DISOLO YA KULONGUKA 19
Zola mpi Lunungu na Ntangu ya Mpasi
“Nge kele ve Nzambi yina ke waka kiese na mambu ya mbi; muntu mosi ve ya mbi lenda bikala ti nge.”—NK. 5:4.
NKUNGA 142 Beto Tanina Kivuvu na Beto
MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILA *
1-3. (a) Na kutadila Nkunga 5:4-6, nki mutindu Yehowa ke tadilaka mambu ya mbi? (b) Sambu na nki beto lenda tuba nde kuvukisa nitu ti mwana ke wakanaka ve ti “nsiku ya Kristu”?
YEHOWA NZAMBI ke mengaka mambu yonso ya mbi. (Tanga Nkunga 5:4-6.) Yandi ke mengaka mpenza kuvukisa nitu ti mwana sambu yo kele diambu ya mbi kibeni! Bonso Yehowa, bansadi na yandi ke mengaka mpi muntu yina me bebisa mwana mpi bo ke yambulaka yandi ve na dibundu.—Bar. 12:9; Baeb. 12:15, 16.
2 Mitindu yonso ya kuvukisa nitu ti mwana ke wakanaka ve ti “nsiku ya Kristu.” (Bag. 6:2) Sambu na nki? Mutindu beto longukaka na disolo ya me luta, nsiku ya Kristu disongidila, mambu yonso yina Yezu longaka na bangogo mpi na mbandu me simbama na zola mpi ke siamisaka lunungu. Sambu Bakristu ya kieleka ke lemfukaka na nsiku yai, bo ke sadisaka bana na kubakisa nde beto ke taninaka mpi ke zolaka bo mingi. Kansi kubebisa mwana kele diambu ya mbi mpi ya bwimi yina ke monisaka mwana nde bo ke zolaka yandi ve mpi ke taninaka yandi ve.
3 Diambu ya mawa kele nde kuvukisa nitu ti bana ke salamaka na ntoto ya mvimba mpi Bakristu ya kieleka me bwaka na mutambu yai. Sambu na nki? Biblia ke tuba nde “bantu ya mbi mpi bantu ya luvunu” ta kuma mingi mpi bankaka lenda kota na dibundu. (2 Tim. 3:13) Diaka, bampangi ya nkaka me bwaka na nzala yai ya bwimi mpi me bebisaka bana. Bika beto tadila kikuma yina diambu yai kele disumu ya nene. Na nima, beto ta tubila mutindu bankuluntu ke sambisaka masumu ya nene mu mbandu, kuvukisa nitu ti mwana mpi mutindu bibuti lenda tanina bana na bo. *
DISUMU YA NENE
4-5. Inki mutindu kuvukisa nitu ti mwana kele disumu sambu na yandi?
4 Kuvukisa nitu ti mwana ke nataka bampasi bantangu ya nda. Yo ke pesaka mpasi na bana yina bo me bebisa, bantu yina ke zolaka yandi mu mbandu, bantu ya dibuta mpi bampangi na dibundu. Kuvukisa nitu ti mwana na kele disumu ya nene.
5 Disumu na mwana. * Yo kele disumu ya nene yina ke pesaka bantu ya nkaka mpasi. Mutindu beto ta longuka yo na disolo yina ke landa, muntu yina ke vukisaka nitu ti mwana ke bebisaka mwana yina na mitindu mingi. Yandi ke bebisaka kikalulu ya mwana ya kutudila bantu ntima mpi ke tulaka lutaninu ya mwana na kigonsa. Beto fwete tanina bana na diambu yai ya mbi mpi bana yina bo me bebisaka ke vandaka na mfunu ya kikesa mpi ya lusadisu.—1 Bate. 5:14.
6-7. Sambu na nki muntu yina me bebisa mwana me sala disumu na dibundu mpi na bamfumu ya leta?
6 Disumu na dibundu. Mpangi yina me bebisa mwana me fingisa dibundu. (Mat. 5:16; 1 Pie. 2:12) Diambu yai kele mbi mpenza sambu na Bakristu ya kwikama yina ke nwanaka “ngolo kibeni sambu na lukwikilu”! (Yude 3) Beto ke basisaka muntu yina me sala diambu yai ya mbi na dibundu sambu yandi me balula ve ntima mpi me fingisa dibundu.
7 Disumu na bamfumu ya leta. Bakristu fwete ‘lemfuka na bamfumu ya nene.’ (Bar. 13:1) Beto ke lemfukaka ntangu beto ke zitisaka bansiku ya insi. Kana mpangi mosi me fwa nsiku, mu mbandu yandi me vukisa nitu ti mwana, yandi me sala disumu na ntwala ya bamfumu ya leta. (Fwanisa ti Bisalu 25:8.) Ata bankuluntu kele ve ti nswa ya kupesa ndola na muntu yina me fwa nsiku, bo ta tanina yandi mpi ve na ndola yina bamfumu ya leta ta pesa yandi. (Bar. 13:4) Nsumuki ta buka yina yandi kunaka.—Bag. 6:7.
