Sikʼ li naʼlebʼ

Sikʼ li xtusulal naʼlebʼ

TZOLOM 15

Bʼar Wank li Paabʼal Nawulak Chiru li Yos?

Bʼar Wank li Paabʼal Nawulak Chiru li Yos?
  • Ma nawulak chiru li Yos chixjunil li paabʼal?

  • Chanru tqanaw bʼar wank li tzʼaqal paabʼal?

  • Anihebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel saʼebʼ li qakutan?

1. Kʼaru qosobʼtesinkil tqataw wi naqaloqʼoni li Yos joʼ nawulak chiru aʼan?

LI Jehobʼa nokooxra chi anchal xchʼool, joʼkan naq naraj qabʼeeresinkil. Ut wi naqaloqʼoni ru joʼ nawulak chiru, sahaq saʼ qachʼool ut inkʼaʼ tqachʼik qibʼ saʼ chʼaʼajkilal. Joʼkan ajwiʼ, toorosobʼtesi ut tooxtenqʼa (Isaías 48:17). Saʼebʼ li qakutan wank naabʼal li paabʼal. Usta chixjunilebʼ li paabʼal aʼin nekeʼxye naq nekeʼxkʼut li yaal chirix li Yos, inkʼaʼ nekeʼxkʼe ribʼ saʼ aatin chirix ani tzʼaqal li Yos ut kʼaru naxpatzʼ qe.

2. Chanru taaloqʼoni li Jehobʼa joʼ nawulak chiru aʼan, ut kʼaru li eetalil ttenqʼanq aawe chi xtawbʼal ru li naʼlebʼ aʼin?

2 Chanru taaloqʼoni li Jehobʼa joʼ nawulak chiru aʼan? Moko aajel ta ru naq taatzʼil ut taajuntaqʼeet ta chixjunil li nekeʼxkʼut li paabʼal. Abʼan tento naq taatzol kʼaru tzʼaqal naxchʼolobʼ li Santil Hu chirix li tzʼaqal paabʼal. Joʼ naqanaw, li bʼalaqʼil tumin naxkʼam chaq naabʼal li chʼaʼajkilal. Anaqwan kʼoxla naq teʼxye aawe naq taawisi li bʼalaqʼil tumin saʼ xyanq li tzʼaqal tumin. Chanru taanaw ru li bʼalaqʼil tumin? Us raj naq taakʼe aachʼool chi xtzolbʼal chanru yiibʼanbʼil li tzʼaqal tumin, xbʼaan naq maakʼaʼ aj e naq taatzol chanru li bʼalaqʼil tumin. Joʼkan ajwiʼ, tooruuq xnawbʼal chanru li bʼalaqʼil paabʼal wi naqatzol chanru li tzʼaqal paabʼal.

3. Joʼ kixchʼolobʼ li Jesus, kʼaru tento tqabʼaanu re naq sahaq saʼ xchʼool li Yos qikʼin?

3 Aajel ru naq tqaloqʼoni li Jehobʼa joʼ naraj aʼan. Naabʼalebʼ li poyanam nekeʼxkʼoxla naq li Yos naxkʼulubʼa chixjunil li paabʼal, abʼan moko aʼan ta naxkʼut li Santil Hu. Chi moko tzʼaqal ta rikʼin xyeebʼal naq laaʼo aj paabʼanel, xbʼaan naq li Jesus kixye: ‹Moko chixjunil ta li nayehok we: «Qaawaʼ, Qaawaʼ», taaʼok saʼ li xnimajwal wankilal li choxa, taaʼok bʼan li taabʼaanunq re li rajom linchoxahil Yuwaʼ›. Joʼkan naq, sahaq saʼ xchʼool li Yos wi naqatzol li naraj ut wi naqayuʼami li naxye qe. Ebʼ li inkʼaʼ nekeʼxbʼaanu li naraj li Yos, li Jesus kixye naq aʼanebʼ «aj bʼaanuhom maaʼusilal» (Mateo 7:21-23). Joʼkan naq li bʼalaqʼil paabʼal ut li bʼalaqʼil tumin maakʼaʼ nekeʼok wiʼ ut nokooʼeʼxkʼe saʼ chʼaʼajkilal.

