1-2. (a) Inki mutindu Satana ke kusaka bantu? (b) Inki beto ta tadila na disolo yai?

SATANA, “tata ya luvunu,” me kusaka bantu banda luyantiku. (Yoa. 8:44) Luvunu ya me tala lufwa mpi luzingu na nima ya lufwa kele na kati ya malongi ya luvunu ya Satana. Boma ya bafwa me basisaka bikalulu mpi mambu mingi ya bantu ke salaka. Yo yina, bampangi mingi fwete vanda ti ‘lukwikilu ya ngolo kibeni’ ntangu muntu mosi ya dibuta to ya kimvuka na bo me fwa.—Yude 3.

² Kana nge ke kutana ti mambu yai, nki lenda sadisa nge na kukangama ngolo na malongi ya Biblia ya me tala bafwa? (Baef. 6:11) Inki mutindu nge lenda pesa kikesa mpi kusadisa mpangi yina bo ke pusa na kusala ve mambu yina ke sepedisaka ve Nzambi? Disolo yai ta tubila mutindu Yehowa ke twadisaka beto. Beto tadila ntete mambu yina Biblia ke tubaka sambu na lufwa.

3. Inki bampasi luvunu yai ya ntete nataka?

³ Lukanu ya Nzambi vandaka ve nde bantu kufwa. Sambu Adami ti Eva kuzinga kimakulu, yo lombaka nde bo lemfukila Yehowa yina pesaka bo nsiku yai ya pete: “Nge fwete dia ve mbuma ya nti ya kuzaba mambu ya mbote ti ya mbi, sambu kilumbu yina nge ta dia yo, nge ta fwa kibeni.” (Kuy. 2:16, 17) Mpidina, Satana yantikaka luvunu. Yandi tubilaka Eva na nzila ya nioka nde: “Beno ta fwa ve ata fioti.” Diambu ya mawa kele nde Eva kwikilaka na luvunu yina mpi diaka mbuma. Na nima, bakala na yandi mpi diaka. (Kuy. 3:4, 6) Yo yina, disumu mpi lufwa kotaka na ntoto.—Bar. 5:12.

4-5. Inki mutindu Satana ke landaka kukusa bantu?

 ⁴ Adami ti Eva fwaka kaka mutindu Nzambi songaka bo. Kansi Satana ke landaka kutuba mambu ya luvunu sambu na lufwa. Yandi me basisaka malongi ya nkaka ya luvunu. Dilongi mosi ke tubaka nde kana muntu kufwa nitu na yandi ke fwaka kansi moyo ke landaka kuzinga na insi ya bampeve. Malongi yai ya luvunu ke kusaka bantu mingi tii bubu yai.—1 Tim. 4:1.

⁵ Sambu na nki Satana ke kusaka bantu mingi? Satana ke sadilaka mawi yina beto ke butukaka na yo sambu na kukusa bantu na yina me tala lufwa. Sambu Nzambi me gangaka beto ti mpusa ya kuzinga kimakulu, beto ke zolaka ve kufwa. (Lon. 3:11) Lufwa kele mbeni na beto.—1 Bak. 15:26.

6-7. (a) Keti Satana me nungaka na kubumba kieleka ya bafwa? Tendula. (b) Inki mutindu kieleka ya Biblia ke katulaka beto boma ya kukonda mfunu?

⁶ Ata Satana ke landa kukusa bantu, kieleka ya me tala lufwa me zabanaka. Bubu yai bantu mingi ke zabaka mpi ke longaka mambu yina Biblia ke tubaka sambu na nkadilu mpi kivuvu ya bafwa. (Lon. 9:5, 10; Bis. 24:15) Kieleka yai ke pesaka beto kikesa, ke katulaka beto boma mpi baketi-keti ya kukonda mfunu. Mu mbandu, beto ke waka ve boma ya bafwa. Beto ke zabaka nde bo ke zingaka ve mpi nde bo lenda sala beto kima ve. Bo kele na mpongi ya ngolo. (Yoa. 11:11-14) Beto ke zabaka mpi nde bafwa ke zabaka ve mambu yina ke luta na nima. Yo yina na lufutumuku, ata bantu yina me fwaka bamvula mingi ta yindula nde bo me sala kaka mwa ntangu fioti.

⁷ Keti nge ke ndimaka nde kieleka ya me tala bafwa kele pwelele, pete mpi me fwana? Mambu yai me swaswana kibeni ti luvunu ya Satana! Katula kukusa bantu, malongi yai ya luvunu ke fingisaka Ngangi na beto. Sambu na kubakisa mbote-mbote bampasi yina Satana me basisaka, beto ta tadila bangiufula yai: Inki mutindu luvunu ya Satana ke fingisaka Yehowa? Inki mutindu yo ke monisaka nde kimenga ya Kristu kele mfunu ve? Inki mutindu yo me yikaka mpasi na luzingu ya bantu?

