1. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yehowa, Tata na beto ya zola?

YEHOWA ke zolaka beto mingi. (Yoa. 3:16) Beto fwete landa mbandu ya Tata na beto ya zola. Beto ke salaka ngolo na ‘kuditula na kisika ya bankaka, na kumonisa zola ya kimpangi mpi mawa ya nene’ na bantu yonso kansi mingi-mingi na “bantu yina kele bampangi na beto na lukwikilu.” (1 Pie. 3:8; Bag. 6:10) Kana bampangi ke kutana ti bampasi beto fwete sadisa bo.

2. Inki beto ta tubila na disolo yai?

² Bansadi ya Yehowa yonso ta kutana ti bampasi. (Mar. 10:29, 30) Ntembe kele ve nde beto ta kutana diaka ti bampasi mingi sambu nsuka ya nsi-ntoto yai me finama. Inki mutindu beto lenda sadisana? Bika beto tadila malongi yina beto ta baka na mbandu ya Loti, ya Yobi mpi ya Naomi. Beto ta tubila mpi bampasi ya nkaka yina bampangi ke kutana ti yo mpi mutindu beto lenda sadisa bo.

3. Mutindu 2 Piere 2:7, 8 ke monisa yo, nki lukanu ya mbi Loti bakaka mpi nki bampasi yo nataka?

³ Loti bakaka lukanu mosi ya mbi ntangu yandi ponaka na kuzinga ti bantu ya Sodome yina vandaka kusala mansoni mingi. (Tanga 2 Piere 2:7, 8.) Mbanza yina vandaka ti bimvwama kansi Loti kutanaka ti bampasi mingi sambu yandi kwendaka kuzinga kuna. (Kuy. 13:8-13; 14:12) Ziku nkento na  yandi kumaka kuzola mingi mbanza yina to bantu ya mbanza yina, yo yina yandi kolamaka na Yehowa. Yandi fwaka ntangu Nzambi nokisaka mvula ya tiya ti ya sufre na Sodome. Yindula mpi bana zole ya Loti ya bankento. Babakala yina zolaka kukwela bo fwaka. Loti vidisaka nzo, bima mpi nkutu nkento na yandi. (Kuy. 19:12-14, 17, 26) Na bantangu yai ya mpasi, Yehowa landaka kukanga ntima sambu na Loti.

4. Inki mutindu Yehowa monisilaka Loti ntima-nda? (Tala kifwanisu ya lutiti ya zulu.)

⁴ Ata Loti ponaka kuzinga na Sodome, na zola yonso Yehowa tindaka bawanzio sambu na kugulusa yandi ti dibuta na yandi. Kansi, na kisika ya kulemfuka mbala mosi na ntuma ya bawanzio ya kubasika na Sodome, Loti “vandaka kaka kusukinina.” Bawanzio simbaka yandi na diboko mpi basisaka yandi ti dibuta na yandi na mbanza. (Kuy. 19:15, 16) Bawanzio songaka yandi na kutina na ntoto ya bangumba. Na kisika ya kulemfukila Yehowa, Loti lombaka na kukwenda na mbanza ya pene-pene. (Kuy. 19:17-20) Yehowa widikilaka Loti ti ntima-nda mpi ndimaka nde yandi kwenda na mbanza yango. Na nima, Loti waka boma na kuzinga na mbanza yina mpi yandi kwendaka na ntoto ya bangumba, kisika Yehowa songaka yandi ntete na kukwenda. (Kuy. 19:30) Yehowa monisaka kibeni ntima-nda! Inki mutindu beto lenda landa mbandu na yandi.

5-6. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Nzambi mutindu 1 Batesalonika 5:14 ke monisa yo?

⁵ Bonso Loti, mpangi mosi lenda baka lukanu ya mbi mpi yo natila yandi bampasi. Kana yo me salama, nki beto ta sala? Ya kieleka beto lenda tuba nde yandi ke buka yina yandi kunaka. (Bag. 6:7) Kansi, yo ta vanda mbote kuluta kana beto landa mbandu ya Yehowa mutindu yandi sadisaka Loti. Inki mutindu?