4. Kʼaru xyaalal li wiibʼ chi bʼe ut bʼar nekeʼkʼamok li junjunq?

4 Li Jehobʼa naxyeechiʼi re chixjunil li qas qiitzʼin, li junelik yuʼam. Abʼanan, re naq twanq qayuʼam chi junelik saʼ li Sahilal Naʼajej arin saʼ Ruuchichʼochʼ, tento naq tqaloqʼoni ru li Jehobʼa ut tqabʼaanu li nawulak chiru. Abʼan naabʼalebʼ inkʼaʼ nekeʼraj xbʼaanunkil li naxye li Yos, joʼkan naq li Jesus kixye: «Okanqex saʼ li okebʼaal kachʼin ru xbʼaan naq nim ru li okebʼaal ut nim ru li bʼe nakʼamok saʼ li kamk chi junelik, ut naabʼalebʼ li nekeʼok aran. Abʼan qʼaxal laatzʼ ru li okebʼaal ut kachʼin ru li bʼe nakʼamok saʼ li yuʼamej, ut inkʼaʼ kʼihebʼ li nekeʼtawok re» (Mateo 7:13, 14). Joʼ xqakʼe reetal, li tzʼaqal paabʼal nakʼamok saʼ li yuʼam ut li bʼalaqʼil paabʼal saʼ li kamk. Li Jehobʼa yook xkʼeebʼalebʼ xhoonal li poyanam re naq teʼxnaw ru, xbʼaan naq inkʼaʼ naraj naq teʼkamq (2 Pedro 3:9). Ebʼ li paabʼal naru tooʼeʼxkʼam saʼ li yuʼam malaj saʼ li kamk.

CHANRU TQANAW BʼAR WANK LI TZʼAQAL PAABʼAL?

5. Chanru tqanaw ani nekeʼxyuʼami li tzʼaqal paabʼal?

5 Chanru tqataw li bʼe li «nakʼamok saʼ li yuʼamej»? Li Jesus kixye naq moko chʼaʼaj ta xnawbʼal ani wankebʼ saʼ li tzʼaqal paabʼal wi naqil chanru li xyuʼamebʼ, joʼkan naq kixye: «Rikʼin li teʼruuchin teenawebʼ ru», xbʼaan naq «chixjunil li chaabʼil cheʼ chaabʼil li ru naxkʼe» (Mateo 7:16, 17). Joʼkan naq, li wankebʼ saʼ li tzʼaqal paabʼal nekeʼxkʼutbʼesi aʼin rikʼin li nekeʼxpaabʼ ut li nekeʼxbʼaanu. Usta ebʼ aj maak nekeʼxkʼe xchʼool chi xbʼaanunkil li naraj li Yos. Qilaq waqibʼ li naʼlebʼ chirix li tzʼaqal paabʼal.

6, 7. Kʼaru nekeʼxkʼoxla chirix li Santil Hu li nekeʼloqʼonink re li Yos ut chanru kixkanabʼ jun chaabʼil eetalil li Jesus chirix aʼin?

6 Ebʼ li nekeʼloqʼonink re li Yos nekeʼxkʼut li naxye li Santil Hu. Li Raatin li Yos naxye: «Chixjunil li Santil Hu aʼan musiqʼanbʼil xbʼaan li Yos ut nakʼanjelak re kʼutuk, re qʼusuk, re kʼehok naʼlebʼ joʼwiʼ re xtzolbʼalebʼ li kristiyan [li nekeʼxpaabʼ li Yos] saʼ li tiikilal. Chi joʼkan laj kʼanjel chiru li Yos tzʼaqalaq re ru ut kawresinbʼilaq re xbʼaanunkil chixjunil li chaabʼil kʼanjel» (2 Timoteo 3:16, 17). Li Apostol Pablo kixye rehebʼ li rech aj paabʼanel: «Naq [...] xerabʼi li Raatin li Yos xqapuktesi eere, xekʼul moko joʼ ta raatin li winq, joʼ bʼan tzʼaqal li xyaalalil, joʼ raatin li Yos» (1 Tesalonicenses 2:13). Chixjunil li naxkʼut li tzʼaqal paabʼal moko chalenaq ta saʼ xkʼaʼuxl li winq, chalenaq bʼan saʼ li Raatin li Yos.

