Lucas 12:1-59

  • Xchʼamal xqʼemebʼ laj pariseey (1-3)

  • Xuwankil ru li Yos ut inkʼaʼ ebʼ li qas qiitzʼin (4-7)

  • Li naxye chiru li tenamit naq naxnaw ru li Kriist (8-12)

  • Li eetalil chirix li bʼihom li kʼajoʼ xmemil (13-21)

  • «Miʼok chik eekʼaʼuxl» (22-34)

    • Chʼina chʼuut chi karneer (32)

  • Yooqex chi kʼaakʼalenk (35-40)

  • Laj ilol ochoch li naxchʼolani xkʼanjel ut li inkʼaʼ naxchʼolani xkʼanjel (41-48)

  • Inkʼaʼ xinkʼam chaq li tuqtuukilal xinkʼam bʼan chaq li jachok ibʼ (49-53)

  • Tento xkʼebʼal reetal li yook chi kʼulmank chiruhebʼ li kutan aʼin (54-56)

  • Xtuqubʼankil ru ebʼ li chʼaʼajkilal (57-59)

12  Joʼkan bʼiʼ, chi mil li kʼiila tenamit xeʼxchʼutubʼ ribʼ ut xeʼok xpitzʼinkil ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ. Naq kiʼok chi aatinak, xbʼeenwa kiraatinahebʼ li nekeʼtaqenk re ut kixye rehebʼ: «Weent teebʼaanu rikʼin xchʼamal xqʼemebʼ laj pariseey aʼ ebʼ laj kaʼpakʼal u.  Abʼan maakʼaʼ tzʼaptzʼo chiʼus chi inkʼaʼ t-elq chi kutankil ut maakʼaʼ wank chi muqmu chi inkʼaʼ tnawmanq.  Joʼkan bʼiʼ, chixjunil li teeye saʼ qʼoqyink t-abʼimanq chi kutankil, ut li teeye saʼ jas saʼ leerochoch tyeemanq resil saʼ xbʼeenebʼ li kabʼl.*  Ninye ajwiʼ eere, ex wamiiw, meexuwahebʼ li teʼruuq eekamsinkil ut maakʼaʼ chik teʼruuq xbʼaanunkil eere.  Laaʼin tinkʼut cheeru ani tento teexuwa ru. Teexuwa bʼan ru li Yos li naru eekamsinkil ut naru tixbʼaanu naq texʼosoʼq chi junajwa.* Joʼkan tzʼaqal, ninye eere naq aʼan tento teexuwa ru.  Ma inkʼaʼ tabʼiʼ nakʼayimank oobʼ li kokʼ xul li nekeʼrupupik chi wiibʼ sentaaw?* Abʼanan, maajun rehebʼ li kokʼ xul aʼin nasach saʼ xchʼool li Yos.  Abʼan, ajlanbʼil ajwiʼ chixjunil rismal leejolom. Mexxuwak, laaʼex qʼaxal terto eetzʼaq chiru naabʼal li kokʼ xul li nekeʼrupupik.  »Laaʼin ninye eere naq wi junaq naxye chiru li tenamit naq naxnaw wu, li Ralal li Winq tixye ajwiʼ chiruhebʼ li xʼánjel li Yos naq naxnaw ru.  Abʼan li ani naxye chiru li tenamit naq inkʼaʼ naxnaw wu, tyeemanq ajwiʼ chiruhebʼ li xʼánjel li Yos naq inkʼaʼ nanaweʼk ru. 10  Ut li tixye li inkʼaʼ us chirix li Ralal li Winq, tkuyeʼq xmaak; abʼan li tixye li inkʼaʼ us chirix li santil musiqʼej inkʼaʼ tkuyeʼq xmaak. 11  Naq texkʼameʼq chiruhebʼ li qas qiitzʼin li chʼutchʼukebʼ,* chiruhebʼ li nekeʼkʼanjelak saʼ li awabʼejilal ut chiruhebʼ li wankebʼ xwankil, miʼok eekʼaʼuxl chi xkʼoxlankil kʼaru teeye malaj chanru teekol eeribʼ, 12  xbʼaan naq li santil musiqʼej tixkʼut cheeru li tento teeye saʼ li hoonal aʼan». 13  Tojaʼ naq jun rehebʼ li wank saʼ xyanq li kʼiila tenamit kixye: «At Kʼutunel, ye re li was naq xwotzaq wikʼin li ereens». 14  Aʼan kixye re: «At winq, ani xaqabʼank we choʼq aj raqol aatin malaj choʼq aj jekʼonel saʼ eeyanq?». 15  Tojaʼ naq kixye rehebʼ: «Teehomaq chiʼus xsaʼ leeru ut meerahi ru li maawaʼ eere xbʼaan naq usta naabʼal li xjunkabʼlal junaq li qas qiitzʼin, li xjunkabʼlal inkʼaʼ truuq xkʼebʼal re li yuʼam». 16  Chirix chik aʼin, kixkʼe rehebʼ li eetalil* aʼin: «Li xchʼochʼ jun li bʼihom naabʼal ru li awimq kixkʼe. 17  Joʼkan naq, kiʼok xyeebʼal saʼ xchʼool: “Kʼaru tinbʼaanu anaqwan? Bʼar tinkʼula ru li wawimq?”. 