DISOLO YA KULONGUKA 38
Sadila Mbote Ntangu ya Ngemba
“Insi vandaka na ngemba mpi bo vandaka ve kunwanisa yandi na bamvula yina, sambu Yehowa pesaka yandi ngemba.”—2 BANS. 14:6.
NKUNGA 60 Bo Ta Baka Moyo
MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILA *
1. Inki ntangu yo lenda vanda mpasi na kusadila Yehowa?
INKI lenda vanda ntangu ya mpasi mingi sambu na kusadila Yehowa? Keti yo kele ntangu nge ke kutana ti bampasi to nge ke zinga na ngemba? Kana beto ke kutana ti bampasi yo ke vandaka pete na kutudila Yehowa ntima. Ebuna, nki beto ke salaka kana beto ke zinga na ngemba? Keti beto ke bikaka nde mambu ya nkaka kukatula beto dikebi ya kusadila Yehowa? Yehowa songaka bantu ya Izraele nde mambu yai lenda kumina bo.—Kul. 6:10-12.
Ntotila Aza teleminaka ngolo kibeni lusambu ya luvunu (Tala paragrafe 2) *
2. Sambu na nki ntotila Aza vandaka mbandu ya mbote?
2 Ntotila Aza kele mbandu ya mbote sambu yandi salaka mambu na mayele yonso. Yandi kudipesaka ya mvimba na Yehowa. Yandi sadilaka Yehowa na ntangu ya mpasi mpi ya ngemba. Banda na luyantiku, “ntima ya Aza vandaka ya mvimba na Yehowa.” (1 Bant. 15:14) Aza monisaka nde yandi kudipesaka ya mvimba na Yehowa ntangu yandi katulaka lusambu ya luvunu na Yuda. Biblia ke tuba nde: “Yandi katulaka bamesa-kimenga ya banzenza mpi bisika ya kunanguka, yandi panza-panzaka makunzi ya santu, mpi zengaka banti ya santu.” (2 Bans. 14:3, 5) Nkutu yandi katulaka nkaka na yandi ya nkento Maaka kiyeka yina yandi vandaka na yo ya nkento ya lukumu. Sambu na nki? Sambu yandi vandaka kupusa bantu na kusambila biteki.—1 Bant. 15:11-13.
3. Inki beto ta tadila na disolo yai?
3 Aza salaka mambu mingi ya mbote. Yandi sadisaka bantu ya Yuda na kusadila diaka Yehowa. Yehowa sakumunaka Aza mpi bantu ya Izraele zingaka na ngemba. Na nsungi ya bamvula kumi ya luyalu ya Aza “insi vandaka na ngemba.” (2 Bans. 14:1, 4, 6) Na disolo yai, beto ta tubila mutindu Aza sadilaka ntangu yina ya ngemba. Diaka, beto ta tadila mbandu ya Bakristu ya mvu-nkama ya ntete yina salaka mambu ya mbote na ntangu ya mbote bonso Aza. Na nima, beto ta pesa mvutu na ngiufula yai: Kana nge ke zinga na nsi yina Bambangi ya Yehowa ke sambilaka Yehowa na kimpwanza yonso, nki mutindu nge lenda sala mambu na ntangu yina ya ngemba? *
MUTINDU AZA SADILAKA NTANGU YA NGEMBA
4. Mutindu 2 Bansangu 14:2, 6, 7 ke monisa yo, nki mutindu Aza sadilaka ntangu ya ngemba?
4 Tanga 2 Bansangu 14:2, 6, 7. Aza songaka bantu nde Yehowa muntu ‘pesaka bo ngemba na bandambu yonso.’ Aza sadilaka ve ntangu yina ya ngemba sambu na kupema kansi yandi yantikaka kutunga bambanza, bibaka, banzo-zulu mpi bakielo. Yandi songaka bantu ya Yuda nde: “Insi kele na maboko na beto.” Inki Aza zolaka kutuba? Yandi zolaka kutuba nde bantu lendaka kutambula na kimpwanza yonso na nsi yina Nzambi pesaka bo kukonda nde bambeni kunwanisa bo. Yandi siamisaka bantu na kusala mambu ya mbote na ntangu yina ya ngemba.
5. Sambu na nki Aza kumisaka basoda na yandi ngolo?
5 Aza sadilaka mpi ntangu yina ya ngemba sambu na kukumisa basoda na yandi ngolo. (2 Bans. 14:8) Yo ke tendula ve nde Aza tudilaka ve Yehowa ntima. Yandi zabaka nde yo vandaka mukumba na yandi ya kusadisa bantu na kuyilama sambu na bampasi yina lendaka kukumina bo na bilumbu ke kwisa. Aza zabaka nde mbala ya nkaka mbanza Yuda ta vandaka ve ntangu yonso na ngemba. Yo salamaka mutindu yina.