8. Mutindu Yeremia 19:5 ke monisa yo, nki mutindu luvunu ya Satana sambu na bafwa ke fingisaka Yehowa?

⁸ Luvunu ya Satana sambu na bafwa ke fingisaka Yehowa. Dilongi ya ke tubaka nde bafwa ke niokwamaka na tiya kele na kati ya malongi ya luvunu ya Satana. Malongi yai ke fingisaka  kibeni Nzambi! Inki mutindu? Yo ke ndimisaka bantu kibeni nde Nzambi ya zola kele nku bonso Diabulu. (1 Yoa. 4:8) Nge ke kudiwaka nki mutindu? Ebuna yandi mosi Yehowa ke kudiwaka nki mutindu? Yehowa ke mengaka mambu yonso ya nku.—Tanga Yeremia 19:5.

9. Mutindu Yoane 3:16 mpi 15:13 ke tubila yo, nki mutindu luvunu ya Satana ke vandaka ti bupusi na kimenga ya Kristu?

⁹ Luvunu ya Satana sambu na lufwa ke monisaka nde kimenga ya Kristu kele mfunu ve. (Mat. 20:28) Luvunu ya nkaka ya Satana kele nde bantu ke vandaka ti moyo yina ke fwaka ve. Kana yo vandaka mutindu yina, bantu yonso zolaka kuzinga kimakulu. Kristu zolaka ve kupesa luzingu na yandi bonso kimenga sambu beto baka luzingu ya mvula na mvula. Beto fwete vila ve nde kimenga ya Kristu kele mutindu mosi ya kuluta nene ya kumonisila bantu zola. (Tanga Yoane 3:16; 15:13.) Yindula mutindu Yehowa ti Mwana na yandi ke kudiwaka sambu malongi yai ke monaka mpamba dikabu yai ya mfunu.

10. Inki mutindu luvunu ya Satana ya me tala lufwa me yikaka mpasi na luzingu ya bantu?

¹⁰ Luvunu ya Satana me yikaka mpasi na luzingu ya bantu. Ziku bantu lenda songa bibuti yina me fwisa mwana na bo nde Nzambi me baka yandi sambu na kukuma wanzio. Keti luvunu yai ke lembikaka bo to ke yikaka bo mpasi? Diaka, bo vandaka kulonga dilongi ya luvunu ya bilungi ya tiya sambu na kumonisa mpasi yina bantu ta mona, yo ke tadila mpi mpasi ya kuyoka bantu yina vandaka kutelemina malongi ya nzo-nzambi na zulu ya nti. Na kutadila Tribinale ya bamfumu ya mabundu ya Espania (Inquisition), bazuzi ya nkaka yina vandaka kuyoka bantu na tiya vandaka kuyindula nde bo vandaka kumonisa bantu yina vandaka kubuya malongi ya dibundu “mutindu mpasi ya bilungi ya tiya ta vanda kimakulu” sambu bo balula ntima na ntwala ya kufwa mpi bo guluka na bilungi ya tiya. Na bansi mingi bantu ke sambilaka, ke pesaka lukumu mpi ke sosaka lusadisu na ba-nkaka na bo yina me fwaka. Bantu ya nkaka ke zolaka kulembika ba-nkaka na bo sambu ba-nkaka kupesa bo ve ndola. Diambu ya mawa kele nde malongi yai ya luvunu ya Satana ke lembikaka ve bantu. Kansi yo ke pesaka bo boma mpi basusi ya kukonda mfunu.

11. Inki mutindu banduku to bantu ya dibuta lenda pusa beto na kusala mambu yina kele ve na Ndinga ya Nzambi?

¹¹ Zola ya Nzambi mpi ya Ndinga na yandi ke siamisaka beto na kulemfukila Yehowa ata ntangu banduku to bantu ya dibuta ke pusa beto na kusala mambu ya me tala bafwa yina kele ve na Biblia. Ziku bo lenda tuba nde beto ke zolaka ve to ke zitisaka ve bafwa sambu na kupesa beto nsoni. To bo lenda tuba nde mambu ya beto me sala ta pusa bafwa na kusala bantu mbi. Inki mutindu beto lenda nwanina kieleka ya Biblia? Tala mutindu nge lenda sadila minsiku ya Biblia ya ke landa.

