Xinkʼiik saʼ li tenamit Los Ángeles (California, Estados Unidos), li naʼajej aʼin nawbʼil ru chiʼus xbʼaan naq arin wankebʼ li kristiʼaan li xiwajelebʼ ru ut nekeʼroksi li bʼan li nakanobʼresink u. Linnaʼ linyuwaʼ xeʼwank waqibʼ li xkokʼal ut laaʼin li xkabʼ.

Chalen chaq sa’ linkachʼinal linnaʼ nokooxkʼam saʼ jun li iklees. Abʼan naq ak saajin chik li nekeʼxye aran yal nanumeʼk saʼ linxik. Ut rajlal domingo ninbʼichank saʼ li iklees, abʼan chiru li xamaan ninxik saʼebʼ li ninqʼe, nawoksi li bʼan li nakanobʼresink u ut ninmux wibʼ.

Kʼajoʼ injosqʼil, yalaq kʼaru ninchap re naq us tinʼelq saʼ li yalok. Li nawabʼi saʼ li iklees inkʼaʼ nikinxtenqʼa. Joʼkan naq junelik ninye: «Li eeqajunk re li Qaawaʼ, ut laaʼin nikinroksi». Saʼ xraqik li chihabʼ 1960, naq wankin saʼ li nimla tzolebʼaal, xwulak chiwu jun li chʼuut li nekeʼyalok re naq us teʼileʼq li qas qiitzʼin. Xinʼokenk saʼ jun li chʼuut saʼ li nimla tzolebʼaal li nekeʼxbʼaanu ajwiʼ aʼin. Naabʼal sut nokooʼelk saʼ li bʼe re xpleetinkil rix, joʼkan naq nekeʼxtzʼap li tzolebʼaal.

Xbʼaan naq jwal josqʼin, moko tzʼaqal ta choʼq we naq yal nokooʼelk saʼ li bʼe. Joʼkan naq xinʼok xbʼaanunkil naabʼal li maaʼusilal xbʼaan li xikʼ ilok. Jun eetalil, rochbʼenebʼ li wamiiw, nokooxik chi rilbʼal li pelikula bʼarwiʼ nakʼutunk chanru xeʼrahobʼtesiik ebʼ li qʼeq li xeʼkʼameʼk chaq África. Kʼajoʼ naq xchalk qajosqʼil rikʼin li xqil, joʼkan naq xqatenihebʼ li saq li wankebʼ aran, moqon xookoho saʼ xteepebʼ li saq re xkʼebʼalebʼ chi bʼaq.

Chalen chaq li hoonal aʼan, li was, ebʼ li wiitzʼin ut laaʼin, qʼaxal xiwajel chaq qu ut junelik wanko saʼ chʼaʼajkilal rikʼinebʼ li polisiiy. Ut jun rehebʼ li wiitzʼin, wank saʼ xyanqebʼ laj kamsinel li nawbʼilebʼ ru ut laaʼin nawochbʼenihebʼ. Maakʼaʼ chik rusil linyuʼam.

Li xnaʼ xyuwaʼ jun rehebʼ li wamiiw aʼanebʼ aj testiiw re li Jehobʼa ut xineʼxbʼoq saʼebʼ li xchʼutam. Naq xinwulak, xinkʼe reetal naq jalanebʼ. Chixjunilebʼ wankebʼ li Xsantil Hu ut nekeʼroksi. Ut ebʼ li saaj, nekeʼxkʼe ebʼ li xseeraqʼ! Kisach ajwiʼ inchʼool xnawbʼal naq li xkʼabʼaʼ li Yos, aʼan Jehobʼa (Salmo 83:18, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo, 2019 saʼ español). Usta li wankebʼ aran jalan jalanq li xtenamitebʼ, nakʼutunk naq maakʼaʼ li sikʼok u.

Saʼ xtiklajik, inkʼaʼ nawaj xtzolbʼal li Santil Hu, abʼan nawulak chiwu ebʼ li chʼutam. Saʼ jun qʼoqyink naq wankin chaq saʼebʼ li xchʼutam rehebʼ laj Testiiw, wiibʼ oxibʼ rehebʼ li wamiiw xeʼkoho saʼ jun li ninqʼe ut aran xeʼxkamsi jun li saaj al xbʼaan naq inkʼaʼ kiraj xkʼebʼal rehebʼ li xchakeet re tzʼuum. Wulajaq chik, yookebʼ chi aatinak chirix li xeʼxbʼaanu. Usta wankebʼ saʼ li raqlebʼaal aatin maakʼaʼ nekeʼraj re li xeʼxbʼaanu. Ut xeʼkʼeheʼk saʼ tzʼalam toj chirix li xkamikebʼ. Kʼajoʼ nasahoʼk saʼ inchʼool naq inkʼaʼ xintzʼaqonk rikʼinebʼ! Chalen aran xinye naq tinjal linyuʼam ut tinʼoq xtzolbʼal li Santil Hu.