MUTINDU BAKRISTU YA MVU-NKAMA YA NTETE SADILAKA NTANGU YA NGEMBA
6. Inki mutindu Bakristu ya mvu-nkama ya ntete sadilaka bantangu ya ngemba?
6 Ata Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kutanaka ti bambangika mbala na mbala, bantangu ya nkaka bo vandaka kuzinga na ngemba. Inki mutindu balongoki sadilaka bantangu yina ya ngemba? Bakristu yai ya kwikama landaka kusamuna nsangu ya mbote. Mukanda ya Bisalu ke monisa nde bo vandaka “kutambula na boma ya Yehowa.” Bo landaka kusamuna nsangu ya mbote, yo yina bo “landaka kuyela.” Ya kieleka Yehowa sakumunaka bikesa na bo ya kusamuna na bantangu ya ngemba.—Bis. 9:26-31.
7-8. Inki Polo mpi Bakristu ya nkaka salaka ntangu bo vandaka ti dibaku ya mbote? Tendula.
7 Balongoki ya mvu-nkama ya ntete vandaka kusadila mabaku ya mbote sambu na kumwanga nsangu ya mbote. Mu mbandu, ntangu Polo bakisaka nde yandi lenda longa bantu mingi na Efezo, yandi bikalaka na Efezo mpi samunaka kuna.—1 Bak. 16:8, 9.
8 Polo mpi Bakristu ya nkaka vandaka diaka ti dibaku ya kusamuna na bantu mingi na mvu 49 ya ntangu na beto, ntangu diambu ya luyotisu basikaka. (Bis. 15:23-29) Ntangu bantumwa mpi bankuluntu ya Yeruzalemi zabisaka mabundu lukanu yina bo bakaka, balongoki salaka ngolo sambu na kuzabisa “nsangu ya mbote ya ndinga ya Yehowa.” (Bis. 15:30-35) Inki mbuma yo butaka? Biblia ke tuba nde: “Mabundu vandaka kibeni kukuma ngolo na lukwikilu mpi kukuma mingi konso kilumbu.”—Bis. 16:4, 5.
BETO SADILA BANTANGU YA NGEMBA BUBU YAI
9. Inki mutindu bansadi mingi ya Yehowa ke sadilaka yandi na bansi mingi mpi nki ngiufula beto lenda kudiyula?
9 Na bansi mingi bubu yai, Bambangi ya Yehowa lenda samuna na ngemba. Keti nge ke zingaka na nsi yina nge lenda sadila Yehowa na kimpwanza yonso? Kana mpidina kudiyula nde: ‘Inki mutindu mono ke sadilaka kimpwanza yango?’ Na bilumbu yai ya nsuka, dibundu ya Yehowa ke samuna mpi ke longa nsangu ya mbote na ntoto ya mvimba na mutindu yina me salamaka ntete ve. (Mar. 13:10) Bambangi ya Yehowa kele ti mabaku mingi ya kulonga nsangu ya mbote.
Bampangi mingi ke bakaka balusakumunu mingi ntangu bo ke kwendaka kusamuna na nsi ya nkaka to ntangu bo ke taka kimbangi na bantu yina ke tubaka ndinga ya nkaka (Talabaparagrafe 10-12) *
10. Mukanda ya 2 Timoteo 4:2 ke siamisa beto na kusala nki?
10 Inki mutindu beto lenda sadila mbote ntangu ya ngemba? (Tanga 2 Timoteo 4:2.) Nge lenda tala kana nge to muntu mosi ya dibuta na nge, lenda soba mambu ya luzingu na yandi sambu na kusamuna mingi to kukuma mupasudi-nzila. Yai kele ve ntangu ya kusosa kukuma mvwama to ya kuvanda ti bima mingi ya kinsuni sambu beto ta guluka ve ti yo na mpasi ya nene.—Bing. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Yoa. 2:15-17.
11. Inki bansamuni ya nkaka ke salaka sambu na kulonga bantu mingi nsangu ya mbote?
11 Bansamuni mingi me longukaka ndinga ya mpa sambu na kusamuna mpi kulonga bantu ya nkaka. Dibundu ya Yehowa me basisaka mikanda mingi yina ke tendulaka Biblia sambu na kusadisa bo na kulonga na bandinga mingi. Mu mbandu na 2010, mikanda na beto vandaka na bandinga kiteso ya 500. Bubu yai, ntalu na yo me mata kibeni mpi yo me kuma na bandinga kuluta 1 000.