7 Li Jesus kixkanabʼ jun chaabʼil eetalil choʼq qe, xbʼaan naq junelik kixkʼut li naxye li Raatin li Yos. Saʼ jun kutan kixye re li Xyuwaʼ naq kitijok: «Laawaatin aʼan li yaal» (Juan 17:17). Li Jesus kixpaabʼ li naxye li Santil Hu ut chixjunil li kixkʼut kirisi chisaʼ li Raatin li Yos. Joʼkan naq kixye: «Tzʼiibʼanbʼil saʼ li Santil Hu», ut naq naxye aʼin naxte li Santil Hu (Mateo 4:4, 7, 10). Ut saʼebʼ li qakutan, li nekeʼloqʼonink re li Yos moko nekeʼxkʼut ta xnaʼlebʼ winq. Nekeʼxpaabʼ bʼan naq li Santil Hu musiqʼanbʼil xbʼaan li Yos ut nekeʼxkʼut li naxye.

8. Kʼaru nekeʼxbʼaanu li tzʼaqal aj paabʼanel re xkʼutbʼesinkil naq nekeʼxloqʼoni ru li Jehobʼa?

8 Ebʼ li wankebʼ saʼ li tzʼaqal paabʼal kaʼajwiʼ li Jehobʼa nekeʼxloqʼoni ru ut nekeʼxkʼe chi naweʼk li xkʼabʼaʼ. Li Jesus kixye: «Aʼ li Qaawaʼ laaYos taaloqʼoni ru ut kaʼajwiʼ chiru aʼan tatpaabʼanq» (Mateo 4:10). Joʼkan naq, ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel kaʼajwiʼ li Jehobʼa nekeʼxloqʼoni ru, nekeʼxkʼe chi naweʼk li xkʼabʼaʼ ut li xnaʼlebʼ. Li Santil Hu naxye: «Re naq teʼxnaw naq laakʼabʼaʼ aʼan Jehobʼa ut kaʼajwiʼ laaʼat Nim Laawankil saʼ xbʼeen chixjunil li Ruuchichʼochʼ» (Salmo 83:18TNM). Ebʼ li nekeʼloqʼonink re li Yos nekeʼxkʼam rehebʼ rikʼin li Jesus, xbʼaan naq nekeʼxkʼut ani tzʼaqal li Yos. Li Jesus kixye re li Xyuwaʼ: «At qaYuwaʼ, santobʼresinbʼil taxaq laakʼabʼaʼ» (Lucas 11:2). Joʼkan naq, saʼebʼ li qakutan ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel nekeʼxkʼut li xkʼabʼaʼ li Yos, li Rajom ut li xnaʼlebʼ.

9, 10. Chanru nekeʼxkʼut li tzʼaqal aj paabʼanel naq nekeʼxra ribʼ?

9 Ebʼ li nekeʼloqʼonink re li Yos nekeʼxra ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ. Li Jesus kixye: «Rikʼin aʼin chixjunilebʼ teʼnawoq re naq laaʼex intzolom: wi nekera eeribʼ cheribʼil eeribʼ» (Juan 13:35). Joʼkan tzʼaqal keʼxbʼaanu chaq ebʼ li xbʼeen aj paabʼanel. Ut saʼebʼ li qakutan, li nekeʼloqʼonink re li Jehobʼa wankebʼ saʼ komonil ut nekeʼxra ribʼ usta jalan jalanq xtenamitebʼ, raatinebʼ, bʼihomebʼ malaj nebʼaʼebʼ (chaawil Colosenses 3:14). Moko joʼkan ta nekeʼxra ribʼ li wankebʼ saʼ li bʼalaqʼil paabʼal. Wi nekeʼxra raj ribʼ, inkʼaʼ raj nekeʼxkamsi li ras riitzʼin li wankebʼ saʼ jalan chik tenamit. Ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel maajunwa nekeʼtzʼaqonk saʼ li yalok u ut maaʼani nekeʼxkamsi. Li Santil Hu naxye: «Rikʼin aʼin nawnookebʼ ru li ralal xkʼajol li Yos ut ebʼ li ralal xkʼajol laj tza: yalaq ani inkʼaʼ nabʼaanunk re li tiikilal, moko re ta li Yos; joʼkan ajwiʼ li inkʼaʼ naxra li ras riitzʼin. [...] Chiqara qibʼ chiqibʼil qibʼ. Inkʼaʼ joʼaqo laj Kain: aʼan re li maaʼus [malaj laj Tza] ut kixkamsi li riitzʼin» (1 Juan 3:10-12; 4:20, 21).

10 Joʼkan naq li narahok inkʼaʼ nakamsink abʼan moko kaʼajwiʼ aʼin tento xbʼaanunkil. Ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel nekeʼxtenqʼa chi anchal xchʼool li rech aj paabʼanel, joʼkan naq nekeʼxkʼe xhoonal, xmetzʼew ut li kʼaru rehebʼ ut nekeʼxkawresi xchʼool (Hebreos 10:24, 25). Chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ ut nekeʼxtenqʼa ribʼebʼ naq wankebʼ saʼ chʼaʼajkilal. Joʼkan ajwiʼ, nekeʼxbʼaanu «li usilal rehebʼ chixjunil» (Gálatas 6:10).

