sumlaak chʼolchʼo naq ak xattijok chiru li Jehobʼa chirix aʼin (Filip. 4:6). Li Jehobʼa moko naxyeechiʼi ta naq tixsikʼ junaq li qasumʼaatin, abʼan chʼolchʼo naq aʼan naxkʼe xchʼool chirix li naqekʼa ut li naʼajmank chiqu ut truuq qatenqʼankil naq yooko xsikʼbʼal anihaq re naq toosumlaaq. Joʼkan naq, maajunwa tqakanabʼ xyeebʼal re li Jehobʼa chanru naqekʼa qibʼ ut li naqaj (Sal. 62:9). Joʼkan ajwiʼ, qatzʼaamaq re naq twanq qakuyum ut qanaʼlebʼ (Sant. 1:5). Laj John c, jun li hermaan re Estados Unidos naxye li naxpatzʼ re li Jehobʼa: «Ninye re li Jehobʼa li nawoybʼeni rikʼin jun li hermaan ut nintzʼaama re naq tixkʼe ribʼ chiwu li hoonal re xnawbʼal ru anihaq. Ut naq tixkʼe innaʼlebʼ re naq chaabʼil tinnaʼlebʼaq joʼ bʼeelomej». Li xTania, jun li hermaan re Sri Lanka, naxye: «Nintzʼaama re li Jehobʼa naq tinxtenqʼa re naq tiik ru linchʼool ut sahaq saʼ inchʼool toj reetal tintaw ani us choʼq we». Wi tnumeʼq li kutan ut maajiʼ nakaataw anihaq, chʼolchʼo naq li Jehobʼa tixkʼe li naʼajmank chaawu re naq us wanqat (Sal. 55:23).

5. Kʼaru ttenqʼanq rehebʼ li wankebʼ xjunes re naq teʼxnaw ru ebʼ li hermaan li nekeʼxra li Jehobʼa? (1 Corintios 15:58; chaawil li jalam u).

5 Li Santil Hu naxwaklesi qachʼool re naq junelik yooqo chi «kʼanjelak chiru li Qaawaʼ» (yaabʼasi 1 Corintios 15:58). Wi nakaayuʼami li naʼlebʼ aʼin, tatruuq xnumsinkil aahoonal rikʼin naabʼal li hermaan li naru teʼwanq joʼ aawamiiw, joʼ ajwiʼ taanaw ruhebʼ li hermaan li wankebʼ xjunes li kaw yookebʼ chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Ut xbʼaan naq yookat xbʼaanunkil chixjunil re xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa, sahaq aachʼool.

Wi laatzʼ aawu chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa, taanaw ru naabʼal ebʼ li hermaan ut maare saʼ xyanqebʼ aʼin wankebʼ li nekeʼraj sumlaak. (Chaawil li raqal 5).


6. Kʼaru tento teʼxjultika ebʼ li wankebʼ xjunes naq yookebʼ xsikʼbʼal rikʼin ani teʼsumlaaq?

6 Maakanabʼ naq xtawbʼal rikʼin ani tatsumlaaq aʼanaq li naʼlebʼ li jwal wanq xwankil saʼ laayuʼam (Filip. 1:10). Li sahil chʼoolejil moko nachalk ta saʼ xkʼabʼaʼ naq wankat aajunes malaj wi sumsukat, nachalk bʼan saʼ xkʼabʼaʼ naq wankat joʼ ramiiw li Jehobʼa (Mat. 5:3). Ut wi wankat aajunes, tatruuq xkʼebʼal xtzʼaqobʼ aakʼanjel chiru li Jehobʼa (1 Cor. 7:​32, 33). Joʼkan naq, oksi chiʼus laahoonal naq wankat aajunes. Li xJessica, jun li hermaan re Estados Unidos li kachʼin chik ma 40 chihabʼ wank re, naxye: «Usta nawaj sumlaak, li kitenqʼank we aʼan xkʼebʼal inchʼool saʼ li puktesink».

