Sikʼ li naʼlebʼ

Sikʼ li xtusulal naʼlebʼ

NAʼLEBʼ RE TZOLOK 46

Li Jehobʼa naxye naq tchʼinaʼusoʼq li Ruuchichʼochʼ

Li Jehobʼa naxye naq tchʼinaʼusoʼq li Ruuchichʼochʼ

«Joʼkʼihalebʼ li teʼraj osobʼtesiik saʼ li tenamit, teʼxpatzʼ rosobʼtesinkilebʼ saʼ xkʼabʼaʼ li Qaawaʼ, li Yos qʼaxal paabʼajel» (IS. 65:16).

BʼICH 3 Nakaakʼojobʼ ut nakaakawubʼresi linchʼool

RUʼUJIL LI TZOLOM a

1. Kʼaru li esil kixye li propeet Isaías rehebʼ laj Israel?

 LI PROPEET Isaías kixkʼabʼaʼi li Jehobʼa joʼ «li Yos qʼaxal paabʼajel». Li aatin saʼ hebreo choʼq re «paabʼajel» naraj xyeebʼal «joʼkan taxaq» (Is. 65:16). Ut joʼkan taxaq naraj xyeebʼal «tkʼulmanq» malaj «chʼolchʼo ru». Saʼ li Santil Hu naʼoksimank naabʼal sut li aatin joʼkan taxaq re xchʼolobʼankil naq li nekeʼxye malaj li nekeʼxbʼaanu li Jehobʼa ut li Jesús paabʼajel. Joʼkan naq li esil li kiraj xyeebʼal laj Isaías rehebʼ laj Israel chʼolchʼo ru: li naxyeechiʼi li Jehobʼa junelik natzʼaqlok ru. Li Jehobʼa ak xkʼutbʼesi naq yaal aʼin naq naxbʼaanu naq ttzʼaqloq ru li xyeechiʼom.

2. Kʼaʼut tooruuq xkʼojobʼankil qachʼool chirix li kixyeechiʼi li Jehobʼa choʼq re li kutan chalk re? Kʼaru ebʼ li patzʼom tqasume saʼ li tzolom aʼin?

2 Ut laaʼo? Ma tooruuq xkʼojobʼankil qachʼool chirix li kixyeechiʼi li Jehobʼa choʼq re li kutan chalk re? Maare 800 chihabʼ chirix xkamik li propeet Isaías, li apóstol Pablo kixchʼolobʼ kʼaʼut chʼolchʼooq chiqu naq li xyeechiʼom li Jehobʼa teʼtzʼaqloq ru. Kixye: «Li Yos inkʼaʼ natikʼtiʼik» (Heb. 6:18). Peʼyaal naq saʼ jun li yuʼamhaʼ inkʼaʼ naru naʼelk li kiʼil haʼ ut li kʼahil haʼ? Joʼkan ajwiʼ nakʼulmank rikʼin li Jehobʼa bʼarwiʼ nachalk li yaal moko naru ta naxye li tikʼtiʼ. Joʼkan naq tooruuq xkʼojobʼankil qachʼool rikʼin li naxye li Jehobʼa ut saʼ xyanq aʼin li xyeechiʼom choʼq re li kutan chalk. Li tzolom aʼin tixsume ebʼ li patzʼom aʼin: kʼaru ak xyeechiʼi li Jehobʼa choʼq re li kutan chalk re? ut kʼaru kixye re naq li xyeechiʼom ttzʼaqloq ru?

KʼARU AK XYEECHIʼI LI JEHOBʼA?

3. a) Kʼaru li yeechiʼom jwal wank wankil chiqu? (Apocalipsis 21:​3, 4). b) Kʼaru nekeʼxye wiibʼ oxibʼ naq naqayaabʼasi li yeechiʼom aʼin?