Saʼ xkʼabʼaʼ naq maaʼani sa nawil, kisach inchʼool rikʼin li kʼaru xwil rikʼinebʼ laj testiiw re li Jehobʼa. Jun eetalil, naq jun li junkabʼal li saq xtibʼel xkohebʼ chi bʼihajik, kixkanabʼ li xkokʼal rikʼin jun li junkabʼal qʼeq xtibʼel. Ut jun li junkabʼal li saq xtibʼel, kixkʼe rochoch jun li chʼajom li qʼeq xtibʼel. Chi joʼkan xinkʼe reetal naq ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa, nekeʼxyuʼami li kixye li Jesús saʼ Juan 13:35, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala: «Rikʼin aʼin chixjunilebʼ teʼnawoq re naq laaʼex intzolom: wi nekera eeribʼ cheribʼil eeribʼ». Saʼ li hoonal aʼan xinnaw naq xintaw ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel.

Rikʼin xtzolbʼal li Santil Hu xinkʼe reetal naq tento tinjal linnaʼlebʼ. Ut naq tuulanaqin rikʼin li junchʼol ut xintaw ajwiʼ ru naq tintaw rusilal (Romanos 12:2). Joʼkan naq timil timil xinʼok xjalbʼal linyuʼam, saʼ li po enero 1974 xkubʼeek inhaʼ ut xinʼok joʼ aj testiiw re li Jehobʼa.

Usta ak kikʼubʼeek inhaʼ, toj tento tinkuy linjosqʼil. Jun eetalil, naq yooko chi xik chirekabʼlal chi xyeebʼal li chaabʼil esil, xwil jun li winq yook relqʼankil li xraayil linbʼelebʼaal chʼiichʼ. Xinkoho saʼ aanil chirix ut naq ok we raj xchapbʼal, kixkut chi najt linraay ut keʼelelik. Naq xinʼok xseeraqʼinkil rehebʼ li wechpaabʼanel chanru xintaw wiʼ chik linraay, jun rehebʼ kixye we: «Kʼaru raj xaabʼaanu wi xaachap raj?». Aʼin kixbʼaanu naq tinkʼe reetal naq tento tinjal innaʼlebʼ.

Xinʼok joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink saʼ octubre 1974 ut ninbʼaanu 100 hoor rajlal po. Moqon, xineʼxbʼoq chi kʼanjelak saʼ li qanimla molam aran Brooklyn (Nueva York). Ut saʼ 1978 xinsutqʼiik Los Ángeles re xkʼaakʼalenkil linnaʼ xbʼaan naq yaj. Wiibʼ chihabʼ chirix chik aʼan xinsumlaak rikʼin li xʼAarhonda. Aʼan xinxtenqʼa chi rilbʼal linnaʼ toj reetal naq kikamk. Moqon xoowulak saʼ li Tzolok re Galaad Watchtower. Ut naq xraqmank li tzolok xooʼeʼxtaqla saʼ li tenamit Panamá re xkʼebʼal chixjunil li qahoonal, ut toj wanko aran anaqwan.

Chalen naq kikubʼeek inhaʼ, toj nachʼaʼajkoʼk chiwu xkuybʼal injosqʼil. Re naq inkʼaʼ tinchʼik wibʼ saʼ chʼaʼajkilal, ninsikʼ chanru xtuqubʼankil ru. Naabʼalebʼ li qas qiitzʼin, joʼ ajwiʼ li wixaqil, nekeʼxye we naq us yookin xbʼaanunkil. Chʼolchʼo chiwu naq moko xinruuk ta raj xjalbʼal linnaʼlebʼ xbʼaan linnawom. Xinruuk bʼan xbʼaanunkil saʼ xkʼabʼaʼ li xtenqʼ li Santil Hu (Hebreos 4:12).

Wank chik rusilal linyuʼam ut tuulanin chik. Maaʼani chik ninket, nintenqʼahebʼ bʼan li qas qiitzʼin re naq teʼxnaw ru li Yos. Jun eetalil, anaqwan nintzol chik rikʼin li Santil Hu jun rehebʼ li xikʼ naʼilok chaq we naq wankin chaq saʼ li nimla tzolebʼaal. Naq ak xkubʼeek xhaʼ, xoowank saʼ jun li ochoch ut toj wanko saʼ amiiwil. Li wixaqil ut laaʼin xqatenqʼa numenaq 80 li kristiʼaan re naq teʼoq choʼq aj testiiw re li Jehobʼa.

Qʼaxal ninbʼanyoxi re li Jehobʼa naq kixkʼe naq tintaw xyaalal linyuʼam ut nasahoʼk saʼ inchʼool naq sutsukin xbʼaan ebʼ li tzʼaqal amiiw.