KʼE AAHOONAL RE XNAWBʼAL CHANRU XNAʼLEBʼ LI JUN CHIK

7. Kʼaʼut aajel ru naq taanaw ru chiʼus li kristiʼaan naq toj maajiʼ nakaaye re li nakaawekʼa? (Proverbios 13:16).

7 Ut wi xaataw junaq li chanchan tawiʼ naq us choʼq aasumʼaatin? Ma us naq taaye re saʼ junpaat li nakaawekʼa? Li Santil Hu naxye naq li seebʼ xchʼool xbʼeenwa naxsikʼ xnaʼlebʼ ut naxyuʼami (yaabʼasi Proverbios 13:16). Joʼkan naq, naq toj maajiʼ nakaaye re li jun chik li nakaawekʼa, kʼe aahoonal re rilbʼal chiʼus chanru xnaʼlebʼ. Laj Albert, jun li hermaan li wank Países Bajos, naxye: «Saʼ junpaat naru taaxik aachʼool chirix anihaq, abʼan saʼ junpaat ajwiʼ naru taakanabʼ rekʼankil, joʼkan naq mat-ok xnawbʼal ru anihaq wi toj maajiʼ nakaakʼe aahoonal re rilbʼal chiʼus chanru xnaʼlebʼ». Ut naq nakaakʼe aahoonal re rilbʼal chiʼus chanru xnaʼlebʼ li jun chik, maare taakʼe reetal naq moko aʼan ta li yookat xsikʼbʼal.

8. Kʼaru naxbʼaanu li wank xjunes re xnawbʼal chanru xnaʼlebʼ li hermaan li naraj xnawbʼal ru? (Chaawil li jalam u).

8 Abʼan maare nakaakʼoxla: «Chanru tinruuq xnawbʼal ru anihaq chi inkʼaʼ tinchʼiʼchʼiʼi?». Jun eetalil, saʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl naru taakʼe reetal chanru xnaʼlebʼ malaj chanru wank saʼ li xpaabʼal. Anihebʼ li ramiiw? Chirix kʼaru naʼaatinak? (Luc. 6:45). Ma juntaqʼeet li nekeeraj xbʼaanunkil saʼ leeyuʼam? Naru tat-aatinaq rikʼinebʼ li cheekel winq malaj jalanebʼ chik li hermaan li kawebʼ saʼ li xpaabʼal li nekeʼxnaw ru (Prov. 20:18; Rut 2:11). Maabʼaanu naq inkʼaʼ sa trekʼa ribʼ. Oxloqʼi li narekʼa ut maatzʼil rix chixjunil li naxbʼaanu.

Kʼe aahoonal re rilbʼal chiʼus chanru xnaʼlebʼ anihaq naq toj maajiʼ nakaaye re naq naxik aachʼool chirix. (Chaawil li raqal 7 ut 8).


9. Naq toj maajiʼ nakaaye re anihaq li nakaawekʼa, kʼaru chʼolchʼooq chaawu?

9 Joʼkan bʼiʼ, joʼ najtil taawoybʼeni re xyeebʼal re anihaq li nakaawekʼa chirix? Wi saʼ junpaat taaye re, maare tixkʼoxla naq inkʼaʼ nakatnaʼlebʼak chiʼus (Prov. 29:20). Abʼan, wi aʼan naxkʼe reetal naq wank nakaawaj rikʼin ut nakatbʼayk, maare tixkʼoxla naq yal bʼatzʼunk yookat (Ecl. 11:4). Naq toj maajiʼ nakaaye re li nakaawekʼa, jultika naq naru naq inkʼaʼ tatsumlaaq rikʼin. Abʼan tento naq chʼolchʼooq chaawu naq kawresinbʼilat choʼq re li sumlajik ut maare us choʼq aasumʼaatin.

10. Kʼaru taabʼaanu wi nakaakʼe reetal naq junaq naxik xchʼool chaawix, abʼan laaʼat maakʼaʼ nakaawekʼa chirix?

10 Kʼaru taabʼaanu wi nakaakʼe reetal naq junaq naxik xchʼool chaawix? Wi maakʼaʼ nakaawekʼa chirix, kʼutbʼesi rikʼin laabʼaanuhom. Moko us ta naq taakanabʼ naq taaxik xchʼool chaawix, wi maakʼaʼ nakaawaj rikʼin (1 Cor. 10:24; Efes. 4:25).