12. Inki mambote bantu ke bakaka ntangu bo ke waka nsangu ya mbote na ndinga na bo? Pesa mbandu.
12 Inki mutindu bantu ke kudiwaka kana bo ke longa bo Ndinga ya Nzambi na ndinga na bo? Beto tadila mbandu ya mpangi-nkento mosi yina bakaka mambote na lukutakanu mosi ya Distrike yina salamaka na mbanza Memfisi na provense ya Tennessee na États-Unis. Lukutakanu yango salamaka na Kinyarwanda ndinga yina bo ke tubaka na Rwanda, na Congo (Kinshasa) mpi na Uganda. Na nima ya lukutakanu, mpangi-nkento mosi yina ke tubaka Kinyarwanda tubaka nde: “Yai kele mbala ya ntete yina mono ke bakisa mbote-mbote manaka yonso ya kimpeve na bamvula 17 ya mono me sala awa na États-Unis.” Ya kieleka, lukutakanu yai simbaka kibeni ntima ya mpangi-nkento yai sambu yo salamaka na ndinga na yandi. Keti nge lenda longuka ndinga ya nkaka kana mpila kele sambu na kusadisa bantu ya nkaka na teritware na beno? Yo ta vanda mbote mingi-mingi kana teritware na beno kele ti bantu yina ke tubaka ndinga ya nkaka. Bikesa yina nge ta sala, ta natila nge kiese mingi.
13. Inki mutindu bampangi na beto ya Russie sadilaka ntangu ya ngemba?
13 Bampangi na beto yonso ve ke samunaka na kimpwanza yonso. Na bansi ya nkaka baluyalu ke buyisaka kisalu na beto ya kusamuna. Mu mbandu na Russie. Bamfumu ya luyalu niokulaka bampangi bamvula mingi kansi na Marsi 1991, luyalu pesaka bo nswa ya kusambila diaka Yehowa na kimpwanza yonso. Na ntangu yina bansamuni vandaka kiteso ya 16 000 na Russie. Bamvula 20 na nima, bo kumaka bansamuni kuluta 160 000. Ya kieleka, bampangi na beto salaka mambu na mayele na ntangu yina bo vandaka ti dibaku ya kusamuna na kimpwanza yonso. Kansi, ntangu yina ya ngemba vandaka nkufi. Ata mambu me sobaka na nsi yina, bampangi na beto ke landa kaka kusadila Yehowa na kikesa yonso. Bo ke sadila mabaku yonso yina bo kele ti yo.
NTANGU YA NGEMBA TA MANA
Ntangu ntotila Aza sambaka ngolo Yehowa, Yehowa sadisaka Yuda na kununga bitumba yina bo nwanaka ti bambeni mingi ya ngolo (Tala baparagrafe 14-15)
14-15. Inki mutindu Yehowa sadilaka ngolo na yandi sambu na kusadisa Aza?
14 Nsuka-nsuka na bilumbu ya Aza bilumbu ya ngemba manaka. Kimvuka mosi ya basoda ya ngolo, milio mosi katukaka na Etiopia. Zera, mfumu ya kimvuka yango, vandaka ti kivuvu nde yandi ti basoda na yandi ta nunga Yuda. Kansi ntotila Aza tulaka ve ntima na basoda na yandi, yandi tulaka ntima na Yehowa Nzambi na yandi. Yandi sambaka nde: “Sadisa beto, O Yehowa Nzambi na beto, sambu beto ke tula ntima na nge, mpi beto me kwisa kunwanisa kimvuka yai ya bantu na zina na nge.”—2 Bans. 14:11.
15 Ata basoda ya Etiopia vandaka mingi kibeni kuluta basoda ya Aza, Aza zabaka nde Yehowa kele ngolo mingi mpi yandi ta sadisa bantu na yandi. Yehowa sadisaka bantu na yandi. Ata basoda ya Etiopia vandaka mingi, bo nungaka ve.—2 Bans. 14:8-13.
16. Inki mutindu beto me zaba nde ntangu ya ngemba ta mana?
16 Ata beto me zaba ve mambu yonso yina ta kumina konso muntu na kati na beto na bilumbu ke kwisa, beto ke zaba nde ntangu yonso ya ngemba yina Bambangi ya Yehowa kele na yo ta mana. Beto fwete vila ve nde, Yezu tubaka nde na bilumbu ya nsuka “makanda yonso ta menga” balongoki na yandi. (Mat. 24:9) Ntumwa Polo tubaka mpi nde: “Bantu yonso yina ke zola kuzinga na kukangama na Nzambi na bumosi ti Kristu Yezu, bo ta monisa bo mpi mpasi.” (2 Tim. 3:12) Satana kele na “makasi ya ngolo,” beto ta kuka ve kutina bampasi yonso yina Satana ta natila bansadi ya Yehowa sambu na makasi na yandi.—Kus. 12:12.
