1, 2. (a) Sambu na nki beto ke kutanaka ti mambu yina ke yangisaka beto? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.) (b) Inki beto ta tubila na disolo yai?

BUBU yai, Satana “ke kwendaka kuzieta bonso ntambu ya ke ngana, yandi ke sosa kudia muntu.” (1 Piere 5:8; Kusonga 12:17) Yo yina, luzingu me fuluka ti bampasi. Ata bansadi ya Nzambi mpi ke kutana ti mambu ya ke yangisa bo. Na ntangu ya ntama, bansadi ya Nzambi vandaka mpi kukutana ti mambu yina vandaka kuyangisa bo bantangu ya nkaka. Mu mbandu, Biblia ke tuba nde bantangu ya nkaka ntotila Davidi vandaka ti basusi. (Nkunga 13:2) Ntumwa Polo mpi vandaka ti “susi sambu na mabundu yonso.” (2 Bakorinto 11:28) Kansi nki beto lenda sala kana basusi me luta mingi?

² Tata na beto ya zola yina kele na zulu sadisaka bansadi na yandi na ntangu ya ntama sambu bo kudiyangisa diaka ve. Yandi ke zola kusala mutindu mosi sambu na beto bubu yai. Biblia ke longisila beto nde: ‘Beno losa basusi na beno yonso na yandi sambu yandi ke kudibanzaka sambu na beno.’ (1 Piere 5:7) Kansi, inki mutindu nge lenda sala yo? Beto ta tubila mitindu yai iya. Nge lenda sala mambu yai: (1) kusamba, (2) kutanga Ndinga ya Nzambi  mpi kuyindulula yo, (3) kubika nde mpeve santu ya Yehowa kusadisa nge, mpi (4) kusonga muntu mosi ya nge ke tudilaka ntima mutindu nge ke kudiwa. Ntangu beto ke tadila mitindu yai iya, sosa kuzaba bisika yina yo ke lomba nde nge tomisa.

3. Inki mutindu nge lenda “losila Yehowa kizitu na nge”?

³ Mutindu ya ntete yina lenda sadisa beto na kulosila Yehowa kizitu na beto kele bisambu ya masonga. Kana nge ke kudiyangisa, Tata na nge ya zola yina kele na zulu ke zola nde nge songa yandi mawi na nge ya nsi ya ntima. Muyimbi-bankunga Davidi bondilaka Yehowa nde: “Wa kisambu na mono, O Nzambi.” Na nima, yandi tubaka kaka na kapu yina nde: “Losila Yehowa kizitu na nge, ebuna yandi ta sadisa nge.” (Nkunga 55:1, 22) Kana nge me sala yonso yina nge lenda sala sambu na kumanisa diambu yina ke yangisa nge, kusamba Yehowa na ntima ya mvimba ta sadisa mingi. Kansi nki mutindu kisambu ke sadisaka? Inki mutindu yo lenda sadisa beto sambu basusi kulutila beto ve?—Nkunga 94:18, 19.

4. Kana beto ke kudiyangisa, sambu na nki kisambu kele mfunu?

⁴ Tanga Bafilipi 4:6, 7. Inki mutindu Yehowa ke pesaka mvutu na bisambu na beto ya masonga mpi ya beto ke salaka konso ntangu? Yandi lenda sadisa beto sambu beto kudiwa na ngemba mpi beto bika ve nde bangindu ti mawi ya mbi kununga beto. Na kisika nde beto kudiyangisa mpi beto wa boma, Nzambi ta sadisa beto na kuzwa kibeni ngemba ya kati. Bampangi na beto mingi me waka ngemba ya mutindu yai. Nge lenda wa mpi ngemba ya mutindu yai. “Ngemba ya Nzambi” lenda sadisa nge na kununga mambu yonso ya ke yangisa nge. Nge lenda tula ntima ya mvimba na lusilu yai ya Yehowa: “Kudiyangisa ve, sambu mono kele Nzambi na nge. Mono ta pesa nge kikesa, ee, mono ta sadisa nge.”—Yezaya 41:10.

5. Inki mutindu Ndinga ya Nzambi lenda sadisa nge na kuzwa ngemba ya kati?

⁵ Mutindu ya zole yina lenda sadisa beto na kuzwa ngemba ya kati kele kutanga mpi kuyindulula baverse ya Biblia. Sambu na nki yo kele mfunu? Biblia kele Ndinga ya Nzambi. Yo kele ti bandongisila ya mayele mpi ya mbote ya me katukaka na Ngangi na beto. Konso ntangu yina nge ke kudiyangisa, nge lenda yindula bangindu ya Nzambi mpi kuyindulula mutindu bandongisila na yandi lenda pesa nge kikesa. Yo lenda sadisa nge na kununga to kulembika basusi to nkutu na kudiyangisa ve. Yehowa wakanisaka kutanga Ndinga na yandi ti ‘kuvanda kikesa mpi ngolo,’ kansi ve ti ‘kutekita mpi kuwa boma.’—Yozue 1:7-9.

