BETO yonso ke ndimaka nde Yehowa ke twadisaka mpi ke sadisaka bansadi na yandi. Yandi ke pesaka bo bima yina bo kele na yo mfunu sambu bo bikala pene-pene na yandi na ‘bilumbu yai ya nsuka.’ (2 Tim. 3:1) Ata mpidina, konso muntu kele ti nswa ya kupona na kundima lusadisu yina to ve. Beto lenda fwanisa mambu na beto ti ya bantu ya Izraele na ntoto ya zelo na zelo. Bo vandaka kulemfuka ntangu bo vandaka kuwa makelele ya mpungi.

Yehowa lombaka Moize na kusala bampungi zole ya arza “sambu na kubingila bantu ya Izraele mpi sambu na kukatula bacamp.” (Kut. 10:2) Banganga-nzambi vandaka kubula bampungi na mitindu mingi sambu na kubasisa makelele ya kuswaswana. Konso makelele vandaka ti ntendula na yo. (Kut. 10:3-8) Bubu yai, bansadi ya Nzambi ke bakaka lutwadisu ya Nzambi na mitindu mingi. Beto tadila mitindu tatu yina beto ke bakaka lutwadisu ya Nzambi, yo ta yibusa beto bampungi yina bantu ya Izraele vandaka kubula sambu na kubinga bantu. Bubu yai, kele ti mabaku ya nkaka yina bansadi ya Nzambi ke vukanaka, mu mbandu na balukutakanu ya nene; bankuluntu ke bakaka formasio mpi dibundu ya Nzambi ke sobaka mambu ya nkaka to ke pesaka bantuma ya mpa.

Ntangu Yehowa vandaka na mfunu ya kuvukisa “bantu yonso” na kielo ya esti ya nzo-tenta, banganga-nzambi vandaka kubula bampungi yonso zole. (Kut. 10:3) Bikanda yonso yina vandaka na bandambu iya na nziunga ya nzo-tenda, vandaka kuwa makelele yina ya bampungi. Bayina vandaka pene-pene ya kielo ya nzo-tenta, vandaka kukuma nswalu na nima ya minuta fioti. Kansi bayina vandaka ntama, yo vandaka kubaka bo ntangu mpi bikesa mingi sambu bo kuma. Ata mpidina, Yehowa vandaka kuzola nde bo yonso, yo vanda bayina vandaka pene-pene to ntama, kuvukana sambu bo wa mambu yina yandi ke songa bo.

Bubu yai, beto ke vukanaka ve na nzo-tenta, kansi bo ke bingisaka beto bantangu ya nkaka na balukutakanu ya nene. Mu mbandu, beto ke longukaka mambu ya mfunu ya Yehowa na lukutakanu ya distrike to na balukutakanu ya nkaka ya nene yina beto ke salaka na mabaku ya nkaka. Na bansi mingi na ntoto ya mvimba, bansadi ya Yehowa ke vukanaka sambu na kulanda malongi yai ya ke pesaka bo kiese mingi. Bantu yina ke ndimaka kukwenda na balukutakanu ya mutindu yai ke sepelaka mingi ntangu bo ke vandaka na kimvuka ti bampangi. Bampangi ya nkaka ke salaka banzietelo ya nda. Ata mpidina, bo ke bakisaka nde yo fwanaka nde bo sala bibansa yina sambu bo ke bakaka mambote mingi.

Inki beto ta tuba sambu na bampangi yina ke zingaka ntama ti kisika yina balukutakanu ya nene ke salamaka? Teknolozi me yela mingi bubu yai, yo ke sadisaka bampangi mingi ya bisika yai na kulanda manaka yina mpi kudiwa bonso nde bo kele mpi ya kuvukana ti bampangi yina kele kisika yina lukutakanu ke salama. Mu mbandu, ntangu mumonisi mosi ya Nto-Kimvuka  kwendaka kutala Betele ya Bénin, bampangi na insi Niger na mbanza Arlit, mbanza mosi ya fioti na ntoto ya zelo na zelo ya Sahara landaka mpi manaka yango. Bampangi 21 mpi balongoki ya Biblia vukanaka. Ata bo vandaka ntama, bo vandaka kudiwa bonso nde bo kele kisika mosi ti bantu 44 131 yina vukanaka na lukutakanu yina. Mpangi-bakala mosi sonikaka nde: “Beto ke pesa beno matondo mingi mutindu beno yidikaka na ntwala sambu beto landa lukutakanu yina na ntama. Yo ke monisa nde beno ke zolaka beto mingi mpenza.”

Ntangu banganga-nzambi vandaka kubula kaka mpungi mosi, “bamfumu, bamfumu ya mafunda” vandaka kukwenda na nzo-tenta sambu bo sala lukutakanu. (Kut. 10:4) Bantangu ya nkaka yo vandaka sambu Moize kulonga bo to kuzabisa bo mambu. Yo vandaka kusadisa bo na kulungisa mbote mikumba na bo. Kana nge vandaka na kati ya bamfumu yina, keti nge zolaka ve kusala yonso sambu nge kwenda kuwa malongi to bansangu yina?