18  Tojaʼ naq kixye: “Aʼin li tinbʼaanu: tinjukʼ ebʼ linkʼulebʼaal ut tinyiibʼ wiibʼ oxibʼ chik li qʼaxal nim, ut aran tinkʼula chixjunil ru li wawimq ut joʼchʼinal joʼnimal wank we. 19  Moqon chik tinye saʼ inchʼool: «Kʼulanbʼil naabʼal li kʼaru aawe li qʼaxal chaabʼil ut naabʼal chihabʼ tixkuy chaawu; hilan, waʼin, ukʼan ut yal xsahil li kʼaru aawe»”. 20  Abʼan li Yos kixye re: “Kʼajoʼ aamemil, chiru li qʼoqyink aʼin teʼrisi laayuʼam. Ut rikʼin ani tkanaaq chixjunil li xaakʼula?”. 21  Joʼkan naxkʼul li naxtamresi xbʼihomal choʼq re xjunes, abʼan moko bʼihom ta chiru li Yos». 22  Tojaʼ naq kixye rehebʼ li xtzolom: «Miʼok chik eekʼaʼuxl chirix leeyuʼam, chirix li teewaʼ; malaj chirix leetibʼel aʼ li teetiqibʼ wiʼ eeribʼ. 23  Xbʼaan naq qʼaxal wank xwankil li yuʼam chiru li tzekemq, ut li tibʼelej chiru li aqʼej. 24  Kʼehomaq reetal ebʼ li xul li nekeʼrupupik li chanchanebʼ tzʼoq inkʼaʼ nekeʼawk chi moko nekeʼxsikʼ ru li awimq, maakʼaʼebʼ xkʼulebʼaal, abʼan li Yos naxchʼolanihebʼ. Ma inkʼaʼ tabʼiʼ qʼaxal wank eewankil laaʼex chiruhebʼ li xul li nekeʼrupupik? 25  Ani eere truuq xtiqbʼal bʼayaq chik roq li xyuʼam saʼ xkʼabʼaʼ naq yooq xkʼaʼuxl? 26  Joʼkan naq, wi inkʼaʼ nekexruuk xbʼaanunkil aʼin li qʼaxal kachʼin, kʼaʼut naʼok eekʼaʼuxl chirix li junchʼol chi kʼaʼaq re ru? 27  Kʼehomaq reetal chanru nekeʼkʼiik ebʼ li uutzʼuʼuj li naʼelk saʼ pim. Inkʼaʼ nekeʼkʼanjelak chi kaw chi moko nekeʼkemok; aʼut laaʼin ninye eere naq chi moko laj Salomón kixtiqibʼ ribʼ joʼ jun rehebʼ aʼin usta kʼajoʼ xchʼinaʼusal li kʼaru re kiwank chaq. 28  Joʼkan bʼiʼ, wi li Yos joʼkan naxtiqibʼ ebʼ li uutzʼuʼuj li naʼelk saʼ pim, li wank anaqwan ut wulaj tkutmanq saʼ xaml, chʼolchʼo naq textiqibʼ laaʼex li kachʼin ru leepaabʼal chirix li Yos! 29  Joʼkan naq, kanabʼomaq xsikʼbʼal kʼaru teewaʼ ut kʼaru teerukʼ, ut meekanabʼ naq qʼaxal t-oq eekʼaʼuxl chirix li kʼaʼaq re ru. 30  Xbʼaan naq ebʼ li junchʼol chi tenamit* nekeʼxkʼe xchʼool chi xsikʼbʼal chixjunil aʼin, abʼan Leeyuwaʼ naxnaw naq nekeeraj chixjunil aʼin. 31  Joʼkan bʼiʼ, meekanabʼ xsikʼbʼal li Xʼawabʼejilal li Yos, tojaʼ naq teekʼul ajwiʼ chixjunil aʼin. 32  »Mexxuwak chʼina chʼuut chi karneer xbʼaan naq Leeyuwaʼ naraj xkʼebʼal eere li Awabʼejilal. 33  Kʼayimaq leejunkabʼlal ut tenqʼahomaq ebʼ li nebʼaʼ. Yiibʼomaq xbʼoolsil li tumin li inkʼaʼ napejeʼk, aʼin naraj xyeebʼal li bʼihomal saʼ choxa li inkʼaʼ naʼosoʼk, bʼarwiʼ inkʼaʼ najilok junaq laj elqʼ, chi moko naʼok xmaxel. 34  Xbʼaan naq bʼarwiʼ wanq leebʼihomal aran ajwiʼ wanq leechʼool. 35  »Kawresinbʼilaqex ut tiqtoqex, ut lochlooq leekandil;* 36  chanchanaqex ebʼ li winq li nekeʼroybʼeni laj echal re, naq tsutqʼiiq chaq saʼ li sumlaak, naq tixtochʼ li okebʼaal saʼ junpaat teʼxte chiru. 37  Sahaqebʼ saʼ xchʼool li moos wi yooqebʼ chi kʼaakʼalenk naq twulaq laj echal rehebʼ! Relik chi yaal ninye eere naq laj echal rehebʼ tixtiqibʼ ribʼ re kʼanjelak, tixbʼaanu naq teʼchunlaaq saʼ meex ut t-oq xchʼolaninkilebʼ. 38  Ut sahaqebʼ saʼ xchʼool li moos wi kawresinbʼilebʼ naq laj echal rehebʼ twulaq najt qʼoqyink,* malaj xnumeʼk tuqtu qʼoqyink!* 39  Chiwanq saʼ leechʼool jun li naʼlebʼ: wi laj echal re tixnaw joqʼe hoonal tchalq laj elqʼ, inkʼaʼ tixkanabʼ naq laj elqʼ tixchʼik ribʼ saʼ rochoch. 