Na 5 heures, telefone dilaka mpi mpangi Femi Durodola ti Iana nkento na yandi telamaka na mpongi. Muntu bingaka bo kele nkuluntu mosi ya dibundu na bo. Iana ke tuba nde: “Mpangi songaka beto nde: ‘Beno kudiyangisa nge, kansi beno yilama sambu na kukwenda. Basoda ya Russie ke kwisa na Kiev.’ Na ntangu yina, mono waka boma mosi ya kusakana ve.”

Bampangi yai katukaka kukwelana. Bo lwataka bilele, bo salaka kafe ya nsuka yina bo nwaka na nzo na bo. Na nima bo tangaka verse ya kilumbu. Verse ke tubaka nde: “Beno ta vanda ngolo kana beno bikala pima mpi beno tula ntima.” (Yezaya 30:15) Femi sambaka Yehowa ngolo kibeni. Femi kele muntu ya insi Nigéria. Kansi Iana kele muntu ya insi Ukraine. Bo bakaka basaki yina bo ke tulaka bima yina bo kele na yo mfunu (sacs de survie). Bo bikaka bima na bo yonso mpi bo kwendaka na insi Pays-Bas.

Yantika na Kiya 24 février 2022 kilumbu yina basoda ya insi Russie kotaka na ngolo na insi Ukraine, mambu ya mutindu yai ke salama mbala na mbala. Bambangi ya Yehowa kele kiteso ya 130 000 na insi Ukraine. Bambangi ya Yehowa kuluta 36 000 me yambula dezia banzo na bo mpi Bambangi kuluta 16 000 me tina na bansi ya nkaka. Bampangi na beto yai mingi ya babakala mpi ya bankento me yambula banzo na bo, bisalu na bo mpi mabundu na bo. Sesepi yai, babakala yina kele bantu ya Ukraine mpi ya kele ti bamvula banda na 18 tii na 60 lenda katuka ve na insi na bo. Kansi babakala yina kele bantu ya bansi ya nkaka kele ti nswa ya kukwenda ka bo.

Bampangi yina ke yambula insi Ukraine ke kota na ba train to na babisi. Bo ke kwendaka kaka ti bima fioti. Popidina ya bo ke yantika nzietelo mosi ya mpasi sambu na kukwenda na kisika yina bo lenda vanda na ngemba. Bantangu ya nkaka nkutu, bo ke zaba ve na wapi bo ta kwenda kumonana. Kima ya ke pesa bo ngolo kele ntima yina bo ke tudilaka Yehowa. Yo yina bo ke tina bambanza yina ke fwa sambu na bitumba kukonda kuzaba kana bo ta vutuka diaka na bambanza yango.

Iana ke tuba nde: “Beto me bika bima yonso. Beto me baka kaka bima fioti. Diambu yai me yibusa beto kima yina me luta mfunu: kinduku na beto ti Yehowa.”

Ntama mingi ve ti kisika yandi kele na Kiev, mpangi-nkento Antoniuk vandaka kuwa makelele ya baapareyi yina ke tulaka makelele sambu na kusonga bantu nde basoda ke zola kulosa babombe (sirènes) mpi nde bima ke zola kupanzana (explosions). Babala-bala vandaka ya kufuluka ti bakamio ya kupia tiya mpi bitini ya babriki ya banzo mpi ya ba pont.

Lilia kele ti mwana mosi ya nkento. Zina yandi Olkeksandra. Yandi kele ti bamvula 17. Bo zole bakaka mpi lukanu ya kukwenda. Bo salaka nzietelo ya bilumbu mingi na kati ya train mosi ya kufuluka ti bantu. Yo vandaka kukwenda na Pologne. Bo vandaka ve ti bima mingi ya kudia mpi bo vandaka kaka ya kutelama bangunga mingi. Boma ya bampangi na beto yai ya bankento kumaka kumana ntangu bo kumaka na Przemyśl, na Pologne.

Lilia ke tuba nde: “Ntangu beto monaka bampangi-babakala ti bapankarti ya kusonika ‘JW.ORG,’ beto zabaka nde mambu yonso ta luta mbote.” Bampangi nataka bampangi na beto ya bankento na Nzo ya Kimfumu. Kuna bo kumaka na kisika ya mwa tiya, bo diaka mpi bo pemaka. Ntangu fioti na nima, bo nataka bo na banzo ya bampangi na beto ya babakala mpi ya bankento.