3 Li yeechiʼom chirix li tooʼaatinaq jwal wank xwankil chiruhebʼ li xmoos li Yos re chixjunil li ruuchichʼochʼ (taayaabʼasi Apocalipsis 21:​3, 4). Li Jehobʼa naxye naq «maakʼaʼaq chik li kamk chi moko li rahil chʼoolej chi moko li yaabʼak chi moko li rahilal». Saʼ li puktesink naabʼal sut naqoksi ebʼ li raqal aʼin re xkʼojobʼankil xchʼoolebʼ li kristiʼaan ut re xyeebʼal chanruhaq li yuʼam saʼ li Chʼinaʼusil Naʼajej. Kʼaru nekeʼxye wiibʼ oxibʼ naq nekeʼrabʼi li yeechiʼom aʼin? «Aʼin jwal chʼinaʼus abʼan moko yaal ta».

4. a) Kʼaru wiibʼ li naʼlebʼ naxnaw li Jehobʼa? b) Kʼaru chik kixbʼaanu li Jehobʼa naq ak kixbʼaanu jun li yeechiʼom?

4 Naq li Jehobʼa kixye re li apóstol Juan naq tixtzʼiibʼa li yeechiʼom aʼin chirix li Chʼinaʼusil Naʼajej, naxnaw naq saʼebʼ li qakutan tqoksi saʼ li puktesink. Naxnaw ajwiʼ naq naabʼalebʼ li kristiʼaan teʼchʼaʼajkoʼq chiru xpaabʼankil ebʼ li «akʼ esil» li naxyeechiʼi (Is. 42:9; 60:2; 2 Cor. 4:​3, 4). Joʼkan bʼiʼ, chanru tooruuq xtenqʼankilebʼ li junchʼol re naq chʼolchʼooq chiruhebʼ naq ebʼ li yeechiʼom li natawmank saʼ Apocalipsis 21:​3, 4 teʼtzʼaqloq ru? Ut chanru tooruuq xkawubʼresinkil li xkʼojobʼankil qachʼool rikʼin li Jehobʼa ut ebʼ li xyeechiʼom? Li Jehobʼa moko kaʼaj tawiʼ kixye li yeechiʼom aʼin, kixkʼe bʼan xyaalal kʼaʼut tooruuq xkʼojobʼankil qachʼool chirix. Bʼar wank ebʼ li xyaalal?

LI JEHOBʼA NAXYE NAQ LI XYEECHIʼOM TTZʼAQLOQ RU

5. Saʼ kʼaru ebʼ li raqal naqataw xyaalal re xkʼojobʼankil qachʼool chirix li xyeechiʼom li Jehobʼa ut kʼaru nekeʼxye?

5 Saʼebʼ li raqal li ok qe rilbʼal naqataw xyaalal kʼaʼut tooruuq xkʼojobʼankil qachʼool chirix li xyeechiʼom li Jehobʼa chirix li Chʼinaʼusil Naʼajej. Aran naxye: “Li chunchu saʼ li kʼojaribʼaal kixye: «Kʼe reetal, yookin xʼakʼobʼresinkil chixjunil». Kixye ajwiʼ: «Tzʼiibʼa ebʼ li aatin aʼin xbʼaan naq tzʼaqal yaal ut paabʼajel». Ut kixye we: «Ak xtzʼaqlok ru ebʼ li aatin aʼin! Laaʼin li Alfa ut li Omega, li xtiklajik ut li xraqik»” (Apoc. 21:​5, 6a).

6. Kʼaʼut naxkawubʼresi li xkʼojobʼankil qachʼool chirix li xyeechiʼom li Jehobʼa li naxye Apocalipsis 21:​5, 6?

6 Kʼaʼut naxkawubʼresi li xkʼojobʼankil qachʼool chirix li xyeechiʼom li Jehobʼa ebʼ li aatin aʼin? Li tasal hu Apocalipsis b naxchʼolobʼ xyaalal ebʼ li raqal aʼin: «Chanchan tawiʼ naq li Jehobʼa yook xjuchʼbʼal jun li hu choʼq rehebʼ li poyanam chirix li osobʼtesihom li tixkʼam chaq saʼebʼ li kutan chalk re». Saʼ Apocalipsis 21:​3, 4 naqayaabʼasi li xyeechiʼom li Jehobʼa ut moqon saʼ li raqal oobʼ ut waqibʼ chanchan tawiʼ li Jehobʼa yook xjuchʼbʼal li yeechiʼom aʼin ut chi joʼkan naxye naq ttzʼaqloq ru. Qatzʼilaq rix anaqwan li junjunq chi aatin li kiroksi li Jehobʼa saʼ li yeechiʼom aʼin.

