1, 2. Sambu na nki Bakristu yina bo me tulaka mafuta ke tulaka dikebi na Baroma kapu ya 8?

ZIKU nge me tangaka Baroma 8:15-17 na nsungi ya Lusungiminu ya lufwa ya Yezu. Baverse yai ke tendulaka mutindu Bakristu yina bo me tulaka mafuta ke zabaka nde bo kele na kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na zulu. Baroma 8:1 ke tuba nde Bakristu yina bo me tulaka mafuta kele “bantu yina kele na bumosi ti Kristu.” Keti Baroma kapu ya 8 ke tadila kaka Bakristu yina bo me tulaka mafuta? To keti yo lenda sadisa mpi Bakristu yina kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na ntoto?

² Bo sonikaka Baroma kapu ya 8 ntete-ntete sambu na Bakristu yina bo me tulaka mafuta. Bo ke bakaka “mpeve” mpi ke kumaka bantu yina ‘ke vingila nde Nzambi kundima bo bonso bana, yandi katula bo na kimpika ya nitu na bo ya kinsuni.’ (Baroma 8:23) Na bilumbu ke kwisa, bo ta kuma bana ya Nzambi na zulu. Yehowa me lolulaka masumu na bo na nzila ya nkudulu. Yandi me ndimaka bo bonso bantu ya lunungu yo yina bo lenda kuma bana na yandi.—Baroma 3:23-26; 4:25; 8:30.

3. Sambu na nki Bakristu yina kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na ntoto fwete longuka mpi Baroma kapu ya 8?

 ³ Na luyantiku ya mukanda ya Baroma, Polo tubilaka muntu mosi yina bo tulaka ve mafuta kansi Yehowa ndimaka nde yandi kele muntu ya lunungu. Muntu yango kele Abrahami. Muntu yai ya lunungu zingaka bamvula mingi na ntwala nde Yezu kupesa luzingu na yandi bonso nkudulu. (Tanga Baroma 4:20-22.) Bubu yai, Yehowa lenda ndima mpi nde Bakristu ya kwikama yina kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na ntoto kele bantu ya lunungu. Bo mpi lenda baka mambote na ndongisila yina kele na Baroma kapu ya 8.

4. Ntangu beto ke tanga Baroma 8:21, inki ngiufula beto fwete kudiyula?

⁴ Na Baroma 8:21, beto ke mona lusilu ya Yehowa yina ke monisa nde nsi-ntoto na yandi ya mpa ta kwisa mpi nde yandi ta katula bantu na kimpika ya disumu mpi ya lufwa. Verse yai ke tuba nde bo ta baka “kimpwanza ya nkembo ya bana ya Nzambi.” Keti nge ke kudimona na nsi-ntoto yina ya mpa? Beto tadila mambu yina beto fwete sala sambu na kuzinga kuna.

5. Inki mambu Polo tubilaka na Baroma 8:4-13?

⁵ Tanga Baroma 8:4-13. Na Baroma kapu ya nana, Polo tubilaka mitindu zole ya bantu: Bantu yina ke zingaka “na kuwakana ti banzala ya nitu” mpi bantu yina ke zingaka “na kuwakana ti mpeve.” Bantu ya nkaka ke yindulaka nde Polo tubilaka bantu yina vandaka ve Bakristu mpi bayina vandaka Bakristu. Kansi na mukanda yai, Polo sonikilaka Bakristu, disongidila bantu yina bo me “bingaka sambu na kuvanda basantu.” (Baroma 1:7) Yo yina, yo vanda bantu yina vandaka kuzinga “na kuwakana ti banzala ya nitu” to bantu yina vandaka kuzinga “na kuwakana ti mpeve” bo yonso vandaka Bakristu. Inki vandaka kuswaswanisa bo?

6, 7. Ngogo “nsuni” yina Polo me sadila na Baroma 8:4-13 ke tendula nki?