12. Inki bikalulu ya me tala bafwa ke wakanaka ve ti Biblia?

¹² Baka lukanu ya ‘kukabwana’ ti malongi mpi bikalulu yina ke wakanaka ve ti Biblia. (2 Bak. 6:17) Na Caraïbes, bantu mingi ke kwikilaka nde na nima ya lufwa, “mpeve” ya muntu yina lenda landa kuzinga sambu na kupesa ndola na bantu yina niokulaka yandi. Mukanda mosi ke tuba nde, nkutu “mpeve” yina lenda “nata mpasi na dikanda.” Na Afrika, bantu ke vandaka ti kikalulu ya kupelisa tiya mpimpa ya mvimba na nzo ya muntu yina me fwa. Sambu na nki? Bantu ya nkaka ke tubaka nde yo ke kulaka bampeve ya mbi.  Bambangi ya Yehowa ke ndimaka ve malongi yonso ya luvunu to ke salaka ve mambu yina ke mwangaka luvunu ya Satana!—1 Bak. 10:21, 22.

13. Mutindu Yakobo 1:5 ke monisa yo, kana nge ke bakisa ve kikalulu mosi buna, nki nge fwete sala?

¹³ Kana nge ke bakisa ve kikalulu to nsiku mosi buna, samba Yehowa mpi lomba yandi mayele. (Tanga Yakobo 1:5.) Na nima, sala bansosa na mikanda na beto mpi kana mpila kele solula ti bankuluntu. Bo ta bakila nge ve lukanu kansi bo lenda sadisa nge na kuzwa minsiku ya Biblia, mu mbandu minsiku yina kele na disolo yai. Kana nge sala mambu yai, nge ta sadila ‘mayele ya kuswaswanisa mambu’ mpi mayele yango ta sadisa nge na “kuswaswanisa mambu ya mbote ti ya mbi.”—Baeb. 5:14.

14. Inki mutindu beto lenda budisa ve bantu sakuba?

¹⁴ “Beno sala mambu yonso sambu na nkembo ya Nzambi. Beno kuma ve bikuma ya . . . kubula sakuba.” (1 Bak. 10:31, 32) Ntangu beto ke baka lukanu ya kuvukana na diambu to na nsiku mosi buna, beto fwete yindula mpi mutindu lukanu na beto ta vanda ti bupusi na kansansa ya bantu ya nkaka, mingi-mingi bampangi-Bakristu. Beto fwete budisa bo ve sakuba ata fioti. (Mar. 9:42) Diaka, beto ke zolaka ve kulwadisa bantu yina kele ve Bambangi ya Yehowa. Zola ta sadisa beto na kusolula ti bo na luzitu yonso sambu na kupesa Yehowa nkembo. Ya kieleka, beto ta zola ve kuswana ti bantu to kuvweza bansiku na bo. Kuvila ve nde zola kele ngolo. Kana beto kele mawete mpi luzitu, beto ta lembika ntima ya bambeni.

15-16. (a) Sambu na nki yo kele mbote na kutendudila bantu ya nkaka balukwikilu na nge? Pesa mbandu. (b) Inki mutindu beto lenda sadila bangogo ya Polo yina kele na Baroma 1:16?

¹⁵ Songa bantu yonso nde nge kele Mbangi ya Yehowa. (Yez. 43:10) Bantu ya dibuta to bantu ya ke zingaka pene-pene na nge ta yangisa nge ve kana bo zaba nde nge ke sambilaka Yehowa. Mpangi Francisco, yina ke zingaka na Mozambique, ke tuba nde: “Ntangu mono ti nkento na mono Carolina yantikaka kulonguka kieleka, beto songaka bantu ya mabuta na beto nde beto ta sambilaka diaka ve bafwa. Ntangu mpangi ya Carolina ya nkento fwaka, lukwikilu na beto mekamaka. Bantu ya bwala na beto ke vandaka ti kikalulu ya kuyobisa mvumbi ntangu bo ke sala mambu ya lusambu  na bo. Na nima, bampangi ya muntu yina me fwa fwete lala bilumbu tatu na kisika yina bo yobisaka mvumbi. Bo ke salaka mambu yai sambu na kulembika mpeve ya muntu yina me fwa. Dibuta ya Carolina vandaka kuvingila nde yandi mpi kulala na kisika yina.”