11. Kʼaru taakʼe saʼ ajl wi taasikʼ rikʼin ani tsumlaaq junaq li wank xjunes?

11 Saʼ jalan jalanq li teep ebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej malaj ebʼ li cheek chik nekeʼxsikʼ rikʼin ani tsumlaaq li xkomon li wank xjunes. Saʼ jalan chik ebʼ li tenamit, li xjunkabʼal ut ebʼ li ramiiw li wank xjunes nekeʼxsikʼ ani tawiʼ us choʼq xsumʼaatin ut nekeʼxbʼaanu naq teʼelq re naq teʼril wi nekeʼxkʼam ribʼ chiʼus. Wi nekeʼxpatzʼ qe naq tqabʼaanu jun rehebʼ li naʼlebʼ aʼin, qakʼoxlaq chiʼus li naʼajmank choʼq rehebʼ li wankebʼ xjunes. Wi xqataw anihaq li chanchan naq us choʼq rehebʼ, qakʼehaq qachʼool rilbʼal chanru xnaʼlebʼ ut chanru wank saʼ li xpaabʼal. Li ramiiwil rikʼin li Jehobʼa aʼan li qʼaxal wank xwankil chiru rilbʼal wi wank xtumin, xtzolbʼal malaj jalan chik li naʼlebʼ. Misach saʼ qachʼool naq li wankebʼ xjunes, teʼxsikʼ wiʼ teʼsumlaaq malaj inkʼaʼ (Gál. 6:5).

KʼARU TQABʼAANU RE XTIKIBʼANKIL ELK RIKʼIN ANIHAQ

12. Chanru tatruuq xyeebʼal re anihaq naq nakaawaj xnawbʼal ru chiʼus?

12 Chanru tatruuq xyeebʼal re anihaq naq nakaawaj xnawbʼal ru chiʼus? d Naru tat-aatinaq rikʼin saʼ junaq li naʼaj bʼarwiʼ inkʼaʼ texwanq eejunes, taabʼoq saʼ selular malaj saʼ bʼideoyamaad. Ye re chi chʼolchʼo ru naq nakaawaj xnawbʼal ru chiʼus (1 Cor. 14:9). Abʼan wi naraj xhoonal, kʼe re (Prov. 15:28). Ut wi naxye naq inkʼaʼ naraj, oxloqʼi li narekʼa.

13. Kʼaru taabʼaanu wi ani naxye aawe naq naraj xnawbʼal aawu? (Colosenses 4:6).

13 Kʼaru taabʼaanu wi ani naxye aawe naq naraj xnawbʼal aawu? Aatinan rikʼin saʼ tuulanil ut oxloqʼi li narekʼa. Kʼoxla naq maare kichʼaʼajkoʼk chiru xyeebʼal aawe (yaabʼasi Colosenses 4:6). Wi nakaawaj aahoonal re xkʼoxlankil, ye re, abʼan maakanabʼ naq tnumeʼq naabʼal kutan (Prov. 13:12). Abʼan, wi inkʼaʼ nakaawaj xnawbʼal ru chiʼus, ye re chi chʼolchʼo ru abʼan saʼ tuulanil. Laj Hans, jun li hermaan re Austria, kixchʼolobʼ li kixbʼaanu naq jun li hermaan kixye re naq naraj xnawbʼal ru: «Chi chʼolchʼo ru xinye re naq inkʼaʼ nawaj xnawbʼal ru. Inkʼaʼ nawaj naq tixkʼoxla naq saʼ junaq kutan tinʼelq rikʼin ut chalen aran weent ninbʼaanu naq ninʼaatinak rikʼin». Abʼan, wi nakaawaj xnawbʼal ru chiʼus li hermaan, ye re li nakaawekʼa ut aatinan chirix li teebʼaanu naq yookex xnawbʼal eeru. Kʼe saʼ ajl li kʼaynaqebʼ xbʼaanunkil aran ut jalan chik ebʼ li naʼlebʼ.

CHANRU TOORUUQ XTENQʼANKILEBʼ LI WANKEBʼ XJUNES?

14. Kʼaru tqabʼaanu re xtenqʼankilebʼ li wankebʼ xjunes?

14 Re xtenqʼankilebʼ li wankebʼ xjunes weent tqabʼaanu rikʼin li naqaye (Efes. 4:29). Qakʼoxlaq: «Ma ninye ebʼ li aatin li naru tixtochʼ xchʼoolebʼ? Naq nawil naq wiibʼ li hermaan yookebʼ chi aatinak, ma saʼ junpaat ninkʼoxla naq wank kʼaru yook chi kʼulmank?» (1 Tim. 5:13). Qakʼehaq qachʼool re naq maajunwa teʼxkʼoxla naq wank kʼaru napaltoʼk rehebʼ saʼ xkʼabʼaʼ naq moko sumsukebʼ ta. Laj Hans, li hermaan li xooʼaatinak wiʼ, naxye: «Wankebʼ li hermaan nekeʼxye: “Kʼaʼut inkʼaʼ nakatsumlaak? Moko saajat ta chik”. Ebʼ li aatin aʼin kaʼajwiʼ naxbʼaanu naq li wankebʼ xjunes teʼrekʼa naq inkʼaʼ nekeʼoxloqʼiik ut naq tento teʼsumlaaq». Joʼkan naq, us raj naq tqoksi chixjunil li qahoonal re xwaklesinkil xchʼoolebʼ li wankebʼ xjunes (1 Tes. 5:11).

