Yalaq bʼar wank li maaʼusilal. Qilaq wiibʼ li eetalil:

•   Saʼ enero 2018, jun laj raqol aatin re Estados Unidos kirisi saʼ tzʼalam jun li winq li jayeʼq 38 chihabʼ rokik aran, xbʼaan naq li ADN (DNA) kixkʼutbʼesi naq maakʼaʼ xmaak.

•   Saʼ septiembre 1994, aran África oxibʼ li saaj xeʼkʼeheʼk saʼ tzʼalam xbʼaan naq inkʼaʼ xeʼraj ok joʼ aj puubʼ. Saʼ septiembre 2020 ak 26 chihabʼ rokikebʼ aran chi inkʼaʼ kiraqmank aatin saʼ xbʼeenebʼ.

 Wi xaakʼul jun li maaʼusilal maare taawekʼa aawibʼ joʼ laj Job naq kixye: «Nintzʼaama intenqʼankil ut maaʼani natenqʼank we» (Job 19:7, Li Santil Hu, Wycliffe Bible Translators. Akʼ tzʼiibʼ). Chanchan tawiʼ naq maajunwa twanq li tiikilal, abʼan li Santil Hu naxye naq twulaq xkutankil. Abʼan anaqwan li naʼlebʼ li wank saʼ li Santil Hu nokooxtenqʼa re xkuybʼal.

 Naq naqaqʼet li naxye li Yos, nawank li maaʼusilal. Saʼ Isaías 51:4 naxye naq rikʼin li Yos chalenaq li tiikilal. Saʼ li Santil Hu li aatin «li tiikil chʼoolej» ut «li yaal» nekeʼxkʼam ribʼ saʼ aatin (Salmo 33:5, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG). Chanru aʼin? Naq naqabʼaanu li naxye li Yos nawank li tiikilal, abʼan naq naqaqʼet li xchaqʼrabʼ nawank li maaʼusilal. Qilaq wiibʼ oxibʼ li eetalil:

•   Li pixilal. Aʼin naxchap ribʼ rikʼin li maak (Santiago 1:14, 15). Naabʼal li kristiʼaan nekeʼxtaw kʼaru nekeʼraj, naq nekeʼxbʼaanu li maaʼusilal rehebʼ li junchʼol. Abʼan li Yos naxye qe naq tqasikʼ li us choʼq rehebʼ li junchʼol (1 Corintios 10:24).

•   Li maakʼaʼil naʼlebʼ. Wankebʼ li kristiʼaan nekeʼxbʼaanu li maaʼusilal rehebʼ li junchʼol xbʼaan xmaakʼaʼil xnaʼlebʼebʼ, usta joʼkan aʼan jun li maak choʼq re li Yos (Romanos 10:3). Joʼkan xeʼnaʼlebʼak li xeʼxkamsi li Jesukriist (Hechos 3:15, 17).

•   Li nekeʼxyal xbʼaanunkil li qas qiitzʼin moko us ta naʼelk. Tento raj naq ebʼ li awabʼej, ebʼ laj yakonel ut ebʼ li paabʼal teʼxkʼam chaq li junajil ut li tiikilal, abʼan moko aʼan ta li naqil anaqwan. Kaʼajwiʼ wank li maaʼusilal. Yaal naq usta wankebʼ li kristiʼaan nekeʼraj xbʼaanunkil li us, abʼan wi inkʼaʼ nekeʼxbʼaanu li naxye li Yos moko us ta nekeʼelk (Eclesiastés 8:9; Jeremías 10:23).

 Inkʼaʼ. Xikʼ naril ut inkʼaʼ nawulak chiru li naʼlebʼ li naxkʼam chaq (Proverbios 6:16-18). Joʼkan naq kixye re li propeet Isaías naq tixtzʼiibʼa: «Laaʼin, li Qaawaʼ, jwal ninra li tiikilal ut xikʼ nawil li elqʼak» ut li maaʼusilal (Isaías 61:8, SBG).

 Li Chaqʼrabʼ li kixkʼe li Jehobʼa a choʼq rehebʼ laj Israel junxil, naxkʼut naq wank xwankil chiru naq chaabʼil teʼnaʼlebʼaq. Kixye rehebʼ laj raqol aatin naq inkʼaʼ teʼtuminaaq ruhebʼ ut inkʼaʼ teʼxjal li naxye li chaqʼrabʼ (Deuteronomio 16:18-20). Kiraqok aatin saʼ xbʼeenebʼ laj Israel naq moko us ta nekeʼril ebʼ li nebʼaʼ ut kixtzʼeqtaanahebʼ naq xeʼxqʼet li xchaqʼrabʼ (Isaías 10:1-3).

 Joʼkan. Saʼ xkʼabʼaʼ li Jesukriist tixsach li maak ut tixbʼaanu naq tzʼaqalaq chik re ru li qayuʼam joʼ chanru kiraj chaq saʼ xtiklajik (Juan 1:29; Romanos 6:23). Kixxaqabʼ jun li Awabʼejilal saʼ choxa li tixkʼam chaq li tiikilal saʼ ruuchichʼochʼ (Isaías 32:1; 2 Pedro 3:13). Re xnawbʼal xkomon chirix li awabʼejilal aʼin, chaawil li bʼideo Kʼaru tzʼaqal Xnimajwal Awabʼejilal li Yos?

 Li Yos kixye naq saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ chiqajunilo toowanq saʼ tuqtuukilal ut maakʼaʼaq chik li qaxiw (Isaías 32:16-18). Juntaqʼeet nokooril li Yos. Chixjunil li naxkʼe xrahil qachʼool maakʼaʼaq chik, chi moko junaq li rahilal li xqakʼul twanq chik saʼ li qachʼool (Isaías 65:17; Apocalipsis 21:3, 4). Re xnawbʼal xkomon chirix aʼin, chaawil li naʼlebʼ «Kʼaru tixbʼaanu li Xʼawabʼejilal li Yos?».

 Joʼkan tzʼaqal. Xbʼaan naq ebʼ li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu, li ak kikʼulmank ut junjunq li xnimal ru naʼlebʼ ak xeʼtzʼaqlok ru ut inkʼaʼ naxjalpaqi ribʼ. Naru naqapaabʼ li naxye li Yos saʼ li Santil Hu. Re xnawbʼal xkomon chaawil ebʼ li naʼlebʼ aʼin:

•   Chanru naqanaw naq yaal chixjunil li wank saʼ li Santil Hu? (bʼideo)

•   «Ebʼ li propesiiy li ak xeʼtzʼaqlok ru»

•   «Li propesiiy» nokooxkawresi (bʼideo)

•   «Ma paabʼajel li naxye li Santil Hu?» (tzolom 3, Sahaq laachʼool chi junelik!)

 Li Santil Hu naʼaatinak chirix wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan li wank kʼaru xeʼxbʼaanu re xqʼaxbʼal ru li maaʼusilal. Jun eetalil, naq okebʼ re chi raqok aatin saʼ xbʼeen li apóstol Pablo li kixkʼe raj saʼ xiwxiwal li xyuʼam, kixsikʼ xtenqʼ chiru li chaqʼrabʼ ut xkoho chiru li awabʼej (Hechos 25:8-12).

 Usta naqayal qaqʼe chi risinkil li maaʼusilal maajunwa tooruuq (Eclesiastés 1:15). Abʼan naabʼal li kristiʼaan xeʼxkʼe reetal naq wi nekeʼxpaabʼ li naxye li Yos, aʼin kixtenqʼahebʼ re naq tuqtuuq ruhebʼ xchʼool usta wanq li maaʼusilal.