Bubu yai, bankuluntu kele ve “bamfumu” bo ke yalaka mpi ve mameme ya Nzambi yina bo ke taninaka. (1 Pie. 5:1-3) Kansi bo ke salaka bikesa sambu na kutanina mbote mameme ya Nzambi. Yo yina, bo ke kwendaka nswalu ntangu bo ke bingisaka bo na Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Kimfumu sambu na kulonguka mambu ya nkaka. Na banzo-nkanda ya mutindu yina, bankuluntu ke longukaka mutindu ya kuyidika mambu na dibundu. Yo ke sadisaka bo yonso na kukuma ti kimpeve ya ngolo. Ata nge me kotaka ve banzo-nkanda yai, nge ke bakaka mambote ya banzo-nkanda yai na nzila ya bampangi yina ke kotaka yo.

Bantangu ya nkaka banganga-nzambi vandaka kubula mpungi yina vandaka kubasisa makelele ya mutindu mosi buna sambu na kuzabisa bantu nde Yehowa ke zola nde bo katuka na kisika yina bo vandaka mpi bo kwenda. (Kut. 10:5, 6) Bo vandaka kukatuka na ndonga, ata mpidina yo vandaka kisalu ya ngolo sambu na konso muntu. Bankaka vandaka kusepela mpenza ve kukatuka. Sambu na nki?

Mbala ya nkaka, bantu ya nkaka vandaka kumona nde banganga-nzambi vandaka kubula mpungi ya kuzabisa bantu na kukatuka mbala na mbala mpi bo vandaka kubula yo na ntangu yina bantu vandaka kuyindula ve. “Bantangu ya nkaka dituti vandaka kubikala kaka katuka na nkokila tii na suka.” Bantangu ya nkaka, bo vandaka kubikala kisika mosi “bilumbu zole, ngonda mosi, to ntangu mingi.” (Kut. 9:21, 22) Mukanda ya Kutanga kapu 33 ke tubila bisika kiteso ya 40 yina bantu ya Izraele tulaka bacamp na bo.

Bantangu ya nkaka bo vandaka kutula bacamp na bo kisika yina vandaka ti madidi ya mbote. Bo vandaka na kiese ya kuzwa kisika ya madidi na ntoto yina ya zelo na zelo “ya nene mpi ya ke pesa boma.” (Kul. 1:19) Mpidina, bo lendaka kuyindula na mutindu ya mbi nde yo kele mbote ve nde bo katuka na kisika yina.

Ntangu bantu vandaka kukatuka na kisika yina bo vandaka, ziku bikanda yina fwete katuka na nima vandaka kumona mbi na kuvingila tii ntangu na bo kulunga sambu bo yantika kukwenda. Bantu yonso vandaka kuwa makelele ya mpungi kansi bo yonso ve vandaka kukatuka na ntangu mosi. Mpungi vandaka kuzabisa bo nde bikanda yina vandaka na ndambu ya esti, dikanda ya Yuda, ya Isakare mpi ya Zebuloni fwete yantika kukwenda. (Kut. 2:3-7; 10:5, 6) Na nima ya kukwenda na bo, banganga-nzambi vandaka kubula mpungi ya zole sambu na kusonga bikanda tatu yina vandaka na sudi na kukwenda. Banganga-nzambi vandaka kusala mutindu yina tii ntangu bikanda yonso ta katuka.

Ziku ntangu bansoba ke salamaka na dibundu ya Yehowa, yo ke pesaka nge kiese kansi mpi mpasi. Mbala ya nkaka ntangu bansoba salamaka mingi na mbala mosi, nge kudiyangisaka mingi sambu na yo to nge vandaka kusepela ti mambu ya nkaka yina nge yindulaka nde yo fwete soba ve. Yo vanda sambu na bikuma yai to ya nkaka, ziku yo lombaka ntangu mingi sambu nge yikana ti bansoba ya nkaka. Kansi kana beto ndima bansoba yina ata beto me sepela ve na yo, beto lenda mona nde bansoba yango kele sambu na mambote na beto mpi nde Yehowa ke sakumuna beto.

Na bilumbu ya Moize, Yehowa twadisaka bamilio ya bantu, babakala, bankento mpi bana na ntoto ya zelo na zelo. Kana yandi twadisaka bo ve mpi taninaka bo ve, bo zolaka ve kuguluka. Bubu yai, beto ke landa kuvanda ti kinduku ya ngolo ti Yehowa sambu yandi ke twadisa beto. Ya kieleka lukwikilu na beto kele ngolo. Bika nde beto yonso kubaka lukanu ya kulemfuka na luzolo yonso bonso bantu ya Izraele vandaka kusala ntangu beto ke wa makelele ya kuswaswana ya bampungi!