15. a) Joʼ naxye Romanos 15:​2, kʼaru tqakʼe saʼ ajl wi naqatenqʼa anihaq re naq tixtaw li xsumʼaatin? (Chaawil li jalam u). b) Kʼaru li naʼlebʼ re li bʼideo kiwulak chaawu? (Chaawil li xyaalal).

15 Ut wi naqakʼoxla naq us raj naq wiibʼ li hermaan teʼxnaw ruhebʼ? Li Santil Hu naxye naq tqakʼe saʼ ajl li nekeʼrekʼa ebʼ li junchʼol (yaabʼasi Romanos 15:2). Naabʼalebʼ li wankebʼ xjunes moko nawulak ta chiruhebʼ naq jalanebʼ chik teʼxsikʼ rikʼin ani teʼsumlaaq (2 Tes. 3:11). Wankebʼ nekeʼraj xtenqʼ, abʼan kaʼajwiʼ tqakʼe rehebʼ wi nekeʼxpatzʼ (Prov. 3:27). e Li xLydia, jun li hermaan re Alemania, naxye: «Naru taabʼoqebʼ li wankebʼ xjunes re naq teʼelq saʼ junajil ut moqon aʼanebʼ teʼril wi nekeʼraj xnawbʼal ruhebʼ malaj inkʼaʼ».

Ebʼ li wankebʼ xjunes naru teʼaatinaq naq nekeʼxchʼutubʼ ribʼ rikʼinebʼ li hermaan. (Chaawil li raqal 15).


16. Kʼaru teʼxjultika ebʼ li wankebʼ xjunes?

16 Naru naq sahaq qachʼool, maakʼaʼ naxye wi sumsuko malaj wi wanko qajunes (Sal. 128:1). Wi nakaawaj sumlaak abʼan toj maajiʼ nakaataw junaq li us choʼq aawe, kʼe aachʼool chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Li xSin Yi, jun li hermaan re Macao, naxye: «Wi naqajuntaqʼeeta li hoonal li tqanumsi rikʼin li qasumʼaatin saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ, yal bʼabʼay li hoonal li naqanumsi qajunes, joʼkan naq qayalaq xsahil ut qoqsihaq chiʼus li hoonal aʼin». Abʼan, kʼaru tatruuq xbʼaanunkil re naq us tat-elq wi ak xaataw junaq li us choʼq aawe ut yookex nawbʼal eeru re naq teʼsumlaaq? Saʼ li jun chik tzolom tqatzʼil rix aʼin.

BʼICH 137 Oxloqʼebʼ li ixq kaw xpaabʼalebʼ

a Tatxtenqʼa rilbʼal li naʼlebʼ li wank saʼ jw.org li naxye «Ser novios. Parte 1: ¿Estoy listo para salir con alguien?».

b XNIMAL RU NAʼLEBʼ: Saʼ li tzolom aʼin ut saʼ li jun chik naq tqaye naq wiibʼ li kristiʼaan yookebʼ xnawbʼal ru, yooko chi aatinak chirix li hoonal li teʼroksi re rilbʼal wi nekeʼxkʼam ribʼ chiʼus re naq teʼsumlaaq. Aʼin natiklaak naq junaq li winq malaj junaq li ixq naxye re anihaq naq naxik xchʼool chirix, tojaʼ naq nekeʼxkʼubʼ naq teʼsumlaaq malaj inkʼaʼ. Saʼ jalan jalanq li teep li naʼlebʼ aʼin nawbʼil ru joʼ yookebʼ xnawbʼal ruhebʼ, yookebʼ xkʼebʼal ribʼ saʼ aatin, elk rikʼin anihaq, payok malaj wankebʼ joʼ novios.

c Xjalmank wiibʼ oxibʼ li kʼabʼaʼej.

d Saʼ junjunq chi teep kʼaynaqebʼ naq li winq t-aatinaq xbʼeenwa rikʼin li ixq. Abʼan, maakʼaʼ reekʼ wi li ixq naʼaatinak xbʼeenwa rikʼin li winq (Rut 3:​1-13). Taataw xkomon li naʼlebʼ saʼ li tzolom «Los jóvenes preguntan. . . ¿Cómo le digo lo que siento por él?», saʼ li hu Ajsi aawu! 22 re octubre 2004.