8. Inki mutindu Yehowa ke tadilaka mambu ya mbi yina bo me sadila bantu ya nkaka?
8 Mbi kuluta, disumu na meso ya Nzambi. (Nk. 51:4) Kana muntu mosi me sala muntu ya nkaka mbi, yandi me sala disumu na meso ya Yehowa. Beto tadila Nsiku yina Nzambi pesaka bantu ya Izraele. Nsiku vandaka kutuba nde muntu yina me yiba to me kusa nkweno na yandi “me sala mambu kukonda kwikama na ntwala ya Yehowa.” (Levi 6:2-4) Ya kieleka, mpangi yina me vukisa nitu ti mwana me bebisa lutaninu ya mwana yina mpi me konda kwikama na meso ya Nzambi. Muntu yina me bebisa mwana me fingisa kibeni zina ya Yehowa. Yo yina, bo fwete pesa yandi ndola sambu yandi me sala disumu ya nene na meso ya Nzambi.
9. Inki formasio dibundu ya Yehowa ke pesaka banda ntama mpi sambu na nki?
9 Banda ntama, dibundu ya Yehowa me basisaka mikanda mingi yina ke tubilaka kuvukisa nitu ti mwana. Mu mbandu, masolo ya Nzozulu ya Nkengi mpi ya Telama! me tubilaka mutindu bana yina bo me bebisaka ke monaka mpasi, mutindu bantu ya nkaka lenda sadisa mpi kupesa bo kikesa mpi mutindu bibuti lenda tanina bana na bo. Bankuluntu me bakaka formasio ya mbote sambu na kusambisa bantu yina ke bebisaka bana. Dibundu ya Nzambi ke landilaka mutindu bankuluntu fwete sambisa muntu yina me vukisa nitu ti mwana. Sambu na nki? Sambu na kuzikisa nde mutindu dibundu ke sambisaka mambu ke wakana ti nsiku ya Kristu.
KUSAMBISA MASUMU YA NENE
10-12. (a) Ntangu bankuluntu ke sambisaka masumu ya nene nki bo fwete vila ve mpi nki kele lukanu na bo? (b) Mutindu Yakobo 5:14, 15 ke monisa yo, bankuluntu ke sosaka kusala nki?
10 Ntangu bankuluntu ke sambisaka masumu ya nene bo fwete vila ve nde nsiku ya Kristu ke lombaka nde bo sadila mameme mambu na zola, bo sala mambu ya mbote mpi ya lunungu na meso ya Nzambi. Yo yina, bo fwete tadila mambu mingi kana bo me wa nde mpangi mosi me sala disumu ya nene. Bankuluntu fwete pesa zina ya Nzambi lukumu. (Levi 22:31, 32; Mat. 6:9) Lukanu na bo ya nkaka kele ya kudibanza sambu na mambote ya kimpeve ya bampangi mpi kusadisa bayina bo me sadilaka mambu ya mbi.
11 Diaka, kana mpangi mosi me sala disumu, kana mpila kele bankuluntu fwete sadisa yandi na kuvutukila kinduku na yandi ti Yehowa. (Tanga Yakobo 5:14, 15.) Mpangi yina me lungisa banzala na yandi ya mbi mpi me sala disumu ya nene ke bela na kimpeve. Yo ke tendula nde yandi kele diaka ve ti kinduku ya mbote ti Yehowa. * Na mutindu yina bankuluntu kele minganga ya kimpeve. Bo ke salaka ngolo na kubelula “muntu yina ke bela [disongidila, muntu yina me sala disumu].” Bandongisila na bo ya me katuka na Biblia ta sadisa yandi na kuvutukila kinduku ti Nzambi kaka kana yandi me balula ntima na masonga yonso.—Bis. 3:19; 2 Bak. 2:5-10.
12 Ya kieleka, bankuluntu kele ti mukumba ya nene. Bo ke kudibanzaka mpenza sambu na mameme yina Nzambi pesaka bo. (1 Pie. 5:1-3) Bo ke zolaka nde bampangi kuvanda na lutaninu na dibundu. Yo yina, bo ke salaka nswalu kana bo me wa nde mpangi mosi me sala disumu ya nene, mu mbandu kubebisa mwana. Beto tadila bangiufula yina kele na luyantiku ya paragrafe 13, 15, mpi 17.
13-14. Keti bankuluntu fwete lemfuka na nsiku ya kufunda muntu yina me vukisa nitu ti mwana na bamfumu ya leta? Tendula.
