K’aru nachalk sa’ laach’ool naq nakaawab’i li aatin apocalipsis? Ma nakaak’oxla jun li nimla rahilal li tixjuk’ chi junajwa li Ruuchich’och’? Naab’aleb’ li kristi’aan naq neke’rab’i eb’ li esil chirix li yook chi k’ulmank, neke’xye naq tsache’q chixjunil sa’ li Ruuchich’och’.

•   «Naru nawank jun li nimla yalok u b’arwi’ tjuk’manq chixjunil, maare ttiklaaq xb’aan naq neke’raj pleetik, xb’aan naq ink’a’ te’xnaw chanru xch’eb’al junaq reheb’ li xnaq’ puub’ malaj yal xb’aan jun li aatin li ink’a’ xtawmank ru chi’us» (Boletín de Científicos Atómicos).

•   «Sa’eb’ li 10 chihab’ li ak xnume’k, sa’ chixjunil li Ruuchich’och’ xnumtaak li kaqsut-iq’, li nimla xaml, ink’a’ chik naxk’e li hab’, k’ajo’ xtiqwal li saq’e, li nimla b’ut’ ut yook chi oso’k li yu’am li natawmank sa’ xchamal li palaw» (National Geographic).

•   «Sa’ África, chi tuub’ eb’ li saak’ malaj chili’ yookeb’ xsachb’al li awimq» (The Associated Press).

 Ma tsache’q li Ruuchich’och’ sa’ li apocalipsis? K’aru naxye li Santil Hu?

 Ink’a’. Li Santil Hu, li Raatin li Yos, naxye naq li Ruuchich’och’ wanq chi junelik (Eclesiastés 1:4). Li Yos moko tixsach ta li Ruuchich’och’, li kixyob’tesi, tixsacheb’ b’an «li neke’sachok re li ruuchich’och’» (Apocalipsis 11:18, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG).

 Naq li Santil Hu naxye naq nach’ wank li xsachik li «ruuchich’och’», yook chi aatinak chirixeb’ li kristi’aan li neke’xtz’eqtaana li xna’leb’ li Yos ut neke’xb’aanu li neke’raj. Li Yos tixb’aanu jo’ kixb’aanu sa’ xkutankil laj Noé: tixsach «li ruuchich’och’ li nujenaqeb’ chi aj maak» (2 Pedro 2:5, SBG; 3:7).

 Jo’ naxye 1 Juan 2:17, SBG «li ruuchich’och’ ut li na’atawaak xb’aan, yal aj numeleb’». Eb’ li aatin a’in neke’xkanab’ chi ch’olch’o ru naq li Yos moko tixsach ta li na’aj b’arwi’ wanko malaj li Ruuchich’och’, tixsach b’an eb’ li kristi’aan li neke’xb’aanu li maa’usilal.

 Li Santil Hu moko naxye ta tz’aqal xhoonalil (Mateo 24:36). Ab’an naxye naq yook chi nach’ok. Chanru naqanaw? Li Santil Hu kixye chaq:

•   Te’wanq eb’ li nimla yalok u, we’ej, nimla yajel ut ninqi hiik «sa’ naab’al chi na’ajej» (Mateo 24:3, 7, 14, SBG; Lucas 21:10, 11; Apocalipsis 6:1-8).

•   Eb’ li kristi’aan ka’ajwi’ li re te’xsik’. Jun eetalil, «te’xrahi ru li tumin», ink’a’ te’b’anyoxinq, ut ink’a’ te’xkuy rib’ (2 Timoteo 3:1-5, SBG).

 Naab’aleb’ li kristi’aan neke’xk’e reetal naq li yook chi k’ulmank chalen li chihab’ 1914 naxchap rib’ rik’in li kixye chaq li Santil Hu, jo’kan naq neke’xpaab’ naq nach’ wank li roso’jik. Wi nakaawaj xnawb’al xkomon chirix a’in, chaawil li na’leb’ «K’aru naxye li Santil Hu chirix li chihab’ 1914?» ut «K’aru reetalil naq wanko “sa’ roso’jikeb’ li kutan”?».

 Li aatin li ki’oksimank sa’ griego ut najalmank ru sa’ li Santil Hu jo’ «apocalipsis», naraj xyeeb’al «risinkil li natz’apok re» malaj «risinkil li t’ikr». Na’oksimank naq na’aatinak chirix xk’utb’esinkil jun li na’leb’ li kiwank chaq chi muqmu. Li Santil Hu na’aatinak ajwi’ naq tk’utb’esiiq li Jesús malaj chirix li x’apocalipsis li Qaawa’ Jesús, a’in tk’ulmanq naq li Jesús tixk’utb’esi naq a’an wank xwankil re risinkil chixjunil li maa’usilal sa’ xb’een li Ruuchich’och’ ut xq’ajkamunkileb’ li neke’xloq’oni ru li Yos (2 Tesalonicenses 1:6, 7; 1 Pedro 1:7, 13).

 Li hu li wank sa’ xraqik li Santil Hu nak’ab’a’iik Apokálypsis xb’aan naq naxk’utb’esi li tk’ulmanq sa’ li kutan chaalel (Apocalipsis 1:1). Sa’ li hu a’in wank li chaab’il esil ut naxk’e qoyb’enihom (Apocalipsis 1:3). Naxk’ut naq li Yos trisi chixjunil li maa’usilal ut tixch’ina’usa li Ruuchich’och’. Naq tk’ulmanq a’in, eb’ li qas qiitz’in ink’a’ chik te’xk’ul li rahilal, maak’a’aq chik li rahob’tesiik... T-oso’q ajwi’ li kamk (Apocalipsis 21:3, 4).

 Ma taawaj xnawb’al xkomon li na’leb’ chirix li chaq’al ru yeechi’om li wank sa’ li Santil Hu? Eb’ laj testiiw re li Jehob’a naru nakate’xtenq’a chi xtzolb’al li Santil Hu chi sib’il. Us raj naq taasik’eb’.