Xinyoʼlaak saʼ Acul li wank Guatemala, aʼan jun li kʼalebʼaal li wank saʼ xyanqebʼ li tzuul. Linjunkabʼal chalenaqebʼ rikʼinebʼ laj ixil ut ebʼ li xxeʼtoon aʼanebʼ laj maya. Moko kaʼaj tawiʼ ninʼaatinak saʼ kaxlan aatin, xintzol ajwiʼ aatinak saʼ raatinobʼaalebʼ laj ixil. Naq kachʼinin chaq, xwank jun li yalok u saʼ li tenamit li xwank chiru 36 chihabʼ. Saʼ li yalok u aʼin xeʼkamk naabʼalebʼ laj ixil.

Naq wank kaahibʼ chihabʼ we, li was li wank wuqubʼ chihabʼ re yook xbʼatzʼunlenkil jun li granada (grenade) saʼ ruqʼ li moqon kimoq. Xbʼaan aʼin laaʼin kinmutzʼoʼk aʼut li was kikamk. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin xineʼxtaqla saʼ jun li ochoch rehebʼ li mutzʼ li wank saʼ li tenamit Guatemala, bʼarwiʼ xintzol ilok ru hu saʼ braille. Maajunwa xchʼolaak chiwu kʼaʼut ebʼ laj kʼutunel inkʼaʼ nekeʼraj naq tinʼaatinaq rikʼinebʼ li junchʼol chi kokʼal ut aʼanebʼ ajwiʼ inkʼaʼ nekeʼraj aatinak wikʼin. Junelik wankin injunes. Joʼkan naq rajlal nawoybʼeni naq twulaq li wiibʼ po bʼarwiʼ ninruuk chi xik chi rulaʼaninkil linnaʼ li kʼajoʼ nikinxra. Ra tzʼaqal xinkʼul, linnaʼ kikamk naq wank lajeebʼ chihabʼ we. Tik nayotʼotʼnak linchʼool xbʼaan naq maaʼani chik linnaʼ.

Naq wank junlaju chihabʼ we, xinsutqʼi saʼ li kʼalebʼaal bʼarwiʼ xinyoʼlaak ut xinkohin chi wank rikʼin li was ut li xjunkabʼal. Xeʼxkʼe we chixjunil li naʼajmank chiwu abʼan maaʼani naru xkʼojobʼankil inchʼool. Wank sut ninjap we chi xyeebʼal re li Yos: «Kʼaʼut xkamk linnaʼ? Kʼaʼut naq xinmutzʼoʼk?». Ebʼ li kristiʼaan nekeʼxye we naq rajom li Yos naq xinkʼul chixjunil aʼin. Xbʼaan aʼin ninkʼoxla naq li Yos yibʼ ru xnaʼlebʼ ut naq inkʼaʼ narahok. Wiʼ xkʼe raj ribʼ chiwu, xinyatzʼ raj wibʼ.

Saʼ xkʼabʼaʼ naq mutzʼin yalaq kʼaru naru nekeʼxbʼaanu we. Naq kachʼinin chaq naabʼal sut xinneʼxmux. Maajunwa xinjit li xeʼxbʼaanu we xbʼaan naq ninkʼoxla naq maaʼani naraj re li xinkʼul. Maaʼani naraj aatinak wikʼin. Junelik ra inchʼool ut inkʼaʼ nawulak chiwu wank rikʼinebʼ li kristiʼaan, joʼkan naq rikʼin maaʼani ninkʼojobʼ inchʼool.

Naq wank oxlaju chihabʼ we jun li sumal aj testiiw re li Jehobʼa kiʼaatinak wikʼin naq wankin saʼ eskuel. Jun rehebʼ laj kʼutunel li naxtoqʼobʼa wu kixpatzʼ rehebʼ naq tineʼrulaʼani. Aʼanebʼ keʼxye we naq ebʼ li mutzʼ teʼiloq wiʼ chik ut naq ebʼ li kamenaq teʼwakliiq wiʼ chik chi yoʼyo (Isaías 35:5; Juan 5:28, 29). Nawulak chiwu rabʼinkil li nekeʼxye, abʼan saʼ xkʼabʼaʼ naq moko kʼaynaqin ta chi aatinak, maakʼaʼ ninye. Usta inkʼaʼ ninʼaatinak, aʼanebʼ tuulanebʼ xchʼool wikʼin, inkʼaʼ xeʼxkanabʼ wulaʼaninkil ut xkʼutbʼal chiwu li naxye li Santil Hu. Tento raj tebʼeeq 10 kilómetro (6 miles) saʼ xyanqebʼ li bʼool re naq teʼwulaq saʼ linkʼalebʼaal.

Li was kixye we chanru nekeʼilok, naq moko bʼihomebʼ ta, abʼan chaabʼil ebʼ li xbʼaatal. Usta joʼkan nekeʼxkʼe xchʼool chiwix xbʼaan naq nekeʼxkʼam inmaatan. Chʼolchʼo chiwu naq kaʼajwiʼ ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel nekeʼxkʼutbʼesi aʼin rehebʼ li junchʼol.