7. Ani naxtikibʼ aatinak saʼ li raqal oobʼ ut kʼaʼut jwal wank xwankil?

7 Li xyaalal li naxkʼe li Yos natiklaak rikʼin xyeebʼal: «Li chunchu saʼ li kʼojaribʼaal kixye» (Apoc. 21:5a). Ebʼ li aatin aʼin qʼaxal loqʼ xbʼaan naq naʼoksimank re xtikibʼankil aatinak saʼ jun sut re li oxibʼ sut naq li Jehobʼa naʼaatinak saʼebʼ li moy u re li hu Apocalipsis. Joʼkan naq li Jehobʼa yook chi keʼok re li yeechiʼom aʼin, moko jun ta li ánjel li kaw ribʼ chi moko li Jesús. Aʼin naxkawresi li xkʼojobʼankil qachʼool chirix ebʼ li aatin li natawmank moqon xbʼaan naq li Jehobʼa «inkʼaʼ naru natikʼtiʼik» (Tito 1:2). Chʼolchʼo naq naru naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li naxye Apocalipsis 21:​5, 6.

«KʼE REETAL, YOOKIN XʼAKʼOBʼRESINKIL CHIXJUNIL»

8. Kʼaru naxye li Jehobʼa re xchʼolobʼankil naq ttzʼaqloq ru li xyeechiʼom? (Isaías 46:10).

8 Anaqwan aatinaqo chirix li aatin «Kʼe reetal» (Apoc. 21:5). Li aatin saʼ griego li najalmank ru joʼ «Kʼe reetal» natawmank naabʼal sut saʼ li hu Apocalipsis. Jun li tasal hu naxye naq li aatin aʼin naʼoksimank «re naq li tixyaabʼasi li naʼlebʼ tixkʼe xchʼool chirix li nayeemank moqon». Ut kʼaru nayeemank moqon? Li Yos naxye: «Yookin xʼakʼobʼresinkil chixjunil». Usta li Jehobʼa yook chi aatinak chirix li tixjal saʼebʼ li kutan chalk re, chʼolchʼo chiru naq li yeechiʼom aʼin ttzʼaqloq ru, naq naʼaatinak chirix li tixjal chanchan tawiʼ ak yook xbʼaanunkil (taayaabʼasi Isaías 46:10).

9. a) Kʼaru ebʼ li naʼlebʼ naqakʼoxla naq naqabʼi li aatin «yookin xʼakʼobʼresinkil chixjunil»? b) Kʼaru tkʼulmanq rikʼin li «choxa» ut li «ruuchichʼochʼ» li wank saʼebʼ li qakutan?

9 Aatinaqo anaqwan chirix jun chik li naʼlebʼ re Apocalipsis 21:5: «Yookin xʼakʼobʼresinkil chixjunil». Saʼ li tasal aʼin re li Santil Hu, li aatin naxbʼaanu naq tqakʼoxla wiibʼ li naʼlebʼ li naxbʼaanu li Jehobʼa: xkʼebʼal choʼq reqaj ut xʼakʼobʼresinkil. Xbʼeenwa aatinaqo chirix li tixkʼe choʼq reqaj. Saʼ Apocalipsis 21:1 naxye: «Li choxa ut li ruuchichʼochʼ li xwank rubʼelaj xeʼsach». «Li choxa [ . . . ] li xwank rubʼelaj» reetalil ebʼ li awabʼejilal li wank rubʼel xwankil laj Tza ut ebʼ li maaʼus aj musiqʼej (Mat. 4:​8, 9; 1 Juan 5:19). Saʼ li Santil Hu, li aatin ruuchichʼochʼ wank sut naʼoksimank re aatinak chirixebʼ li kristiʼaan li wankebʼ saʼ Ruuchichʼochʼ (Gén. 11:1; Sal. 96:1). Joʼkan naq, «li ruuchichʼochʼ li xwank rubʼelaj» reetalil li kristiʼaan li maaʼusebʼ xnaʼlebʼ li wankebʼ saʼebʼ li qakutan. Aʼin naraj xyeebʼal naq li Jehobʼa moko kaʼaj tawiʼ tixchaabʼilobʼresi bʼayaq li «choxa» ut li «ruuchichʼochʼ» tixjukʼ bʼan chi junajwa ut tixkʼe choʼq reqaj «jun akʼ choxa ut jun akʼ ruuchichʼochʼ» naraj xyeebʼal, jun akʼ awabʼejihom ut jun chʼuut li kristiʼaan li tiikebʼ xchʼool.