17. Inki mambu ya mpasi beto lenda kutana ti yo?
17 Kubika fioti beto yonso ta kutana ti mambu ya mpasi yina ta meka lukwikilu na beto. Mpasi ya nene ta vanda “mpasi mosi ya me bwaka ntete ve katuka na luyantiku ya nsi-ntoto tii bubu yai.” (Mat. 24:21) Na ntangu yina, bantu ya dibuta lenda niokula beto mpi bamfumu ya luyalu lenda buyisa kisalu na beto. (Mat. 10:35, 36) Bonso Aza, keti beto ta tudila Yehowa ntima sambu yandi sadisa beto mpi yandi tanina beto?
18. Mutindu Baebreo 10:38, 39 ke monisa yo, nki ke sadisa beto na kuyilama sambu na nsuka ya ntangu ya ngemba?
18 Yehowa ke sadisa beto na kimpeve sambu na mambu yina ta salama na bilumbu ke kwisa. Yandi ke twadisa “mpika ya kwikama mpi ya mayele” na kupesa beto madia ya kimpeve “na ntangu ya me fwana” sambu yo sadisa beto na kubikala ngolo na kimpeve. (Mat. 24:45) Kansi, beto fwete sala ngolo sambu na kuvanda ti lukwikilu ya ngolo na Yehowa.—Tanga Baebreo 10:38, 39.
19-20. Mutindu 1 Bansangu 28:9 ke monisa yo, nki bangiufula beto fwete kudiyula mpi sambu na nki?
19 Bonso ntotila Aza, beto fwete ‘sosa Yehowa.’ (2 Bans. 14:4; 15:1, 2) Beto ke yantikaka kusosa Yehowa ntangu beto ke longukaka mambu yina me tala yandi mpi beto ke bakaka mbotika. Beto ke sadilaka mabaku yonso sambu na kukumisa zola na beto ngolo na Yehowa. Yo yina, kudiyula nde: ‘Keti mono ke kwendaka na balukutakanu ya dibundu mbala na mbala?’ Na balukutakanu, beto ke bakaka ngolo ya kulanda kusadila Yehowa mpi bampangi ke pesaka beto kikesa. (Mat. 11:28) Nge lenda kudiyula diaka nde: ‘Keti mono ke longukaka Biblia mbala na mbala?’ Kana nge ke zingaka na dibuta, keti nge ke salaka lusambu ya dibuta konso mposo? Kana nge ke zingaka nge mosi, keti nge ke salaka kulonguka na nge mosi? Diaka, keti nge ke samunaka mingi mpi ke salaka kisalu ya kukumisa bantu balongoki?
20 Sambu na nki beto fwete kudiyula bangiufula yina? Biblia ke songa beto nde Yehowa ke talaka bangindu na beto mpi mambu yina kele na bantima na beto, yo yina beto fwete sala mpi mutindu mosi. (Tanga 1 Bansangu 28:9.) Kana beto me bakisa nde beto fwete soba mambu ya nkaka na yina me tala balukanu na beto, bikalulu mpi mutindu na beto ya kuyindula, beto fwete samba Yehowa sambu yandi sadisa beto na kusala yo. Yai kele ntangu ya kudibongisa sambu na bampasi yina ta kumina beto na bilumbu ke kwisa. Beto bika ve ata kima mosi kukanga beto nzila ya kusadila mbote ntangu ya ngemba.
NKUNGA 62 Nkunga ya Mpa
^ par. 5 Keti nge ke zingaka na nsi yina nge ke sadilaka Yehowa na kimpwanza yonso? Kana yo kele mutindu yina, nki mutindu nge ke sadilaka ntangu yina ya ngemba? Disolo yai ta sadisa nge na kulanda mbandu ya Aza, ntotila ya Yuda mpi ya Bakristu ya mvu-nkama ya ntete. Bo sadilaka mbote ntangu ya ngemba.
^ par. 3 NTENDULA YA BANGOGO: Ngogo “ngemba” ke tendula diaka mambu mingi katula kuzinga na ntangu yina bitumba kele ve. Ngogo ya Kiebreo yina bo me balula na ngogo ngemba ke tendula sante ya mbote mpi lutaninu.
^ par. 57 NTENDULA YA BIFWANISU: Ntotila Aza ke katula nkaka na yandi ya nkento kiyeka yina yandi vandaka na yo, ya nkento ya lukumu sambu yandi ke pusa bantu na kusambila biteki. Bantu yina vandaka kundima lutwadisu ya Aza ke landa mbandu na yandi mpi bo ke buka biteki.
^ par. 59 NTENDULA YA BIFWANISU: Mpangi mosi ti nkento na yandi ke kumisa luzingu na bo pete sambu na kukwenda kisika yina mpusa ya bansamuni kele mingi.