⁶ Yehowa tindaka bawanzio sambu na kukebisa Loti mpi kusadisa yandi na kutina mpasi yina bwilaka Sodome. Mutindu mosi, beto lenda kebisa mpangi kana beto ke mona nde diambu yina yandi ke sala lenda natila yandi bampasi. Kansi beto fwete sadisa yandi mpi. Ata yandi ke sadila bandongisila ya Biblia na mpasi, beto fwete monisila yandi ntima-nda. Beto vanda bonso bawanzio yina zole. Na kisika ya kuyambula mpangi, beto fwete sosa mutindu ya kusadisa yandi. (1 Yoa. 3:18) Beto lenda simba yandi na diboko disongidila kusadisa yandi na kusadila ndongisila yina bo pesaka yandi.—Tanga 1 Batesalonika 5:14.

7. Mutindu Yehowa tadilaka Loti ke longa beto nki?

⁷ Yehowa tulaka ve dikebi na bifu ya Loti. Nkutu, yandi sadilaka ntumwa Piere na kusonika nde Loti vandaka muntu ya lunungu. Yo ke pesaka beto kiese mutindu Yehowa ke lolulaka bifu na beto. (Nk. 130:3) Beto lenda landa mutindu Yehowa tadilaka Loti. Kana beto ke tula dikebi na bikalulu ya mbote ya bampangi, beto ta monisila bo ntima-nda, ebuna bo ta ndima lusadisu na beto.

8. Kuwila bantu mawa ta pusa beto na kusala nki?

⁸ Na kuswaswana ti Loti, Yobi kutanaka ve ti bampasi sambu na lukanu ya mbi yina yandi bakaka. Ata mpidina, yandi kutana ti bampasi mingi, yandi vidisaka bimvwama ti lukumu na yandi mpi sante na yandi bebaka ngolo. Diambu ya mpasi mingi kele nde bana na bo yonso fwaka. Banduku tatu ya Yobi tubaka mambu ya mbi sambu na yandi. Sambu na nki banduku ya Yobi wilaka yandi ve mawa? Bo bakisaka ve bampasi na yandi. Yo  yina bo bakilaka Yobi nswalu bangindu ya mbi mpi bo tubaka nde yandi kele muntu ya mbi. Inki lenda sadisa beto na kusala ve kifu ya mutindu yai? Yibuka nde Yehowa mpamba me zaba kikuma ya bampasi ya muntu. Widikila na dikebi mambu yina muntu ya kele na mpasi ke tuba. Katula kuwidikila yandi; sosa kubakisa mpasi na yandi. Mpidina, nge ta kuditula na kisika na yandi.

9. Mawa ta pusa beto na kusala nki mpi sambu na nki?

⁹ Mawa ta pusa beto na kutuba ve mambu ya mbi sambu na bampasi yina bantu ya nkaka ke kutana ti yo. Muntu yina ke tubaka mambu ya mbi ke tungaka ve dibundu kansi yandi ke panzaka yo. (Bing. 20:19; Bar. 14:19) Yandi ke vandaka ve mawete, ke yindulaka ve na ntwala ya kutuba mpi bangogo na yandi lenda lwadisa mpangi yina kele na mpasi. (Bing. 12:18; Baef. 4:31, 32) Yo ta vanda mbote na kutula dikebi na bikalulu ya mbote ya mpangi yango mpi kuyindula mutindu beto lenda sadisa yandi na bampasi.

10. Mambu yina kele na Yobi 6:2, 3 ke longa beto nki?

¹⁰ Tanga Yobi 6:2, 3. Bantangu ya nkaka, Yobi tubaka “mambu ya mpamba-mpamba” yina pesaka yandi mpasi na nima. (Yobi 42:6) Bonso Yobi, mpangi yina ke kutana ti bampasi lenda tuba mambu ya mpamba-mpamba yina lenda pesa yandi mpasi na nima. Inki mutindu beto ta tadila yandi? Na kisika ya kutonga yandi, beto fwete wila yandi mawa. Yibuka nde lukanu ya Yehowa vandaka ve nde bantu kukutana ti bampasi. Yo lenda kumina mpi nsadi mosi ya Yehowa ya kwikama na kutuba kukonda kuyindula ntangu yandi ke kutana ti bampasi. Kana yandi ke tuba mambu ya mbi sambu na Yehowa mpi sambu na beto, beto fwete wa ve makasi nswalu to kusambisa  yandi sambu na mambu yina yandi me tuba.—Bing. 19:11.