10. Chan chik ru ttzʼaqloq ru li kixye li Jehobʼa chirix «xʼakʼobʼresinkil chixjunil»?

10 Chan chik ru ttzʼaqloq ru li kixye li Jehobʼa chirix «xʼakʼobʼresinkil chixjunil»? (Apoc. 21:5). Li Jehobʼa tixʼakʼobʼresi li Ruuchichʼochʼ ut ebʼ li kristiʼaan toj reetal tzʼaqalaqebʼ chik re ru li xyuʼam. Joʼ kixye laj Isaías chixjunil li ruuchichʼochʼ tchʼinaʼusoʼq. Jwal chʼinaʼusaq joʼ li chʼinaʼusil naʼajej Edén. Tooxʼakʼobʼresi ajwiʼ chiqajunjunqal. Li Jehobʼa tixkʼirtasi ebʼ li yeq roq, ebʼ li mutzʼ, ebʼ li tzʼap xik joʼ ajwiʼ tixwaklesi chi yoʼyo ebʼ li kamenaq (Is. 25:8; 35:​1-7).

«TZʼAQAL YAAL UT PAABʼAJEL» UT «AK XTZʼAQLOK RU EBʼ LI AATIN AʼIN!»

11. Kʼaru li taql kixkʼe li Jehobʼa re laj Juan ut kʼaʼut?

11 Kʼaru chik wank saʼ xyanq li yeechiʼom aʼin? Li Jehobʼa kixye re laj Juan: «Tzʼiibʼa ebʼ li aatin aʼin xbʼaan naq tzʼaqal yaal ut paabʼajel» (Apoc. 21:5). Li Jehobʼa moko kaʼaj tawiʼ kixpatzʼ re laj Juan naq tixtzʼiibʼa li raatin, kixkʼe bʼan jun xyaalal re naq tixbʼaanu. Kixye re: «Xbʼaan naq tzʼaqal yaal ut paabʼajel» naraj xyeebʼal, naq li raatin li Yos tzʼaqal re ru ut naru naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin. Jwal us naq laj Juan kiʼabʼink chiru li kiyeeheʼk re xbʼaan li Jehobʼa ut kixtzʼiibʼa! Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, nokooruuk xyaabʼasinkil li yeechiʼom chirix li Chʼinaʼusil Naʼajej ut xnaʼlebʼankil rix ebʼ li osobʼtesihom li tqakʼul saʼebʼ li kutan chalk re.

12. Kʼaʼut naru xyeebʼal li Jehobʼa «Ak xtzʼaqlok ru ebʼ li aatin aʼin!»?

12 Kʼaru naxye li Jehobʼa moqon? «Ak xtzʼaqlok ru ebʼ li aatin aʼin!» (Apoc. 21:6). Li Jehobʼa naʼaatinak chanchan tawiʼ naq ak xtzʼaqlok ru chixjunil li kixyeechiʼi chirix li Chʼinaʼusil Naʼajej. Ut yaal li naxye, xbʼaan naq maakʼaʼ naru naramok chiru xbʼaanunkil li rajom. Kʼaru naxye li Jehobʼa moqon re naq qʼaxal wanq xwankil li xyeechiʼom?