¹⁶ Inki Francisco ti nkento na yandi salaka? Francisco ke yika nde: “Sambu beto ke zolaka Yehowa mpi ke zolaka kusepedisa yandi, beto buyaka kusala mambu yina. Dibuta ya Carolina waka makasi kibeni. Bo tubaka nde beto ke zitisaka ve bafwa mpi nde dibuta ya mvimba ta kwisaka diaka ve na nzo na beto to ta sadisaka beto diaka ve. Sambu beto tendudilaka bo dezia balukwikilu na beto, beto tubilaka yo diaka ve ntangu bo vandaka ti makasi. Bantu ya nkaka ya dibuta kotilaka beto mpi tubaka nde bo me zaba dezia lukanu na beto. Na nima, bantu ya dibuta ya Carolina yangisaka beto diaka ve mpi ngemba kotaka. Bampangi ya nkaka ya dibuta na bo kwisaka kulomba beto mikanda.” Beto fwete wa ve nsoni sambu na kunwanina kieleka ya me tala lufwa.—Tanga Baroma 1:16.

17. Inki lenda sadisa beto na kuvanda nduku ya mbote ya mpangi yina me fwisa?

¹⁷ Ntangu mpangi mosi me fwisa muntu yina yandi vandaka kuzola, beto fwete sala ngolo na kuvanda “nduku ya kieleka . . . , mpangi yina me butukaka sambu na bantangu ya mpasi.” (Bing. 17:17) Inki mutindu beto lenda vanda “nduku ya kieleka,” mingi-mingi kana bo ke pusa mpangi yina me fwisa na kusala mambu yina ke wakana ve ti Biblia? Beto tadila minsiku zole ya Biblia yina lenda sadisa beto na kupesa bampangi yina me fwisa kikesa.

18. Inki pusaka Yezu na kubasisa mansanga mpi mbandu na yandi ke longa beto nki?

¹⁸ “Dila ti bantu yina ke dila.” (Bar. 12:15) Beto lenda konda kima ya kutuba na ntwala ya mpangi yina me fwisa. Bantangu ya nkaka, mansanga na beto ke tubaka mambu mingi. Ntangu Lazare nduku ya Yezu fwaka, Maria, Marta mpi bantu ya nkaka dilaka sambu na mpangi mpi nduku na bo yina bo vandaka kuzola. Bilumbu iya na nima ntangu Yezu kumaka, yandi mpi “basisaka mansanga,” ata yandi  zabaka nde yandi ta futumuna Lazare. (Yoa. 11:17, 33-35) Mansanga ya Yezu monisaka mutindu Tata na yandi kudiwaka. Maria ti Marta ndimaka nde Yezu vandaka kuzola dibuta na bo mpi ntembe kele ve nde yo pesaka bo kikesa. Mutindu mosi, kana bampangi ke bakisa nde beto ke zolaka bo, bo ta kudimona na kati ya bampangi yina ke zolaka bo mpi ke tudilaka bo dikebi.

19. Ntangu nge ke pesa mpangi yina me fwisa kikesa nki mutindu nge lenda sadila ndongisila yina kele na Longi 3:7?

¹⁹ “Ntangu ya kuvanda pima mpi ntangu ya kutuba.” (Lon. 3:7) Mutindu ya nkaka ya kupesa mpangi yina me fwisa kikesa kele kuwidikila yandi na dikebi yonso. Kubuyisa ve mpangi na kutuba mambu yina kele na ntima na yandi mpi kuwa ve kiseku na “mambu ya mpamba-mpamba” yina yandi ke tuba. (Yobi 6:2, 3) Yo lenda vanda susi sambu bantu ya dibuta yina kele ve Bambangi ya Yehowa ke pusa yandi na kusala diambu mosi ya mbi. Yo yina samba ti yandi. Lomba “Muntu ya ke waka kisambu” na kupesa yandi ngolo mpi kusadisa yandi na kubakisa mambu pwelele. (Nk. 65:2) Kana mpila kele, beno tanga Biblia. Beno tanga disolo mosi ya me fwana na mikanda na beto, mu mbandu disolo ya luzingu yina ke pesa kikesa.

20. Inki beto ta longuka na disolo ya ke landa?

²⁰ Beto kele ti dibaku ya kuzaba kieleka ya me tala bafwa mpi kivuvu ya kitoko ya ke vingila bantu yina kele na maziamu! (Yoa. 5:28, 29) Yo yina, bika beto nwanina na kikesa yonso kieleka ya Biblia na bangogo, na bisalu mpi kuzabisa yo na bantu ya nkaka na konso dibaku. Disolo ya ke landa ta tubila mutindu ya nkaka yina Satana ke kangaka bantu nzila na kuzaba kieleka, disongidila bisalu ya bampeve ya mbi. Beto ta mona kikuma yina beto fwete buya bikalulu ti bansaka yina ke wakanaka ti bademo.