Xintzol li Santil Hu rikʼin roksinkil ebʼ li hu li wankebʼ saʼ braille. Usta nintaw ru chixjunil li yookin xtzolbʼal abʼan inkʼaʼ ninkʼulubʼa wiibʼ oxibʼ li kʼutum. Jun eetalil, xchʼaʼajkoʼk chiwu xpaabʼankil naq li Yos ut ebʼ li junchʼol chi kristiʼaan nekeʼxkʼe xchʼool chiwix. Xchʼolaak chiwu kʼaʼut li Yos naxkanabʼ naq tqakʼul li maaʼusilal abʼan li jwal xchʼaʼajkoʼk chiwu aʼan rilbʼal joʼ jun li yuwaʼbʼej li kʼajoʼ narahok. *

Timil timil xinʼok chi xpaabʼankil li naxye li Santil Hu chirix li Yos. Jun eetalil, xintzol naq kʼajoʼ narahoʼk xchʼool li Yos naq naqakʼul li rahilal. Li Yos naxye aʼin rehebʼ li xmoos li nekeʼrahobʼtesiik: «Ak xwil chi us li xnimal xrahilal lintenamit [...]. Ak ninnaw li xrahilalebʼ» (Éxodo 3:7, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG). Naq xinkʼe reetal naq li Jehobʼa kʼajoʼ narahok, xʼalaak saʼ inchʼool xqʼaxtesinkil linyuʼam re ut kʼanjelak chiru. Saʼ li chihabʼ 1998 xkubʼe inhaʼ ut xinʼok joʼ aj testiiw re li Jehobʼa.

Naq ak xnumeʼk jun chihabʼ xkubʼik inhaʼ, kintzʼaqonk saʼ jun li tzolok choʼq rehebʼ li kristiʼaan li mutzʼebʼ aran Escuintla. Jun li cheekel winq li wank saʼ li chʼuut aran Escuintla kixnaw naq jwal nachʼaʼajkoʼk chiwu xik saʼebʼ li chʼutam aran Acul xbʼaan naq tento tinnumeʼq saʼ xyanq ebʼ li tzuul bʼarwiʼ nekeʼnumeʼk ebʼ li sumal li xeʼxkʼe intzolom. Joʼkan naq li hermaan aʼin kixsikʼ jun li junkabʼal rehebʼ laj testiiw re li Jehobʼa aran Escuintla li xeʼxkʼulubʼa naq tinkanaaq saʼebʼ li rochoch ut chi joʼkan inkʼaʼ chik tchʼaʼajkoʼq chiwu xik saʼebʼ li chʼutam. Toj saʼebʼ li qakutan nekeʼxkʼe xchʼool chiwix ut nikineʼril joʼ jun rehebʼ li ralal xkʼajol.

Wank naabʼal li eetalil li tinruuq raj xyeebʼal eere chirix chanru ebʼ li hermaan nekeʼxkʼe xchʼool chiwix. Chixjunil aʼin naxkʼut chiwu naq ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa aʼanebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel (Juan 13:34, 35).

Inkʼaʼ chik nawekʼa naq maakʼaʼ ninʼok wiʼ, anaqwan wank chik xyaalal linyuʼam. Nawoksi chik chixjunil linhoonal re xtenqʼankilebʼ li junchʼol re xkʼutbʼal chiruhebʼ li yaal li wank saʼ li Santil Hu ut aʼin nikinxtenqʼa re naq inkʼaʼ tinkʼe inchʼool chirix li rahilal li xinkʼul chaq. Laaʼin jun rehebʼ li cheekel winq saʼ linchʼuut ut ninkʼehok seeraqʼ saʼebʼ li jalan jalanq chi chʼuut li wankebʼ chi nachʼ. Joʼkan ajwiʼ ninkʼehok seeraqʼ saʼebʼ li nimla chʼutam bʼarwiʼ nekeʼwulak chi mil ebʼ li kristiʼaan.

Saʼ li chihabʼ 2010 aran El Salvador kintzʼaqonk saʼ li Tzolok choʼq rehebʼ li winq li inkʼaʼ sumsukebʼ (li nawbʼil ru anaqwan joʼ li Tzolok chirix li Xʼawabʼejilal li Yos). Li tzolok aʼin xinxtenqʼa re naq inkʼaʼ tinkanabʼ xkʼebʼal inchʼool chirixebʼ li qechpaabʼanel, joʼ ajwiʼ xinxtenqʼa re naq twekʼa naq oxloqʼinbʼilin ut rabʼilin xbʼaan li Jehobʼa ut naq yalaq ani naru natzʼaqonk saʼ li xkʼanjel.

Li Jesús kixye: «Qʼaxal nim li sahil chʼoolejil wank saʼ li kʼehok chiru li wank saʼ li kʼuluk» (Hechos 20:35, SBG). Usta maajunwa xinkʼoxla naq tintaw xsahil inchʼool anaqwan qʼaxal sa chik inchʼool xbʼaan naq ninruuk xtenqʼankilebʼ li junchʼol.