13 Keti bankuluntu fwete lemfuka na nsiku ya kufunda muntu yina me vukisa nitu ti mwana na bamfumu ya leta? Ee. Na bansi yina bo ke sadilaka nsiku yai, bankuluntu fwete funda muntu yina me vukisa nitu ti mwana. (Bar. 13:1) Nsiku yai ke fwa ve nsiku ya Nzambi. (Bis. 5:28, 29) Kana bo me funda mpangi mosi na bankuluntu, bankuluntu fwete sosa ntete lutwadisu ya Betele sambu na kuzaba mutindu bo ta funda diambu yai na leta.
14 Bankuluntu fwete songa mwana yina bo me bebisa, bibuti na yandi mpi bantu ya nkaka yina me zaba diambu yango nde bo kele ti nswa ya kufunda muntu yina na leta. Kansi nki bankuluntu fwete sala kana muntu yango kele na dibundu mpi diambu yango me zabana? Keti Mukristu yina me kwenda kuzabisa bankuluntu fwete yindula nde yandi me fingisa zina ya Nzambi? Ve. Muntu yina me sala mbi me fingisa zina ya Nzambi.
15-16. (a) Na kutadila 1 Timoteo 5:19, sambu na nki bankuluntu fwete widikila bambangi zole na ntwala ya kusala komite ya kusambisa? (b) Inki bankuluntu fwete sala ntangu bo me funda mpangi mosi nde yandi me vukisa nitu ti mwana?
15 Na ntwala nde komite ya kusambisa kusalama, sambu na nki bankuluntu fwete baka banzikisa ya bambangi zole? Sambu yo kele mambu yina Biblia ke lombaka. Kana nsumuki me tuba ve masonga, bankuluntu fwete lomba bambangi zole na kutuba mutindu mambu salamaka sambu yo sadisa bo na kuzenga makambu. (Kul. 19:15; Mat. 18:16; tanga 1 Timoteo 5:19.) Keti yo ke tendula nde bambangi zole fwete tuba mutindu mambu salamaka na ntwala nde bo funda na leta? Ve. Bankuluntu to bantu ya nkaka ta binga ve bambangi zole ntangu bo ke funda diambu yai ya mbi na bamfumu ya leta.
16 Kana bo funda mpangi mosi nde yandi me vukisa nitu ti mwana, bankuluntu fwete zitisa bansiku ya leta na diambu yai mpi bo fwete sala bansosa mbote-mbote. Kana yandi me buya, bankuluntu fwete ndima mambu yina bambangi me tuba. Kana bambangi kele zole, ya ntete me funda mpi ya zole me ndimisa diambu yango, bankuluntu fwete sala komite ya kusambisa. * Kana mbangi mosi kele ve, yo ke tendula ve nde mbangi yina ya nkaka me kusa. Ata bambangi zole ve ta tuba diambu yango, bankuluntu lenda zaba nde disumu ya nene salamaka mpi yo ke pesa bantu ya nkaka mpasi. Bankuluntu ta lembika bantu yina bo me pesa mpasi. Diaka, bankuluntu fwete tanina dibundu na bantu yina ke vukisaka nitu ti bana.—Bis. 20:28.
17-18. Inki kele mfunu ya komite ya kusambisa?
17 Inki kele mfunu ya komite ya kusambisa? Ngogo “kusambisa” ke tendula ve nde bankuluntu kele bazuzi to bamfumu, kansi bamfumu ya leta bantu kele ti nswa ya kupesa muntu yina me fwa nsiku ndola. Bankuluntu ta kota ve na mambu yina ke lomba nde leta kutadila, bo ke bikaka nde bamfumu ya leta kutadila mambu ya bantu yina ke fwa nsiku. (Bar. 13:2-4; Tito 3:1) Kansi, bankuluntu ta tala kana muntu yina ta bikala na dibundu to ve.
18 Bankuluntu ke sambisaka kaka mambu ya kimpeve. Bo ke sadilaka Biblia sambu yo sadisa bo na kuzaba kana nsumuki me balula ntima to ve. Kana yandi me balula ve ntima, bo ta basisa yandi na dibundu mpi ta zabisa dibundu. (1 Bak. 5:11-13) Kana yandi me balula ntima, yandi ta bikala na dibundu. Kansi bankuluntu ta zabisa yandi nde yandi me fwana diaka ve na kubaka mikumba na dibundu. Sambu na kutanina bana, bankuluntu lenda songa bibuti na kinsweki nde bo fwete vanda mayele ntangu bana kele na lweka ya muntu yina. Ntangu bankuluntu ke baka bangidika yai, bo fwete bumba kinsweki ya bampangi yina bo me bebisa mwana na bo.