6. Inki mutindu mambu yina Yezu tubaka lenda natila nge mambote?

⁶ Na Ndinga ya Nzambi, beto ke tanga mutindu Yezu vandaka kusolula ti bantu. Bo vandaka kusepela na kuwa yandi sambu mambu yina yandi vandaka kutuba vandaka kupesa bo ngolo mpi kikesa, mingi-mingi bantu yina vandaka na mpasi to ya kulemba. (Tanga Matayo 11:28-30.) Yezu vandaka kutula kibeni dikebi na mawi ya bantu ya nkaka. (Marko 6:30-32) Kaka mutindu Yezu silaka bantumwa yina vandaka kutambula ti yandi nde yandi ta sadisa bo, yandi ta sadisa beto mpi bubu yai. Yo kele ve mfunu nde beto vanda kisika mosi ti Yezu sambu yandi sadisa beto. Sambu Yezu kele Ntotila na beto na zulu, yandi ke landa kumonisila beto zola. Yo yina, kana nge ke kudiyangisa, nge lenda tula ntima nde yandi ta vanda pana sambu na nge mpi ta sadisa nge na ntangu ya me fwana. Yezu ke pesa beto kivuvu ti kikesa mpi yo ke sadisa beto na kununga basusi.—Baebreo 2:17, 18; 4:16.

7. Inki mutindu mpeve santu ya Nzambi ke sadisaka beto?

⁷ Yezu silaka nde Tata na beto ta pesa beto mpeve santu kana beto lomba yandi yo. (Luka 11:10-13) Mutindu yai ya tatu ya ke sadisaka na kulembika basusi ta sadisa beto nki mutindu? Mpeve santu ya Nzambi, to ngolo na yandi ya kisalu, ke sadisaka beto na kuyedisa bikalulu ya mbote yina Nzambi na beto nkwa-ngolo yonso kele ti yo. (Bakolosai 3:10) Biblia ke bingaka bikalulu yai nde “mbuma ya mpeve.” (Tanga Bagalatia 5:22, 23.) Kana beto ke yedisa bikalulu yai ya mbote, kinduku na beto ti bantu ya nkaka ta toma, mpi beto ta tina mambu yina lenda pesa beto basusi. Beto tadila nki mutindu mbuma ya mpeve ta sadisa beto na mitindu ya siki-siki.

8-12. Inki mutindu mbuma ya mpeve santu ya Nzambi lenda sadisa nge?

⁸ “Zola, kiese, ngemba.” Kana nge ke sadila bantu ya nkaka mambu na luzitu yonso, nge ta mona nde nge ta kudiyangisaka ve mingi. Inki mutindu? Kana nge ke monisa zola mpi luzitu, yo ta sadisaka nge na kutina mambu yina ke pesaka makasi, kiseku mpi basusi. Yo lenda sala nde nge landa kuzinga na ngemba ti bantu ya nkaka.—Baroma 12:10.

⁹ “Ntima ya nda, ntima ya mbote, bumbote.” Biblia ke tuba nde: “Beno monisa ntima ya mbote beno na beno, beto wila bantu ya nkaka mawa, beno lolulana na ntima ya mvimba.” (Baefezo 4:32) Kana beto ke landa ndongisila yai, beto ta vanda na ngemba ti bantu ya nkaka, mpi beto ta tina mambu yina lenda sala nde beto kudiyangisa. Diaka, yo ta vanda mpasi ve na kumanisa makambu yina ke basikaka sambu na kukonda kukuka na beto.

¹⁰ “Lukwikilu.” Bubu yai, mambu ya me tala mbongo mpi bima ya kinsuni ke yangisaka beto mbala mingi. (Bingana 18:11) Inki mutindu beto lenda tina basusi yai? Beto fwete landa ndongisila ya ntumwa Polo yina ke tuba nde ‘beto sepela ti bima yina beto kele na yo.’ Kana beto kele ti lukwikilu ya ngolo na Yehowa, yo ta sadisa beto na kutula ntima nde yandi ta pesa beto bima yina beto kele na yo mfunu na zola yonso. Yandi me silaka beto nde: “Mono ta bikisa nge ve ata fioti mpi mono ta yambula nge ve ata fioti.” Yo yina beto lenda tuba bonso Polo nde: “Yehowa kele nsadisi na mono; mono ta wa boma ve. Muntu lenda sala mono nki?”—Baebreo 13:5, 6.