11. Inki mutindu bankuluntu lenda landa mbandu ya Elihu ntangu bo ke pesa bandongisila?

¹¹ Bantangu ya nkaka yo lenda lomba nde bo pesa muntu yina ke kutana ti bampasi bandongisila to ndola. (Bag. 6:1) Inki mutindu bankuluntu lenda sala yo? Bo fwete landa mbandu ya Elihu yina kuditulaka na kisika ya Yobi mpi widikilaka yandi. (Yobi 33:6, 7) Elihu pesaka Yobi ndongisila kaka na nima ya kubakisa mawi na yandi. Bankuluntu yina ke landaka mbandu ya Elihu ta widikila mpangi na dikebi yonso mpi ta sosa kubakisa bampasi na yandi. Na nima, bo ta pesa yandi bandongisila yina ta simba ntima na yandi.

12. Lufwa ya bakala mpi ya bana zole ya Naomi pusaka yandi na kusala nki?

¹² Naomi zolaka Yehowa mpi sadilaka yandi na kwikama. Kansi na nima ya lufwa ya bakala mpi ya bana na yandi zole ya babakala, Naomi zolaka kusoba zina na yandi na “Mara,” disongidila “Bululu.” (Ruti 1:3, 5, 20, noti na nsi ya lutiti, 21) Bokilo na yandi Ruti kangamaka ngolo ti yandi na ntangu yina ya mpasi. Ruti sadisaka yandi mingi mpi vandaka kutubila yandi mambu yina lembikaka yandi. Ruti sadilaka bangogo ya pete mpi ya mbote sambu na kusadisa mpi kumonisila Naomi zola na yandi.—Ruti 1:16, 17.

13. Sambu na nki nkwelani yina me fwisa ke vandaka na mfunu ya lusadisu?

¹³ Kana mpangi mosi me fwisa nkwelani, yandi ke vandaka na mfunu ya lusadisu. Bankwelani ke vandaka bonso banti zole yina ke yela kisika mosi. Na nima ya bamvula, misisa na yo ke kangama-kangamaka. Kana bo me tumuna nti mosi mpi yo me fwa, yina ya nkaka ke bebaka. Kiteso mosi, kana muntu me fwisa nkwelani, yandi ke vandaka na mpasi ya ngolo bamvula mingi. Bakala ya Paula * fwaka na kintulumukina, Paula ke tuba nde: “Luzingu na mono sobaka mpi mono kondaka lusadisu. Mono vidisaka nduku na mono. Mono vandaka kusonga yandi mambu yonso. Yandi vandaka kuwa kiese kumosi ti mono mpi vandaka kusadisa mono na ntangu ya mpasi. Yandi vandaka kusadisa mono na ntangu ya mpasi. Mono monaka bonso nde bo me pasula mono bipesi zole.”

14-15. Inki mutindu beto lenda lembika nkwelani yina me fwisa?

¹⁴ Inki mutindu beto lenda lembika nkwelani yina me fwisa? Kima ya ntete ya mfunu kele kusolula ti yandi ata yo ta vanda mpasi to nge ta konda kima ya kutuba. Paula, yina beto me katuka kutubila ke tuba nde: “Mono me bakisaka nde lufwa ke kumisaka bantu kisaka-saka. Bo ke vandaka na boma nde mambu yina bo ta tuba lenda vanda mbi. Kansi kutuba ve ata kima kele mbi kibeni.” Ziku muntu yina me fwisa ke zolaka nde bo songa yandi kima mosi ya mbote. Paula ke tuba nde: “Mono ke sepelaka kana banduku kutuba kaka nde ‘yo me pesa beto mpasi.’”

