Mateo 5:1-48

  • LI SEERAQʼ LI KIXKʼE SAʼ LI TZUUL (1-48)

    • Li Jesús naʼok chi kʼutuk (1, 2)

    • Bʼeleebʼ li sahil chʼoolejil (3-12)

    • Li atzʼam ut li saqenk (13-16)

    • Li Jesús kichalk re naq ttzʼaqloq ru li Chaqʼrabʼ (17-20)

    • Li xkʼutum chirix xtuqubʼankil ru ebʼ li chʼaʼajkilal (21-26), li muxuk sumlaak (27-30), li kanabʼank ibʼ (31, 32), xpatzʼbʼal xkʼabʼaʼ li Yos (33-37), xkʼebʼal reqaj li nekeʼxbʼaanu qe (38-42), xraabʼalebʼ li xikʼ nekeʼilok (43-48)

5  Naq li Jesús kiril naabʼal li qas qiitzʼin, kitaqeʼk saʼ li tzuul. Ut naq ak xchunubʼ ribʼ, ebʼ li xtzolom xeʼnachʼok rikʼin.  Ut li Jesús kiʼok chi aatinak rikʼinebʼ ut chi xtzolbʼalebʼ. Kixye rehebʼ:  «Sahebʼ saʼ xchʼool li nekeʼxkʼe reetal naq naʼajmank li Yos saʼebʼ li xyuʼam* xbʼaan naq rehebʼ aʼan li Xʼawabʼejilal li choxa.  »Sahebʼ saʼ xchʼool li ra wankebʼ xbʼaan naq teʼkʼojobʼaaq xchʼool.  »Sahebʼ saʼ xchʼool ebʼ li tuulan* xbʼaan naq teʼrechani li ruuchichʼochʼ.  »Sahebʼ saʼ xchʼool li nekeʼalaak chiruhebʼ xbʼaanunkil li us* xbʼaan naq teʼkʼojlaaq xchʼool.  »Sahebʼ saʼ xchʼool li nekeʼuxtaanank u* xbʼaan naq teʼuxtaanaaq ru.*  »Sahebʼ saʼ xchʼool li saqebʼ ru xchʼool xbʼaan naq teʼril ru* li Yos.  »Sahebʼ saʼ xchʼool li nekeʼkʼanjelak chirix li tuqtuukilal* xbʼaan naq teʼkʼabʼaʼiiq ralal xkʼajol li Yos. 10  »Sahebʼ saʼ xchʼool li nekeʼrahobʼtesiik saʼ xkʼabʼaʼ li tiikilal xbʼaan naq rehebʼ aʼan li Xʼawabʼejilal li choxa. 11  »Sa saʼ leechʼool naq texhobʼeʼq, texrahobʼtesiiq ut teʼtikʼtiʼiq cheerix ut teʼxye yalaq kʼaru li maaʼusilal cheerix saʼ inkʼabʼaʼ. 12  Qʼaxal chisahoʼq saʼ leechʼool saʼ xkʼabʼaʼ naq nim leerosobʼtesinkil saʼ choxa xbʼaan naq ebʼ li propeet li xeʼwank junxil cheeru laaʼex, joʼkan ajwiʼ xeʼrahobʼtesiik. 13  »Laaʼex ratzʼamil li ruuchichʼochʼ. Abʼan, wi li atzʼam nasach xmetzʼew, ma truhanq wiʼ chik xtawbʼal xsahil? Maakʼaʼ chik naʼok wiʼ ut tkutmanq chirix kabʼl re naq ebʼ li qas qiitzʼin teʼxyeqʼi. 14  »Laaʼex xsaqenk li ruuchichʼochʼ. Inkʼaʼ naru xmuqbʼal junaq li tenamit li wank saʼ xbʼeen tzuul. 15  Maaʼani naxloch li xkandil* re xtzʼapbʼal rikʼin jun li chakach, naxkʼe bʼan saʼ jun li naʼaj najt xteram re xkutanobʼresinkil li wankebʼ saʼ rochoch. 16  Joʼkan ajwiʼ laaʼex chilemtzʼunq leesaqenkil rikʼin xbʼaanunkil li us re naq ebʼ li qas qiitzʼin teʼril li xchaabʼilal ru leebʼaanuhom ut chi joʼkan teʼxkʼe xloqʼal Leeyuwaʼ li wank saʼ choxa. 