¹¹ “Mawete, kudiyala.” Yo kele kibeni mbote mpi mfunu nde nge vanda mawete mpi nge kudiyala. Bikalulu yai ta sadisa nge na kusala ve to kutuba ve mambu yina lenda sala nde nge kuma kudiyangisa, mpi nge ta baka mambote kana nge ke buya “kimbeni ya ngolo . . ., makasi, nganzi, makelele, mafingu.”—Baefezo 4:31.

¹² Sambu na kutula ntima na “diboko ya ngolo ya Nzambi” mpi ‘kulosa basusi yonso na yandi,’ nge fwete kudikulumusa. (1 Piere 5:6, 7) Kana nge ke kudikulumusa, Yehowa ta sadisa nge mpi ta tanina nge. Kana nge ke bakisa mambu yina nge lenda sala mpi yina nge lenda sala ve, nge ta kuditudila ve ntima. Nge ta kudiyangisa mingi ve, sambu nge ta tula ntima ya mvimba na Nzambi.—Mika 6:8.

13. Ntangu Yezu tubaka nde: “Beno kudiyangisa ve ata fioti,” yandi zolaka kutuba inki?

¹³ Na Matayo 6:34 (tanga), beto ke mona ndongisila yai ya mayele yina Yezu pesaka: “Beno kudiyangisa ve ata fioti.” Yo lenda vanda mpasi nde beto sadila ndongisila yai. Kansi, Yezu zolaka kutuba inki? Beto me katuka kulonguka nde bantangu ya nkaka Davidi mpi Polo vandaka kudiyangisa. Yezu zolaka ve  kutuba nde muntu yina ke sadilaka Nzambi ta kudiyangisaka ve ata fioti. Kansi, yandi vandaka kusadisa balongoki na yandi na kubakisa nde kutula basusi ya kukonda mfunu to ya kuluta ndilu ke manisaka ve bampasi. Bampasi ta vandaka konso kilumbu, yo yina Bakristu fwete yindula ve mambu ya mpasi yina me lutaka ntama to yina ta salama na bilumbu ke kwisa, sambu bo yika ve basusi na zulu ya bampasi. Inki mutindu ndongisila ya Yezu lenda sadisa nge na kulembika basusi ya ngolo?

14. Na mbandu ya Davidi, inki mutindu nge lenda lembika basusi na nge?

¹⁴ Bantangu ya nkaka bantu ke kudiyangisaka sambu na mambu ya mbi yina bo salaka na ntangu ya ntama. Sambu na mambu yina bo salaka, bo lenda wa bonso nde bo me nata makambu, ata bo me salaka yo bamvula mingi me luta. Na ntangu mosi buna, ntotila Davidi kudiyangisaka mingi sambu na mambu ya mbi yina yandi salaka. Yandi tubaka nde: “Ntima na mono yina kele na mpasi ke sala nde mono dila ngolo.” (Nkunga 38:3, 4, 8, 18) Na dibaku yina, Davidi salaka kima mosi ya mayele kibeni. Yandi tulaka ntima nde Yehowa ta wila yandi mawa mpi ta lolula yandi. Na nima, Davidi waka kiese sambu yandi zabaka nde Nzambi lolulaka yandi.—Tanga Nkunga 32:1-3, 5.

15. (a) Inki dilongi ya nkaka beto lenda baka na mbandu ya Davidi? (b) Inki nge lenda sala sambu na kulembika basusi? (Tala lupangu “ Mutindu Nge Lenda Lembika Basusi.”)

¹⁵ Bantangu ya nkaka, nge lenda kudiyangisa sambu na mambu yina ke salama konso kilumbu. Mu mbandu, ntangu Davidi sonikaka Nkunga 55, yandi vandaka kuwa boma nde bo ta fwa yandi. (Nkunga 55:2-5) Kansi, yandi bikaka ve nde basusi yina kupusa yandi na kutula diaka ve ntima na Yehowa. Davidi bondilaka Yehowa sambu yandi sadisa yandi na bampasi na yandi, kansi yandi zabaka mpi nde yo vandaka mfunu nde yandi sala kima mosi. (2 Samuele 15:30-34) Nge lenda baka dilongi na mbandu ya Davidi. Na kisika ya kubika nde basusi kulutila nge, sala yonso sambu na kumanisa diambu yina mpi tula ntima nde Yehowa ta sadisa nge.