11. Kʼaʼut tento tqapaabʼ naq li Jehobʼa kixkʼe li Jesus re qakolbʼal?

11 Ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel nekeʼxpaabʼ naq li Jehobʼa kixkʼe li Jesus re qakolbʼal. Li Santil Hu naxchʼolobʼ naq «maaʼani chik aj ikʼin wank li kolbʼa ibʼ; maakʼaʼ chik junaq kʼabʼaʼej rubʼel choxa kʼeebʼil qe choʼq aj Kolonel» (Hechos 4:12). Joʼ ak xqil saʼ li Tzolom 5, li Jesus kixkʼe li xyuʼam re xkolbʼalebʼ li nekeʼpaabʼank re li Yos (Mateo 20:28). Ut li Jehobʼa kixxaqabʼ li Jesus choʼq Awabʼej saʼ li Xnimajwal Awabʼejilal. Li awabʼejilal aʼin tjolominq saʼ xbʼeen li Ruuchichʼochʼ. Li Yos naraj naq tqapaabʼ ut tqayuʼami li kixkʼut chaq li Jesus re naq twanq qayuʼam chi junelik. Joʼkan naq, li Santil Hu naxye: «Ani napaabʼank re li Kʼajolbʼej, wank xyuʼam chi junelik; aʼut li inkʼaʼ napaabʼank re li Kʼajolbʼej inkʼaʼ taaril li yuʼam» (Juan 3:36).

12. Kʼaru naraj xyeebʼal naq ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel inkʼaʼ nekeʼtzʼaqonk saʼ xnaʼlebʼ li ruuchichʼochʼ?

12 Ebʼ li nekeʼloqʼonink re li Yos inkʼaʼ nekeʼtzʼaqonk saʼ xnaʼlebʼ li ruuchichʼochʼ. Naq laj Pilato, li awabʼej re li tenamit Roma, yook chaq chi raqok aatin saʼ xbʼeen li Jesus, li Jesus kixye re: «Linʼawabʼejihom maawaʼ re li ruuchichʼochʼ aʼin» (Juan 18:36). Saʼ yalaq bʼar chi tenamit ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel nekeʼxkanabʼ naq li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos tjolominq rehebʼ. Joʼkan naq maajunwa nekeʼtzʼaqonk saʼ li xchʼaʼajkilal ut li xʼawabʼejilal li ruuchichʼochʼ. Ut wiʼ junaq li poyanam traj xtzʼiibʼankil ribʼ choʼq aj jolominel re li tenamit malaj traj xsikʼbʼal ani tkanaaq choʼq awabʼej, ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel inkʼaʼ nekeʼokenk chi xyeebʼal kʼaru teʼxbʼaanu ebʼ li poyanam aʼin. Usta inkʼaʼ nekeʼtzʼaqonk chirixebʼ li awabʼej, nekeʼpaabʼank chiru li xchaqʼrabʼ li tenamit. Abʼan, kʼaʼut nekeʼxbʼaanu aʼin? Li Santil Hu naxye aʼin rehebʼ laj paabʼanel: «Chexpaabʼanq chejunilex chiruhebʼ li wankebʼ xwankil saʼ qabʼeen» (Romanos 13:1). Abʼan, wi ebʼ li awabʼej nekeʼraj naq laj paabʼanel tixqʼet li xchaqʼrabʼ li Yos, li tzʼaqal aj paabʼanel naxkʼam re rikʼinebʼ li Apostol naq keʼxye: «Tento xpaabʼankil li Yos, ut inkʼaʼ ebʼ li winq» (Hechos 5:29; Marcos 12:17).

13. Kʼaru nekeʼxkʼoxla li tzʼaqal aj paabʼanel chirix li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos ut kʼaru nekeʼxbʼaanu?