17  »Meekʼoxla naq xinchalk xsachbʼal xwankil li Xchaqʼrabʼ laj Moisés malaj li xeʼxtzʼiibʼa chaq ebʼ li propeet. Inkʼaʼ xinchalk xsachbʼal xwankil, xinchalk bʼan re naq ttzʼaqloq ru. 18  Relik chi yaal ninye eere, usta li choxa ut li ruuchichʼochʼ teʼsachq, inkʼaʼ tsachq junaq li tzʼiibʼ usta qʼaxal kachʼin chi moko xchaʼal li tzʼiibʼ saʼ li Chaqʼrabʼ. Chixjunil li tzʼiibʼanbʼil tkʼulmanq. 19  Joʼkan naq, li inkʼaʼ tixpaabʼ jun rehebʼ li chaqʼrabʼ li nayeemank naq maakʼaʼ xwankil ut tixkʼut chiruhebʼ li junchʼol xbʼaanunkil aʼin moko wank ta xkʼulubʼ re naq t-oq saʼ li Xʼawabʼejilal li choxa. Abʼan li tixpaabʼ ut tixkʼut chiruhebʼ li junchʼol xbʼaanunkil aʼin wank xkʼulubʼ re naq t-oq saʼ li Xʼawabʼejilal li choxa. 20  Ninye eere naq, wi li xtiikilal leechʼool moko qʼaxal us ta chiru li xtiikilal ebʼ laj tzʼiibʼ ut ebʼ laj pariseey maajunwa texʼoq saʼ li Xʼawabʼejilal li choxa. 21  »Laaʼex ak eerabʼihom li kiyeemank rehebʼ leexeʼtoon: “Matkamsink, ut li tixkamsi li ras riitzʼin tento tkʼameʼq chiru jun chʼina chʼuut aj raqol aatin”. 22  Aʼut laaʼin ninye eere, wi junaq li qas qiitzʼin inkʼaʼ naxkanabʼ xkʼaʼinkil li ras riitzʼin,* tento tkʼameʼq chiru jun chʼina chʼuut aj raqol aatin. Ut li tixmaajewa li ras riitzʼin tento tkʼameʼq chiru jun nimla chʼuut aj raqol aatin.* Aʼut li ani tixye “Kʼajoʼ aamemil maakʼaʼ nakat-ok wiʼ!” naru naʼosoʼk chi junajwa.* 23  »Joʼkan naq, wi yookat xkʼambʼal laamaatan saʼ li xnaʼaj li mayej* ut aran najultikoʼk aawe naq laawas aawiitzʼin* wank xchʼaʼajkilal aawikʼin, 24  kanabʼ wank laamaatan chiru xnaʼaj li mayej,* ut ayu. Xbʼeenwa kʼam aawibʼ saʼ usilal rikʼin laawas aawiitzʼin;* tojaʼ naq tatsutqʼiiq ut taakʼe laamaatan. 25  »Wi junaq nakatxjit chiru chaqʼrabʼ, yal xtuqubʼankil li chʼaʼajkilal naq yookex chi xik saʼ li raqlebʼaal re naq laj jitol aawe inkʼaʼ tatxkʼe saʼ ruqʼ laj raqol aatin, ut laj raqol aatin tatxkʼe saʼ ruqʼ laj kʼaakʼalenel re li raqlebʼaal ut tatraqeʼq saʼ tzʼalam. 26  Ninye aawe naq inkʼaʼ tat-elq aran toj reetal taatoj chixjunil li tumin.* 27  »Laaʼex eerabʼihom naq xyeemank: “Matmuxuk sumlaak”.* 28  Aʼut laaʼin ninye eere, wi junaq li qas qiitzʼin inkʼaʼ naxkanabʼ xkaʼyankil junaq li ixq toj reetal naʼok xrahinkil ru, ak xmuxuk sumlaak* saʼ li xchʼool. 29  Joʼkan naq, wi laawu li wank saʼ laanim yook aakʼebʼal chi maakobʼk, bʼoqʼ ut kut chi najt. Qʼaxal us choʼq aawe naq yal jun rehebʼ laachaʼal ttzʼeqeʼq, chiru naq chixjunil laatibʼel t-osoʼq chi junajwa.* 30  Joʼkan ajwiʼ, wi laanim uqʼ yook aakʼebʼal chi maakobʼk, yokʼ ut kut chi najt. Qʼaxal us choʼq aawe naq yal jun rehebʼ laachaʼal ttzʼeqeʼq, chiru naq chixjunil laatibʼel t-osoʼq chi junajwa.* 31  »Kiyeemank ajwiʼ: “Li ani tixkanabʼ* li rixaqil, xkʼehaq re li rixaqil xhuhil li jachok ibʼ”. 