«LAAʼIN LI ALFA UT LI OMEGA»

13. Kʼaʼut naq li Jehobʼa naxye «Laaʼin li Alfa ut li Omega»?

13 Joʼ ak xyeemank, li Jehobʼa kiʼaatinak oxibʼ sut saʼebʼ li moy u li kiril laj Juan (Apoc. 1:8; 21:​5, 6; 22:13). Saʼ chixjunil li Jehobʼa kixye: «Laaʼin li Alfa ut li Omega». Li aatin alfa aʼan li xbʼeen tzʼiibʼ re li aatinobʼaal griego ut li aatin omega aʼan li tzʼiibʼ li naraqmank wiʼ. Naq naxkʼabʼaʼi ribʼ joʼ «li Alfa ut li Omega», li Jehobʼa naxkʼutbʼesi naq naxtikibʼ jun li kʼanjel, naxchoy.

Naq li Jehobʼa naxtikibʼ jun li kʼanjel, naxchoy. (Chaawil li raqal 14 ut 17).

14. a) Kʼe jun eetalil joqʼe li Jehobʼa kixye «Alfa» ut joqʼe tixye «Omega». b) Kʼaru naxyeechiʼi qe li Jehobʼa saʼ Génesis 2:​1-3?

14 Naq ak kixyobʼtesi laj Adán ut li xʼEva, li Jehobʼa kixye bʼar wank li rajom choʼq rehebʼ li kristiʼaan ut li Ruuchichʼochʼ. Li Santil Hu naxye: «Li Yos kirosobʼtesihebʼ ut kixye rehebʼ: “Chiwanq eeralal eekʼajol, chexkʼihanq, chenujobʼresi li ruuchichʼochʼ ut chereechanihaq”» (Gén. 1:28). Naq li Jehobʼa kixye bʼar wank li rajom saʼ li hoonal aʼan chanchan tawiʼ kixye «Alfa». Saʼ jun kutan ebʼ li ralal xkʼajol laj Adán ut li xʼEva li nekeʼabʼink ut tzʼaqalebʼ re ru xyuʼam teʼxnujobʼresi li Ruuchichʼochʼ ut teʼxchʼinaʼusa. Saʼ li kutan aʼan, li Jehobʼa chanchan tawiʼ tixye «Omega». Naq kiraqeʼk xyiibʼankil «li choxachʼochʼ ut chixjunil li wank saʼ xbʼeen», li Jehobʼa kixbʼaanu jun li naʼlebʼ li naxchʼolobʼ naq ttzʼaqloq ru li rajom. Chanru kixbʼaanu? Naq kixye naq loqʼ li wuqʼ kutan (taayaabʼasi Génesis 2:​1-3). Kʼaru naraj xyeebʼal aʼin? Naq li Jehobʼa kiroksi li wuqʼ kutan re naq ttzʼaqloq ru li rajom choʼq rehebʼ li kristiʼaan ut li Ruuchichʼochʼ. Saʼ xraqik li wuqʼ kutan, li rajom ttzʼaqloq ru chi tzʼaqal re ru.