13 Ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel nekeʼxkʼe resil naq kaʼajwiʼ li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos tixkʼam chaq li osobʼtesink saʼ qabʼeen. Li Jesus kixye: ‹Tpuktesimanq li chaabʼil esilal aʼin chirix li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ re xchʼolobʼankil li yaal chiruhebʼ chixjunil li tenamit: tojaʼ naq tchalq li rosoʼjik› (Mateo 24:14). Ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel nekeʼxchʼolobʼ naq li xʼawabʼejilal li ruuchichʼochʼ inkʼaʼ trisi li chʼaʼajkilal. Nekeʼxkʼut naq kaʼajwiʼ li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos tixkʼam chaq li qosobʼtesinkil (Salmo 146:3). Li Jesus kixkʼut chiqu naq tqatzʼaama Xʼawabʼejilal li Yos, joʼkan naq kixye: ‹Chichalq ta Laanimajwal Awabʼejilal, chiʼuxq ta laawajom saʼ choxa joʼ saʼ Ruuchichʼochʼ› (Mateo 6:10). Li Santil Hu naxye naq li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos «tixjukʼi ut tixputzʼihebʼ li awabʼejihom junchʼol [li wankebʼ anaqwan], ut aʼan wanq xwankil chi junelik» (Daniel 2:44; Apocalipsis 16:14; 19:19-21).

14. Bʼar wank li paabʼal naxyuʼami li naxkʼut li Santil Hu?

14 Joʼkan naq tento tqakʼoxla aʼin: «Bʼar wank li paabʼal naxkʼut li naxye li Santil Hu ut naxkʼut ajwiʼ naq Jehobʼa xkʼabʼaʼ li Yos. Narahok, naxpaabʼ li Jesus, inkʼaʼ natzʼaqonk saʼ xnaʼlebʼ li ruuchichʼochʼ ut naxkʼut naq kaʼajwiʼ li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos tixkʼam chaq li osobʼtesink saʼ qabʼeen? Bʼar wank rehebʼ li paabʼal naxbʼaanu chixjunil aʼin?». Joʼ naqakʼe reetal aʼanebʼ laj Testiiw re li Jehobʼa (chaawil Isaías 43:10-12).

KʼARU TAABʼAANU LAAʼAT?

15. Usta chʼolchʼo chiqu naq wank jun li Yos, kʼaru chik naraj li Yos naq tqabʼaanu?

15 Wi naqaj xsahobʼresinkil xchʼool li Yos, moko tzʼaqal ta rikʼin xpaabʼankil naq wank jun li Yos. Li Santil Hu naxye naq ebʼ li maaʼus aj musiqʼej nekeʼxpaabʼ ajwiʼ naq wank jun li Yos (Santiago 2:19). Abʼan chʼolchʼo tzʼaqal naq inkʼaʼ nekeʼxbʼaanu li Rajom li Yos, chi moko wankebʼ ta choʼq ramiiw. Joʼkan naq, wi naqaj xsahobʼresinkil xchʼool li Yos tento tqapaabʼ naq yoʼyo ut tqabʼaanu li Rajom. Joʼkan ajwiʼ, tento tqatzʼeqtaana li bʼalaqʼil paabʼal ut tqasikʼ li tzʼaqal paabʼal.

16. Kʼaru tento tqabʼaanu re naq inkʼaʼ tootzʼaqonq saʼ li bʼalaqʼil paabʼal?

16 Li Apostol Pablo kixye naq inkʼaʼ tootzʼaqonq saʼ li bʼalaqʼil paabʼal. Joʼkan naq kixye aʼin: «Elenqex saʼ xyanqebʼ ut jekʼomaq eeribʼ rikʼinebʼ, chan li Qaawaʼ [Jehobʼa]. Meechʼeʼ li kʼaʼaq re ru tzʼajn ru. Tojaʼ naq laaʼin texinkʼul» (2 Corintios 6:17; Isaías 52:11). Joʼkan naq, ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel nekeʼxtzʼeqtaana chixjunil li nachalk saʼ li bʼalaqʼil paabʼal.

17, 18. Kʼaru xyaalal li «Babilonia, li Nimla Tenamit» ut kʼaʼut aajel ru xtzʼeqtaanankil?