32  Abʼan, laaʼin ninye eere naq li winq inkʼaʼ naru naxkanabʼ* li rixaqil. Wi li winq tixbʼaanu raj aʼin, maare li rixaqil tixmux li xsumlajik.* Ut li winq li tsumlaaq rikʼin li ixaqilbʼej aʼin tmuxuq ajwiʼ sumlaak.* Li winq naru naxkanabʼ* li rixaqil wi li rixaqil kixmux ribʼ.* 33  »Laaʼex ak eerabʼihom li kiyeemank rehebʼ leexeʼtoon: “Maapatzʼ xkʼabʼaʼ li Yos wi inkʼaʼ taabʼaanu li xaaye; bʼaanu li xaayeechiʼi re li Jehobʼa”.* 34  Abʼan laaʼin ninye eere: maajunwa teepatzʼ xkʼabʼaʼ li Yos, chi moko teepatzʼ li choxa xbʼaan naq aʼan li xkʼojaribʼaal li Yos; 35  chi moko li ruuchichʼochʼ xbʼaan naq aʼan xnaʼaj li roq; chi moko Jerusalén xbʼaan naq aʼan xtenamit li Awabʼej li nim xwankil. 36  Chi moko taapatzʼ laajolom xbʼaan naq inkʼaʼ tatruuq xsaqobʼresinkil chi moko xqʼeqobʼresinkil junjisilaq ru laawismal. 37  Wi teeye “tqabʼaanu”, tento teebʼaanu ut wi teeye “inkʼaʼ tqabʼaanu”, inkʼaʼ teebʼaanu. Li inkʼaʼ naxbʼaanu li naxye, nachalk rikʼin li Maaʼus. 38  »Eerabʼihom resil naq kiyeemank: “Wi ani trisi xsaʼ laawu, t-isiiq ajwiʼ saʼ li ru. Wi ani trisi li ruch aawe, t-isiiq ajwiʼ li ruch re”. 39  Aʼut laaʼin ninye eere: mexyalok rikʼin li maaʼus xnaʼlebʼ. Wi junaq li qas qiitzʼin tixtzʼaj chi ruqʼ xkʼatk aawe,* bʼalqʼusi laajolom re naq tixtzʼaj ajwiʼ chi ruqʼ li junpakʼal. 40  Ut wi junaq li qas qiitzʼin naraj aakʼambʼal saʼ li raqlebʼaal re xmaqʼbʼal laajut-aqʼ, taakʼe ajwiʼ re laatʼikr li nakaalan wiʼ aawibʼ. 41  Ut wi li wank xwankil naxye aawe naq taakʼam li riiq jun kilómetro,* kʼam wiibʼ kilómetro.* 42  Li naxpatzʼ xtenqʼankil aawe, tenqʼa. Ut li naxpatzʼ xtoʼ aawe,* maatzʼap li okebʼaal chiru. 43  »Eerabʼihom resil naq kiyeemank: “Taara laawas aawiitzʼin ut xikʼ taawil li xikʼ naʼilok aawe”. 44  Aʼut laaʼin ninye eere meekanabʼ xraabʼal li inkʼaʼ sa nekeʼilok eere ut meekanabʼ tijok chirixebʼ li nekeʼrahobʼtesink eere. 45  Chi joʼkaʼin teekʼutbʼesi naq ralal xkʼajolex leechoxahil Yuwaʼ. Aʼan naxkʼe li saqʼe saʼ xbʼeenebʼ li inkʼaʼ usebʼ xnaʼlebʼ ut saʼ xbʼeenebʼ li chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ. Ut naxkʼe li habʼ saʼ xbʼeenebʼ li nekeʼxbʼaanu li us joʼ ajwiʼ saʼ xbʼeenebʼ li inkʼaʼ nekeʼxbʼaanu li us. 46  Xbʼaan naq, wi nekeera kaʼajwiʼ li nekeʼrahok eere, kʼaru eeqʼajkamunkil teekʼul? Ma maawaʼ tabʼiʼ aʼin nekeʼxbʼaanu li nekeʼxchʼutubʼ li toj choʼq re li awabʼej? 47  Ut wi nekeekʼe xsahilebʼ xchʼool kaʼajwiʼ re leeras eeriitzʼin, ma nekeekʼoxla naq qʼaxal us yookex xbʼaanunkil chiruhebʼ li junchʼol? Ma inkʼaʼ tabʼiʼ aʼin nekeʼxbʼaanu li maawaʼebʼ aj judiiy? 48  Joʼkan bʼiʼ, tzʼaqalaq re ru leerahom joʼ naq leechoxahil Yuwaʼ tzʼaqal re ru.