Lilia me kwenda na Allemagne. Yandi ke tuba nde: “Beto monaka kibeni nde Yehowa vandaka kulungisa bampusa na beto mpi lukwikilu na beto kumaka diaka ngolo. Mono ke pesa Yehowa mersi mingi sambu na zola na yandi yonso mpi mutindu yandi me pesaka beto dibuta ya bampangi-babakala mpi bankento yina kele ya kuyilama sambu na kusadisa na ntangu ya mpasi.”

Mpangi-nkento Anastassia Kovaliova ke tuba mutindu basoda ya Russie lutilaka na zulu sambu na kunwanisa mbanza Zaporijjia. Ntangu yandi vandaka na nzo na yandi, yandi vandaka kumona bansemo yina vandaka kubasika sambu na minduki yina basoda vandaka kubula mpi yandi vandaka kuwa mutindu bima ke panzana. Bana ya mpangi na yandi, mosi ya bakala mpi mosi ya nkento ya kele ti bamvula nsambwadi mpi bamvula tatu, vandaka kuwa boma sambu na babombe yina vandaka kulanda kubwa. Yo yina dibuta na bo bakaka lukanu ya kutina. Anastassia ke tuba nde: “Beto bakaka ve bima mingi. Yo yina beto vandaka ve ti bilele mpi bima ya nkaka. Kansi bampangi sadisaka beto na bima yonso. Beto vandaka ti bima yonso yina yo lombaka nde beto vanda ti yo mpi nkutu yo lutanaka.” Anastassia ti Ania nkento ya mpangi na yandi me kwenda na Allemagne. Bo me lutila na Pologne.

Kaka ntangu mpangi-nkento Anastassia Chtchoukina mpi mama na yandi mpangi Olha Lyssenko waka makelele ya baapareyi yina ke tulaka makelele sambu na kusonga bantu nde basoda ke zola kulosa babombe (sirènes), bo kudikotisaka na nsi ya ntoto ya nzo na bo ya fioti. Madidi ke vandaka mingi kuna. Bampangi-bankento yai zole ya bapasudi-nzila vandaka kusadila Yehowa na mbanza Braïliv. Yo kele mbanza mosi ya fioti na nziunga ya Vinnytsia. Mbanza yango vandaka na mpusa mingi ya bansamuni. Yo vandilaka bo mpasi na kubaka lukanu ya kukatuka pana to ya kubikala. Kansi ntangu mambu kumaka mbi kibeni, bo bakaka lukanu ya kuyambula insi. Kubaka lukanu yina vandaka mpasi sambu Olha yina kele ti bamvula 58 kele ve ti sante ya mbote. Bampangi na beto yai ya bankento bakaka kaka bima fioti. Bo salaka nzietelo na train bilumbu zole. Na nzietelo yango bo lalaka ve mingi. Bo kumaka na Rzeszów na Pologne na 2 heures. Bampangi-babakala mpi bankento vandaka pana sambu na kuyamba bo. Anastassia ke tuba nde: “Bampangi vandaka kaka kuvingila beto ata yo vandaka na mpimpa ya ngolo. Beto ke pesa Yehowa mpi bampangi-babakala mpi bankento mersi mingi kibeni.”

Na mbanza Soumy, mpangi-bakala Andrzej Chyba ti Elizabeth nkento na yandi kwendaka kubumbana ti bampangi-babakala mpi bampangi-bankento ya nkaka na nsi ya ntoto ya nzo ya mpangi-bakala mosi. Mpangi Andrzej Chyba kele muntu ya insi Pologne, kansi nkento na yandi Elizabeth kele muntu ya insi Angleterre. Bampangi yai yonso vandaka kuwa mutindu baavio ya bitumba vandaka kuluta. Bo vandaka mpi kuwa makelele ya minduki mpi ya babombe. Sambu na kudipesa kikesa, bo talaka bo yonso filme ya Biblia yina kele ti ntu-diambu “O Yehowa, . . . Mono Me Tudila Nge Ntima.” Filme yango ke tubilaka ntotila Ezekiasi na ntangu yina bantu ya Asiria vandaka kuyilama sambu na kunwanisa Yeruzalemi.

Mpangi Andrzej kele ntangu yai na Pologne ti nkento na yandi. Yandi ke tuba nde: “Bampangi tindilaka beto baverse mingi ya Biblia mpi bo lombaka beto na kutanga Nkunga 27.”

Beto ke ndima kibeni nde Yehowa ta sakumuna bampangi na beto ya babakala mpi ya bankento yina ‘me ndima kuvidisa bima na bo yonso’ mpi ke kinga ti nzala ya ngolo kilumbu yina bitumba ta vanda diaka ve.—Bafilipi 3:8