⁶ Beto tadila ntete ntendula ya ngogo “nsuni” yina Polo me sadila. Ngogo ya Kigreki ya kisina ya bo me sadila na verse yai, na baverse ya nkaka bo me balula yo na “banzala ya nitu;” yo lenda tendula  mpi nitu ya kinsuni, to bangwisana ya dibuta.—Baroma 2:28; 1 Bakorinto 15:39, 50; Baroma 1:3.

⁷ Na Baroma 8:4-13, Polo zolaka kutuba nki ntangu yandi tubilaka bantu yina ke zinga “na kuwakana ti banzala ya nitu”? Sambu na kubaka mvutu, beto lenda tanga Baroma 7:5. Polo sonikaka nde: “Ntangu beto vandaka kuzinga na kuwakana ti banzala ya nitu, banzala ya masumu yina monanaka na nzila ya Nsiku vandaka kusala na nitu na beto.” Na verse yai, Polo vandaka tendula nde bantu yina ke zingaka “na kuwakana ti banzala ya nitu” kele bantu yina ke tulaka dikebi kaka na banzala na bo ya mbi mpi ke landaka yo; bo ke salaka mambu yonso yina bo me zola.

8. Sambu na nki yo vandaka mfunu nde Polo kukebisa Bakristu yina bo me tulaka mafuta na kuzinga ve “na kuwakana ti banzala ya nitu”?

⁸ Sambu na nki Polo kebisaka Bakristu yina bo me tulaka mafuta na kuzinga ve “na kuwakana ti banzala ya nitu”? Sambu na nki Bakristu yonso bubu yai kele na mfunu ya lukebisu yina? Sambu konso nsadi ya kwikama ya Nzambi lenda yantika kutula banzala na yandi mosi na kisika ya ntete na luzingu na yandi. Mu mbandu, Polo sonikaka nde bampangi ya nkaka na Roma vandaka bampika “ya banzala na bo mosi.” Bangogo yai ke monisa nde ziku yandi vandaka kutuba nde kuvukisa nitu, madia, mpi bima ya nkaka ya ke pesaka kiese vandaka mambu ya kuluta mfunu na luzingu na bo. (Baroma 16:17, 18; Bafilipi 3:18, 19; Yude 4, 8, 12) Na nsungi mosi buna, mpangi mosi na dibundu ya Korinto vandaka kusala pite ti “nkento ya tata na yandi.” (1 Bakorinto 5:1) Ya kieleka, Bakristu yina ya mvu-nkama ya ntete vandaka na mfunu ya lukebisu ya Polo na yina me tala kuzinga “na kuwakana ti banzala ya nitu.”—Baroma 8:5, 6.

9. Inki Baroma 8:6 ke tubila ve?

⁹ Lukebisu yina ke tadila mpi beto bubu yai. Ata muntu me sadilaka Yehowa bamvula mingi, yandi lenda yantika kuzinga “na kuwakana ti banzala ya nitu.” Keti Polo vandaka kutuba nde beto fwete yindula ve madia, kisalu, bansaka ya kulutisa ntangu to kuzola bakala to nkento? Ve. Yo kele mambu ya luzingu yina kele mbi ve. Yezu mpi vandaka kudia mpi pesaka bantu  madia. Yandi vandaka kubakisa mpi nde yandi fwete pema. Polo sonikaka mpi nde kuvukisa nitu kele mfunu na makwela.

10. Bangogo “kutula mabanza na” ke tendula nki?

¹⁰ Ntangu Polo sonikaka nde “kutula mabanza na,” yandi zolaka kutuba inki? Ngogo ya Kigreki yina Polo sadilaka ke tendula kutula mabanza na beto yonso kaka na kima mosi mpi kukana kusala yo. Muntu mosi ya mayele tendulaka nde bangogo yai ke tubila bantu yina “ke tulaka dikebi mingi na, ke tubilaka ntangu yonso,” mpi ke yindulaka kaka banzala na bo ya bwimi. Bo ke bikaka nde banzala yina kuvanda ti bupusi na mutindu bo ke zingaka.