15. Kʼaru li naʼlebʼ kiruuk raj xkʼutbʼesinkil naq li Jehobʼa inkʼaʼ chik truuq xbʼaanunkil naq ttzʼaqloq ru li rajom?

15 Naq ak keʼxqʼet ribʼ laj Adán ut li xʼEva xeʼkanaak joʼ aj maak ut ebʼ li ralal xkʼajol xeʼrechani li maak ut li kamk (Rom. 5:12). Ma tixchʼaʼajki li rajom li Yos re xnujobʼresinkil li Ruuchichʼochʼ rikʼinebʼ li kristiʼaan li nekeʼabʼink ut tzʼaqalebʼ re ru xyuʼam? Ma truuq tawiʼ laj Tza xbʼaanunkil naq li Jehobʼa maajunwa tixye «Omega»? Maare joʼkan nakʼutunk. Maare laj Tza kixkʼoxla naq li Jehobʼa moko truuq ta xbʼaanunkil li xyeechiʼom. Jun eetalil, li Jehobʼa kiruuk raj xsachbʼal laj Adán ut li xʼEva ut xyobʼtesinkil jun chik li sumal li tzʼaqal re ru xyuʼam li tixbʼaanu naq ttzʼaqloq ru li rajom choʼq rehebʼ li kristiʼaan. Abʼan, wi li Jehobʼa kixbʼaanu raj aʼin, laj Tza kiruuk raj xyeebʼal naq aʼan aj tikʼtiʼ. Kʼaʼut? Xbʼaan naq joʼ naxye Génesis 1:​28, li Jehobʼa kixye re laj Adán ut li xʼEva naq ebʼ li ralal xkʼajol teʼxnujobʼresi li Ruuchichʼochʼ.

16. Kʼaʼut kiruuk raj xkʼoxlankil laj Tza naq li Jehobʼa moko naru ta xbʼaanunkil li naxye?

16 Kʼaru chik li naʼlebʼ kixkʼoxla laj Tza naq tkʼulmanq? Maare kixkʼoxla naq li Jehobʼa tixkanabʼ naq laj Adán ut li xʼEva teʼwanq ralal xkʼajol, abʼan ebʼ aʼan maajunwa tzʼaqalaqebʼ re ru xyuʼam (Ecl. 7:20; Rom. 3:23). Wi kikʼulmank raj aʼin, chʼolchʼo naq laj Tza kixye raj naq li Jehobʼa moko naru ta xbʼaanunkil li naxye. Kʼaʼut? Xbʼaan naq li rajom li Yos inkʼaʼ ttzʼaqloq ru, li Ruuchichʼochʼ inkʼaʼ raj tnujaq rikʼinebʼ li kristiʼaan li tzʼaqalaqebʼ re ru xyuʼam.

17. Kʼaru kixbʼaanu li Jehobʼa re xtuqubʼankil ru li qʼetok ibʼ li kixyoobʼ laj Tza ut li xbʼeen winq ut ixq ut chanru traqeʼq chixjunil? (Chaawil li jalam u).

17 Joʼ chanru li Jehobʼa kixtuqubʼ ru li qʼetok ibʼ li kixyoobʼ laj Tza ut li xbʼeen winq ut ixq kixbʼaanu naq laj Tza tkanaaq chi maakʼaʼ raatin (Sal. 92:6). Naq li Jehobʼa kixkanabʼ naq laj Adán ut li xʼEva teʼwanq ralal xkʼajol, li Jehobʼa kixkʼutbʼesi naq moko aj tikʼtiʼ ta, junelik bʼan natzʼaqlok ru li naxye. Ut kixkʼutbʼesi ajwiʼ naq naru xbʼaanunkil li naxyeechiʼi. Chanru? Kixbʼaanu naq jun «li ralal xkʼajol» tixkol ebʼ li ralal xkʼajol laj Adán ut li xʼEva li teʼabʼinq ut chi joʼkan li rajom moko kikanaak ta chi maakʼaʼ rajbʼal (Gén. 3:15; 22:18). Laj Tza maajunwa kinumeʼk saʼ xchʼool naq li Jehobʼa tixkol li ruuchichʼochʼ saʼ xkʼabʼaʼ xkamik li Jesús. Kʼaʼut? Xbʼaan naq li xkamik li Jesús aʼan reetalil li tzʼaqal rahok (Mat. 20:28; Juan 3:16). Laj Tza junes aʼan naxkʼoxla ribʼ joʼkan naq maajunwa truuq rekʼankil li tzʼaqal rahok. Joʼkan bʼiʼ, kʼaru tkʼulmanq saʼ xkʼabʼaʼ xkamik li Jesús? Saʼ xraqik li 1,000 chihabʼ ebʼ li ralal xkʼajol li nekeʼabʼink ut tzʼaqalebʼ re ru xyuʼam re laj Adán ut li xʼEva teʼxnujobʼresi li Ruuchichʼochʼ ut teʼxchʼinaʼusa joʼ chanru kixye li Jehobʼa saʼ xtiklajik. Saʼ li hoonal aʼan, li Jehobʼa truuq xyeebʼal «Omega».