40  Joʼkan ajwiʼ laaʼex, junelik cheekawresi eeribʼ xbʼaan naq li Ralal li Winq tchalq saʼ jun li hoonal li inkʼaʼ nekeeroybʼeni». 41  Tojaʼ naq laj Pedro kixye re: «Qaawaʼ, li eetalil li yookat xyeebʼal, ma kaʼajwiʼ choʼq qe malaj rehebʼ chixjunil?». 42  Ut li Qaawaʼ kixye: «Ani tzʼaqal laj ilol ochoch li paabʼajel ut wank xnaʼlebʼ* li txaqabʼaaq xbʼaan laj echal re saʼ xbʼeenebʼ li moos li wankebʼ saʼ ochoch re naq inkʼaʼ tixkanabʼ xkʼebʼal saʼ xqʼehil li tzekemq li naʼajmank chiruhebʼ? 43  Sa saʼ xchʼool li moos aʼin wi naq tkʼulunq laj echal re ttaweʼq xbʼaanunkil aʼin. 44  Relik chi yaal ninye eere naq tixxaqabʼ chi xjolominkil chixjunil li xjunkabʼlal. 45  Abʼan, wi saʼ jun kutan li moos aʼin t-oq xyeebʼal saʼ xchʼool “Yook chi bʼayk laj echal we”, ut naʼok xsakʼbʼal ebʼ li moos winq ut ebʼ li moos ixq ut naʼok chi waʼak chi ukʼak ut chi kalaak, 46  laj echal re li moos aʼin tkʼulunq saʼ jun kutan li inkʼaʼ naxyoʼoni ut saʼ li hoonal li maakʼaʼ saʼ xchʼool, ut qʼaxal tixrahobʼtesi ut tixkʼe saʼ xyanqebʼ li inkʼaʼ nekeʼabʼink. 47  Ut li moos li kixtaw ru li naraj laj echal re, abʼan inkʼaʼ kixkawresi ribʼ chi moko kixbʼaanu li kitaqlaak wiʼ, naabʼal xlobʼ tixkʼul. 48  Abʼan li inkʼaʼ kixtaw ru li naraj laj echal re, ut kixbʼaanu ebʼ li naʼlebʼ li xkʼulubʼ wiʼ sakʼeʼk, moko naabʼal ta xlobʼ tixkʼul. Relik chi yaal naq li naabʼal xkʼeheʼk re, naabʼal tpatzʼeʼq re; li naabʼal xkʼeheʼk chi ril, qʼaxal naabʼal wiʼ chik tpatzʼmanq re. 49  »Xinchalk xlochbʼal jun li xaml saʼ ruuchichʼochʼ, ut kʼaru chik tinrahi ru wi lochlo chik? 50  Abʼan wank jun li kubʼihaʼ rikʼin li tento tkubʼeeq inhaʼ, ut toj yooq inkʼaʼuxl toj reetal traqeʼq! 51  Ma nekeekʼoxla naq xinkʼam chaq li tuqtuukilal saʼ ruuchichʼochʼ? Relik chi yaal naq inkʼaʼ. Xinchalk bʼan chi jachok ibʼ. 52  Xbʼaan naq, chalen anaqwan twanq li jachok ibʼ saʼ jun li junkabʼal. Wi oobʼebʼ saʼ li junkabʼal: oxibʼ wanqebʼ saʼ raaxiikʼ rikʼinebʼ li wiibʼ ut li wiibʼ rikʼinebʼ li oxibʼ. 53  Li yuwaʼbʼej tixjach ribʼ rikʼin li ralal, li alalbʼej tixjach ribʼ rikʼin li xyuwaʼ, li naʼbʼej tixjach ribʼ rikʼin li xkoʼ, li koʼbʼej tixjach ribʼ rikʼin li xnaʼ, li alibʼej tixjach ribʼ rikʼin li xnaʼ li xbʼeelom ut li xnaʼ li bʼeelomej tixjach ribʼ rikʼin li alibʼej». 54  Tojaʼ naq, kiraatina ajwiʼ li kʼiila tenamit. Kixye rehebʼ: «Naq nekeeril naq xwakliik chaq li choql bʼarwiʼ naʼok li saqʼe, saʼ junpaat nekeeye “Chalk re li kawil habʼ rikʼin iqʼ”, ut joʼkan nakʼulmank. 55  Ut naq, nekeeril naq naʼapunk chaq li tiqwal iqʼ, nekeeye “Tiqaq ru li kutan”, ut joʼkan nakʼulmank. 56  Ex aj kaʼpakʼal u nekeenaw rilbʼal chanru wank li ruuchichʼochʼ ut li choxa abʼan, chanru naq inkʼaʼ nekeenaw xkʼebʼal reetal li yook chi kʼulmank chiruhebʼ li kutan aʼin? 57  Kʼaʼut laaʼex inkʼaʼ nekeetzʼil rix kʼaru us xbʼaanunkil? 58  Jun eetalil, naq yooqat chi xik saʼ li raqlebʼaal rikʼin laj jitol aawe, kʼe aaqʼe chi xtuqubʼankil ru li chʼaʼajkilal rochbʼeen naq yookex chi xik re naq inkʼaʼ tatxkʼam rikʼin laj raqol aatin, ut laj raqol aatin tatxkʼe saʼ ruqʼ laj kʼaakʼalenel re li raqlebʼaal aatin ut aʼan tatxkʼe saʼ tzʼalam. 59  Ninye aawe naq inkʼaʼ tat-elq aran toj reetal taatoj chixjunil li tumin».*