Xtzʼaqobʼ ebʼ li naʼlebʼ

Saʼ griego «li nebʼaʼebʼ xchʼool».
Malaj «li qʼunebʼ xchʼool».
Malaj «li nekeʼtzʼokaak ut nekeʼchaqik re».
Malaj «li nekeʼtoqʼobʼank u».
Malaj «teʼtoqʼobʼaaq ru».
Li aatin «teʼril ru» naraj xyeebʼal rilbʼal chi kutankil malaj xtawbʼal ru. Juntaqʼeeta rikʼin Juan 14:9.
Malaj «li wankebʼ saʼ tuqtuukilal», «li nekeʼxyuʼami li tuqtuukilal».
Malaj «li xlámpara».
Arin yook chi aatinak chirix li rechpaabʼanelil.
Aʼin naraj xyeebʼal, li raqlebʼaal aatin li wank saʼ li naʼaj aʼan.
Saʼ griego «Gehena». Taawil xchʼolobʼankil li aatin, Gehena.
Malaj «li altar». Taawil xchʼolobʼankil li aatin, xnaʼaj li mayej.
Arin yook chi aatinak chirix li rechpaabʼanelil.
Malaj «li altar». Taawil xchʼolobʼankil li aatin, xnaʼaj li mayej.
Arin yook chi aatinak chirix li rechpaabʼanelil.
Malaj «chixjunil li cuadrante». Jun cuadrante aʼan xtojbʼal jun li winq li nakʼanjelak maare lajeebʼ kʼasal.
Malaj «Matmuxuk kaxaar».
Malaj «xmuxuk kaxaar».
Saʼ griego «tkutmanq saʼ Gehena». Taawil xchʼolobʼankil li aatin, Gehena.
Saʼ griego «ttʼaneʼq saʼ Gehena». Taawil xchʼolobʼankil li aatin, Gehena.
Li aatin saʼ griego naraj xyeebʼal xjachbʼal li sumlajik chiru chaqʼrabʼ.
Li aatin saʼ griego naraj xyeebʼal xjachbʼal li sumlajik chiru chaqʼrabʼ.
Malaj «tmuxuq kaxaar».
Malaj «tmuxuq ajwiʼ kaxaar».
Li aatin saʼ griego naraj xyeebʼal xjachbʼal li sumlajik chiru chaqʼrabʼ.
Li aatin saʼ griego, pornéia. Taawil xchʼolobʼankil li aatin, muxuk ibʼ.
Taawil xchʼolobʼankil li aatin, Jehobʼa.
Malaj «laako».
Malaj «hiil», «leew».
Malaj «hiil», «leew».
Aʼin naraj xyeebʼal, xkʼebʼal li toʼ chi inkʼaʼ tpatzʼmanq xral li tumin.