MUTINDU YA KUTANINA BANA
Bibuti ke taninaka bana na bo ntangu bo ke solulaka ti bo mambu ya me tala kubebisa bana. Sambu na kusala yo mbote, bibuti ke sadilaka malongi yina dibundu ya Nzambi ke basisaka. (Tala paragrafe 19-22)
19-22. Inki bibuti fwete sala sambu na kutanina bana? (Tala kifwanisu ya lutiti ya zulu.)
19 Bibuti * kele ti mukumba ya kutanina bana. Bana “kele dikabu ya me katuka na Yehowa.” (Nk. 127:3) Yo kele mukumba ya bibuti ya kutanina dikabu yai ya mfunu. Inki bibuti lenda sala sambu na kutanina bana sambu bo bebisa bo ve?
20 Ya ntete, sosa kuzaba mambu ya me tala kuvukisa nitu. Zaba bikalulu mpi mayele ya mbi yina bantu ke sadilaka sambu na kukusa bana. Keba na bantu yina lenda vanda kigonsa. (Bing. 22:3; 24:3) Kuvila ve nde mbala mingi bantu yina ke bebisaka bana ke vandaka bantu yina bana me zaba mbote mpi ke tudilaka ntima.
21 Ya zole, solula mbote ti bana. (Kul. 6:6, 7) Yo ke tendula mpi kuwidikila bo na dikebi yonso. (Yak. 1:19) Kuvila ve nde bana yina bo me bebisaka ke kukaka ve kutela bantu mambu na bo. Ziku bo lenda yindula nde bantu ta ndima bo ve to bantu yina ke bebisaka bana lenda songa bo na kuzabisa ve muntu ya nkaka. Kana nge me bakisa diambu mosi ya mbi, yula bo bangiufula na mawete yonso mpi vanda ntima-nda ntangu bo ke tuba.
22 Ya tatu, longa bana. Songa bo mambu ya me tala kuvukisa nitu na kutadila mvula na bo. Songa bo mambu yina bo fwete tuba mpi fwete sala kana muntu ke sosa kusimba bo na kisika ya mbi. Sadila malongi yina dibundu ya Nzambi me basisaka sambu na kutanina bana. Tala lupangu “ Kudilonga mpi Longa Bana na Nge.”
23. Inki mutindu beto ke tadilaka kuvukisa nitu ti mwana mpi nki ngiufula beto ta tadila na disolo yina ke landa?
23 Bambangi ya Yehowa ke monaka nde kuvukisa nitu ti bana kele disumu ya nene mpi kele mbi kibeni. Sambu beto ke lemfukaka na nsiku ya Kristu, beto ke taninaka ve bantu ya mbi na bampasi ya masumu na bo. Ebuna, nki mutindu beto lenda sadisa bampangi yina bo me vukisaka nitu ti bo? Disolo ya ke landa ta pesa mvutu na ngiufula yai.
NKUNGA 103 Bangungudi Ke Makabu ya Bantu
^ par. 5 Disolo yai ta tubila mutindu beto lenda tanina bana sambu bantu kubebisa bo ve. Beto ta longuka mpi mutindu bankuluntu lenda tanina dibundu mpi mutindu bibuti lenda tanina bana na bo.
^ par. 3 NTENDULA YA BANGOGO: Kubebisa mwana ke salamaka ntangu mbuta me vukisa nitu ti mwana sambu na kulungisa bampusa na yandi ya kuvukisa nitu. Yo lenda tadila mpi kuvukisa nitu; kuvukisa nitu na munoko to na kisika ya kunenina; kusimba-simba binama ya kuvukisila nitu; mabele to mataku to kusala mambu ya nkaka ya mbi. Mbala mingi bantu ya bo ke bebisaka ke vandaka bana-bankento kansi yo ke tadila mpi bana-babakala. Ata bantu ya ke bebisaka bana ke vandaka babakala, kansi bankento ya nkaka ya kuyela lenda bebisa bana-babakala.
^ par. 5 NTENDULA YA BANGOGO: Na disolo yai mpi yina ta landa, bangogo “kubebisa mwana” ke tendula kuvukisa nitu ti yandi. Beto ke sadila ngogo yai sambu na kumonisa pwelele mpasi yina bo me pesa mwana, bo me bebisa yandi mpi yandi me sala mbi ve.
^ par. 11 Muntu yina ke bela na kimpeve kele na kisina ya disumu na yandi, ya balukanu ti ya mambu ya mbi yina yandi salaka mpi Yehowa ta sambisa yandi.—Bar. 14:12.
^ par. 16 Mwana fwete vanda ve ntangu bankuluntu ke sambisa muntu yina me vukisa nitu ti yandi. Kibuti to muntu ya nkaka yina mwana ke tudilaka ntima ta songa bankuluntu diambu yango sambu mwana kuniokwama ve na mabanza.
^ par. 19 Mambu ya bo ke tuba sambu na bibuti ke tadila mpi bantu yina ke kebaka bana yina kele ve bana na bo.