Xtzʼaqobʼ ebʼ li naʼlebʼ

Li xkʼihalil ebʼ li ochoch kiyiibʼamank chi tachʼto xbʼeen re xbʼaanunkil jalan jalanq li kʼanjel.
Saʼ griego «texkutmanq saʼ Gehena». Taawil xchʼolobʼankil li aatin, Gehena.
Saʼ griego «wiibʼ asarión». Wiibʼ asarión aʼan xtojbʼal jun li winq li nakʼanjelak chiru jun hoor rikʼin 30 kʼasal.
Maare «saʼebʼ li naʼaj bʼarwiʼ nekeʼloqʼonink ebʼ laj judiiy».
Malaj «li jaljokil ru aatin».
Aʼin naraj xyeebʼal, ebʼ li qas qiitzʼin li inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ li Yos.
Malaj «leelámpara».
Aʼin naraj xyeebʼal, maare bʼeleebʼ hoor re qʼoqyink toj tuqtu qʼoqyink.
Aʼin naraj xyeebʼal, maare tuqtu qʼoqyink toj oxibʼ hoor re eqʼla.
Malaj «naxnaw kʼoxlak ut naʼlebʼak», «seebʼ xchʼool chi xkʼoxlankil li tchalq chiru», «nakʼoxlak chiʼus».
Malaj «li leptón». Jun li leptón aʼan xtojbʼal jun li winq li nakʼanjelak maare chiru oobʼ kʼasal.