¹⁵ Nkento ya William fwaka mwa bamvula me luta. William ke tuba nde: “Mono ke sepelaka ntangu bantu ke bulaka masolo ya nkento na mono, yo ke ndimisaka mono nde bo vandaka kuzola yandi mpi kuzitisa yandi. Mambu ya bo tubaka sadisaka mono. Yo pesaka mono kikesa sambu nkento na mono vandaka mfunu mingi sambu na mono mpi yandi vandaka luzingu na mono.” Bianca kele mufwidi, yandi ke tuba nde: “Yo ke pesaka mono kikesa ntangu bampangi ke sambaka ti mono mpi ke tangilaka mono verse mosi to zole. Yo  ke lembikaka mono ntangu bo ke taka masolo ya bakala na mono mpi ntangu bo ke widikilaka mono ke ta masolo na yandi.”

16. (a) Inki mutindu beto fwete sadisa nkwelani yina me fwisa? (b) Mutindu Yakobo 1:27 ke monisa yo, nki mukumba beto kele na yo?

¹⁶ Mutindu Ruti kangamaka ti Naomi, beto mpi fwete sadisa bantu yina me fwisa. Paula, yina beto me katuka kutubila ke tuba nde: “Kaka na nima ya lufwa ya bakala na mono, mono zwaka lusadisu ya mingi. Kansi, na nima ya bilumbu bantu vutukilaka bisalu na bo. Luzingu na mono sobaka kibeni. Yo ke sadisaka mingi kana bantu kubakisa nde muntu yina me fwisa ke vandaka na mfunu ya lusadisu bangonda to nkutu bamvula mingi na nima.” Ya kieleka, bantu yonso kele ve kiteso mosi. Bantu ya nkaka ke yikamaka nswalu kansi sambu na bankaka yo ke vandaka mpasi mingi-mingi kana bo ke yibuka kisalu yina bo vandaka kusala kumosi. Mutindu konso muntu ke waka mpasi me swaswana. Beto vila ve nde Yehowa me pesaka beto dibaku mpi mukumba ya kusadisa bantu yina me fwisa bankwelani na bo.—Tanga Yakobo 1:27.

17. Sambu na nki bankwelani yina bo me yambulaka ke vandaka na mfunu ya lusadisu?

¹⁷ Bankento ya nkaka ke kutanaka ti bampasi mpi basusi ya ngolo ntangu babakala na bo ke yambulaka bo. Bakala ya Joyce yambulaka yandi mpi kwelaka nkento ya nkaka, Joyce ke tuba nde: “Kufwa makwela ke vandaka mpasi mingi kuluta kufwisa bakala. Kana yandi fwaka na kisumbula to na maladi, yo zolaka  kuvanda diambu yina yandi ponaka ve. Kansi, bakala na mono bakaka lukanu ya kuyambula mono. Yo pesaka mono nsoni mingi.”

18. Inki beto lenda sala sambu na kusadisa bantu yina kele diaka ve ti bankwelani?

¹⁸ Kana beto ke sadila bantu yina kele diaka ve ti bankwelani mambu ya mbote, yo ta monisa nde beto ke zolaka bo. Diambu ya kuluta mfunu kele nde bo kele ti mfunu ya banduku ya mbote. (Bing. 17:17) Inki mutindu beto lenda vanda banduku ya mbote? Nge lenda bingisa bo na kudia ti beno. Nge lenda lutisa ntangu ti bo to kusamuna ti bo. Diambu ya nkaka kele nde nge lenda bingisa bo na lusambu na beno ya dibuta. Kana nge sala mpidina, nge ta sepedisa Yehowa sambu yandi kele “pene-pene ya bantu yina kele na mawa” mpi yandi “ke taninaka mifwidi ya bankento.”—Nk. 34:18; 68:5.

19. Na kuwakana ti 1 Piere 3:8, nki kele lukanu nge?

¹⁹ Ntama mingi ve, ntangu Kimfumu ya Nzambi ta yala ntoto, ‘bampasi yonso ta vila.’ Beto ke vingila ntangu yina “mambu ya ntama ta kwisa ve na mabanza, yo ta kwisa mpi ve na ntima.” (Yez. 65:16, 17) Na ntwala nde kilumbu yina kukwisa, bika beto sadisana mpi beto monisa na bangogo ti na bisalu nde beto ke zolaka bampangi na beto yonso.—Tanga 1 Piere 3:8.