11. Inki mambu lenda kuma mfunu mingi sambu na beto?

¹¹ Yo lombaka nde Bakristu yina vandaka na Roma kuditadila sambu na kuzaba na nki mambu bo vandaka kutula mabanza na bo. Keti yo vandaka na “mambu ya kinsuni”? Bubu yai, beto mpi fwete sosa kuzaba mambu yina me luta mfunu sambu na beto. Inki mambu beto ke tubilaka mbala mingi? Inki mambu beto ke zolaka mpenza kusala? Bantu ya nkaka lenda bakisa nde bo ke yindulaka konso ntangu kunwa malafu ya mutindu na mutindu, kukumisa nzo na bo kitoko, kusumba bilele ya mpa, kusosa kukumisa mbongo mingi, to kudibongisa sambu na kubaka bakonzie mpi kusala banzietelo. Bima yai kele mbi ve. Yo lenda vanda bima ya mbote sambu na luzingu na beto. Mu mbandu, Yezu pesaka bantu vinu na feti mosi ya makwela, mpi Polo longisilaka Timoteo na kunwa “ndambu ya vinu” sambu na mavimpi na yandi. (1 Timoteo 5:23; Yoane 2:3-11) Kansi vinu vandaka ve kima ya kuluta mfunu na luzingu na bo. Ebuna beto? Inki mambu beto ke tudilaka dikebi ya mingi na luzingu?

12, 13. Sambu na nki beto fwete keba na mambu yina beto ke tudilaka dikebi ya mingi?

¹² Polo pesaka lukebisu yai: “Kutula mabanza na banzala ya nitu ke tendula lufwa.” (Baroma 8:6) Yandi zolaka kutuba inki? Kana beto ke zinga “na kuwakana ti banzala ya nitu,” beto lenda vidisa bangwisana na beto ti Yehowa bubu yai mpi kuvidisa dibaku ya kubaka luzingu na bilumbu ke kwisa. Kansi beto lenda sala nde yo kumina beto ve. Muntu lenda soba. Keti nge ke yibuka bakala yina bo basisaka na dibundu ya Korinto sambu yandi vandaka kusala mansoni? Yandi sobaka mpi yambulaka banzala na yandi ya mansoni. Na nima, yandi yantikaka diaka kusadila Yehowa na mutindu ya mbote.—2 Bakorinto 2:6-8.

¹³ Bakala yai vandaka mbandu mosi ya mbi mpenza ya muntu yina zingaka “na kuwakana ti banzala ya nitu.” Ata mpidina, yandi sobaka. Yo yina, kana bubu yai Mukristu me yantika na kulanda banzala na yandi ya mbi na kisika ya kuzitisa bansiku ya Yehowa, yandi mpi lenda soba. Kana beto yibuka lukebisu yina Polo pesaka, yo lenda pusa beto na kusala bansoba yina beto fwete sala.

14, 15. (a) Polo ke lomba beto na kutula mabanza na beto na nki? (b) “Kutula mabanza na mpeve” ke tendula ve nki?

¹⁴ Ntangu Polo manisaka kutubila bigonsa ya “kutula mabanza na banzala ya nitu,” yandi tendulaka nde: “Kutula mabanza na mpeve ke tendula luzingu mpi ngemba.” Beto lenda baka kibeni balusakumunu!

¹⁵ Kansi “kutula mabanza na mpeve” ke tendula ve nde muntu me zaba ve mambu ya ke salamaka na luzingu. Yo ke tendula mpi ve nde yandi ke yindulaka mpi ke tubilaka  kaka mambu ya me tala Yehowa to Biblia. Mu mbandu, bansadi ya Nzambi ya mvu-nkama ya ntete vandaka kuzinga bonso bantu yonso. Bo vandaka kudia mpi kunwa, kukwela, kubuta mpi kusala bisalu.—Marko 6:3; 1 Batesalonika 2:9.