16. Inki mutindu ntendula ya zina ya Nzambi lenda sadisa nge na kukumisa lukwikilu na nge ngolo?

¹⁶ Bantangu ya nkaka, Mukristu lenda kudiyangisa sambu na mambu ya mpasi yina lenda salama na bilumbu ke kwisa. Kansi nge fwete kudiyangisa ve sambu na mambu yina me salama ntete ve. Sambu na nki? Sambu mbala mingi, mambu ke salamaka ve mutindu beto vandaka kuyindula. Diaka, yibuka nde ata kima mosi ve lenda lutila Nzambi. Zina na yandi ke tendula nde “Yandi Ke Kumaka.” (Kubasika 3:14) Yo yina beto fwete kudiyangisa ve sambu na bilumbu ke kwisa, sambu zina ya Nzambi ke monisa nde balukanu na yandi yonso sambu na bantu ta lungana. Nge lenda tula ntima nde Nzambi ta sakumuna bansadi na yandi ya kwikama mpi ta sadisa bo na kutula ve basusi mingi sambu na bilumbu me luta, sambu na bubu mpi sambu na bilumbu ke kwisa.

17, 18. Inki mutindu kusolula mbote lenda sadisa nge ntangu nge ke kudiyangisa?

¹⁷ Mutindu ya iya yina lenda sadisa nge ntangu nge ke kudiyangisa kele kusolula na pwelele mpi na masonga yonso ti muntu mosi ya nge ke tudilaka ntima. Nkwelani na nge, nduku mosi ya ngolo, to nkuluntu mosi na dibundu lenda sadisa nge na kubakisa mbote mambu yina nge ke kutana ti yo. Biblia ke songa beto nde: “Basusi na ntima ya muntu ke lembisaka ntima, kansi ndinga ya mbote ke pesaka yo kikesa.” (Bingana 12:25) Biblia ke tuba mpi nde: “Mambu ya muntu ke zola kusala ke nungaka ve kana kusolula kele ve, kansi mambu ke nungaka na nzila ya bandongisi mingi.”—Bingana 15:22.

¹⁸ Balukutakanu ya dibundu mpi ke sadisaka beto mingi na kulembika basusi. Konso mposo na balukutakanu, nge ke lutisaka ntangu kisika mosi ti bampangi na nge ya babakala mpi ya bankento. Bo ke tudilaka nge dikebi mpi bo ke zolaka kupesa nge kikesa. (Baebreo 10:24, 25) ‘Kupesana kikesa’ mutindu yai ta pesa nge ngolo mpi ta sala nde nge nunga basusi kukonda mpasi.—Baroma 1:12.

19. Sambu na nki nge lenda tula ntima nde kinduku na nge ti Nzambi ta pesa nge kikesa?

¹⁹ Nkuluntu mosi na Canada bakisaka nde kulosila Yehowa basusi kele mfunu kibeni. Kisalu na yandi ke yangisaka yandi mingi. Yandi kele longi mpi ndongisi ya bana ya nzo-nkanda. Yandi kele mpi ti maladi mosi ya ke yangisaka yandi. Inki me sadisaka yandi na kuvanda ngolo? Kima ya kuluta mfunu kele nde yandi ke salaka ngolo sambu na kukumisa kinduku na yandi ti Yehowa ngolo. Banduku ya mbote mpi me sadisaka yandi mingi na bantangu yina ya mpasi, mpi yandi ke zabisaka nkento na yandi mawi na yandi na pwelele yonso mpi na masonga yonso. Diaka, bankuluntu ya nkaka mpi nkengi ya nziunga sadisaka yandi na kutadila luzingu na yandi mutindu Yehowa ke tadilaka yo. Munganga mosi mpi sadisaka mpangi yai na kubakisa maladi na yandi, yo yina yandi sobaka manaka na yandi mpi zwaka ntangu ya kupema mpi ya kusala bangalasisi. Malembe-malembe, yandi zabaka mutindu yandi lenda yala luzingu mpi mawi na yandi. Kana yandi kutana ti mambu yina yandi lenda yala ve, yandi ke tulaka ntima na Yehowa sambu na kusadisa yandi.

20. (a) Inki mutindu beto lenda losila Nzambi basusi na beto? (b) Inki beto ta tubila na disolo yina ke landa?

²⁰ Na disolo yai, beto me longuka nde kusamba Yehowa, kutanga Ndinga na yandi mpi kuyindulula yo kele kibeni mfunu sambu na kulosila yandi basusi na beto. Beto me longuka mpi mfunu ya kubika nde mpeve santu ya Yehowa kusadisa beto, ya kusolula ti muntu mosi ya beto ke tudilaka ntima mpi ya kukwendaka na balukutakanu ya Bukristu. Na disolo yina ke landa, beto ta longuka mutindu Yehowa ke pesa beto kivuvu nde yandi ta sakumuna beto sambu na kusadisa beto.—Baebreo 11:6.