CHANRU XKAWUBʼRESINKIL LI XKʼOJOBʼANKIL QACHʼOOL CHIRIX LI CHʼINAʼUSIL NAʼAJEJ

18. Kʼaru oxibʼ xyaalal naxkʼe qe li Jehobʼa re naq tooruuq xkʼojobʼankil qachʼool chirix li xyeechiʼom? (Chaawil li kaaxukuut « Oxibʼ xyaalal re naq tqakʼojobʼ qachʼool chirix li xyeechiʼom li Jehobʼa»).

18 Saʼ li tzolom aʼin xqil ebʼ li xyaalal li naxjultika chiqu naq li Ruuchichʼochʼ tchʼinaʼusoʼq. Kʼaru tooruuq xyeebʼal rehebʼ li junchʼol re xchʼolobʼankil chiruhebʼ naq ttzʼaqloq ru li xyeechiʼom li Yos? Xbʼeen, li Jehobʼa naxbʼaanu li yeechiʼom aʼin. Saʼ li hu Apocalipsis naxye: “Li chunchu saʼ li kʼojaribʼaal kixye: «Kʼe reetal, yookin xʼakʼobʼresinkil chixjunil»”. Aʼan naraj xbʼaanunkil li naxyeechiʼi, wank xchoxahil naʼlebʼ ut wankil re naq ttzʼaqloq ru. Xkabʼ, chʼolchʼo chiru li Jehobʼa naq tixbʼaanu li naxyeechiʼi, naq naʼaatinak chanchan tawiʼ naq ak xtzʼaqlok ru. Joʼkan naq naxye chirix li raatin: «Tzʼaqal yaal ut paabʼajel». Ut naxye ajwiʼ: «Ak xtzʼaqlok ru ebʼ li aatin aʼin!». Rox, naq li Jehobʼa naxtikibʼ xbʼaanunkil jun li kʼanjel, naxchoy. Aʼan naxkʼutbʼesi li aatin «Laaʼin li Alfa ut li Omega». Li Jehobʼa tixkʼutbʼesi naq laj Tza aj tikʼtiʼ ut naq moko naru ta xbʼaanunkil li naxye.

19. Kʼaru tatruuq xbʼaanunkil wi nachʼaʼajkoʼk chiru junaq xpaabʼankil naq li Ruuchichʼochʼ tchʼinaʼusoʼq?

19 Jultika naq rajlal sut naq nakaakʼe chi naweʼk chirix li xyaalal li xyeechiʼom li Yos, nakaakawubʼresi li xkʼojobʼankil aachʼool chirix li xyeechiʼom li Jehobʼa. Joʼkan naq, wi ak xaayaabʼasi re junaq li kristiʼaan li yeechiʼom li wank saʼ Apocalipsis 21:4 abʼan naxye aawe «Aʼin jwal chʼinaʼus abʼan moko yaal ta», kʼaru tatruuq xbʼaanunkil? Jun li naʼlebʼ aʼan xyaabʼasinkil ut xchʼolobʼankil chiru li raqal oobʼ ut waqibʼ. Kʼut chiru li kristiʼaan naq li Jehobʼa ak kixkʼe xyaalal re naq ttzʼaqloq ru li xyeechiʼom, chanchan tawiʼ naq li Jehobʼa kijuchʼuk re (Is. 65:16).

BʼICH 142 Qachapaq qibʼ rikʼin li qoybʼenihom

a Saʼ li tzolom aʼin tqatzol chanru li Jehobʼa ak kixkʼe xyaalal chanru naq li Ruuchichʼochʼ tchʼinaʼusoʼq, joʼ kixyeechiʼi. Naq nokooʼaatinak rikʼin jalanebʼ chik li kristiʼaan chirix li xyaalal, li xkʼojobʼankil qachʼool chirix li xyeechiʼom li Jehobʼa qʼaxal nakawuuk.