17 Li Santil Hu naxye naq chixjunil li bʼalaqʼil paabʼal aʼan li «Babilonia, li Nimla Tenamit» (Apocalipsis 17:5). * Aʼin naxjultika chiqu li najteril tenamit Babilonia. Saʼ li tenamit aʼin kiyoʼlaak chaq li bʼalaqʼil paabʼal naq ak xnumeʼk li Bʼutʼihaʼ. Naabʼal li naʼlebʼ li nekeʼxkʼut ut nekeʼxbʼaanu saʼ li bʼalaqʼil paabʼal, kichalk saʼ li najter Babilonia. Ebʼ li keʼwank chaq saʼ li tenamit aʼin chi roxil li xyosebʼ keʼxloqʼoni chaq. Ut saʼebʼ li qakutan li xnaʼil li xpaabʼalebʼ aʼan li Oxibʼ Chiribʼil. Abʼan li Santil Hu naxchʼolobʼ chi tzʼaqal re ru naq kaʼajwiʼ li Jehobʼa aʼan li tzʼaqal Yos ut li Jesus aʼan li Ralal (Juan 17:3). Ebʼ laj Babilonia keʼxkʼoxla naq wank nakanaak chi yoʼyo naq nakamk li winq ut naq narahobʼtesiik saʼ xbʼalbʼa. Ut saʼebʼ li qakutan, naabʼal li paabʼal nekeʼkʼut naq wank nakanaak chi yoʼyo naq nokookamk, joʼkan naq nekeʼxkʼoxla naq toorahobʼtesiiq saʼ xbʼalbʼa.

18 Li paabʼal li kiwank chaq saʼ li najter Babilonia kixjekʼi ribʼ saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ. Joʼkan naq li «Babilonia, li Nimla Tenamit», li wank saʼebʼ li qakutan aʼan reetalil jun li nimla molam, li chʼutchʼuukebʼ wiʼ chixjunil li bʼalaqʼil paabʼal li wank saʼ xbʼeen li Ruuchichʼochʼ. Abʼanan, li Yos ak kixye chaq naq maakʼaʼebʼ saʼ xchʼool li bʼalaqʼil paabʼal naq teʼsacheʼq. Ma chʼolchʼo chaawu kʼaʼut aajel ru naq taatzʼeqtaana chi junajwa li «Babilonia, li Nimla Tenamit»? Li Jehobʼa naraj naq taakanabʼ saʼ junpaat li bʼalaqʼil paabʼal, xbʼaan naq maakʼaʼ chik li hoonal (chaawil Apocalipsis 18:4, 8).

Saʼ li xtenamit li Jehobʼa taataw aawamiiw ut aawosobʼtesinkil

19. Kʼaru laawosobʼtesinkil taakʼul naq taaloqʼoni li Jehobʼa?

19 Maare naq taatzʼeqtaana li bʼalaqʼil paabʼal, wankebʼ teʼpoʼq aawikʼin ut inkʼaʼ chik teʼraj aawatinankil. Abʼanan, saʼ li xtenamit li Jehobʼa taataw naabʼal laawamiiw ut laawosobʼtesinkil. Laaʼat taakʼul tzʼaqal joʼ keʼxkʼul chaq ebʼ li xtzolom li Jesus naq keʼxtaaqe ut keʼxkanabʼ chixjunil li wankebʼ re. Saʼ li xtenamit li Yos taataw aawas ut aawiitzʼin. Joʼkan ajwiʼ, wanqat saʼ xyanqebʼ li nekeʼloqʼonink re li Yos ut nekeʼxra ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ. Ut tatruuq reechaninkil li junelik yuʼam li tixkʼe qe li Yos saʼ «li kutan chaalel» (chaawil Marcos 10:28-30). Ut maare li xeʼtzʼeqtaanank aawe teʼxtzol li yaal chirix li Santil Hu ut teʼoq xloqʼoninkil li Jehobʼa.

20. Kʼaru rosobʼtesinkil teʼxtaw li wankebʼ saʼ li tzʼaqal paabʼal?

20 Li Yos chi seebʼ trisi li maaʼusilal saʼ xbʼeen li Ruuchichʼochʼ ut tixkʼam chaq li akʼ ruuchichʼochʼ re naq li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos tjolominq saʼ qabʼeen (2 Pedro 3:9, 13). Kʼajoʼaq rusilal li akʼ ruuchichʼochʼ! Kaʼajwiʼ li tzʼaqal paabʼal twanq saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ. Joʼkan naq, us raj naq taasikʼ li tzʼaqal paabʼal ut tat-oq xloqʼoninkil li Yos.

^ párr. 17 Chaawil xkomon li naʼlebʼ bʼarwiʼ naxye «Kʼaru Xyaalal li Babilonia, li Nimla Tenamit»?, aran naxchʼolobʼ kʼaʼut naq li «Babilonia, li Nimla Tenamit» aʼan reetalil jun li nimla molam, li chʼutchʼuukebʼ wiʼ chixjunil li bʼalaqʼil paabʼal li wank saʼ xbʼeen li Ruuchichʼochʼ.