16. Inki vandaka kima ya kuluta mfunu na luzingu ya Polo?

¹⁶ Kansi Polo mpi Bakristu ya nkaka ya mvu-nkama ya ntete vandaka kubika ve nde mambu yai ya luzingu kukuma mambu ya kuluta mfunu na luzingu na bo. Mu mbandu, beto me zaba nde Polo vandaka kusala batenta sambu na kuzwa bima ya kuzingila. Kansi kisalu na yandi vandaka ve kima ya kuluta mfunu na luzingu na yandi. Kima ya kuluta mfunu na luzingu ya Polo vandaka kusadila Nzambi. Polo vandaka kutula dikebi na yandi kaka na kisalu ya kusamuna mpi ya kulonga. (Tanga Bisalu 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) Yo lombaka nde bampangi ya Roma kulanda mbandu ya Polo. Beto mpi fwete landa mbandu na yandi.—Baroma 15:15, 16.

17. Inki mambote beto ta baka kana beto ke tula “mabanza na mpeve”?

¹⁷ Luzingu na beto ta vanda nki mutindu kana beto ke tula dikebi na beto kaka na kusadila Yehowa? Baroma 8:6 ke tuba nde: “Kutula mabanza na mpeve ke tendula luzingu mpi ngemba.” Kusala mutindu yai ke lomba nde beto bika mpeve ya Yehowa kutambusa mabanza na beto mpi beto longuka na kuyindula bonso yandi. Yehowa ke sila beto luzingu ya kiese mpi ya mbote bubu yai mpi luzingu ya mvula na mvula na bilumbu ke kwisa.

18. Inki mutindu beto lenda vanda na ngemba kana beto ke tula “mabanza na mpeve”?

¹⁸ Ntangu Polo tubaka nde “kutula mabanza na mpeve” lenda natila beto ngemba, yandi zolaka kutuba nki? Konso muntu ke zolaka ngemba, mingi-mingi ngemba ya mabanza, kansi bantu fioti mpamba ke zwaka yo. Yehowa lenda sadisa beto na kuzwa ngemba ya kieleka ya mabanza. Beto lenda vanda mpi na ngemba ti bantu ya dibuta na beto mpi bampangi ya dibundu. Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, bantangu ya nkaka beto lenda vanda na makambu ti bampangi ya dibundu. Ntangu mambu ya mutindu yai ke kuminaka beto, beto ke landaka ndongisila yai ya Yezu: “Tula ngemba ti mpangi na nge.” (Matayo 5:24) Kuvila ve nde mpangi na nge ya bakala to ya nkento ke sadilaka mpi Yehowa, “Nzambi yina ke pesaka ngemba.”—Baroma 15:33; 16:20.

19. Kana beto ke tula “mabanza na mpeve,” beto ta vanda na ngemba ti nani?

¹⁹ Kana beto ke tula “mabanza na mpeve,” beto ta vanda mpi na ngemba ti Nzambi. Profete Yezaya sonikaka nde: “Nge [Yehowa] ta tanina bantu yina ke yekamaka kibeni na nge; nge ta pesa bo ngemba ya ntangu yonso, sambu bo ke tudilaka nge ntima.”—Yezaya 26:3; tanga Baroma 5:1.

20. Sambu na nki beto kele na kiese sambu na ndongisila yina kele na Baroma kapu ya 8?

²⁰ Yo vanda beto kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na zulu to na ntoto, beto yonso lenda baka mambote na bangogo ya mayele yina kele na Baroma kapu ya 8. Beto kele na kiese sambu Biblia ke siamisaka beto na kutula dikebi na beto kaka na kusadila Yehowa, kansi ve na banzala na beto. Beto me zaba nde kana beto ke tula “mabanza na mpeve,” Nzambi ta sakumuna beto. Polo sonikaka nde: “Dikabu yina Nzambi ke pesaka kele luzingu ya mvula na mvula na nzila ya Mfumu na beto Kristu Yezu.”—Baroma 6:23.